Đầy hơi, chướng bụng sau khi ăn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như các vấn đề về đường tiêu hóa hoặc do ăn một số thực phẩm.
Vậy những thực phẩm nào có thể khiến bạn bị đầy hơi, chướng bụng?
1. Nguyên nhân khiến bạn bị đầy hơi, chướng bụng
Đầy hơi, chướng bụng có thể là kết quả của các quá trình bình thường của cơ thể nhưng nhiều khi cũng do các vấn đề ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
Nguyên nhân gây đầy hơi, chướng bụng phần lớn do cách chúng ta ăn uống như: nuốt không khí khi ăn, nuốt nước bọt, do trào ngược acid… Khí cũng có thể phát sinh trong quá trình tiêu hóa một số loại thức ăn hoặc khi thức ăn không được tiêu hóa hoàn toàn dẫn đến đầy hơi, chướng bụng.
Theo ThS.BS. Vũ Tấn Phúc, chuyên khoa Tiêu hóa, có một số loại thực phẩm có thể gây ra chứng đầy hơi, bao gồm các loại rau như atisô, bông cải xanh, súp lơ trắng, tỏi tây, tỏi, hành tây, bắp cải, củ cải; các loại đậu, các sản phẩm từ sữa…
Đồ uống có gas có thể gây tích tụ khí trong đường ruột gây đầy hơi.
2. Những thực phẩm nên tránh khi bị đầy hơi
Các loại đậu
Các loại đậu rất giàu chất xơ nhưng carbohydrate phức tạp trong đậu được gọi là oligosaccharides, đặc biệt nhất là loại raffinose rất khó tiêu hóa. Những loại đường chuỗi dài này không thể bị p.hân h.ủy dễ dàng. Chúng được tiêu hóa bởi các vi sinh vật trong ruột và tạo ra khí mê-tan.
Khi các carbohydrate phức tạp đến ruột dưới, vi khuẩn sẽ ăn chúng và tạo ra khí. Do vậy, ăn nhiều các loại đậu dễ dẫn đến đầy hơi.
Bạn nên ngâm đậu trước khi nấu có thể loại bỏ một lượng raffinose đáng kể mà không làm thay đổi giá trị dinh dưỡng của đậu.
Nấm
Nấm chứa các loại đường khó tiêu, đặc biệt nhất là loại đường mannitol, được tìm thấy ở các loại nấm trắng thông thường. Mannitol được hấp thu kém ở ruột non.
Tuy nhiên, những loại khác như nấm sò (Pleurotus ostreatus) có chứa trehalose, thường chỉ gây ra vấn đề đối với người thiếu một loại enzyme tiêu hóa cụ thể gọi là trehalase. Nếu bị đầy hơi sau khi ăn nấm, có thể thử loại khác như nấm hương có thể sẽ có cải thiện.
Sữa và các sản phẩm từ sữa
Trong trường hợp không dung nạp lactose, khi ăn các sản phẩm từ sữa có thể gây đầy hơi và chướng bụng. Những người không dung nạp lactose thiếu một loại enzyme gọi là lactase, enzyme cần thiết để p.hân h.ủy lactose (một loại đường sữa). Điều này dẫn đến đầy hơi và chướng bụng cùng với các triệu chứng khác như tiêu chảy, buồn nôn và đau bụng.
Đồ uống có gas
Đồ uống có gas và bia có thể gây tích tụ khí trong đường ruột gây đầy hơi sau khi uống.
Chất làm ngọt nhân tạo
Chất làm ngọt nhân tạo là chất thay thế đường thường được sử dụng trong nhiều thực phẩm và đồ uống. Ví dụ như sorbitol và mannitol có trong kẹo, kẹo cao su và thức ăn ngọt không đường. Đây là những loại rượu đường được thêm vào thực phẩm và đồ uống để làm cho chúng ngọt hơn.
Một số người bị tiêu chảy, đầy hơi hoặc cả hai khi họ tiêu thụ những chất này. Nguyên nhân là các loại đường chuỗi dài này cần được p.hân h.ủy ở gan để chuyển hóa thành glucose, nguồn năng lượng chính của cơ thể. Nhưng quá trình này rất khó khăn và để lại nhiều đường lên men trong ruột kết. Vì vậy, nếu thường xuyên bị đầy hơi, nên cắt giảm những thực phẩm này.
Nên ăn sữa chua, chuối… chứa carbohydrate dễ tiêu hóa.
3. Nên ăn gì khi bị đầy hơi?
Theo BS. Nguyễn Tấn Phúc, trong hầu hết các trường hợp, việc thay đổi chế độ ăn uống và lối sống có thể giúp kiểm soát tình trạng đầy hơi quá mức. Trước hết, nên tránh ăn các loại thực phẩm như đã nói ở trên và thay bằng các thực phẩm chứa carbohydrate dễ tiêu hóa hơn như: chuối, trái cây họ cam quýt, nho, dứa, kiwi, đu đủ, sữa chua, bạc hà, gừng…
Ngoài ra, nên chậm, nhai kỹ. Ăn nhanh khiến mọi người nuốt nhiều không khí hơn dẫn đến đầy hơi. Đảm bảo uống đủ nước cũng giúp tiêu hóa thức ăn trong dạ dày.
Ăn uống theo khẩu vị, phù hợp với khả năng tiêu hóa cũng rất quan trọng. Ăn uống đúng theo khẩu vị sẽ kích thích hệ tiêu hóa tiết ra nhiều loại dịch và men tiêu hóa thức ăn nhanh hơn.
Tránh ăn nhiều đồ nướng, đồ chiên quay, đồ hộp, thức ăn quá nhiều tinh bột hoặc quá nhiều đường… Những thực phẩm này rất dễ gây đầy bụng, khó tiêu.
3 bài tập đơn giản thúc đẩy tiêu hóa, giảm đầy hơi, khó tiêu
Những bữa liên hoan, tiệc tùng thịnh soạn và quá mức… là một trong các nguyên nhân khiến nhiều người bị đầy hơi, khó tiêu, chướng bụng… Để ngăn ngừa và giảm bớt các chứng bệnh về tiêu hóa này, hãy áp dụng ngay 3 bài tập sau.
Các bài tập này dành cho những ai muốn chăm sóc hệ tiêu hóa trong giai đoạn dễ bị đầy hơi, khó tiêu, chuyển hóa kém, bụng nặng nề khi rời khỏi bàn ăn… Các động tác được thực hiện xa bữa ăn.
Bài tập 1: Đầu gối – ngực
Nằm ngửa, đưa đầu gối phải về phía ngực bằng cách ấn vào đại tràng phải, gót chân sát mông. Trong vài nhịp thở, ấn nội tạng về phía cột sống, nâng đáy chậu lên. Khi thở ra (tấn vào đáy chậu), hướng trán về phía đầu gối. Giữ trong vài giây, không nín thở, thư giãn khuôn mặt. Sau đó đổi bên.
Lợi ích: Động tác này giúp nén và xoa bóp dạ dày, kích hoạt tiêu hóa và loại bỏ không khí dư thừa. Đây là tác động lý tưởng cho chứng đầy hơi.
Động tác đầu gối ngực giúp loại bỏ không khí dư thừa.
Bài tập 2: Tư thế em bé
Ngồi quỳ, trán chạm sàn, đưa cơ mông đến gần gót chân. Đưa cánh tay về phía trước, hóp cơ bụng và đưa các đầu ngón tay về phía trước cho đến khi hông thẳng hàng với đầu gối. Hai đầu gối rộng bằng hông, giữ vai cách xa tai và thu gọn cằm. Duỗi lưng và cảm nhận trọng lực ở bụng, đưa ngực gần sàn hơn.
Lợi ích: Động tác này giúp tạo không gian ở vùng bụng và lưng. Hơi thở nhẹ nhàng và tư thế thoải mái có lợi cho hệ phó giao cảm, liên quan trực tiếp đến tiêu hóa.
Tư thế em bé có lợi cho hệ phó giao cảm, liên quan trực tiếp đến tiêu hóa.
Bài tập 3: Kéo giãn hai bên
Đứng dang hai chân ra hoặc khép lại, thở chậm. Các ngón tay đan vào nhau sau đầu, cằm đưa vào, hít vào và đẩy chân xuống sàn, khi thở ra nghiêng người sang phải. Cảm nhận sự nén của nội tạng ở bên phải và tạo ra khoảng trống ở bên trái. Khi hít vào, quay lại, thở ra sang trái. Thực hiện như vậy 8 lần.
Lợi ích: Nhờ động tác này không gian trong cơ thể được tạo ra, quá trình nén và xoa bóp bên trong cơ thể được thực hiện. Động tác này cũng giúp làm săn chắc cơ bụng, tăng khả năng vận động và tăng cường hệ thần kinh.
Động tác kéo giãn hai bên giúp nén và xoa bóp bên trong cơ thể.
Một số lưu ý để phòng chống đầy hơi
Hoạt động kết hợp: Lòng biết ơn
Để chăm sóc hệ tiêu hóa, chúng ta cũng có thể hành động ở cấp độ tinh thần. Lòng biết ơn là một hành động được khuyến khích, đặc biệt trước bữa ăn. Quay trở lại chuỗi đã tạo ra những món ăn này trước mặt bạn: Từ mưa và nắng, đến người bán hàng, qua người nông dân… Bằng cách này, bạn sẽ thưởng thức món ăn của mình một cách có ý thức hơn.
Duy trì thói quen tốt hằng ngày
Đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình trao đổi chất.
Ăn các thực phẩm giàu omega 3 (cá nhỏ, hạt lanh, các loại hạt…) và chú trọng chất xơ (rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt…).
Chọn nước ở nhiệt độ phòng để bù nước cho cơ thể. Tránh đồ uống quá lạnh.
