Theo Tổ chức GLOBOCAN, năm 2018, với 25.335 ca mắc mới, ung thư gan vượt qua ung thư phổi (23.667 ca) trở thành bệnh ung thư thường gặp nhất ở nước ta.
Bệnh thường phát hiện ở giai đoạn muộn nên tỷ lệ t.ử v.ong rất cao. Vậy làm thế nào để phát hiện sớm căn bệnh này để việc điều trị dễ dàng, hiệu quả hơn?
Triệu chứng và cách phát hiện sớm ung thư gan
Ở giai đoạn sớm của ung thư có thể gặp các triệu chứng của viêm gan mạn tính hoặc xơ gan tiến triển:
– Chán ăn
– Đau, nặng tức vùng hạ sườn phải (HSP)
– Trướng bụng.
– Vàng da, củng mạc mắt,…
Trong giai đoạn muộn hơn của ung thư gan, các triệu chứng trên rõ ràng hơn, hoặc xuất hiện thêm các biến chứng của bệnh:
– Sụt cân.
– Buồn nôn, nôn.
– Mệt mỏi.
– Chán ăn.
– Trướng bụng.
– Đau, nặng tức vùng HSP.
– Ngứa.
– Vàng da, củng mạc mắt.
– Đi ngoài phân trắng/bạc màu.
Không khó phát hiện sớm ung thư gan
Bệnh ở giai đoạn thường không có nhiều dấu hiệu rõ ràng, dễ gây lầm tưởng với bệnh lý thông thường khác do đó người bệnh thường ít chú ý. Tuy nhiên, cách đơn giản nhất để phát hiện bệnh là nên đi tầm soát ung thư gan 6 tháng/lần, đặc biệt là những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao (xơ gan, viêm gan mạn do rượu, viêm gan virus B, C,…).
Một số yếu tố dưới đây được cho là tác nhân lớn có thể gây ra căn bệnh này:
Xơ gan
80% bệnh nhân mắc ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) có biểu hiện của xơ gan, do đó các yếu tố nguy cơ của xơ gan cũng được xem là yếu tố nguy cơ của HCC. Bình thường, gan có màu nâu, mềm, nhẵn, khi bị xơ, gan bị đổi sang màu vàng nhạt, khối lượng giảm xuống, các mô gan được thay thế bằng mô xơ, sẹo, gan cứng, bề mặt sần sùi do các cục u nổi lên.
Viêm gan B và viêm gan C
Với ung thư gan, người ta đã xác định được nguyên nhân hàng đầu là do virus viêm gan B hoặc C. Đây là 2 loại virus gây n.hiễm t.rùng mạn tính, được ví là “sát thủ thầm lặng” dẫn đến xơ gan và ung thư gan.
Trên 80% bệnh nhân ung thư gan là do tiến triển từ viêm gan virus B, khoảng 5% bệnh nhân ung thư gan được xác định là do virus viêm gan C.
Uống nhiều rượu gây ra ung thư gan
Xơ gan mạn tính do uống rượu cũng là nguyên nhân phổ biến nhất gây nên ung thư gan. Những người nghiện rượu có nguy cơ mắc ung thư gan cao và thời gian sống của họ thường bị rút ngắn 10 năm so với những người khác.
Bệnh tiểu đường và béo phì
Trong thời gian qua, tỷ lệ mắc ung thư gan trên thế giới đã tăng lên đáng kể, song song với sự gia tăng bệnh béo phì và tiểu đường. Béo phì làm tích tụ mỡ trong gan gây nên chứng gan nhiễm mỡ dẫn đến xơ gan và ung thư gan. Tiểu đường khiến người bệnh có nguy cơ mắc ung thư gan cao gấp 3 lần người bình thường. Virus viêm gan C có thể tương tác với bệnh tiểu đường và làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan của người bệnh.
Thuốc men và hóa chất
Nếu dùng thường xuyên một số loại thuốc có hại cho gan cũng là yếu tố gây ra ung thư gan. Bệnh gan ứ sắt hay còn gọi là sự quá tải sắt ở gan cũng là một trong những nguyên nhân gây ung thư gan. Sự quá tải sắt gây độc cho cơ thể, đặc biệt ở gan, gây viêm và c.hết tế bào gan. Điều này dẫn đến xơ gan và nguy cơ rất cao đưa đến ung thư gan.
Tầm soát phát hiện sớm ung thư gan là yếu tố quan trọng nhất để phòng ngừa hiệu quả
Lời khuyên dành cho bạn để ngăn ngừa căn bệnh này là có chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý, tiêm đầy đủ vắc xin phòng viêm gan B, không nên sử dụng rượu bia và t.huốc l.á …. Quan trọng nhất là khám sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư gan 6 tháng/lần.
Nên đến khám tầm soát ung thư gan ở đâu?
Tầm soát ung thư gan định kỳ là một trong những cách để phát hiện bệnh sớm, ngay khi chưa có biểu hiện. Nên tầm soát ung thư gan ở đâu để cho kết quả chính xác là vấn đề quan tâm của nhiều người. Bởi khám tầm soát ung thư gan tại địa chỉ khám chữa bệnh uy tín, chất lượng là một trong những yếu tố quan trọng giúp nâng cao tỷ lệ chữa bệnh thành công. Bệnh viện K là cơ sở chuyên khoa đầu ngành của cả nước về điều trị bệnh lý ung thư, nhằm đáp ứng nhu cầu của người bệnh, Bệnh viện K đã triển khai nhiều gói khám tầm soát ung thư được người bệnh quan tâm, tin tưởng, lựa chọn dịch vụ.
Hiện nay, Bệnh viện K là một trong những cơ sở y tế có đội ngũ chuyên gia y tế hàng đầu trong lĩnh vực ung bướu, phương tiện máy móc hiện đại bậc nhất khu vực. Đó sẽ là những điều kiện tốt giúp cho việc sàng lọc phát hiện sớm ung thư gan được nhanh chóng, tiện lợi, tiết kiệm thời gian. Nhờ đó có thể sàng lọc bệnh lý ung thư gan, giúp phát hiện giai đoạn sớm ung thư gan để từ đó có biện pháp điều trị thích hợp, kịp thời.
5 bệnh ung thư “âm thầm” xuất hiện mà nhiều người không hay
Ung thư dạ dày, gan, phổi, buồng trứng và ung thư xương là 5 loại bệnh ung thư khó phát hiện ở giai đoạn sớm.
Ung thư dạ dày
Ung thư dạ dày là tình trạng phát triển khối u ác tính trong dạ dày. Bệnh xảy ra khi các tế bào trong dạ dày phát triển quá mức dẫn đến hình thành các khối u. Ung thư dạ dày là bệnh thường gặp và rất dễ di căn đến các bộ phận khác. Nếu không được chữa trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến t.ử v.ong.
Các triệu chứng ban đầu là triệu chứng viêm niêm mạc dày rất mơ hồ, không đặc hiệu.
– Đau âm ỉ vùng thượng vị
– Ậm ạch khó tiêu, hay đầy bụng
– Đau bụng có hoặc không phụ thuộc vào thời tiết hoặc no hay đói.
Càng muộn các triệu chứng càng nặng và kèm theo tình trạng gầy sút cân rõ (mất 5-6 kg trong vòng 6 tháng), hẹp môn vị (nôn thức ăn sau ăn 2-3 giờ hoặc nôn thức ăn bữa trước), sờ thấy u vùng thượng vị, nôn ra m.áu, đại tiện phân đen hoặc sờ thấy hạch thượng đòn trái…
Theo GS.TS Nguyễn Bá Đức, nguyên Giám đốc Bệnh viện K Trung ương, đây là loại ung thư khó sàng lọc phát hiện sớm. Tuy nhiên, những người có nguy cơ cao như t.iền sử viêm loét dạ dày, đau vùng thượng vị, ậm ạch khó tiêu, nôn hoặc buồn nôn… điều trị nội khoa không khỏi thì cần soi dạ dày để phát hiện ung thư.
Ung thư gan
Ung thư gan được xếp vào nhóm khó sàng lọc phát hiện sớm. Ở giai đoạn sớm, bệnh ít có triệu chứng nên đa phần người bệnh phát hiện bị ung thư gan khi đã ở giai đoạn muộn, đã có biến chứng.
Ở giai đoạn sớm của ung thư có thể gặp các triệu chứng của viêm gan mạn tính hoặc xơ gan tiến triển như chán ăn, đau, nặng tức vùng hạ sườn phải, trướng bụng, vàng da, củng mạc mắt…
Chiến lược phòng ung thư gan là tiêm văcxin phòng bệnh viêm gan B, hạn chế uống rượu. Những người có nguy cơ cao gồm có t.iền sử viêm gan B, xơ gan, nghiện rượu, nhiễm chất độc dioxin cần siêu âm gan và xét nghiệm m.áu định lượng chất chỉ điểm khối u (AFP) định kỳ 3-6 tháng một lần để phát hiện bệnh ung thư gan sớm.
Ung thư phổi
Ung thư phổi cũng được xếp vào nhóm khó phát hiện sớm. Tùy theo vị trí và kích thước của khối u mà triệu chứng sớm của bệnh ung thư phổi khác nhau tùy mỗi người. Người bệnh có thể thấy: ho kéo dài không rõ nguyên nhân, ho ra m.áu, đau ngực, gầy sút cân, mệt mỏi, khó thở,
Khi bệnh đã di căn, có thể thêm các triệu chứng như khàn tiếng, nuốt khó, nuốt đau, nuốt nghẹn kéo dài, liên tục, phù mặt tăng dần, kèm theo đau đầu, chóng mặt, tím mặt, hay hồi hộp, đ.ánh trống ngực, tim đ.ập nhanh, ngón tay biến dạng, sưng to
Biện pháp phòng bệnh chủ yếu là không hút t.huốc l.á, thuốc lào. Những người có nguy cơ cao (nghiện thuốc) có thể làm các xét nghiệm tìm tế bào ác tính trong đờm, xét nghiệm m.áu tìm một số chất chỉ điểm khối u (CEA, cifra 21-1, SCC…) và chụp X-quang phổi hàng năm.
Ung thư buồng trứng
Ung thư buồng trứng xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân liên quan đến yếu tố di truyền. Trong nhiều trường hợp, người phụ nữ không hề có biểu hiện bệnh cho đến khi bệnh phát triển ở giai đoạn muộn. Điều trị chủ yếu là phẫu thuật và hóa trị.
Siêu âm qua đường â.m đ.ạo, một số xét nghiệm có thể giúp phát hiện sớm bệnh. Nồng độ chất CA-D125 trong m.áu ở bệnh nhân ung thư buồng trứng thường tăng cao song đây không phải là chỉ điểm quan trọng để chẩn đoán bệnh.
Nếu thấy đau bụng, chướng hơi, thường xuyên buồn nôn, tiêu chảy, táo bón hoặc tiểu lắt nhắt, tăng hoặc giảm cân không rõ nguyên nhân, ra m.áu â.m đ.ạo bất thường… chị em nên đi khám vì đây có thể là triệu chứng của ung thư buồng trứng.
Ung thư xương
Ung thư có thể phát sinh trong xương hoặc từ một cơ quan khác di căn tới xương. Người bệnh có thể thấy đau xương mạn tính, đau lưng…
Trẻ sau 12 t.uổi có chiều cao phát triển nhanh hơn trẻ cùng độ t.uổi cần được quan tâm nếu trẻ có triệu chứng đau vô cớ trong xương. Khởi đầu, cơn đau thường mơ hồ nhưng sau đó rõ từng đợt ngắn trong xương, rất khó chịu. Đau thường xuất hiện ở đầu trên hoặc đầu dưới xương đùi, đầu trên xương chày, đầu trên xương cánh tay, xương chậu và xương bả vai.
GS Đức khuyên, khi có các dấu hiệu trên không có nghĩa là bạn đã mắc bệnh ung thư. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ một trong các dấu hiệu đó bạn cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Hà An
Theo dantri
