Ung thư dạ dày có thể gặp ở mọi lứa t.uổi, tuy nhiên nguy cơ sẽ cao hơn ở 7 nhóm đối tượng dưới đây, cần phải thực hiện tầm soát chặt chẽ hơn.
Ung thư dạ dày là một trong những bệnh ung thư thường gặp ở cả hai giới. Theo Globocan 2018, tại Việt Nam có thêm 17.527 ca mắc mới và 15.065 người t.ử v.ong vì căn bệnh này.
Cả nam và nữ, ở bất cứ lứa t.uổi nào đều có thể mắc ung thư dạ dày. Tuy nhiên, 7 nhóm đối tượng dưới đây có nguy cơ cao hơn, cần được tầm soát chặt chẽ hơn để kịp thời phát hiện, điều trị sớm. Ở giai đoạn sớm, ung thư dạ dày có thể được chữa khỏi hoàn toàn.
Người trên 50 t.uổi
Người t.uổi càng cao sẽ có nguy cơ mắc ung thư dạ dày cao hơn người trẻ. Vì thế, những người trên 50 t.uổi nên thực hiện tầm soát ung thư dạ dày, kể cả không có triệu chứng cấp cảnh báo.
Có người thân trong gia đình mắc ung thư dạ dày, ung thư đường tiêu hóa
Ung thư dạ dày liên quan tới một số hội chứng di truyền, người thân có mắc bệnh này. Vì thế, chuyên gia khuyến cáo những người có người thân trong gia đình mắc căn bệnh này cần phải tầm soát chặt chẽ hơn.
Người bị viêm loét dạ dày – tá tràng mãn tính, nhiễm HP
Vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) được coi là một nguyên nhân gây ung thư dạ dày. HP làm viêm teo đét niêm mạc dạ dày mãn tính, gây nên các tổn thương t.iền ung thư .
Tuy nhiên, không phải cứ nhiễm HP là ung thư dạ dày. Tỉ lệ nhiễm vi khuẩn HP trong cộng đồng lên đến 70%. Đây là loại khuẩn có vai trò chính trong viêm dạ dày cấp và mãn tính, trong loét dạ dày tá tràng và trong ung thư dạ dày.
Bởi vi khuẩn HP là loại vi khuẩn sinh sống được ở trong môi trường axit đậm đặc như dạ dày con người. Vi khuẩn này có đến 200 loại khác nhau, không phải loại nào cũng gây ra các ảnh hưởng tiêu cực đến dạ dày cho người nhiễm. Thực tế, chỉ có những loại vi khuẩn mang gen CagA mới gây ra viêm loét dạ dày tá tràng.
Vi khuẩn này khi kết hợp với muối gây ra hiện tượng đứt gãy các AND của tế bào niêm mạc dạ dày, dẫn đến hiện tượng viêm loét, dị sản, loạn sản niêm mạc dạ dày, từ đó làm tăng nguy cơ mắc ung thư.
Vì thế, khi có nhiễm vi khuẩn HP đừng quá lo lắng, hãy điều trị theo chỉ định của bác sĩ, kết hợp chế độ ăn giảm chua cay, giảm muối, không uống bia rượu… và tầm soát ung thư chặt chẽ.
Người ăn mặn, nhiều đồ nướng
Người có thói quen ăn uống nhiều đồ muối, đồ nướng, thực phẩm bảo quản kém chất lượng cũng có nguy cơ tăng cao hơn so với những người không có thói quen này.
Ăn các loại thức ăn có chứa Nitrate như thịt cá ướp muối, rau dưa muối, thịt nướng, thịt hun khói.. làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.
Khoa học cũng đã chỉ ra được mối liên quan giữa lượng muối trong khẩu phần ăn và sự gia tăng vi khuẩn HP cũng như làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Theo 1 nghiên cứu trên 270.000 người cho thấy những người ăn nhiều muối sẽ tăng 68% nguy cơ ung thư dạ dày.
Ăn nhiều muối sẽ làm cho vi khuẩn HP phát triển nhanh hơn và hoạt động mạnh hơn. Vi khuẩn HP, nhất là loại vi khuẩn mang gen CagA có thể gây viêm loét dạ dày tá tràng, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày
Người thường xuyên hút t.huốc l.á và uống rượu bia
Bia rượu, thuốc là là tác nhân gây ra nhiều loại ung thư, trong đó có ung thư dạ dày.
Béo phì
Người béo phì có nguy cơ cao mắc ung thư dạ dày hơn người thường.
Người có các triệu chứng nghi ngờ ung thư dạ dày
Viêm dạ dày mãn tính kéo dài nếu không được điều trị sẽ dẫn đến viêm teo mãn tính niêm mạc dạ dày. Tiếp theo các các biến đổi dị sản của tế bào, rồi các biến đổi loạn sản từ mức độ nhẹ, vừa đến nặng. Loạn sản kéo dài cuối cùng dẫn đến ung thư dạ dày.
Vì vậy, những người có viêm dạ dày mãn tính nên thực hiện sàng lọc ung thư định kỳ theo chỉ định của thầy thuốc.
Ung thư dạ dày là hiện tượng các tế bào cấu trúc bình thường của dạ dày trở nên bất thường đột biến và tăng sinh một cách không kiểm soát, xâm lấn các mô ở gần (xâm lấn cục bộ) hay ở xa (di căn) qua hệ thống bạch huyết. Ung thư dạ dày là một trong những ung thư phổ biến trên thế giới, tỷ lệ mắc đứng thứ 3 ở nam và thứ 4 ở nữ giới. Ung thư dạ dày nếu được phát hiện sớm thì việc điều trị sẽ trở nên dễ dàng hơn.
Cô gái 19 t.uổi có niêm mạc dạ dày mỏng hơn tờ giấy, bác sĩ cảnh báo 4 loại thực phẩm tránh ăn nhiều nếu không muốn tình trạng tương tự
Trường hợp của Tiểu Liên (19 t.uổi, Trung Quốc) khiến chính các bác sĩ cũng phải hoảng hốt: bụng hóp sâu xuống như ông già 70 t.uổi, niêm mạc dạ dày mỏng như cánh ve sầu, chỉ cần thêm 1 thời gian ngắn nữa là có thể bị ung thư dạ dày.
Tiểu Liên năm nay 19 t.uổi (Trung Quốc), ở độ t.uổi đẹp nhất của một con người, khi bạn bè cùng trang lứa lúc này đã vào đại học thì cô chỉ có thể nằm yếu ớt trên giường bệnh từ ngày này qua tháng khác.
Ba tháng trước, Tiểu Liên được phát hiện bị viêm teo dạ dày, mức độ teo của dạ dày tương đương với một ông già 70 t.uổi khiến bụng của cô hóp sâu xuống, niêm mạc dạ dày mỏng như cánh ve sầu, chỉ cần thêm một thời gian ngắn nữa là có thể bị ung thư dạ dày.
Tiểu Liên trên giường bệnh.
Đây là lần đầu tiên các bác sĩ gặp một bệnh nhân bị viêm dạ dày ở độ t.uổi trẻ như vậy, họ liên tục khuyên cô phải thay đổi thói quen ăn uống xấu trước đây của mình. Tiểu Liên chỉ lặng lẽ gật đầu sau khi nghe điều này, người mẹ bên cạnh giường bệnh nước mắt lưng tròng bởi đó có lẽ cơ sự này xảy ra cũng là do bà mà ra.
Hóa ra mẹ của Tiểu Liên đến từ tỉnh Tứ Xuyên (Trung Quốc), vùng đất của những con người “ăn ớt thay cơm”, do đó, mỗi khi nấu ăn, bà đều cho rất nhiều ớt. Ngay từ khi còn nhỏ, Tiểu Liên đã quen với việc luôn có ớt trên bàn ăn.
Sau hơn 10 năm ăn uống như vậy, cuối cùng dạ dày của Tiểu Liên đã phải chịu hậu quả như ngày hôm nay.
Bác sĩ giải thích cay không phải là cảm nhận vị giác mà là một loại cảm giác đau. Với đối tượng đang phát triển về thể chất, đặc biệt là trẻ nhỏ, dạ dày mỏng manh hơn người trưởng thành rất nhiều, tiêu thụ thức ăn cay thường xuyên sẽ kích thích niêm mạc dạ dày. Một lượng lớn capsaicin (một thành phần hoạt tính có trong ớt) sẽ làm tăng lưu lượng m.áu trong thành dạ dày và gây tổn thương niêm mạc. Theo thời gian, các chức năng của dạ dày trở nên rối loạn, niêm mạc dạ dày từ từ co lại, và đó là những gì đã xảy ra với Tiểu Liên.
Ngoài ớt, bác sĩ nhắc nhở rằng có 3 loại thực phẩm khác cũng làm tổn thương dạ dày nghiêm trọng, nếu bạn không muốn mắc các bệnh về dạ dày, hãy ăn chúng càng ít càng tốt.
1. Dưa chua, các đồ muối chua
Nhiều người sẽ tự muối dưa cải chua ngay tại nhà mình, điều này có thể kéo dài thời gian bảo quản rau củ và tạo ra hương vị thơm ngon hơn.
Nhưng thực tế không nên coi thường tác hại của dưa muối hay các đồ muối chua nói chung đối với dạ dày, chúng thường chứa rất nhiều muối, trong quá trình ủ chua, rau quả muối sẽ hình thành nitrit, khi người ăn vào dạ dày sẽ phản ứng và tổng hợp ra chất nitrosamine làm tăng gấp đôi nguy cơ mắc bệnh ung thư dạ dày.
2. Thịt hun khói, thịt chế biến
Thịt hun khói và các loại thịt chế biến (xúc xích, giăm bông…) là món ăn tiện lợi và yêu thích của nhiều người. Nhưng những người có dạ dày không tốt thì không nên ăn chúng.
Các kết quả nghiên cứu đã cho thấy trong quá trình chế biến, người ta cho thêm vào thịt nhiều gia vị (điển hình là muối) để kéo dài thời gian bảo quản. Đặc biệt, với thịt hun khói, khi đốt củi sẽ sinh ra các chất gây ung thư như benzopyrene xâm nhập vào thịt và là nguồn gốc tạo nên độ thơm ngon của thịt hun khói, nhưng đồng thời nó cũng gây hại cho dạ dày và tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày.
3. Đồ chiên rán
Nhiều người thích ăn các món chiên rán với nước ngọt có ga, nhưng họ bỏ qua những tác hại do đồ chiên rán gây ra cho dạ dày. Thực phẩm chiên rán sẽ tạo ra chất gây ung thư như hydrocacbon thơm đa vòng, chưa kể, nếu dầu mỡ chiên rán không được thay mới thường xuyên thì càng độc hại cho sức khỏe nói chung và dạ dày nói riêng.
3 bước để bảo vệ sức khỏe dạ dày
– Uống nhiều nước ấm
Người có dạ dày không tốt có thể uống nhiều nước ấm (nhiệt độ nước tương đương với nhiệt độ cơ thể người) sẽ dễ hấp thu hơn, đồng thời có thể làm loãng lượng axit dịch vị dư thừa trong dạ dày.
Tuy nhiên, để bồi bổ dạ dày tốt hơn, bạn có thể bổ sung thêm một ít dầu gai dầu. Nó chứa nhiều nguyên tố vi lượng và axit béo không bão hòa hơn dầu thực vật thông thường, có thể thúc đẩy nhu động đường tiêu hóa và tăng cường sức khỏe đường tiêu hóa.
Điều quan trọng là dầu gai dầu chứa ít axit linoleic và axit linolenic hơn dầu thực vật thông thường, được chứng minh là có tác dụng ức chế vi khuẩn Helicobacter pylori, “thủ phạm” gây ra các bệnh về dạ dày, từ đó giúp cải thiện khả năng miễn dịch của dạ dày.
– Bữa ăn đúng giờ
Việc tiết axit dịch vị diễn ra đều đặn theo giờ sinh học của cơ thể, khi thức ăn không có trong dạ dày khi axit dịch vị được tiết ra, nó sẽ tích tụ đến một mức độ nào đó rồi làm tổn thương niêm mạc dạ dày. Vì vậy, việc ăn uống đúng giờ là vô cùng quan trọng, là nền tảng để bảo vệ sức khỏe của dạ dày.
– Không nằm ngay sau bữa ăn
Nhiều nhân viên văn phòng và sinh viên có thói quen vào buổi trưa là dành thời gian để nghỉ ngơi bằng cách nằm ngay sau khi ăn xong. Thực tế, điều này không có lợi cho quá trình tiêu hóa của dạ dày, dễ tích tụ thức ăn và giảm khả năng miễn dịch của dạ dày. Tốt nhất bạn nên đứng dựa vào tường 10 phút sau bữa ăn để dạ dày có đủ thời gian tiêu hóa.
Nguồn và ảnh: Sohu, Eat This
