Ung thư tuyến giáp là một trong những bệnh thường gặp ở vùng đầu, mặt, cổ ở cả nam và nữ giới.
Bệnh thường không có dấu hiệu rõ ràng nên âm thầm di căn đến nhiều bộ phận khác.
Tuy nhiên, nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, ung thư tuyến giáp là một trong những dạng ung thư dễ chữa trị thành công nhất, cơ hội sống trên 5 năm cho các bệnh nhân là gần 100%. Vì vậy, việc phát hiện sớm là vô cùng quan trọng.
Biểu hiện sớm của ung thư tuyến giáp
Dấu hiệu nhận biết sớm nhất của bệnh ung thư tuyến giáp là tình trạng sưng ở cổ hoặc xuất hiện các khối u và hạch bất thường ở cổ. Các khối u thường khá cứng, có bờ rõ và chuyển động theo nhịp nuốt của người bệnh. Trong khi đó, các hạch lại mềm, có khả năng di động và nằm cùng bên với khối u.
Các biểu hiện khác của ung thư tuyến giáp bao gồm:
Mệt mỏi
Khàn tiếng, giọng nói thay đổi
Sưng các tuyến ở cổ
Ho kéo dài nhưng không phải do cảm lạnh
Đau cổ, vị trí đau có thể là ở trước cổ hoặc lan ra phía sau tai
Khó thở hoặc các vấn đề về hô hấp khác
Gặp khó khăn khi nuốt
Khi có triệu chứng nghi ngờ ung thư tuyến giáp cần khám sớm để được chẩn đoán chính xác, điều trị đúng cách và kịp thời.
Biểu hiện ung thư tuyến giáp khi phát triển
Ung thư tuyến giáp ở giai đoạn muộn có thể có các biểu hiện nghiêm trọng, bao gồm:
Khối u có kích thước lớn, cứng và nằm cố định ở phía trước cổ
Khối u to dần chèn ép khí quản và dây thanh quản gây khó thở, khò khè, khàn giọng
Cảm giác nghẹn ở cổ họng
Gặp phải tình trạng khó nuốt
Da vùng cổ bị thâm đỏ, thậm chí c.hảy m.áu
Chẩn đoán ung thư tuyến giáp
Ngoài những biểu hiện lâm sàng, các bác sĩ có thể chỉ định nhiều loại xét nghiệm khác nhau giúp chẩn đoán bệnh, bao gồm:
Chẩn đoán hình ảnh trong đó siêu âm hay được sử dụng nhất. Siêu âm là phương pháp dùng sóng âm để tái tạo lại hình ảnh của các cơ quan trong cơ thể trong đó có tuyến giáp. Từ đó, các bác sĩ có thể đ.ánh giá mức độ ác tính qua hình ảnh siêu âm.
Chọc hút tế bào kim nhỏ – bác sĩ sẽ dùng một kim nhỏ chọc vào khối u ở tuyến giáp lấy ra một ít bệnh phẩm, sau đó sẽ quan sát chúng qua kính hiển vi để chẩn đoán. Đây là phương pháp rất có giá trị để chẩn đoán khối u lành tình hay ác tính.
Điều trị ung thư tuyến giáp
Quyết định chọn lựa phương pháp điều trị phụ thuộc chủ yếu vào loại ung thư, giai đoạn bệnh, t.uổi và tình trạng sức khỏe khác của người bệnh.
Khi được chẩn đoán tế bào học là nghi ngờ hoặc xác định ung thư tuyến giáp, người bệnh không nên quá lo lắng, điều trị ung thư tuyến giáp có các khả năng sau:
– Chỉ cắt bỏ thùy và eo tuyến giáp bị ung thư. Nếu khối u có đường kính dưới 1cm, thậm chí là dưới 1,5cm ở một thùy (một bên) của tuyến giáp, u ở eo tuyến giáp có đường kính dưới 1cm, khi phẫu thuật, khối u chưa xâm lấn nhiều vào vỏ bao tuyến giáp hoặc các cơ quan lân cận, cũng như chưa di căn hạch (tạm hiểu là chưa di căn), đồng thời bên còn lại của tuyến giáp không có tổn thương khác kèm theo thì các bác sĩ sẽ chỉ cắt một thùy tuyến giáp của bệnh nhân.
Các thể ung thư tuyến giáp.
– Cắt toàn bộ tuyến giáp nhưng không cần điều trị iod phóng xạ. Nếu khối u có kích thước lớn hoặc bị cả ở 2 bên thùy tuyến giáp có xâm nhập tối thiểu vỏ bao tuyến giáp, nhưng chưa xâm lấn ra cơ quan lân cận và chưa di căn hạch cổ thì phẫu thuật viên sẽ cân nhắc cắt toàn bộ tuyến giáp và nạo vét hạch cổ (nếu có).
Bệnh nhân sẽ được đ.ánh giá sau phẫu thuật và được uống bổ sung hormone tuyến giáp thay thế. Những trường hợp này có khả năng không cần phải điều trị iod phóng xạ sau mổ, tuy nhiên cân nhắc việc điều trị bằng iod phóng xạ sẽ được đ.ánh giá chi tiết bởi các bác sĩ chuyên khoa về Y học hạt nhân và phóng xạ như việc các tế bào ung thư tuyến giáp còn sót lại hay không, đã di căn xa hay chưa…
Biểu hiện ung thư tuyến giáp tái phát
Các dấu hiệu và triệu chứng tái phát ung thư tuyến giáp có thể bao gồm:
Cổ bị sưng hoặc có khối u ở cổ. Khối u này thường có xu hướng phát triển nhanh chóng
Cảm giác đau bắt đầu ở phía trước cổ, đôi khi lan rộng đến tai
Khó thở và khó nuốt
Khàn tiếng, giọng nói thay đổi
Ho liên tục và kéo dài nhưng không liên quan đến cảm lạnh.
Theo nghiên cứu tỷ lệ tái phát của ung thư tuyến giáp là khoảng 30%. Trong đó, tỷ lệ tái phát ung thư chỉ ở vùng cổ chiếm khoảng 80%. Số còn lại được chẩn đoán là ung thư tuyến giáp tái phát di căn xa. Ung thư di căn là tình trạng khối u hình thành ở các vị trí khác trên cơ thể, chẳng hạn như phổi, gan và xương.
Phát huy hiệu quả vườn thuốc Nam mẫu
Vườn thuốc Nam mẫu là một trong những tiêu chí của Bộ tiêu chí Quốc gia về y tế xã. Vì vậy, việc phát triển vườn thuốc Nam tại các trạm y tế (TYT) xã đã và đang được quan tâm thực hiện, góp phần bảo vệ và nâng cao sức khỏe cho người dân và gìn giữ, phát triển nền y học cổ truyền.
Hiện nay, vườn thuốc Nam mẫu tại Trạm Y tế xã Long Thượng, huyện Cần Giuộc có 64/70 loại thuốc theo danh mục cây thuốc Nam do Bộ Y tế ban hành
Theo Chủ tịch Hội Đông y tỉnh – Phạm Thị Đẹp, Hội Đông y các cấp trong tỉnh Long An vận động hội viên củng cố các vườn thuốc Nam mẫu nhằm tuyên truyền để người dân biết sử dụng “cây nhà lá vườn” điều trị một số bệnh thông thường theo phương châm “Thầy tại nhà, thuốc tại vườn” và đưa Đông y vào cộng đồng, góp phần cùng ngành Y tế chăm sóc sức khỏe nhân dân. Trong đó, những vườn thuốc Nam mẫu tại các TYT xã là mô hình tiềm năng trong việc nâng cao chất lượng y tế cơ sở.
TYT xã Long Thượng là một trong những TYT có vườn thuốc Nam mẫu tiêu biểu của huyện Cần Giuộc với nhiều loại cây khác nhau. Theo Quyền Trưởng TYT xã Long Thượng – Đặng Thị Vân Anh, vườn thuốc Nam mẫu được trồng từ năm 1997. Những năm đầu, vườn chỉ có vài loại cây nhưng đến nay, có 64/70 loại thuốc theo danh mục cây thuốc Nam do Bộ Y tế ban hành.
Vườn được trồng nhằm giới thiệu, hướng dẫn người dân trong xã biết công dụng chữa bệnh thông thường của từng loại cây thuốc Nam.
Với diện tích 85m2, mỗi nhóm cây thuốc Nam tại vườn được trồng vào những ô riêng, có gắn bảng tên, công dụng nên người dân dễ quan sát, tìm kiếm và sử dụng. Trong đó, có nhiều loại rất quen thuộc như lá lốt (trị phong thấp), sen cạn (giúp an thần), sâm đất (bổ âm), mã đề (lợi tiểu), tía tô (trị cảm, phong hàn), húng chanh (chữa cảm, ho, viêm họng, khản tiếng, c.hảy m.áu cam),… Vườn thuốc Nam mẫu này chủ yếu do các thành viên của Tổ Đông y (thuộc TYT xã) thay phiên nhau chăm sóc.
“Trạm chú trọng phát triển vườn cây thuốc Nam kết hợp với các phương pháp cổ truyền trong điều trị bệnh cho người dân. Những loại cây thuốc Nam này cũng được khuyến khích trồng trong cộng đồng để tăng cường nguồn thuốc Nam phục vụ điều trị bệnh” – bà Đặng Thị Vân Anh chia sẻ.
TYT xã Long Thượng được công nhận đạt tiên tiến về y học cổ truyền từ năm 2015. Theo thống kê, năm 2023, Trạm khám, chữa bệnh cho 6.701 lượt người, trong đó, khám bằng y học cổ truyền cho 3.605 lượt người (chiếm 53,79%). Qua đó cho thấy, vườn thuốc Nam mẫu được chăm sóc, phát triển trở thành nguồn dược liệu hỗ trợ hiệu quả việc điều trị Đông – Tây y kết hợp.
