Nhiều người quan niệm chỉ khi ăn nhiều thịt mỡ hay chất béo mới bị gan nhiễm mỡ, thực tế người ăn chay trường nếu không hợp lý vẫn có nguy cơ mắc chứng bệnh phổ biến này.
Do đâu mà xuất hiện tình trạng gan nhiễm mỡ?
Để phòng ngừa hiệu quả chứng gan nhiễm mỡ, trước tiên bạn cần có hiểu biết đầy đủ về căn nguyên gây ra tình trạng này. Theo các chuyên gia sức khỏe, gan nhiễm mỡ chia làm 2 loại, bao gồm: Gan nhiễm mỡ do bia rượu và không do bia rượu.
Tổn hại của gan nhiễm mỡ do bia rượu khá lớn. Người nghiện bia rượu thời gian dài sẽ dẫn đến tích tụ một lượng lớn Triglyceride (còn gọi là chất béo trung tính), chất này hình thành mỡ ở gan. Gan nhiễm mỡ không do bia rượu chủ yếu do chứng béo phì gây ra, dinh dưỡng dư thừa làm cho các vật chất mà cơ thể hấp thu chuyển hóa thành mỡ.
Vì sao ăn chay cũng bị gan nhiễm mỡ?
Thông thường, ăn chay với nguồn nguyên liệu từ thực vật sẽ không dẫn đến gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, ngoài 2 loại tính cách kể trên thì còn có một tình huống, đó là gan nhiễm mỡ do thiếu dinh dưỡng. Đây là lý do vì sao một số người ăn chay trường vẫn có nguy cơ mắc chứng bệnh này.
Trường hợp này cũng thuộc vào nhóm gan nhiễm mỡ không do bia rượu, và có thể nói là trạng thái ngược lại của béo phì. Người ăn chay nếu không biết đa dạng các thực phẩm, ăn uống mất cân bằng trong thời gian dài rất dễ thiếu dưỡng chất cần thiết, đặc biệt là protein, khiến cơ thể không vận chuyển chất béo một cách bình thường được nên tích tụ lại.
Vậy ăn ít có phòng ngừa được gan nhiễm mỡ không?
Nếu như nói béo phì, dư thừa dinh dưỡng có thể gây ra gan nhiễm mỡ thì ăn ít sẽ tốt hơn? Thực tế không phải vậy, người ăn uống kiêng khem, đơn nhất chỉ với vài loại thực phẩm sẽ làm cơ thể mất cân bằng dinh dưỡng.
Nhất là khi lượng glucose không đáp ứng đủ nhu cầu nên cơ thể phải chuyển hóa chất béo có sẵn tạo glucose. Quá trình này phải thông qua gan lâu ngày gây tích tụ mỡ nhiều ở cơ quan này.
Ngoài ra, những người kén ăn, ít ăn sẽ dẫn đến thiếu các khoáng chất, vitamin, làm cho quá trình trao đổi chất của cơ thể không vận hành bình thường, gây rối loạn mà làm tăng nguy cơ tích tụ mỡ thừa ở gan cũng như các bộ phận khác.
Phòng ngừa gan nhiễm mỡ nên bắt đầu từ chế độ sinh hoạt hằng ngày
Kiểm soát tốt thực đơn ăn uống mỗi ngày
Cuộc sống hiện đại, vội vã và nhiều áp lực khiến con người ăn uống mất hợp lý. Đây là lý do dẫn đến nhiều bệnh mãn tính như béo phì, tiểu đường, gan nhiễm mỡ, cao huyết áp v.v… Vì vậy, muốn phòng bệnh hiệu quả, trước tiên hãy cân bằng chế độ ăn uống khoa học.
Chuyên gia sức khỏe khuyến cáo con người nên ăn đa dạng thực phẩm giàu protein, vitamin, ít đường, ít béo, đặc biệt là nên hạn chế ăn các loại mỡ động vật. Bên cạnh đó, bạn cần kiểm soát lượng thực phẩm đưa vào cơ thể phù hợp với thể trạng và nhu cầu hoạt động của cơ thể.
Ngoài ra, ăn uống đúng giờ cũng rất quan trọng để giúp quá trình trao đổi chất thuận lợi, cơ thể hấp thu và tiêu hóa tốt hơn. Bạn nên ăn nhiều bữa nhưng mỗi bữa ăn chỉ nên vừa đủ, nhai kỹ nuốt chậm và không nên nằm hay ngồi ngay sau khi vừa ăn no.
Vận động cơ thể hợp lý
Ngồi lâu, thiếu vận động không những khiến các chất dinh dưỡng trong cơ thể không chuyển hóa được mà còn làm tăng nguy cơ tích tụ mỡ ở gan, hình thành gan nhiễm mỡ. Mỗi ngày bạn nên sắp xếp một khoảng thời gian hợp lý, tập thể dục thể thao theo tình trạng sức khỏe của mình, không lười biếng nhưng cũng không nên quá sức để tránh lợi bất cập hại.
Thận trọng khi sử dụng thuốc
Bất cứ chất thuốc nào đi vào cơ thể đều phải thông qua gan để được giải độc. Do đó, để phòng ngừa gan nhiễm mỡ tốt hơn, bạn cần thay đổi thói quen tùy tiện sử dụng thuốc. Tốt nhất vẫn là tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, nếu có triệu chứng bất thường khi uống thuốc phải thông báo ngay.
Nguyên tắc cần nhớ để bệnh gan do bia rượu nhanh phục hồi
Trong bia rượu có chứa một lượng cồn nhất định, khi đưa vào cơ thể, cồn sẽ chuyển hóa thành acetaldehyde – đây là một chất vô cùng độc với cơ thể.
Gan có chức năng chuyển hóa acetaldehyde thành CO2 và nước. Tuy nhiên, gan chỉ có thể chuyển hóa được một lượng acetaldehyde nhất định trong mỗi giờ. Do đó, nếu lượng rượu nạp vào cơ thể quá nhiều, gan không kịp chuyển hóa acetaldehyde, nó sẽ bị tồn đọng trong cơ thể, gây phá hủy các tế bào gan, làm tổn thương gan qua 3 giai đoạn: gan nhiễm mỡ, viêm gan do rượu và xơ gan do rượu.
Theo các chuyên gia, hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh gan do rượu cho nên việc điều trị lúc này chủ yếu là khắc phục triệu chứng.
Điều đầu tiên mà người mắc bệnh gan do rượu cần làm chính là tích cực cai bia rượu.
Điều này vừa giúp bảo vệ gan cũng như ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra với cơ thể. Thực tế đã cho thấy, hầu hết những người bị gan nhiễm mỡ và viêm gan do rượu nếu ngưng rượu là có thể hồi phục cả về cấu trúc lẫn chức năng. Thậm chí khi có xơ gan, ngưng rượu cũng làm gia tăng cơ hội sống cho người bệnh.
Ngoài việc ngưng rượu, trong cuộc sống hàng ngày người bệnh cũng cần thiết lập cho mình một chế độ ăn uống – sinh hoạt hợp lý: nên ăn những đồ ăn thanh đạm, giàu protein, tăng cường rau củ quả tươi, nhất là các loại có nhiều chất xơ, hạn chế mỡ động vật, đặc biệt là các món chiên xào, không ăn đồ cay nóng, các chất kích thích. Đặc biệt khi bị xơ gan nên hạn chế natri ( muối, mắm, tương…), tránh thức khuya, làm việc gắng sức.
Ngoài ra, người bệnh có thể sử dụng kết hợp với một số loại thảo dược có công dụng giải độc và bảo vệ gan.
