Đó là tâm lý chung của các phụ huynh sau khi nhiều địa phương thông báo kế hoạch chuẩn bị tiêm chủng cho trẻ 12 – 17 t.uổi.
Theo đề xuất của Sở Y tế TP.HCM đến Ban chỉ đạo phòng chống COVID-19 TP.HCM ngày 15-10, loại vắc xin sẽ được tiêm cho trẻ từ 12 – 17 t.uổi là vắc xin được Bộ Y tế phê duyệt, theo hướng dẫn của nhà sản xuất và Bộ Y tế – Ảnh minh họa: DOÃN HÒA
Ý kiến của các cơ quan chuyên môn thế nào?
Ứng viên nào?
Theo thông tin từ Bộ Y tế, tại Việt Nam, đến nay duy nhất vắc xin Pfizer đã có chỉ định sử dụng cho trẻ 12 – 17 t.uổi được cấp phép. Việt Nam cũng đã có hợp đồng với nhà sản xuất mua 20 triệu liều Pfizer, số này đủ dùng cho toàn bộ 8,1 triệu trẻ 12 – 17 t.uổi.
Có những thông tin cho rằng có thể sử dụng vắc xin Abdala (vắc xin do Cuba sản xuất trên nền công nghệ tái tổ hợp protein), nhưng thông tin kể trên cho biết Abdala được phê duyệt tại Việt Nam dành cho nhóm người từ 19 t.uổi trở lên, nên hiện chưa có kế hoạch sử dụng cho t.rẻ e.m loại vắc xin này.
Đây là vấn đề các bậc phụ huynh rất quan tâm, do vắc xin sử dụng cho t.rẻ e.m khi trẻ đang phát triển, nếu không an toàn có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ về lâu dài.
Chuyên gia của Chương trình mở rộng quốc gia chia sẻ có một nguy cơ có thể gặp ở trẻ tiêm chủng vắc xin công nghệ mNRA là viêm cơ tim, nhưng là tỉ lệ thấp ở mũi 2 và trẻ trai gặp nhiều hơn trẻ gái, ở lứa thanh niên 24 – 25 t.uổi nguy cơ này gặp với tỉ lệ nam thanh niên gấp 10 lần so với nữ thanh niên.
Vì sao bố mẹ và người giám hộ phải ký trước tiêm?
Theo TS Phạm Quang Thái, trưởng Văn phòng tiêm chủng mở rộng miền Bắc, lý do bố mẹ hoặc người chăm sóc phải ký trước khi cho con tiêm vắc xin là do các vắc xin này đều chưa thử nghiệm lâm sàng và cấp phép chính thức tại VN, chỉ được phê duyệt khẩn cấp.
TS Thái cũng cho biết mặc dù vắc xin Pfizer đã được cấp phép chính thức tại Mỹ, đã hoàn thiện quy trình thử nghiệm lâm sàng nhưng về nguyên tắc đã vào VN phải làm lại thử nghiệm lâm sàng, nên mới có khái niệm phê duyệt khẩn cấp.
“Không có bất cứ báo cáo nào về việc vắc xin có thể ảnh hưởng đến gene, vắc xin không tích hợp vào bộ gene của người, mà chỉ thông qua cơ chế tổng hợp protein tại khu vực ngoài nhân tế bào của một số tế bào hệ miễn dịch để sản xuất ra protein gai đặc trưng của virus, từ đó giúp cơ thể sinh ra kháng thể đặc hiệu” – TS Thái nói.
“Ngay sau khi hoàn thành nhiệm vụ, các thành phần của vắc xin cũng như protein nó tạo ra bị thanh thải trong vòng 14 ngày sau tiêm, mà không ảnh hưởng đến gene của người, điều này cũng đúng ngay cả với bào thai của những phụ nữ được tiêm vắc xin” – ông Thái cho biết thêm.
Cuối tháng 10 năm nay, vắc xin sẽ về nhiều và sẽ có nhiều tỉnh thành triển khai tiêm chủng, khi đó ngành y tế và giáo dục phải phối hợp lại, vì an toàn cho trẻ là quan trọng nhất.
Loại vắc xin: chờ Bộ Y tế
Theo đề xuất của Sở Y tế TP.HCM đến Ban chỉ đạo phòng chống COVID-19 TP.HCM ngày 15-10, loại vắc xin sẽ được tiêm cho trẻ từ 12 – 17 t.uổi là vắc xin được Bộ Y tế phê duyệt, theo hướng dẫn của nhà sản xuất và Bộ Y tế.
Trẻ sẽ tiêm 2 liều cơ bản và cùng loại vắc xin. Chiều 17-10, Bộ Y tế và TP.HCM vẫn chưa thông tin chính thức loại vắc xin sẽ tiêm cho trẻ 12 – 17 t.uổi sắp tới.
Trên thế giới, những loại vắc xin phòng COVID-19 đã được xác định là an toàn cho người lớn, hiện đang được tiếp tục nghiên cứu ở t.rẻ e.m. Trong đó, nhóm chuyên gia cố vấn chiến lược của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã kết luận rằng vắc xin Pfizer là phù hợp để sử dụng cho những người từ 12 t.uổi trở lên.
Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ cũng khuyến cáo rằng t.rẻ e.m từ 12 t.uổi trở lên có thể tiêm vắc xin Pfizer với chỉ định tiêm 2 mũi và mũi 2 cách mũi đầu tiên 3 tuần sau đó. T.rẻ e.m và thanh thiếu niên cũng nhận được liều lượng vắc xin Pfizer giống như người lớn.
Để việc tiêm phòng diễn ra hiệu quả, cần chuẩn bị tâm lý cho trẻ trước, trong và sau buổi tiêm. Báo với bác sĩ về bất kỳ loại dị ứng nào mà trẻ có thể mắc phải. Lưu ý để ngăn ngừa ngất xỉu và các chấn thương liên quan đến ngất xỉu, trẻ nên được ngồi hoặc nằm trong khi tiêm chủng và trong 15 phút sau khi tiêm vắc xin.
Sau khi tiêm vắc xin phòng COVID-19, phụ huynh sẽ được yêu cầu ở lại trong 15 – 30 phút để có thể quan sát trẻ trong trường hợp trẻ bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng và cần được điều trị ngay lập tức.
Ngoài ra, trẻ sau tiêm vắc xin phòng COVID-19 vẫn có thể gặp các tác dụng phụ như sốt, đau chỗ tiêm, mệt mỏi… Đây là những dấu hiệu bình thường sẽ biến mất sau vài ngày và cho thấy cơ thể trẻ đang được bảo vệ.
Có thể tiêm kết hợp 2 loại vắc xin ngừa Covid-19?
Tình trạng khan hiếm vắc xin không chỉ xảy ra tại Việt Nam mà còn ở nhiều nước trên thế giới.
Để sớm hoàn thành tiêm vắc xin cho toàn bộ người dân đủ t.uổi quy định đã có nhiều quốc gia tiêm kết hợp 2 loại vắc xin ngừa Covid-19.
Có thể tiêm kết hợp vắc xin ngừa Covid-19 khác loại?
Tình trạng khan hiếm vắc xin đang xảy ra ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Để ứng phó với tình trạng thiếu hụt vắc xin, nhiều quốc gia đã nghiên cứu và thực hiện tiêm kết hợp 2 loại vắc xin cùng hoặc khác công nghệ sản xuất đã được WHO công nhận và cho phép sử dụng. Theo cập nhật của Reuter, nhiều quốc gia như Canada, Đan Mạch, Mỹ, Ý, Đức, Hàn Quốc, Tây Ban Nha… đã cho tiêm kết hợp 3 loại vắc xin Moderna, Pfizer, AstraZeneca. Cụ thể, người đã tiêm mũi một là AstraZeneca có thể được tiêm mũi 2 bằng vắc xin mRNA (Moderna hoặc Pfizer). Tương tự, nếu tiêm mũi một là vắc xin Moderna hoặc Pfizer thì có thể tiêm mũi 2 là một trong 2 loại nói trên vì vắc xin mRNA có thể thay thế cho nhau.
Tiêm kết hợp hai loại vắc xin đã được thực hiện ở nhiều quốc gia.
Việc kết hợp các loại vắc xin không phải là mới mà vẫn thường được thực hiện trong tiêm chủng. Chẳng hạn như vắc xin Ebola do Johnson & Johnson nghiên cứu là một ví dụ điển hình về kết hợp vắc xin nhằm tạo miễn dịch lâu dài. Liều một dùng công nghệ Adenovirus Vector (tương tự như vắc xin AstraZeneca) và liều thứ 2 dùng virus đã qua hiệu chỉnh Poxvirus (Modified Vaccinia Virus Ankara MVA).
Hay vắc xin phòng Covid-19 Sputnik V của Nga thực chất là trộn 2 loại Adenovirus vector là Ad5 và Ad26 cho hai liều và vắc xin này đã được công bố trên Lancet tháng 2/2021 là đạt độ an toàn và hiệu quả đến 92%. Ngoài ra, một số loại vắc xin như cúm, viêm gan siêu vi B, thủy đậu… với các mũi sau có thể tiêm loại vắc xin tương tự từ các nhà sản xuất khác nhau.
Do đó, tại thời điểm cần đẩy nhanh độ phủ tiêm vắc xin như hiện nay thì việc phối hợp 2 loại Moderna và Pfizer là không có gì đáng lo ngại. Ngoài ra, dù khác nhà sản xuất nhưng Moderna và Pfizer lại được sản xuất cùng một công nghệ mRNA.
Tại Việt Nam, ngày 8/9 vừa qua, Bộ Y tế cũng đã ban hành văn bản cho phép sử dụng 2 loại vắc xin ngừa Covid-19 khác nhau và yêu cầu các địa phương triển khai việc tiêm sớm. Với người đã tiêm mũi một là vắc xin AstraZeneca có thể tiêm mũi 2 bằng Pfizer. Nếu tiêm mũi một vắc xin Moderna thì có thể tiêm mũi 2 bằng Pfizer và ngược lại.
Lưu ý hạ sốt đúng cách sau tiêm vắc xin ngừa Covid-19
Hapacol 650 giúp giảm đau hạ sốt an toàn sau tiêm vắc xin ngừa Covid-19.
Theo bác sĩ Hoàng Quốc Tưởng – Giảng viên Đại học Y dược TPHCM, hiện tại, virus SARS-CoV-2 đã xuất hiện nhiều biến thể với mức độ nguy hiểm ngày càng tăng thì việc đẩy nhanh độ phủ tiêm vắc xin là rất cần thiết. Và phải sau 2 tuần khi chúng ta hoàn thành 2 mũi tiêm thì vắc xin mới thực sự có hiệu quả bảo vệ đầy đủ. Người được tiêm cần khai báo rõ loại thuốc tiêm trước đó, khoảng cách giữa 2 mũi tiêm như thế nào, t.iền sử về dị ứng, các loại thuốc đang dùng, bệnh nền… trước khi tiêm.
Về tác dụng phụ sau tiêm, WHO cũng như Bộ Y tế đã khuyến cáo các vấn đề thường gặp như đau, sưng và tấy đỏ tại chỗ tiêm, sốt, buồn nôn, đau nhức cơ, mỏi mệt… Chỉ một số ít trường hợp bị sốc phản vệ như nổi mày đay, phù mạch, khó thở, tức ngực, thở rít… Vì thế, sau khi tiêm nên theo dõi sức khỏe tại chỗ 30 phút để được y tế can thiệp kịp thời.
Ngoài ra, cần đọc kỹ và làm đúng các hướng dẫn tự theo dõi được ghi ngay sau phiếu xác nhận tiêm chủng. Đặc biệt, cả những khuyến cáo về việc sử dụng thuốc hạ sốt sau khi tiêm. Nếu sốt nhẹ dưới 38 độ C chỉ cần súc miệng bằng nước muối, mặc quần áo thoải mái, uống đủ nước, ăn nhiều hoa quả và bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, khoa học.
Đo lại nhiệt độ mỗi 30 phút, nếu sốt trên 38,5 độ C cần sử dụng thuốc hạ sốt phù hợp chẳng hạn như Hapacol 650 của Dược Hậu Giang. Thuốc có công dụng hạ sốt hữu hiệu cho người lớn và những bệnh có liên quan đến sốt. Theo bác sĩ Hoàng Quốc Tưởng liều dùng phù hợp là 10-15mg/kg/lần, mỗi lần cách nhau 4-6 tiếng.
Hapacol 650 được sản xuất trên dây chuyền đạt tiêu chuẩn Japan-GMP, hàm lượng 650 mg paracetamol an toàn khi cần giảm đau hạ sốt và đặc biệt phù hợp với thể trạng người Việt. Nếu vẫn liên tục sốt cao trên 39 độ mà không đáp ứng thuốc hạ sốt hãy thông báo ngay cho nhân viên y tế hoặc đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.
Lưu ý, sau các mũi tiêm cơ thể cần một khoảng thời gian để tạo kháng thể giúp miễn dịch với virus SARS-CoV-2. Ngoài ra, việc tiêm đủ liều vắc xin không có nghĩa là đã an toàn vì hiện chưa có vắc xin nào có khả năng bảo vệ tuyệt đối. Vì thế, hãy luôn thực hiện đầy đủ nghiêm túc quy định 5K để bảo vệ sức khỏe chính bạn và người thân.
