Khi đối mặt với cơn ho khan và khó thở kéo dài, bạn phân vân không biết mình bị phổi tắc nghẽn mãn tính hay viêm phế quản mãn tính?
1. Phân biệt khái niệm COPD và viêm phế quản mãn tính
Hiểu được khái niệm của từng bệnh sẽ giúp chúng ta phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính một cách tổng quát nhất.
– Viêm phế quản mãn tính: Viêm phế quản là tình trạng các ống phế quản bị viêm nhiễm, lớp niêm mạc hoặc màng nhầy của đường thở sẽ sưng lên và dày lên, tạo ra một lượng lớn chất nhầy dư thừa. Điều này khiến cho các ống phế quản bị thu hẹp và tắc nghẽn, luồng không khí lưu thông sẽ giảm đi và xuất hiện ho có đờm.
Viêm phế quản được chia làm 2 cấp độ là cấp tính và mãn tính. Viêm phế quản cấp tính thường do n.hiễm t.rùng tạm thời và các chất kích thích phổi gây ra, phổ biến nhất là do các loại virus gây cảm lạnh và cúm.
Hầu hết các trường hợp viêm phế quản cấp tính sẽ khỏi trong vài ngày, mặc dù ho có đờm có thể kéo dài trong vài tuần. Trong khi đó, viêm phế quản mãn tính được định nghĩa là tình trạng ho có đờm kéo dài ít nhất ba tháng mỗi năm trong vòng 2 năm liên tiếp. Các ống phế quản liên tục bị kích thích và viêm.
Viêm phế quản mãn tính là một dạng của COPD do đó rất khó để phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính rõ ràng (Ảnh: Internet)
– COPD: Là thuật ngữ viết tắt của căn bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. COPD là tình trạng đường thở bị viêm và tắc nghẽn mãn tính, không thể hồi phục hoàn toàn. Bệnh tiến triển từ từ và tồi tệ dần trong nhiều năm. Viêm phế quản mãn tính và khí phế thũng là hai dạng chính của COPD. Cần chú ý, viêm phế quản cấp tính không phải là COPD.
Như vậy, bản chất của viêm phế quản mãn tính là một dạng của COPD. Chúng có mối liên quan chặt chẽ với nhau. Điều này khiến cho việc phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính trở nên khó khăn.
2. Phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính qua các triệu chứng
Vì cùng là bệnh hô hấp liên quan đến phổi, gây tắc nghẽn đường thở, nên COPD và viêm phế quản mãn tính có khá nhiều triệu chứng tương đồng. Người bệnh cần cực kỳ chú ý mới có thể phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính.
2.1. Triệu chứng của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
– Ho dai dẳng kéo dài, thường ho có đờm vào buổi sáng.
– Thở khò khè.
Người bị phổi tắc nghẽn mãn tính thường thở khò khè (Ảnh: Internet)
– Khó thở, đặc biệt là khi vận động gắng sức.
– Có cảm giác đau thắt ở ngực.
– Lồng ngực hình thùng (đường kính lồng ngực chiều trước sau lớn hơn chiều ngang).
– Cơ thể mệt mỏi.
– Sốt nhẹ và có cảm giác ớn lạnh.
– Các triệu chứng COPD nặng có thể bao gồm: Khó thở đến mức không thể nói chuyện rõ ràng, da hoặc móng tay chuyển sang màu xanh xám, nhịp tim nhanh, tinh thần dễ rơi vào trạng thái lơ mơ,….
2.2. Triệu chứng của bệnh viêm phế quản mãn tính
– Ho có đờm là triệu chứng đặc trưng nhất của bệnh viêm phế quản mãn tính. Trường hợp nặng có thể ho ra m.áu.
– Thở khò khè.
– Khó thở, đặc biệt là khi vận động gắng sức.
– Tức ngực.
– Cơ thể mệt mỏi.
– Sốt, ớn lạnh.
COPD và viêm phế quản mãn tính có các triệu chứng khá tương đồng dễ gây nhầm lẫn (Ảnh: Internet)
Có thể nhận thấy, triệu chứng của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và viêm phế quản mãn tính khá là giống nhau. Bệnh nhân không nên dựa vào các triệu chứng để phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính, tự mua thuốc điều trị, có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
3. Chẩn đoán phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và viêm phế quản mãn tính đều là các căn bệnh về phổi, có nguyên nhân chủ yếu do hút thuốc. Vì vậy, khi chẩn đoán bệnh, bác sĩ thường bắt đầu bằng việc xem xét bệnh sử của bệnh nhân, hỏi về các triệu chứng, dùng ống nghe để nghe xem lúc thở có tiếng động lạ trong phổi hay không.
Sau khi khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định thêm một số xét nghiệm bổ sung như: xét nghiệm chức năng phổi, xét nghiệm m.áu và xét nghiệm hình ảnh. Dựa vào các kết quả xét nghiệm, bác sĩ có thể kết luận chính xác căn bệnh mà bệnh nhân mắc phải.
Thực tế chỉ qua thăm khám lâm sàng, bác sĩ có thể chẩn đoán phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính. Nếu bệnh nhân bị COPD mà không phải viêm phế quản mãn tính thì sẽ có lồng ngực hình thùng, phế nang 2 phổi có tiếng rì rào, có thể xuất hiện thêm các dấu hiệu của suy tim như tím tái, phù chân,….
Tuy nhiên, để chẩn đoán phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính chính xác, bác sĩ sẽ đặc biệt chỉ định đo chức năng thông khí phổi. Nếu như ở bệnh nhân viêm phế quản mãn tính, chức năng thông khí phổi là bình thường. Thì ở bệnh nhân COPD, chỉ số thông khí phổi FEV1
Phân biệt phổi tắc nghẽn mãn tính – COPD và các bệnh đường tiêu hóa dễ nhầm lẫn
COPD và các bệnh đường tiêu hóa lại thường đi đôi với nhau, ảnh hưởng lẫn nhau. Thậm chí COPD và một số căn bệnh về đường tiêu hóa lại có triệu chứng khá tương đồng khiến chúng ta dễ nhầm lẫn.
1. Điểm giống nhau giữa COPD và các bệnh đường tiêu hóa
Cả tình trạng viêm và n.hiễm t.rùng đều có liên quan đến sự phát triển của COPD và các bệnh đường tiêu hóa. Tình trạng các mô niêm mạc bị viêm mãn tính sẽ khởi phát các bệnh về đường hô hấp và đường tiêu hóa tương ứng. Do đó, COPD và các bệnh đường tiêu hóa có nhiều điểm tương đồng về đặc điểm dịch tễ học và lâm sàng, giống như các bệnh lý viêm nhiễm khác.
Trong bài viết này, chúng ta cùng xem xét và phân biệt COPD và các bệnh đường tiêu hóa như viêm ruột, hội chứng ruột kích thích và trào ngược dạ dày – thực quản. Đây đều là những căn bệnh mãn tính, được thúc đẩy bởi các chu kỳ viêm tái phát dẫn đến tổn thương ngày càng trầm trọng hơn và khó hồi phục.
COPD và các bệnh đường tiêu hóa hầu hết đều liên quan đến sự viêm nhiễm (Ảnh: Internet)
2. Phân biệt COPD và các bệnh đường tiêu hóa
2.1. Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)
COPD là một bệnh tiến triển và hầu như không thể phục hồi được. Bệnh đặc trưng bởi tình trạng viêm kéo dài, mô tế bào bị phá hủy và luồng khí bị tắc nghẽn dẫn đến suy giảm chức năng của phổi.
Căn bệnh này được thúc đẩy bởi các phản ứng viêm mãn tính trong đường thở và nhu mô phổi để đối phó với các tiếp xúc độc hại như khói t.huốc l.á, vi trùng, chất ô nhiễm môi trường hoặc các yếu tố di truyền như thiếu alpha-1 antitrypsin.
Các triệu chứng chính của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là:
– Ho có đờm.
– Khó thở.
– Đau tức ngực.
– Cơ thể mệt mỏi, suy kiệt, dễ bị hụt hơi.
– Môi và đầu ngón tay tím tái hoặc có màu xanh.
2.2. Bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERB)
GERD là một chứng rối loạn tiêu hóa, trong đó van dạ dày giữ axit trong dạ dày bị suy yếu hoặc hoạt động sai, cho phép axit dạ dày vào thực quản.
Các triệu chứng GERD bao gồm:
– Ho khan.
– Đau ngực, đau vùng thượng vị.
– Khó nuốt.
– Khàn giọng hoặc đau họng.
– Nóng rát ở ngực hoặc cổ họng.
– Cảm giác có khối u trong cổ họng.
– Ợ chua, sự trào ngược của các chất trong dạ dày.
Nếu axit trong dạ dày đến phổi, nó có thể gây kích ứng, ho nhiều hơn và khó thở, làm bùng phát các triệu chứng như bệnh COPD. Điều này là một trong những nguyên nhân gây nhầm lẫn giữa COPD và các bệnh tiêu hóa.
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và trào ngược dạ dày – thực quản có khá nhiều triệu chứng dễ nhầm lẫn (Ảnh: Internet)
2.3. Bệnh viêm ruột
Viêm ruột là thuật ngữ mô tả một nhóm các bệnh viêm mãn tính tại các vị trí khác nhau ở đường tiêu hóa. Hai dạng phổ biến nhất của viêm ruột là viêm loét đại trạng và bệnh Crohn. Chúng được đặc trưng bởi tình trạng loét bề mặt liên tục, tổn thương xuyên màng cứng.
Nguyên nhân gây viêm ruột có thể là do di truyền, tác động từ môi trường, rối loạn chức năng đường ruột hoặc mất cân bằng hệ sinh vật đường ruột.
Các triệu chứng của viêm ruột là:
– Tiêu chảy, đi tiêu quá nhiều hàng ngày.
– Đau bụng dữ dội.
– Xuất huyết đường ruột.
– Có thể sốt nhẹ.
– Giảm cân, suy dinh dưỡng.
COPD và các bệnh đường tiêu hóa như viêm ruột đều là tình trạng được thúc đẩy bởi các quá trình viêm, đặc trưng bởi các chu kỳ bệnh tái phát dẫn đến tổn thương mô và làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh. Chúng là những bệnh hệ thống và có liên quan đến dịch tễ học. Cả COPD và các bệnh đường tiêu hóa đều có chung các yếu tố kích hoạt môi trường và chịu tác động của hệ miễn dịch.
2.4 Hội chứng ruột kích thích (IBS)
Hội chứng ruột kích thích là một bệnh lý rối loạn chức năng tiêu hóa phổ biến, thường ảnh hưởng đến phụ nữ hơn nam giới. Bệnh nhân không có bât thuơng vê câu truc hoạc vê mo hoc cung nhu tren xet nghiẹm mau.
Hội chứng ruột kích thích là một bệnh lý rối loạn chức năng tiêu hóa phổ biến (Ảnh: Internet)
Thông thường bác sĩ chỉ chẩn đoán dựa trên các triệu chứng lâm sàng tái đi tái lại. Các triệu chứng này bao gồm:
– Trướng hơi.
– Rôi loan thoi quen đi câu. Thường là tiêu chảy, táo bón hoặc xen kẽ 2 tình trạng này.
– Thường xuyên đau và khó chịu vùng bụng. Giảm đau sau khi đi vệ sinh.
Cả tình trạng viêm và n.hiễm t.rùng đều có liên quan đến sự phát triển của hội chứng ruột kích thích và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.
Tuy các triệu chứng của IBS không gây nhầm lẫn với COPD. Tuy nhiên, IBS thường đi kèm với các liên quan đến các rối loạn đường tiêu hóa như trào ngược dạ dày – thực quản.
Thậm chí, các bệnh đi kèm có thể liên quan đến các rối loạn ngoài đường tiêu hóa, chẳng hạn như hen suyễn, đau nửa đầu, hội chứng mệt mỏi mãn tính,… Các triệu chứng của bệnh đi kèm này sẽ khiến bệnh nhân bị nhầm lẫn COPD và các bệnh đường tiêu hóa.
