Có nhiều người vẫn nghĩ rằng suy giảm thính lực chỉ gặp ở những người lớn t.uổi. Thế nhưng trên thực tế có rất nhiều người trẻ cũng đang gặp phải các vấn đề về suy giảm thính lực.
Giảm thính lực hay còn gọi là nghe kém là hiện tượng giảm một phần hay toàn bộ khả năng cảm nhận về âm thanh của tai. Khi bị giảm thính lực hầu hết không thể phục hồi, nhưng có thể cải thiện nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân gây giảm thính lực
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến giảm thính lực, trong đó thường gặp là:
Do sự lão hóa của t.uổi tác, thường gặp ở người cao t.uổi.
Liên tục tiếp xúc lâu dài với tiếng ồn trong công việc.
Giảm thính lực do di truyền.
Sau khi sử dụng một số loại thuốc độc hại với thính giác.
Vệ sinh tai quá sâu dễ làm rách màng nhĩ.
Để nước tràn vào trong tai sau khi tắm hoặc đi bơi.
Dị vật mắc kẹt trong ống tai.
Trên thực tế suy giảm thính lực còn có thể là triệu chứng của nhiều vấn đề sức khỏe trong cơ thể. Dưới đây là những bệnh lý dễ gây suy giảm thính lực:
Viêm tai giữa : Viêm tai giữa là một trong những bệnh về tai phổ biến. Viêm tai giữa nếu không được điều trị đúng cách có thể làm suy giảm khả năng nghe.
U dây thần kinh thính giác: Đây là một khối u đè lên dây thần kinh thính giác, khiến khả năng nghe bị suy giảm. Thông thường khối u ở bên tai nào sẽ gây suy giảm khả năng nghe ở bên tai đó.
Thủng màng nhĩ:Một lỗ thủng trong màng nhĩ cũng có thể khiến bạn bị nghe kém, suy giảm thính lực. Màng nhĩ bên tai nào bị thủng sẽ gây suy giảm thính lực ở tai bên đó.
Suy giảm chức năng thận: Đây là nguyên nhân gây suy giảm thính lực phổ biến, nhưng ít được để ý tới. Sở dĩ chức năng thận có liên quan tới điếc một bên tai là do theo y học cổ truyền thì: “Thận khai khiếu ở tai”, chức năng thận có mối quan hệ mật thiết tới sức khỏe thính giác. Khi thận yếu thì tai sẽ bị ù, nếu yếu quá thì tai sẽ bị điếc. Do vậy, điếc tai, nghe kém có thể là dấu hiệu của suy giảm chức năng thận.
Tuần hoàn m.áu kém: Tuần hoàn m.áu đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp oxy và dưỡng chất nuôi tế bào thần kinh tai. Khi tuần hoàn m.áu kém sẽ khiến quá trình này bị gián đoạn, thần kinh tai không nhận được dưỡng chất cần thiết để hoạt động, cuối cùng sẽ dẫn tới điếc tai, suy giảm thính lực.
Các vấn đề khác như: Rối loạn khớp thái dương hàm, bệnh xơ cứng tai, huyết áp cao, đái tháo đường… cũng có thể là nguyên nhân gây điếc tai, suy giảm thính lực ở người trẻ t.uổi.
Giảm thính lực hay còn gọi là nghe kém là hiện tượng giảm một phần hay toàn bộ khả năng cảm nhận về âm thanh của tai.
Biểu hiện của suy giảm thính lực
Người bị suy giảm thính lực sẽ có những biểu hiện sau:
Xuất hiện nhiều tình huống không nghe rõ người khác nói chuyện.
Thường xuyên yêu cầu mọi người nhắc lại.
Khó khăn khi nghe điện thoại ở chốn đông người.
Nghe radio hoặc nghe nhạc với âm lượng to.
Tình trạng suy giảm thính lực không chỉ gặp khó khăn trong giao tiếp, ngôn ngữ mà còn làm giảm hiệu suất công việc của người bệnh. Nếu phát hiện một hay nhiều biểu hiện suy giảm thính lực, bạn cần phải đi khám chuyên khoa tai mũi họng ở bệnh viện để được khám sàng lọc, nội soi tai để biết các bất thường ở trong tai. Đo thính lực nhằm xác định mức độ nghe kém.
Ngoài ra, người bệnh cần làm thêm xét nghiệm m.áu, nước tiểu nếu nghi ngờ bị giảm thính lực do n.hiễm t.rùng để đưa ra kết quả chẩn đoán chính xác nhất.
Điều trị suy giảm thính lực thế nào?
Việc điều trị bệnh suy giảm thính lực còn tùy vào tình trạng của bệnh. Các phương pháp điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân và từng người, thông thường nếu giảm thính lực do tích tụ ráy tai: Bác sĩ sẽ loại bỏ bằng cách làm mềm ráy tai để giúp lấy ráy tai ra ngoài một cách dễ dàng.
Đối với trường hợp bệnh suy giảm thính lực do n.hiễm t.rùng nhẹ, người bệnh sẽ được bác sĩ cho điều trị bằng thuốc.
Đối với trường hợp bệnh suy giảm thính lực do chấn thương thủng màng nhĩ hoặc n.hiễm t.rùng tái đi tái lại nhiều lần, người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định cho phẫu thuật.
Bên cạnh đó, nếu người bệnh suy giảm thính lực do các vấn đề về đường dẫn truyền khác, bác sĩ có thể sẽ giới thiệu người bệnh sử dụng máy trợ thính nhằm giúp khuếch đại âm thanh.
Để phòng ngừa suy giảm thính lực cần hạn chế việc sử dụng các thiết bị nghe nhạc với âm lượng quá mức và một số thói quen xấu khi đeo tai nghe như: Ngủ quên khi đeo tai nghe, nghe liên tục trong vài giờ đồng hồ khiến thính lực bị suy giảm mà người bệnh không hề hay biết.
Nên đeo dụng cụ bảo vệ tai khi phải thường xuyên làm việc với tiếng ồn và âm thanh lớn. Hãy bảo vệ đôi tai của bạn trước tiếng ồn quá lớn.
Khi nghi ngờ bị suy giảm thính lực nên đi khám ngay tại các cơ sở y tế chuyên ngành tai mũi họng để được chẩn đoán và phát hiện sớm bệnh, khi đó việc điều trị đạt hiệu quả cao hơn.
Nam thanh niên bị điếc đột ngột vì thói quen thường gặp ở người trẻ
Bỗng nhiên mất thính lực sau khi ngủ dậy, chàng trai 22 t.uổi không ngờ nguyên nhân đến từ thói quen hầu hết các bạn trẻ ngày nay mắc phải.
Sáng hôm đó, Tiểu Húc (Giang Tô, Trung Quốc) vừa thức dậy thì điện thoại đổ chuông. Điều kỳ lạ là tiếng chuông này đột nhiên trở nên rất nhỏ, kèm theo nhiều tạp âm lạ mà anh chưa từng nghe thấy bao giờ. Khi áp điện thoại di động vào tai phải, Tiểu Húc không thể nghe rõ lời nói của đầu dây bên kia. Phía bên tai trái thì rất khó chịu, giống như bị ù tai kèm theo âm thanh vo ve của cả đàn ong.
Nghĩ rằng đường truyền mạng có vấn đề, cộng thêm mình chưa tỉnh ngủ nên Tiểu Húc không để tâm mà đi tắm rửa rồi chuẩn bị bữa sáng. Trong lúc ăn sáng, anh gọi lại cho khách hàng một lần nữa. Lần này anh còn cẩn thận dùng bông sạch ngoáy tai, mở sẵn loa ngoài nhưng vẫn không nghe thấy gì.
Anh thử dùng chiếc điện thoại dự phòng khác gọi cho một người bạn nhưng tình trạng cũng tương tự; ngay cả khi mở nhạc trên laptop cũng không có gì thay đổi.
Lúc này, Tiểu Húc thực sự lo lắng nên quyết định nhắn tin xin nghỉ làm và bắt xe tới Bệnh viện Đại học Y Nam Kinh (Trấn Giang, Giang Tô, Trung Quốc) thăm khám.
TS Mã Vĩnh Minh, Trưởng khoa Tai mũi họng và Phẫu thuật đầu cổ của Bệnh viện Đại học Y Nam Kinh, cũng là bác sĩ điều trị cho Tiểu Húc cho biết, khi nhận được kết quả chẩn đoán điếc đột ngột, chàng trai trẻ đã không giữ được bình tĩnh. Một phần vì không nghe thấy âm thanh xung quanh nên bệnh nhân khó kiểm soát âm lượng, liên tục la hét cho rằng các y bác sĩ bị nhầm lẫn.
Trong suy nghĩ của Tiểu Húc, nếu không phải do gặp tai nạn nghiêm trọng thì điếc chỉ có thể là bệnh t.uổi già. Một chàng trai 22 t.uổi khỏe mạnh như anh không thể mắc bệnh này.
Theo bác sĩ Mã, điếc đột ngột là một rối loạn tai mũi họng không hề hiếm gặp nhưng lại dễ bị xem nhẹ. Nếu phát hiện muộn, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng về thính giác, thậm chí có thể gây mất thính lực vĩnh viễn.
Điếc đột ngột chỉ tình trạng giảm sức nghe ít nhất 30 decibel ở ít nhất 3 tần số liên tiếp xảy ra trong vòng 72 giờ, thường xảy ra ở một bên tai, các dấu hiệu thường rõ ràng nhất vào buổi sáng sau khi thức dậy. Bệnh xảy ra khi có tổn thương tai trong, thần kinh thính giác hoặc trung tâm thính giác ở não.
Những người bị điếc đột ngột thường phát hiện mất thính giác khi thức dậy vào buổi sáng, có những người phát hiện ra giảm thính lực đột ngột khi đang cố gắng nghe gì đó, chẳng hạn như khi đang sử dụng điện thoại, thậm chí có những trường hợp ngược lại, người bệnh nghe thấy tiếng ồn ào ngay trước khi thính giác của họ biến mất.
Những người bị điếc đột ngột cũng có thể nhận thấy một hoặc nhiều triệu chứng như: cảm giác đầy tai, chóng mặt và/hoặc ù tai….
Một số người bị điếc đột ngột không đến gặp bác sĩ vì họ nghĩ rằng mất thính lực là do dị ứng, viêm xoang, ráy tai nhiều hoặc các tình trạng thông thường khác như viêm tai giữa, viêm tai ngoài,… Tuy nhiên, điếc đột ngột là một cấp cứu trong chuyên khoa Tai Mũi Họng nên cần phải khám điều trị sớm.
Điếc đột ngột có thể tự phục hồi một phần hoặc hoàn toàn thính lực một cách tự nhiên trong vòng một đến hai tuần, tuy nhiên việc đ.ánh giá tự hồi phục trên lâm sàng rất khó, nếu chẩn đoán và điều trị điếc đột ngột muộn có thể ảnh hưởng đến kết quả điều trị. Ngược lại, nếu người bệnh được điều trị sớm, đúng phác đồ thì khả năng phục hồi thính lực sẽ tốt hơn rất nhiều.
Về dịch tễ học, điếc đột ngột xảy ra với tỉ lệ từ 1 đến 6 người trên 5.000 người mỗi năm, nhưng trên thực tế có thể cao hơn nhiều vì điếc đột ngột nhiều lúc không được chẩn đoán.
Hầu hết là điếc đột ngột không tìm thấy nguyên nhân, chỉ khoảng 10% những người được chẩn đoán điếc đột ngột tìm thấy được nguyên nhân như:
-Do Virus: Các bệnh lý có thể gây bệnh điếc đột ngột như: Quai bị, thủy đậu, zona, HIV, cúm, sởi,…..
-Do bệnh lý mạch m.áu: Tăng huyết áp, bệnh m.áu tăng đông,…
-Do chấn thương gây rách màng nhĩ, dò ngoại dịch, vỡ xương thái dương, gây trật khớp xương con (xương làm nhiệm vụ dẫn truyền âm thanh),….
-Do nhiễm độc: Ngộ độc thuốc nhóm Aminozid, ngộ độc rượu, ngộ độc t.huốc l.á,…
-Do rối loạn chuyển hóa: Đái tháo đường, tăng Lipid m.áu, suy giáp trạng,… gây thiếu m.áu của động mạch tai trong, dẫn đến nhiễm độc tai trong
-Do miễn dịch: Bệnh Lupus ban đỏ hệ thống,…
-Do tổn thương thần kinh thính giác: U dây thần kinh số VIII, viêm dây thần kinh,…
-Do rối loạn thần kinh: Rối loạn lo âu, trầm cảm, căng thẳng, stress,…
Nếu như trước đây, điếc đột ngột chủ yếu gặp ở người trung niên, cao t.uổi thì khoảng 5-10 năm trở lại đây, bệnh này rất phổ biến ở người trẻ, nhất là thanh niên dưới 30 t.uổi. Nguyên nhân gây bệnh ở Tiểu Húc cũng chính là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất về lối sống dẫn tới tình trạng trên.
Đeo tai nghe quá nhiều, đeo sai cách, sử dụng âm lượng quá lớn có thể gây hại cho thính giác và sức khỏe con người. Ảnh minh họa
Cụ thể, Tiểu Húc sử dụng tai nghe quá nhiều với âm lượng quá lớn trong thời gian dài. Sau khi tốt nghiệp cao đẳng, vì quá khó để tìm được công việc đúng ngành học nên Tiểu Húc làm telesale hơn 1 năm. Công việc của anh phải gọi điện thoại rất nhiều, giao tiếp với khách hàng ngay cả buổi tối, trong lúc đi xe buýt về nhà nên chiếc tai nghe dần trở thành “vật bất ly thân”.
Để giải tỏa căng thẳng trong công việc, Tiểu Húc cũng có sở thích nghe nhạc bất cứ khi nào rảnh rỗi. Đáng nói, anh có thói quen nghe nhạc, nghe điện thoại ở mức âm lượng tai nghe rất lớn. Tổng thời gian sử dụng tai nghe, nhất là loại tai nghe nhét tai (in ear) của Tiểu Húc ít nhất là 10 tiếng mỗi ngày, có những ngày thậm chí còn đeo luôn tai nghe đi ngủ.
Một khảo sát của Tổ chức Y tế Thế giới cho thấy, gần một nửa số người trên thế giới trong độ t.uổi từ 12 – 35, tương đương 1,1 tỷ người có nguy cơ bị suy giảm thính lực, chủ yếu do thường xuyên đeo tai nghe để nghe nhạc âm lượng lớn.
Bác sĩ Mã giải thích thêm: “Sử dụng tai nghe quá nhiều tác động tiêu cực đến tai theo 2 cách chính. Đầu tiên, nó khiến cho các tế bào thần kinh trong ốc tai phải làm việc quá sức. Thứ 2 là làm không khí và m.áu khó lưu thông, dẫn đến tai dễ bị viêm nhiễm, tích tụ nhiều ráy tai. Từ đó gây ra suy giảm thính lực, điếc tạm thời hay thậm chí là bị mất thính lực vĩnh viễn.
Hơn nữa, khó mà tránh được tổn thương tai và suy giảm thính lực nếu hằng ngày tiếp xúc với âm thanh có cường độ 85 – 90 decibels (dB) liên tục trên 2 giờ đồng hồ và kéo dài trên 12 tháng. Bởi vì với âm thanh ở ngưỡng 94dB, tai chúng ta có thể chịu đựng được 1 tiếng mỗi ngày. Còn với ngưỡng âm thanh là 105dB, tai con người chỉ có thể chịu đựng được khoảng 4 phút mỗi ngày”.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, tốt nhất không nên đeo tai nghe quá 2 giờ đồng hồ mỗi ngày. Không dùng tai nghe liên tục quá 15 phút mà cần cho tai có thời gian nghỉ ngơi giữa những lần sử dụng, nhất là với các loại tai nghe nhét sâu vào trong tai. Đương nhiên, không nên nghe tai nghe ở âm lượng quá lớn, vượt quá 60% tổng mức âm lượng thiết bị và vệ sinh tai nghe thường xuyên.
May mắn là trường hợp của Tiểu Húc chỉ bị mất thính lực tạm thời. Sau khi nhập viện và điều trị 5 ngày, anh đã lấy lại được trên 90% thính lực và được xuất viện tiếp tục điều trị ngoại trú.
