Mâm cao cỗ đầy ngày tết với những món ăn nhiều đạm ẩn chứa nhiều nguy cơ. Thực tế cho thấy, số người nhập viện vì các bệnh lý tiêu hóa tăng lên đáng kể trong những ngày tết, điển hình trong số đó là bệnh viêm tụy cấp.
Viêm tụy cấp nguy hiểm như thế nào đối với sức khỏe con người?
Tụy là một cơ quan thuộc bộ máy tiêu hóa có chức năng giải phóng các enzym đổ vào ruột non giúp tiêu hóa thức ăn, đồng thời sản xuất insulin có tác dụng điều hòa đường huyết. Tuyến tụy đóng vai trò hết sức quan trọng nhằm giữ cơ thể chúng ta luôn trong trạng thái cân bằng, khỏe mạnh.
Khi tuyến tụy bị viêm cấp với những tổn thương viêm lan tỏa toàn bộ nhu mô tuyến tụy có tính chất cấp tính có thể gây ra các triệu chứng như: đột ngột đau bụng dữ dội kèm theo nôn ói. Các cơn đau này có thể diễn ra liên tục hoặc đau từng cơn, đau lan ra sau lưng hoặc lan sang hạ sườn hai bên. Bệnh thường xuất hiện sau những bữa ăn nhiều đạm, sử dụng nhiều rượu bia khiến người bệnh dễ nhầm lẫn với cơn đau dạ dày.
Theo TS, BS Đào Việt Hằng – Viện Nghiên cứu và Đào tạo Tiêu hóa, gan mật: “Sự nhầm lẫn này khiến cho việc thăm khám và điều trị bị chậm trễ gây ra biến chứng vô cùng nguy hiểm, điển hình là suy đa tạng, đe dọa đến tính mạng của người bệnh”.
TS Hằng cũng nhấn mạnh, một điểm để phân biệt cơn đau dạ dày và cơn đau do viêm tụy cấp đó là những cơn đau do viêm tụy cấp sẽ không thuyên giảm kể cả khi sử dụng thuốc giảm đau hoặc thuốc điều trị đau dạ dày. Do đó, nếu thấy triệu chứng đau không giảm ngay cả khi đã dùng thuốc, người bệnh nên nghĩ ngay đến bệnh lý viêm tụy và cần đi thăm khám bác sĩ ngay để hạn chế thấp nhất các nguy cơ biến chứng có thể xảy ra.
Rượu bia tác động đến tuyến tụy như thế nào?
Theo thống kê cho thấy, sau mỗi mùa nghỉ lễ đặc biệt là dịp Tết, tỷ lệ bệnh nhân phải nhập viện vì viêm tụy cấp tăng lên rất nhiều. Những buổi liên hoan, tiệc tùng rượu bia liên miên được coi là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến bệnh viêm tụy cấp bùng phát mạnh mẽ trong những ngày này.
“Có một số giả thuyết về tác động của rượu bia đối với tuyến tụy. Khi lượng cồn trong m.áu cao dẫn đến việc tăng sản xuất enzym của tuyến tụy, bên cạnh đó còn làm tăng tính thấm của ống tụy. Vì vậy, men tụy tiếp xúc với nhu mô tụy nhiều hơn dẫn đến tình trạng tự tiêu các tế bào tụy. Đây là khởi phát của quá trình viêm tụy cấp”, TS Hằng chia sẻ
Ở mức độ viêm tụy cấp nhẹ, người bệnh có thể tự khỏi trong khoảng 3-4 ngày. Tuy nhiên, viêm tụy cấp nếu không được điều trị dứt điểm sẽ có nguy cơ tiến triển thành viêm tụy mạn.
Cũng theo TS, BS Đào Việt Hằng “Một số biến chứng nguy hiểm của viêm tụy mạn phải kể đến như: nang giả tụy, ung thư tuyến tụy, bệnh tiểu đường…”.
Nghiện rượu nặng và lâu dài là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra viêm tụy mạn tính. Một số ước tính cho thấy việc sử dụng đồ uống có cồn gây ra khoảng 70% trường hợp viêm tụy mạn tính ở người lớn.Viêm tụy mạn tính hiện nay vẫn chưa thể điều trị triệt để và có xu hướng diễn tiến ngày càng nặng thêm, làm ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống người bệnh.
Do đó, người bệnh và gia đình không được chủ quan khi bị viêm tụy cấp. Bất cứ lúc nào phát hiện thấy triệu chứng bất thường, cần đến ngay cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời.
Làm gì để phòng tránh viêm tụy cấp
Theo các chuyên gia, với những người đã, đang và có nguy cơ cao mắc viêm tụy cấp thì việc đầu tiên phải làm đó là từ bỏ hoặc hạn chế đến mức thấp nhất việc sử dụng rượu bia, đồ uống có cồn. Vì chỉ có ngừng sử dụng rượu bia, các chất kích thích thì mới có thể bảo tồn được phần nào nhu mô tụy còn lại.
Song song với đó, người bệnh cần tuân thủ theo một chế độ dinh dưỡng phù hợp, chia thành nhiều bữa trong ngày nhằm tránh áp lực đòi hỏi nhiều men tụy cùng lúc. Hạn chế tối đa đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ, giàu chất đạm. Người bệnh có thể cân nhắc việc bổ sung men tụy để hỗ trợ cho quá trình tiêu hóa thức ăn dưới sự tư vấn của bác sĩ.
Luyện tập thể dục thể thao đều đặn, duy trì thói quen sinh hoạt khoa học, điều độ. Người bệnh cũng nên tạo thói quen đi khám sức khỏe định kỳ, đề phòng các biến chứng có thể xảy ra.
Làm sao phân biệt viêm tụy cấp và đau dạ dày?
Viêm tụy cấp thường xuất hiện sau những bữa ăn nhiều đạm, sử dụng nhiều rượu bia khiến người bệnh dễ nhầm lẫn với cơn đau dạ dày.
Ảnh minh họa
Hỏi:
Mới đây, người nhà tôi may mắn nhập viện kịp thời nên được điều trị hiệu quả viêm tụy cấp. Tuy nhiên, trước khi nhập viện, gia đình vẫn nghĩ là đau dạ dày do các biểu hiện bệnh giống nhau. Mong bác sĩ chỉ cách phân biệt giữa hai bệnh này. Cảm ơn bác sĩ.
Trần Hồng Minh (Hà Nội)
Trả lời:
Trước hết cần phải hiểu tụy là một cơ quan thuộc bộ máy tiêu hóa có chức năng giải phóng các enzym đổ vào ruột non giúp tiêu hóa thức ăn, đồng thời sản xuất insulin có tác dụng điều hòa đường huyết. Tuyến tụy đóng vai trò hết sức quan trọng nhằm giữ cơ thể chúng ta luôn trong trạng thái cân bằng, khỏe mạnh.
Khi tuyến tụy bị viêm cấp với những tổn thương viêm lan tỏa, toàn bộ nhu mô tuyến tụy có tính chất cấp tính có thể gây ra các triệu chứng như: Đột ngột đau bụng dữ dội kèm theo nôn ói. Các cơn đau này có thể diễn ra liên tục hoặc đau từng cơn, đau lan ra sau lưng hoặc lan sang hạ sườn hai bên. Bệnh thường xuất hiện sau những bữa ăn nhiều đạm, sử dụng nhiều rượu bia khiến người bệnh dễ nhầm lẫn với cơn đau dạ dày.
Sự nhầm lẫn này khiến cho việc thăm khám và điều trị bị chậm trễ gây ra biến chứng vô cùng nguy hiểm, điển hình là suy đa tạng, đe dọa đến tính mạng của người bệnh.
Một điểm để phân biệt cơn đau dạ dày và cơn đau do viêm tụy cấp, đó là những cơn đau do viêm tụy cấp sẽ không thuyên giảm kể cả khi sử dụng thuốc giảm đau hoặc thuốc điều trị đau dạ dày. Do đó, nếu thấy triệu chứng đau không giảm ngay cả khi đã dùng thuốc, người bệnh nên nghĩ ngay đến bệnh lý viêm tụy và cần đi khám bác sĩ ngay để hạn chế thấp nhất các nguy cơ biến chứng có thể xảy ra.
