Những người bị ung thư, huyết áp cao, tiểu đường, béo phì là nhóm có nguy cơ cao, dễ diễn biến nặng khi nhiễm virus SARS-CoV-2.
Theo khuyến cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), mọi lứa t.uổi đều có nguy cơ mắc Covid-19, nhất là trong thời điểm nCoV xuất hiện ngày càng nhiều biến chủng mới như hiện nay.
Tuy nhiên, CDC đưa ra một số khuyến cáo liên quan nhóm có nguy cơ cao, có thể chuyển biến xấu, tăng khả năng t.ử v.ong khi mắc Covid-19 ở một số người có bệnh lý nền. Tình trạng nặng khi mắc Covid-19 được CDC định nghĩa là những người phải nhập viện, chăm sóc đặc biệt (ICU), đặt ống nội khí quản, thở máy hoặc t.ử v.ong.
Hiện tại, thông tin và dữ liệu về tác động của những bệnh lý nền với nguy cơ mắc Covid-19 nặng có rất ít. Do đó, danh sách này được CDC cập nhật liên tục, dựa trên những công bố và thực trạng được ghi nhận đến thời điểm này.
Ung thư
Kết quả từ một nghiên cứu trên 20.000 bệnh nhân nội trú tại Anh cho thấy người mắc ung thư và Covid-19 có khả năng t.ử v.ong cao hơn nhóm chỉ nhiễm SARS-CoV-2. Hệ miễn dịch của cơ thể có vai trò quan trọng giúp bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài. Những người bệnh hệ miễn dịch bị suy yếu có nguy cơ bị n.hiễm t.rùng cao hơn, bao gồm nhiễm virus như SARS-CoV-2.
Nghiên cứu do Ủy ban Sức khỏe Quốc gia Trung Quốc thực hiện cho thấy nhóm t.iền sử điều trị ung thư mắc Covid-19 và đang được điều trị hóa chất hoặc phẫu thuật có nguy cơ gặp biến cố lâm sàng (cần điều trị hồi sức tích cực hoặc t.ử v.ong) cao hơn nhiều bệnh nhân không bị ung thư (tỷ lệ 39% so với 8%).
Thời gian trung bình dẫn đến tiến triển nặng ở nhóm bị ung thư ngắn hơn nhiều so với nhóm không bị ung thư (13 ngày so với 43 ngày).
Bệnh nhân ung thư dễ bị diễn biến nặng khi mắc Covid-19. Ảnh: AP.
Bệnh thận mạn tính
Tương tự ung thư, bệnh nhân bị thận mạn tính cũng có khả năng diễn biến nặng cao hơn khi mắc Covid-19. Những người này đều có hệ miễn dịch kém, phải phụ thuộc hóa chất để duy trì sự sống.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
Theo CDC, những người mắc chứng phổi tắc nghẽn mạn tính (gồm khí phế thũng, viêm phế quản) có nguy cơ bị Covid-19 nặng hơn. Các bệnh khác như xơ hóa phổi vô căn, u xơ nang cũng có thể khiến người mắc Covid-19 diễn biến nghiêm trọng.
SARS-CoV-2 là virus tấn công chủ yếu vào phổi. Chính vì thế, khi cơ quan này bị suy yếu, nCoV càng dễ gây bệnh, tấn công phổi nặng hơn.
Hội chứng Down
Hôi chứng Down là bệnh do đột biến số lượng nhiễm sắc thể gây ra. Bệnh nhân bị thừa nhiễm sắc thể số 21. Người mắc Down thường đi kèm các bệnh lý khác về hệ miễn dịch, tim mạch, đường ruột, thính giác, tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu cầu và tuyến giáp.
Đặc biệt, bệnh nhân Down nhạy cảm với những tác nhân nhiễm khuẩn như cảm lạnh, n.hiễm t.rùng tai và viêm phế quản. Chính vì thế, SARS-CoV-2 dễ dàng phá bỏ lớp bảo vệ là hệ miễn dịch của người mắc chứng Down và xâm nhập, tấn công các cơ quan.
Người già là nhóm dễ bị tổn thương nhất khi mắc Covid-19. Ảnh: LA Times.
Bệnh về tim
Theo CDC, nhóm người mắc các chứng bệnh về tim có nguy cơ cao khi mắc Covid-19. Các bệnh về tim gồm có suy tim, động mạch vành, viêm cơ tim, tăng huyết áp động mạch phổi, huyết áp cao, đột quỵ…
Báo cáo của tạp chí Y khoa Mỹ cho thấy trong số 138 bệnh nhân nhập viện do Covid-19, 16,7% trường hợp bị rối loạn nhịp tim; 7,2% bị tổn thương tim cấp tính như suy tim, viêm cơ tim, nhồi m.áu cơ tim và ngừng tim. 70% người bệnh tim mạch bị tổn thương cơ tim do virus gây bệnh Covid-19 đã t.ử v.ong.
Theo các chuyên gia y tế, biến chứng tim mạch xảy ra do nCoV ức chế hệ miễn dịch của cơ thể, làm tăng nguy cơ n.hiễm t.rùng, giảm hàm lượng oxy trong m.áu và gây rối loạn nhịp tim.
Người bị suy giảm miễn dịch
Hệ miễn dịch là cơ quan chống đỡ, ngăn chặn SARS-CoV-2 tấn công và gây hại cho cơ thể. Khi hệ miễn dịch bị suy yếu nCoV càng có nhiều cơ hội gây bệnh nặng cho vật chủ. Tình trạng suy giảm miễn dịch có thể xuất phát từ những bệnh về m.áu, tủy xương hoặc cấy ghép nội tạng; HIV; sử dụng corticosteroid hoặc sử dụng các thuốc làm suy giảm miễn dịch khác.
Kết quả là bệnh nhân có thể bị n.hiễm t.rùng thứ phát do tụ cầu khuẩn và liên cầu. N.hiễm t.rùng nặng khiến bệnh nhân Covid-19 có thể bị sốc, dẫn đến hạ huyết áp tới mức báo động, dẫn đến suy hô hấp, suy tim, và t.ử v.ong nếu không được cứu chữa kịp thời.
Béo phì, thừa cân
Một nghiên cứu xem xét dữ liệu từ 88 bệnh nhân mắc Covid-19 phải nhập viện tại Mỹ đã cho thấy người béo phì, thừa cân có khả năng diễn biến nặng hơn. Thậm chí, nguy cơ phải tử máy hoặc t.ử v.ong ở những người này cao hơn nhóm bình thường. Rủi ro tăng dần theo chỉ số khối cơ thể (BMI) của họ.
Cụ thể, những người có chỉ số BMI từ 40 trở lên có nguy cơ phải thở máy khi mắc Covid-19 cao gấp 2 lần và nguy cơ t.ử v.ong tăng 26% so với nhóm bệnh nhân có cân nặng bình thường. Bệnh nhân dưới 50 t.uổi béo phì có nguy cơ t.ử v.ong cao hơn 36%.
Béo phì làm tăng nguy cơ nhập viện, t.ử v.ong vì Covid-19. Ảnh: Freepik.
Phụ nữ mang thai
Theo CDC, một phân tích trên 400.000 phụ nữ từ 15 đến 44 t.uổi mắc Covid-19 đã cho thấy những bà bầu có nguy cơ t.ử v.ong cao hơn 70% khi nhiễm nCoV. Phụ nữ mang thai cũng phải đặt ống nội khí quản, chăm sóc đặc biệt và can thiệp ECMO nhiều hơn nhóm còn lại khi mắc Covid-19.
Nhóm tác giả giải thích nguyên nhân của hiện tượng này có thể là những thay đổi sinh lý xảy ra trong thai kỳ như nhịp tim tăng lên, tiêu thụ oxy cao, giảm dung tích phổi, nguy cơ hình thành cục m.áu đông cao và hệ thống miễn dịch bị suy yếu. Những yếu tố này tạo điều kiện cho nCoV tấn công các bà mẹ nhiều hơn và dễ gây ra diễn biến nặng.
Bệnh hồng cầu hình liềm, thalassemia
Người mắc chứng hồng cầu hình liềm có số lượng hồng cầu thấp hơn bình thường do các tế bào hình liềm không thể sống lâu được. Trong khi đó, tủy xương không thể tạo ra hồng cầu mới đủ nhanh để thay thế những tế bào c.hết đi. Đây là một bệnh di truyền, kéo dài suốt đời, bệnh xuất hiện ngay từ khi bệnh nhân mới được sinh ra.
Điều này tạo cơ hội cho nCoV khi xâm nhập vào cơ thể dễ dàng đ.ánh bại hệ miễn dịch, khiến tình trạng sức khỏe của bệnh nhân diễn biến xấu nhanh, khó cứu chữa. Tương tự, các bệnh nhân bị chứng thalassemia (tan m.áu bẩm sinh) cũng có nguy cơ trở nặng khi mắc Covid-19.
Tiểu đường type II
Với bệnh nhân Covid-19, tiểu đường type II là yếu tố nguy cơ cao khiến họ phải nhập viện hoặc có thể t.ử v.ong. Một nghiên cứu tại Trung Quốc cho thấy tiểu đường type II là bệnh lý đi kèm ở 22% trường hợp t.ử v.ong khi mắc Covid-19. Nghiên cứu khác cũng chỉ ra trong số các bệnh nhân Covid-19 nặng, 12-16% là những người bị tiểu đường type II.
Hút thuốc
T.huốc l.á g.iết chết hơn 8 triệu người trên toàn cầu mỗi năm. Trong đó, hơn 7 triệu người t.ử v.ong do sử dụng t.huốc l.á trực tiếp và khoảng 1,2 triệu người qua đời dù không hút thuốc nhưng hít phải khói thuốc thụ động.
Theo WHO, hút thuốc cũng là là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh n.hiễm t.rùng đường hô hấp và tăng độ nghiêm trọng khi bị những chứng bệnh này. Covid-19 là bệnh truyền nhiễm tấn công phổi. T.huốc l.á khiến chức năng của cơ quan này suy yếu, cơ thể khó chống đỡ lại SARS-CoV-2 và các bệnh lý khác.
Hút t.huốc l.á cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như tim mạch, ung thư, hô hấp, tiểu đường. Nó khiến những người mắc các bệnh này có nguy cơ trở nặng, thậm chí t.ử v.ong, cao hơn khi nhiễm SARS-CoV-2.
Điều gì xảy ra với cơ thể khi đi ngủ trước 22 giờ?
Mặc dù thức khuya gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe nhưng không ít người vẫn duy trì thói quen xấu này. Tuy nhiên, nếu bạn thử kiên trì với việc đi ngủ lúc 10 giờ đêm thì cơ thể sẽ có những thay đổi đáng kinh ngạc.
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng những người ngủ ngon sẽ hạnh phúc và khỏe mạnh hơn so với những người ngủ không ngon hoặc ngủ muộn.
Khoa học cũng chứng minh rằng 22 giờ là thời điểm lý tưởng để bắt đầu giấc ngủ, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Kết quả nhiều cuộc khảo sát cũng cho thấy rằng, những người ngủ ngon về cơ bản đi ngủ trước 10 giờ và đi ngủ đúng giờ đều đặn mỗi ngày. Ảnh: The Guardian
Duy trì cân nặng ổn định, bảo vệ dạ dày
Theo một nghiên cứu của Úc, những người có thói quen đi ngủ muộn có khả năng bị thừa cân, béo phì cao hơn. Trong khi đó, những người đi ngủ sớm thường có chỉ số cân nặng ổn định hơn.
Điều này là do quá trình tiêu hóa của dạ dày diễn ra thuận lợi ở điều kiện tốt hơn vào ban đêm. Nếu thức khuya, quá trình chuyển hóa thức ăn sẽ bị đình trệ, một số độc tố sẽ tích tụ trong cơ thể và dần chuyển hóa thành chất béo khiến bạn dễ bị tăng cân.
Bảo vệ sức khỏe của gan
Ban đêm là thời điểm tốt nhất để sửa chữa gan và thực hiện các việc chuyển hóa, giải độc. Nếu bạn luôn thức khuya mỗi đêm hoặc không thể ngủ sâu giấc thì gan sẽ không đủ điều kiện tốt để làm việc, gây ra sự thiếu hụt lượng m.áu trong gan, khiến các tế bào khỏe mạnh bị tổn thương và khó hồi phục, sửa chữa những tế bào hỏng.
Tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể
Nếu mỗi ngày bạn đều đi ngủ trước 10 giờ đêm thì chất lượng giấc ngủ sẽ được đảm bảo. Khi ngủ ngon, sâu giấc, hệ thống miễn dịch sẽ giải phóng các protein gọi là cytokine, giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của các loại vi khuẩn hay virus. Ngược lại, nếu thường xuyên ngủ muộn, hệ miễn dịch sẽ dần suy yếu.
Phòng ngừa nhiều bệnh
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, đi ngủ trước 10 giờ đêm và dậy lúc 6 giờ sáng có thể ngăn ngừa nhiều căn bệnh như bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, đột quỵ, ung thư…
Nguyên nhân là do các cơ quan nội tạng hoạt động tốt hơn vào ban đêm, thức khuya khiến chức năng của các cơ quan này bị suy giảm, từ đó khiến hệ miễn dịch bị suy giảm, làm tăng nguy cơ mắc bệnh hơn.
Giảm căng thẳng, stress
Những người có thói quen ngủ muộn, ngủ không đủ giấc có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm cao hơn so với những người ngủ sớm và đủ giấc. Nguyên nhân là do khi thiếu ngủ hay ngủ muộn, việc sản xuất hormone serotonin (hormone có vai trò điều tiết cảm xúc) bị gián đoạn, khiến bạn khó kiểm soát cảm xúc, dễ bực bội, buồn bã, lo âu,… lâu dần có thể bị trầm cảm.
Để có thể có một giấc ngủ ngon và đúng giờ, bạn nên uống một ly sữa ấm và đi vệ sinh trước khi đi ngủ, không nên sử dụng các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ, không nên ăn trước khi đi ngủ ít nhất 2 giờ.
