Các chất điện giải là những khoáng chất như: natri, kali, clo, magie, canxi, phosphor…, có thể hòa tan trong dịch cơ thể, tạo ra các ion mang điện tích âm và dương.
Rối loạn điện giải là trường hợp tăng hay giảm bất thường của các khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Rối loạn điện giải có thể gây ra các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt và co giật.
Các chất điện giải có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể vì chúng giúp thực hiện các chức năng thần kinh, cơ bắp, giúp giữ cân bằng lượng dịch trong cơ thể, huyết áp và pH m.áu.Rối loạn điện giải thường gặp ở những người có chế độ ăn uống mất cân bằng (ăn quá nhạt, ăn quá mặn, lạm dụng các loại nước giải khát, nước tăng lực,…) và ở những người đang trong tình trạng đau ốm hay mắc các bệnh lý toàn thân.
Dấu hiệu bị rối loạn điện giải
Mất nước: có thể dẫn đến mất cân bằng điện giải. Các triệu chứng mất nước có thể rất đa dạng, phụ thuộc vào loại chất điện giải nào đang bị mất cân bằng và phụ thuộc vào việc mất điện giải hay thừa điện giải. Một trong số những chất điện giải có chứa nhiều nhất trong cơ thể là natri.
Natri giúp duy trì lượng dịch trong cơ thể. Luyện tập quá nhiều, sốt, nôn mửa, tiêu chảy và tiếp xúc quá nhiều với nhiệt độ cao là những tình trạng có thể khiến cơ thể bị mất nước và tăng natri m.áu.
Vì vậy, bất cứ khi nào bạn bị mất nước nặng, đó có thể coi là tình trạng mất cân bằng điện giải. Nhiều người sẽ không gặp vấn đề gì cả nếu họ uống ít nước, nhưng nếu bạn luyện tập thể thao trong một thời gian dài, thì nên bổ sung thêm đồ uống thể thao.
Biểu hiện của cơ thể khi rối loạn điện giải.
Uống quá nhiều nước: Mỗi người nên uống nhiều nước mỗi ngày, nhưng uống quá nhiều nước có thể gây ra vấn đề. Thừa nước xảy ra khi lượng natri trong m.áu thấp hơn mức bình thường. Natri giúp kiểm soát lượng dịch xung quanh các tế bào nhưng khi cơ thể bị thừa nước, natri sẽ bị hòa tan và các tế bào sẽ bị phù lên.
Các triệu chứng thừa nước có từ nhẹ đến nặng, đe dọa tính mạng và có thể bao gồm: buồn nôn, nôn mửa, đau đầu, lú lẫn, mệt mỏi, bồn chồn, yếu cơ, co giật và hôn mê.
Mệt mỏi: Một trong số những triệu chứng phổ biến của mất cân bằng điện giải là mệt mỏi. Thiếu magie có thể là nguyên nhân dẫn đến triệu chứng này.
Thiếu magie có thể liên quan đến thói quen ăn uống kém, uống quá nhiều rượu, sử dụng thuốc lợi tiểu trong thời gian dài, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa và sử dụng thuốc giảm axit dạ dày. Bạn có thể bổ sung magie bằng cách ăn nhiều ngũ cốc có màu tối, các loại hạt, ngũ cốc nguyên cám, hải sản và thịt gà.
Tim đ.ập chậm hoặc tim đ.ập bất thường: Kali sẽ giúp điều chỉnh các chất cân bằng điện giải, giúp cơ co thắt và để điều chỉnh chức năng bình thường của não và thần kinh. Kali cũng phối hợp với natri để duy trì chức năng bình thường của cơ bắp và chức năng tim.
Hạ kali m.áu xảy ra khi cơ thể bị mất nước (tiêu chảy và nôn mửa) và do sử dụng các thuốc như thuốc lợi tiểu, thuốc nhuận tràng.
Các trường hợp bị hạ kali m.áu nhẹ có thể không có triệu chứng, nhưng hạ kali m.áu mức độ trung bình khiến cơ bắp bị yếu, co giật cơ, ngứa râm ran, tê bì, tim đ.ập nhanh, nhịp tim chậm và trong những trường hợp nghiêm trọng có thể gây ngừng tim. Quá nhiều kali, có thể liên quan đến bệnh thận, gây yếu cơ, liệt và thậm chí là rối loạn nhịp tim đe dọa tính mạng.
Cảm giác ngứa râm ran ở bàn chân và ngón tay
Canxi có thể tìm thấy trong các tế bào và m.áu, nhưng 99% canxi trong cơ thể được dự trữ ở xương. Canxi chịu trách nhiệm cho việc hình thành xương, co thắt cơ, đông m.áu, hoạt động của nhiều enzyme và duy trì nhịp tim bình thường.
Hàm lượng canxi trong cơ thể được duy trì bởi tuyến cận giáp. Khi cơ thể có quá nhiều canxi, thường liên quan đến các rối loạn tuyến cận giáp. Quá nhiều canxi có thể gây khát nước, sỏi thận, đi tiểu thường xuyên, đau xương, yếu cơ, lú lẫn, đau bụng, trầm cảm, mệt mỏi và táo bón.
Thiếu canxi thường có nguyên nhân là do thiếu vitamin D vì vitamin D rất cần thiết để hấp thụ canxi. Triệu chứng thiếu canxi có thể rất nhẹ, ví dụ như ngứa râm ran ở bàn chân, ngón tay, lưỡi, môi hoặc các dấu hiệu nặng hơn như co giật, rối loạn nhịp tim.
Ngứa nhiều và tuần hoàn kém: Khi lượng phosphor trong cơ thể tăng quá cao, bạn sẽ bị ngứa và canxi hóa các mạch m.áu, gây ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn và gây sỏi thận. Khi lượng phosphor trong cơ thể xuống quá thấp do thiếu dinh dưỡng hoặc nghiện rượu, triệu chứng có thể bao gồm yếu cơ hô hấp, rối loạn nhịp tim và thậm chí là t.ử v.ong.
10 dấu hiệu cho thấy bạn bị thiếu m.áu
Thiếu m.áu là bệnh lý xảy ra khi cơ thể thiếu hồng cầu hoặc thiếu hemoglobin, khiến các cơ quan trong cơ thể không thể hoạt động hiệu quả.
Suy nhược cơ thể: Người bị thiếu m.áu thường cảm thấy mệt mỏi, suy nhược, đặc biệt là nếu không ngủ đủ giấc. M.áu không lưu thông đủ oxy đến các bộ phận cơ thể khiến cơ thể không xử lý được các chất dinh dưỡng, dẫn đến thiếu năng lượng, uể oải.
Đau đầu: Chứng thiếu m.áu do thiếu sắt đôi khi có thể gây các cơn đau đầu với mức độ khác nhau, từ đau đầu nhẹ đến những cơn đau như búa bổ. Những cơn đau đầu thường đi kèm với cảm giác chóng mặt, đặc biệt khi đứng lên hoặc ngồi xuống quá nhanh. Trong một số trường hợp, người bệnh còn có thể bị ngất.
Thèm ăn bất thường: Một trong những triệu chứng kỳ lạ nhất của bệnh thiếu m.áu là cơn thèm ăn những thứ kỳ quặc như bụi đất hay đá lạnh. Triệu chứng này sẽ dần biến mất khi bạn bắt đầu sử dụng các thực phẩm chức năng bổ sung sắt.
Thở gấp: Thở gấp không rõ nguyên do có thể là một dấu hiệu của bệnh thiếu m.áu. Thực tế, có nhiều bệnh lý có thể gây triệu chứng này, nhưng nếu bạn bị thở gấp kéo dài và đi kèm với các triệu chứng thiếu m.áu khác, hãy đến cơ sở y tế để xét nghiệm m.áu.
Đau ngực: Tim không thể hoạt động bình thường nếu thiếu oxy. Có nhiều nguyên nhân gây thiếu oxy đến tim, trong đó có bệnh thiếu m.áu. Nghiên cứu cho thấy rất nhiều người bị bệnh tim cũng mắc chứng thiếu m.áu, và người bị thiếu m.áu cũng có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn.
Tim đ.ập bất thường: Một dấu hiệu ban đầu khác của bệnh thiếu m.áu là tình trạng nhịp tim thay đổi thất thường không liên quan đến các hoạt động thể chất. Triệu chứng này gần như luôn đi kèm với cảm giác mệt mỏi rã rời.
Bàn chân và bàn tay lạnh: Khi cơ thể gặp các vấn đề về tuần hoàn m.áu, cơ thể sẽ ưu tiên lưu thông m.áu về các cơ quan trọng yếu trước để đảm bảo các chức năng quan trọng. Điều này dẫn đến việc các chi nhận được ít m.áu hơn, do đó dễ bị lạnh.
Móng tay dễ gãy: Mọi bộ phận trên cơ thể đều phải phụ thuộc vào tuần hoàn m.áu, kể cả móng tay và móng chân. Khi móng tay không nhận đủ oxy từ m.áu, phần thịt đệm móng không còn đủ khả năng sản sinh các tế bào giúp móng chắc khỏe. Điều này khiến móng tay khô, giòn, dễ gãy và dễ ra m.áu.
Da nhợt nhạt: Như đã nói ở trên, khi cơ thể thiếu m.áu, các cơ quan trọng yếu như não và tim sẽ nhận được m.áu trước, và các bộ phận thứ yếu như da sẽ nhận được ít m.áu hơn. Hậu quả là da trở nên xanh xao, nhợt nhạt.
Chân bồn chồn: Nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan giữa bệnh thiếu m.áu và hội chứng chân bồn chồn, một hội chứng khiến chân rung hoặc co giật không kiểm soát. Tình trạng này thường trở nặng về đêm, khiến người bệnh mất ngủ./.
