Dị ứng là tình trạng hệ miễn dịch cơ thể phát hiện chất lạ gây hại và phản ứng lại bằng cách gây ra các phản ứng như: phát ban, mề đay…
Để điều trị các tình trạng này, cần dùng đến các thuốc chống dị ứng. Điều quan trọng là dùng thuốc sao cho an toàn và hiệu quả.
Một số thuốc chống dị ứng thường dùng
Thuốc kháng histamin
Các thuốc kháng histamin chống dị ứng có nhiều loại như: Loại uống (diphenhydramin, chlorpheniramin, loratadin, cetirizin, desloratadin…), loại xịt, nhỏ mũi (azelastin, olopatadin) hay loại dùng để nhỏ mắt (dung dịch). Tùy từng trường hợp dị ứng có thể chọn dạng dùng thích hợp.
Ví dụ: Các trường hợp ngứa, phát ban ( nổi mề đay) có thể dùng đường uống; chảy mũi, nghẹt mũi do dị ứng có thể dùng đường uống hoặc/và nhỏ mũi hoặc các triệu chứng dị ứng ở mắt có thể dùng dung dịch nhỏ mắt để làm giảm các triệu chứng ngứa, tấy đỏ, sưng mắt.
Tuy nhiên, khi dùng cần lưu ý đến một số bất lợi của thuốc để phòng ngừa hoặc khắc phục để đạt hiệu quả chữa trị và an toàn trong dùng thuốc. Các dạng thuốc uống có thể gây khô miệng, buồn ngủ…
Nói chung các thuốc kháng histamin thường gây an thần không nên dùng khi lái xe hoặc làm các hoạt động đòi hỏi sự tỉnh táo. Đối với dạng nhỏ mũi thường có vị đắng trong miệng, có thể gây rát mũi…
Thuốc chống dị ứng có thể gây một số bất lợi.
Thuốc corticoid
Thuốc corticoid được dùng điều trị các tình trạng dị ứng, cũng có nhiều dạng thuốc như: uống, xịt, hít, nhỏ mắt… Tuy nhiên, đây là nhóm thuốc không dễ dùng, vì có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm.
Thuốc dạng xịt mũi: Có tác dụngngăn chặn và làm giảm các dấu hiệu và triệu chứng dị ứng của viêm mũi dị ứng, giúp đỡ nghẹt mũi, hắt hơi và ngứa, chảy nước mũi. Trên thị trường bao gồm các loại thuốc như fluticason, mometason, budesonide… Tuy nhiên, tác dụng phụ có thể bao gồm kích ứng mũi và ra m.áu cam.
Dạng thuốc hít: Thường dùng trong điều trị hen suyễn (là một phần trong kế hoạch điều trị cho những bệnh nhân này). Ví dụ như fluticason, budesonid, beclomethason… Tuy nhiên, thuốc có thể gây khô miệng, họng và n.hiễm t.rùng nấm miệng
Dạng thuốc nhỏ mắt: Được sử dụng để điều trị kích ứng mắt nặng do sốt và viêm kết mạc dị ứng. Ví dụ dexamethason, fluorometholon, prednisolon… Nhưng khi sử dụng các loại thuốc này cần lưu ý, thuốc có thể gây mờ mắt. Sử dụng kéo dài có thể làm tăng nguy cơ n.hiễm t.rùng mắt, là nguy cơ gây bệnh tăng nhãn áp và đục thủy tinh thể.
Dạng uống gồm thuốc viên và dung dịch uống: Được sử dụng để điều trị các triệu chứng nghiêm trọng gây ra bởi tất cả các loại phản ứng dị ứng. Ví dụ prednisone, prednisolon… Vì chúng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ ngắn hạn và dài hạn, chỉ nên sử dụng liều thấp nhất có hiệu quả và trong thời gian ngắn nhất có thể. Sử dụng lâu dài có thể gây đục thủy tinh thể, loãng xương, yếu cơ, loét dạ dày và chậm phát triển ở t.rẻ e.m. Corticoid đường uống cũng có thể làm trầm trọng thêm bệnh tăng huyết áp.
Thuốc chống sung huyết
Có thể nói, sung huyết là một trong những triệu chứng của tình trạng dị ứng trong viêm mũi xoang dị ứng, viêm kết giác mạc dị ứng…
Thuốc uống chống sung huyết như phenylephrine hoặc pseudoephedrine… dùng để uống làm giảm tạm thời các triệu chứng sung huyết mũi đi kèm với viêm mũi dị ứng. Thuốc có thể gây bất lợi, ví dụ, pseudoephedrine có thể gây nhịp tim nhanh, lo lắng, bồn chồn, mất ngủ… phenylephrine có thể gây mất cảm giác ngon miệng, ban đỏ da, cảm giác bồn chồn hay kích thích (đặc biệt là ở t.rẻ e.m), mất ngủ…
Thuốc thông mũi có thể dùng đơn độc hoặc được kết hợp với thuốc kháng histamin và/ hoặc thuốc giảm đau (acetaminophen) hoặc thuốc ho. Nếu bạn dùng các thuốc dạng phối hợp này, điều quan trọng là phải hiểu các thành phần và sự tương tác có thể có với các thuốc điều trị khác mà bạn đang dùng. Tránh sử dụng thuốc thông mũi nếu bạn đang mang thai, người bệnh tăng huyết áp.
Dạng xịt, nhỏ mũi nhưphenylephrine, oxymetazoline, naphazolin…: Các thuốc này có thể gây khô, rát hoặc đau nhói bên trong mũi, chảy nước mũi, hắt hơi. Dùng quá nhiều thuốc làm thông mũi có thể gây khó chịu, nhịp tim nhanh hoặc bất thường, chóng mặt, mất ngủ, đau đầu, lo âu, run, và tăng huyết áp. Không sử dụng thuốc xịt mũi chống sung huyết quá 1 tuần…
Dạng nhỏ mắt có thể tạm thời giảm bớt các triệu chứng như đỏ, ngứa mắt. Các thuốc có thể dùng như tetrahydrozoline (visine) và naphazoline (clear eyes)… Trong trường hợp hiếm, thuốc nhỏ mắt chống sung huyết có thể gây tăng nhãn áp.
Những lưu ý khi sử dụng
Đối với các thuốc không kê đơn cũng nên tham khảo ý kiến của dược sĩ bán thuốc.Trước khi dùng thuốc cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng, để nắm được các bất lợi có thể xảy ra, các chống chỉ định của thuốc, các biện pháp khắc phục (nếu có) hoặc biết cách phòng ngừa.
Đối với những người mắc các bệnh mạn tính như: tim mạch, huyết áp… cần hết sức thận trọng khi dùng các nhóm thuốc này. Tốt nhất là không nên tự ý dùng thuốc để tránh bất lợi do thuốc gây ra hoặc làm trầm trọng thêm bệnh sẵn có.
Khi được bác sĩ kê đơn, người bệnh cần tuân thủ chặt chẽ chỉ định của bác sĩ, không nên lạm dụng, dùng theo đơn thuốc cũ, hoặc nghe mách bảo dùng thuốc, để tránh hậu quả xấu do thuốc gây ra.
Vì sao bị dị ứng thời tiết?
Dị ứng thời tiết là bệnh lý liên quan đến hệ miễn dịch của cơ thể vào những thời gian chuyển mùa hay thời tiết thay đổi đột ngột, biểu hiện thường thấy là nổi mề đay, nổi mẩn ngứa… Bệnh không được khắc phục có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm.
Dị ứng thời tiết là gì?
Dị ứng thời tiết là bệnh lý rất thường gặp trong đời sống hàng ngày. Dị ứng thời tiết thực chất là do thay đổi nhiệt độ nóng-lạnh hoặc độ ẩm ảnh hướng đến sự phát triển của dị nguyên nấm mốc hoặc là thay đổi nổng độ phấn hoa trong không khí. Khi mắc bệnh, người bệnh sẽ có các biểu hiện như da nổi mẩn đỏ, ngứa, nổi mề đay, và có các mức độ ảnh hưởng khác nhau.
Dấu hiệu của dị ứng thời tiết
Ảnh minh họa
Phát ban: Ban xuất hiện trên bề mặt da với những mẩn đỏ, nhất là ở vùng tay, chân, kể cả ở mặt gọi là dị ứng thời tiết ở mặt. Những ban này làm cho cơ thể có cảm giác ngứa, khó chịu dẫn đến động tác gãi càng làm cho những nốt mẩn đỏ này lan rộng hơn và thành từng đám nổi khắp bề mặt da.
Viêm mũi dị ứng: Triệu chứng này dễ gặp ở những người bệnh có cơ địa dị ứng thời tiết. Khi mắc bệnh, bệnh nhân sẽ cảm thấy khô vùng mũi họng, ngứa ngáy vùng mũi, mắt khó chịu, hắt hơi, ngạt mũi, chảy nước mũi, mất ngủ, buồn ngủ ngày, mệt mỏi, kém tập trung…
Người bệnh sẽ thường xuyên cảm thấy khó chịu vùng mũi theo từng đợt, kéo dài khoảng từ 20-30 phút. Tùy thuộc vào mức độ dị ứng nặng nhẹ khác nhau mà tần suất xuất hiện các đợt viêm mũi dị ứng cũng khác nhau.
Ảnh minh họa
Nổi mề đay cấp tính: Đây là triệu chứng đặc trưng và cũng là triệu chứng nguy hiểm đối với bệnh dị ứng thời tiết nổi mề đay đã ở giai đoạn nặng. Nổi mề đay cấp tính là nổi mề đay khắp cơ thể một cách đột ngột khiến cơ thể rơi vào trạng thái khó thở, tụt huyết áp nhanh, sốc phản vệ và có thể dẫn đến t.ử v.ong.
Khò khè, ho hoặc khó thở: Các triệu chứng thường tái diễn nhiều lần mỗi khi thay đổi thời tiết hoặc chuyển mùa, cần đi khám sàng lọc phát hiện sớm hen phế quản để kiểm soát bệnh ổn định tránh chuyển nặng gây đe dọa tính mạng, đặc biệt hay gặp ở trẻ hoặc những người được chẩn đoán hen phế quản trước đó nhưng chưa kiểm soát bệnh tốt.
Cách phòng tránh bệnh dị ứng
Ăn đủ chất dinh dưỡng, nhiều trái cây, rau xanh nước trà xanh và có chế độ làm việc, nghỉ ngơi hợp lý để tăng sức đề kháng của cơ thể.
Ảnh minh họa
Hạn chế tiếp xúc với khói bụi, phấn hoa, tuyệt đối không hút t.huốc l.á hoặc đồ uống có cồn để tránh kích thích tình trạng dị ứng trở nên trầm trọng.
Giữ cho cơ thể ở nhiệt độ ổn định để tránh khỏi tình trạng thay đổi nhiệt độ đột ngột. Luyện tập thể dục thể thao thường xuyên, hợp lý để tăng cường sức đề kháng. Mang những loại quần áo mỏng nhẹ, mềm mại và dễ thấm mồ hôi nhằm giúp cho da hạn chế bị cọ xát và dị ứng không thể lan rộng khắp cơ thể.
Khi da có dấu hiệu dị ứng sẩn ngứa thì cần giữ gìn vệ sinh sạch sẽ những nơi bị dị ứng và đi đến bác sĩ ngay khi có dấu hiệu bất thường. Tránh gãi hoặc ma sát mạnh trên da vì dễ dẫn đến n.hiễm t.rùng hoặc viêm da
Khi các biện pháp giảm dị ứng không có kết quả, người bệnh nên đến ngay tới các bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Bệnh sẽ có những biến chứng không mong muốn nếu tình trạng dị ứng kéo dài.
