Bệnh viêm não do virus Herpes simplex là một bệnh n.hiễm t.rùng thần kinh cấp tính, gây hoại tử kèm theo xuất huyết nhu mô não.
Tuy nhiên, nếu được chẩn đoán sớm, điều trị bằng thuốc đặc hiệu và chăm sóc tích cực, người bệnh thường có tiên lượng tốt.
Cứu sống b.é g.ái 6 tháng t.uổi mắc viêm não do virus Herpes
Các bác sĩ Bệnh viện Nhi Đồng TPHCM vừa tiếp nhận một b.é g.ái 6 tháng t.uổi (ở Kiên Giang) trong tình trạng sốt 3 ngày, bỏ bú, co giật nhiều cơn phải sử dụng nhiều loại thuốc cắt cơn co giật, kèm theo là tình trạng rối loạn tri giác dạng ngủ gà.
Ngay sau khi tiếp nhận các bác sĩ đã chỉ định chụp CT Scan sọ não và chọc dò thắt lưng lấy dịch não tủy làm xét nghiệm. Hình ảnh CT Scan có cản quang ghi nhận giảm đậm độ vùng nhu mô não thùy thái dương 2 bên.
Với vị trí tổn thương não, kết hợp bệnh cảnh lâm sàng hiện tại của bé, các bác sĩ đã nghĩ nhiều đến một tác nhân virus gây bệnh hay gặp là Herpes virus (còn được viết tắt là HSV). Kết quả xét nghiệm PCR HSV trong dịch não tủy của bé là dương tính. Đây là xét nghiệm tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán xác định các trường hợp viêm não do HSV, điều này phù hợp với bệnh cảnh lâm sàng và hình ảnh CT sọ não của bệnh nhi.
Sau 2 tuần điều trị tích cực với thở máy và sử dụng nhiều chế phẩm thuốc, trong đó duy trì thuốc Acyclovir truyền tĩnh mạch đóng vai trò quan trọng, bệnh nhi đã được cai máy thở.
Hiện tại bé đã thở khí trời, bú tốt hơn, kết quả PCR HSV đã âm tính, dự kiến xuất viện trong thời gian tới. Bé sẽ tiếp tục được tái khám để theo dõi các dấu chứng thần kinh và tình trạng phát triển tâm thần – vận động về sau.
Bệnh viêm não do virus Herpes simplex là một bệnh n.hiễm t.rùng thần kinh cấp tính, gây hoại tử kèm theo xuất huyết nhu mô não.
Bệnh viêm não do virus Herpes cần phát hiện sớm
Viêm não do virus herpes xảy ra quanh năm nhưng bệnh thường gặp vào mùa xuân – hè. Nguyên nhân của viêm não herpes thường do sự tái hoạt của virus herpes đã nằm sẵn trong cơ thể. 90% những người trưởng thành đều mang virus này trong cơ thể. Tuy nhiên phải có những điều kiện thuận lợi thì virus này mới có thể bùng phát như sốt, phơi nắng, căng thẳng tâm lý, phẫu thuật, k.inh n.guyệt….
Virus này thường xâm nhập qua đường mũi, họng, đi theo dây thần kinh vào nằm trong hạch. Nếu được kích hoạt, virus này sẽ đi ngược theo dây thần kinh khứu giác lên thùy thái dương trên não.
Bệnh thường khởi phát đột ngột, cấp tính bằng sốt cao, đau đầu, sau đó xuất hiện co giật, thay đổi tính cách, mất trí nhớ và hôn mê. Các dấu hiệu thần kinh khu trú gợi ý tổn thương thùy thái dương và thùy trán não. Viêm não có thể đi kèm viêm màng não với các triệu chứng nôn, cứng gáy.
Có thể để lại di chứng cho người bệnh
Khoảng 30-60% bệnh nhân không điều trị thuốc đặc hiệu sẽ diễn tiến đến t.ử v.ong. Nếu phát hiện sớm, điều trị bằng thuốc đặc hiệu ngay thì có thể cứu sống được và tỷ lệ di chứng cũng ít hơn.
Ở những trường hợp sống sót, bệnh nhân từ từ tỉnh lại, nhưng vẫn còn rối loạn tâm thần và tổn thương thần kinh kéo dài.
Di chứng thường gặp là có những động tác bất thường, yếu liệt chi, gồng vặn người từng cơn, tăng tiết nước bọt, vã mồ hôi, nói khó hoặc không nói được, không viết được, rối loạn chức năng trí tuệ nhiều mức độ.
Khi thấy trẻ có biểu hiện sốt cao, buồn nôn, nôn khan, co giật cần đưa đi khám ngay.
Hiện nay, viêm não do virus Herpes là bệnh viêm não virus duy nhất có thuốc đặc trị, đó là acyclovir. Ngoài ra, bệnh nhân cần được hạ nhiệt, chống co giật, phù não, điều chỉnh rối loạn nước và điện giải, dinh dưỡng đầy đủ.
Vật lý trị liệu cần được tiến hành sớm khi bệnh nhân ổn định lâm sàng hoặc khi phát hiện có di chứng. Bệnh nhân cần được tiếp tục theo dõi sau khi xuất viện để phát hiện di chứng não.
Tuy vậy, bệnh chưa có vaccine phòng bệnh nên biện pháp ngừa bệnh tốt nhất vẫn là ăn uống hợp vệ sinh, giữ sạch mũi họng, nhất là với t.rẻ e.m. Khi thấy có biểu hiện sốt cao, buồn nôn, nôn khan, co giật một bên tay hoặc chân, co giật nửa người cần đi khám ngay tại cơ sở y tế để được thăm khám và chữa trị kịp thời.
Vắc-xin viêm màng não mô cầu nhóm B thế hệ mới lần đầu tiên tiêm tại Việt Nam
Ngày 23/2, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC và Tập đoàn dược phẩm GSK (Anh) triển khai tiêm vắc-xin thế hệ mới phòng viêm màng não mô cầu nhóm B.
Vắc-xin não mô cầu nhóm B thế hệ mới được ra mắt tại Việt Nam. Ảnh: VNVC
Sáng ngày 23/2, 165 trung tâm VNVC triển khai tiêm vắc-xin này cho hàng nghìn t.rẻ e.m và người lớn trên toàn quốc.
Theo bà Vũ Thị Thu Hà, Giám đốc Cung ứng của Hệ thống tiêm chủng VNVC, là đối tác chiến lược toàn diện của GSK, VNVC là hệ thống tiêm chủng đầu tiên tại Việt Nam có vắc-xin viêm màng não do não mô cầu nhóm B thế hệ mới.
Vắc-xin phòng viêm màng não mô cầu B thế hệ mới sản xuất theo công nghệ tiên tiến, hiện đại, tiếp cận dựa trên hệ gen của vi khuẩn não mô cầu để phát triển vắc-xin (reverse vaccinology), chứa bốn thành phần kháng nguyên, hiệu quả bảo vệ lên đến 94%.
Vắc-xin mới bảo vệ sớm khi tiêm cho trẻ từ 2 tháng t.uổi, sớm hơn vắc-xin trước đây tại Việt Nam được tiêm cho trẻ từ 6 tháng hoặc 9 tháng t.uổi. Trẻ từ 2 tháng t.uổi đến dưới 2 t.uổi cần tiêm 2 mũi cơ bản và một mũi nhắc lại. Trẻ từ 2 t.uổi và người lớn đến 50 t.uổi chỉ cần tiêm 2 mũi.
Vắc-xin não mô cầu B thế hệ mới có thể tiêm đồng thời với các vắc-xin có thành phần bạch hầu, ho gà vô bào, uốn ván, Hib, bại liệt bất hoạt, viêm gan B, sởi, quai bị, rubella, thủy đậu và não mô cầu cộng hợp nhóm A, C, Y, W.
Khách hàng đang được tiêm vắc-xin phòng viêm màng não mô cầu nhóm B thế hệ mới. Ảnh: VNVC
Cùng với vắc-xin phòng viêm màng não mô cầu nhóm ACYW, phòng viêm não Nhật Bản, phòng phế cầu khuẩn 10, 13 nhóm…, vắc-xin thế hệ mới phòng viêm màng não do não mô cầu B (GSK sản xuất tại Ý) đã tương đối hoàn thiện tấm lá chắn phòng các bệnh viêm não, viêm màng não nguy hiểm do virus, vi khuẩn gây ra cho t.rẻ e.m và người lớn.
Tính đến tháng 7/2023, vắc-xin này đã được phê duyệt tại 52 quốc gia, trong đó 14 nước đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia như Anh, Ý, Bồ Đào Nha
Tại lễ ra mắt, bà Elena De Angelis, Giám đốc Y khoa Quốc gia, Công ty GSK Việt Nam cho biết, loại vắc-xin mới này được đưa vào sử dụng tại Việt Nam kỳ vọng giảm thiểu tác động của bệnh viêm màng não do não mô cầu, đặt mục tiêu bảo vệ hơn một triệu trẻ sơ sinh Việt Nam khỏi căn bệnh này bằng vắc-xin trong 5 năm tới.
Việc tiêm sớm cho t.rẻ e.m và mở rộng t.uổi chỉ định đến tận 50 t.uổi sẽ giúp thêm nhiều người được bảo vệ trước căn bệnh nguy hiểm này, đặc biệt là nhóm nguy cơ cao là trẻ nhỏ và nhóm thường bị bỏ quên tiêm chủng như thanh thiếu niên, người lớn, người có bệnh nền như tim mạch, đái tháo đường, phổi tắc nghẽn mãn tính, thận mãn tính…
