Ung thư cổ tử cung là bệnh ung thư đường s.inh d.ục phổ biến nhất ở phụ nữ. Bệnh nếu phát hiện muộn sẽ nguy hiểm nhưng so với các bệnh khác thì ung thư cổ tử cung hoàn toàn tầm soát sớm được.
Tưởng viêm nhiễm ai dè ung thư
Chị Nguyễn Hoàng H. 32 t.uổi (Hà Nội) đến bệnh viện khám với lý do mà rất nhiều phụ nữ bỏ qua đó là đau khi quan hệ vợ chồng, gần đây có hiện tượng ra m.áu.
Chị H. cho biết vài tháng nay, mỗi lần sinh hoạt vợ chồng chị thường bị đau vùng kín và gần đây xuất hiện có m.áu. Chị H., lên mạng tìm các triệu chứng của bệnh thì tá hóa đó có thể là dấu hiệu của ung thư cổ tử cung. Chị vội vàng vào Bệnh viện Phụ sản Hà Nội kiểm tra. Lúc đi khám, chị H. hi vọng đơn giản là do căng thẳng hoặc viêm nhiễm chứ không phải bệnh trọng. Tuy nhiên, khi bác sĩ khám thì kết quả hoàn toàn ngược lại.
TS. BS. Nguyễn Đức Phúc – Phụ trách Bộ phận Ung thư E5 cho biết có tế bào xấu, cần tiến hành sinh thiết để khẳng định kết quả. Kết luận cuối cùng, chị đang mắc ung thư cổ tử cung giai đoạn ung thư tại chỗ T1 – được đ.ánh giá là giai đoạn tương đối sớm, kích thước u nhỏ khoảng 2cm, chưa di căn hạch, chưa xâm lấn tổ chức xung quanh.
Bác sĩ Phúc cho biết đây được coi là một trường hợp may mắn bởi ngay sau khi quan hệ thấy ra m.áu bất thường, chị lập tức đi khám để kiểm tra. Ra m.áu bất thường sau quan hệ là một dấu hiệu cảnh báo rõ ràng và phổ biến đối với ung thư cổ tử cung. Chỉ cần để khoảng vài tháng nữa bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn 1, đòi hỏi điều trị khó hơn, gây nhiều tác dụng phụ đi kèm với tốn kém về chi phí điều trị.
Ảnh minh họa.
Theo BS Phúc, thời điểm phát hiện đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều trị bệnh. Nếu sàng lọc dịnh kỳ, phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, việc điều trị chỉ cần phẫu thuật đơn thuần, tỷ lệ khỏi bệnh gần như tuyệt đối. Nếu phát hiện muộn, việc điều trị có thể kéo theo phác đồ điều trị phức tạp, phải phối hợp nhiều phương pháp như xạ trị, hóa trị… Khi đó, quá trình điều trị kéo dài hơn, tốn kém hơn mà phải đối mặt với tình huống tái phát, di căn.
Thủ phạm ung thư cổ tử cung
Thạc sĩ, bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Công Định – Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cho biết nguyên nhân chính của ung thư cổ tử cung là HPV. Nhiễm HPV từ 10 – 15 năm sẽ có nguy cơ tiến triển thành ung thư. Tuy nhiên vấn đề không ai biết mình nhiễm HPV từ khi nào, HPV tồn tại dai dẳng, có thể thành tế bào ung thư, vì thế, việc khám phụ khoa định kỳ, tầm soát ung thư, xét nghiệm HPV là rất quan trọng để theo dõi. Khi phát hiện HPV dương tính nguy cơ không phải là gây ung thư ngay, mà là cơ sở để bệnh nhân được theo dõi, tiên lượng bệnh. Khi phát hiện có thể sản sinh tế bào ung thư sẽ được can thiệp sớm ngay ở giai đoạn t.iền ung thư.
BS Định cho biết HPV lây truyền kinh khủng từ quan hệ t.ình d.ục, qua đồ tắm, quần áo lót.
Nếu quan hệ t.ình d.ục có sử dụng b.ao c.ao s.u cũng không thể tránh hoàn toàn virus HPV và HPV vẫn lây từ nam sang nữ hoặc ngược lại.
Virus HPV là một mối nguy hiểm thầm lặng bởi đến 80% phụ nữ nhiễm HPV một lần trong đời. Ung thư cổ tử cung là do HPV gây ra và có đến hơn 100 chủng virus HPV, nhưng có 4 chủng được “nhận diện” nguy hiểm là chủng 16 và 18 là tác nhân gây ra 70% trường hợp ung thư cổ tử cung; chủng 6 và 11 dẫn đến 90% trường hợp có mụn s.inh d.ục.
Tiêm phòng vắc xin ngừa ung thư cổ tử cung, bác sĩ Định cho biết dù bạn có tiêm nhưng không phải bạn sẽ không bao giờ bị ung thư cổ tử cung nữa. Hơn nữa, tiêm vắc xin hiện chỉ phòng 4 tuyp HPV còn hơn 1 tuyp khác vì vậy dù có tiêm phòng HPV vẫn phải tầm soát ung thư cổ tử cung nữa.
Ung thư cổ tử cung không di truyền như ung thư vú, ung thư buồng trứng. Nhưng HPV lại có thể lây nhiễm qua tiếp xúc nên có thể nguy cơ lây nhiễm HPV cũng rất lớn. Vì vậy, bác sĩ khuyến cáo phụ nữ đã có quan hệ t.ình d.ục nên sàng lọc ung thư cổ tử cung từ t.uổi 21 đến 65 t.uổi. 3 năm sẽ sàng lọc 1 lần.
Truyền nước ối nuôi sống thai nhi ngay trong tử cung đã vỡ của mẹ
Vỡ tử cung là một tai biến sản khoa tối cấp. Nếu không được cấp cứu kịp thời có thể gây t.ử v.ong cho thai nhi và cả sản phụ.
Mang thai đứa con đầu lòng đến tuần thứ 26, chị H. không may bị vỡ tử cung. Sản phụ ngay lập tức được đưa vào Bệnh viện Phụ sản Hà Nội để cấp cứu.
PGS.TS Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội chia sẻ về tình trạng của bệnh nhân: “Lỗ thủng xuất hiện trên nền tử cung bị dị dạng. Kết quả thăm khám cho thấy buồng ối đã bung ra trong bụng người mẹ”.
Môt ca mổ can thiệp bào thai tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội
Trước đây, những trường hợp mẹ bị vỡ tử cung thì gần như không còn cơ hội để giữ thai nhi. Ngoài ra, các bác sĩ cũng sẽ phải thực hiện phẫu thuật để khâu lại lỗ thủng ở tử cung, trong trường hợp nặng thậm chí còn phải cắt bỏ hoàn toàn tử cung.
“Vì tử cung bị dị dạng nên nếu khâu lại, đến lần có con tiếp theo cũng sẽ bị vỡ và bệnh nhân cũng không bao giờ có được thiên chức làm mẹ”, PGS Ánh cho hay.
Tuy nhiên, với kỹ thuật can thiệp bào thai, kỹ thuật sản khoa mới và hiện đại nhất trên thế giới hiện nay, không chỉ sản phụ mà cả thai nhi vẫn có cơ hội được đảm bảo an toàn.
PGS Ánh chia sẻ: “Trong ca cấp cứu cho sản phụ này, chúng tôi phải giành giật từng chút một. Để giữ cho thai nhi được sống, ê-kíp mổ sử dụng kỹ thuật truyền ối để bù đắp lượng nước ối mất đi, kết hợp cùng các thuốc giảm cơn co tử cung”.
Vào thời điểm sản phụ H. bị vỡ tử cung, thai nhi chỉ nặng 800g. Với kỹ thuật tiên tiến này, thai nhi tiếp tục được nuôi trong bụng người mẹ đã vỡ tử cung đến tuần thứ 31, khi đã nặng 1,5 kg được mổ lấy thai để nuôi trong lồng ấp.
Hiện tại, sức khỏe của cả sản phụ và thai nhi đều ổn định.
Hàng ngàn sinh mạng được cứu nếu xem thai nhi là bệnh nhân
Theo PGS Ánh với y học bào thai, thai nhi được xem như là một bệnh nhân, nếu được triển khai rộng sẽ mở ra cơ hội cứu sống cho hàng ngàn sinh mạng.
“Nếu thai nhi có bệnh cần phải điều trị sớm, thì các kỹ thuật của y học bào thai có thể chữa cho thai nhi ngay trong bụng mẹ. Việc này giúp cứu sống thai nhi hoặc tránh các dị tật nặng nề khi đ.ứa t.rẻ chào đời. Chất lượng dân số cũng sẽ được tăng cường, vì những em bé bị tật nguyền, di chứng do bệnh lý trong bào thai sẽ giảm đi đáng kể trong cộng đồng”, PGS Ánh phân tích.
PGS Ánh nhấn mạnh y học bào thai nếu được triển khai rộng sẽ mở ra cơ hội cứu sống cho hàng ngàn sinh mạng
Cũng theo chuyên gia này, y học bào thai còn mang một giá trị rất nhân văn, bởi có những bà mẹ chỉ có cơ hội mang thai một lần. Do đó, việc cứu được đ.ứa b.é vô cùng ý nghĩa với cả gia đình.
Với các kỹ thuật y học bào thai, kể từ khi được triển khai năm 2019 đến nay, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cũng đã cứu được 60 trường hợp, trong đó có 25 ca bị thiểu ối.
Trong 2 ngày 17 – 18/12, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã tổ chức khóa đào tạo trực tuyến, với giảng viên là các giáo sư đầu ngành về y học bào thai trên thế giới.
Khóa học tổ chức tại nhiều điểm cầu trong cả nước với nhiều bác sĩ sản phụ khoa được tiếp cận kiến thức về y học bào thai, từ đó nâng cao việc khám chữa cho thai nhi.
Theo PGS Ánh, mặc dù vẫn cần nhiều thời gian để y học bào thai có thể được triển khai rộng, nhưng việc cập nhật kiến thức về lĩnh vực này cho y, bác sĩ ở các tuyến, trước mắt, cũng sẽ đem lại những giá trị lớn.
“Y học bào thai đòi hỏi rất cao về cơ sở vật chất cũng như con người. Do đó, với các bệnh viện tuyến dưới, mục tiêu của chúng tôi là giúp các bác sĩ có thể chẩn đoán được các vấn đề cần sự can thiệp của y học bào thai, để kịp thời chuyển sản phụ lên tuyến trên. Người đân chính là đối tượng đầu tiên được hưởng lợi ích từ việc này”, PGS Ánh nhấn mạnh.
