Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, GS.TS.Lê Thị Hợp cho biết, dinh dưỡng không hợp lý khiến nhiều người gặp vấn đề sức khỏe trong dịp nghỉ lễ.
Sử dụng không đúng cách, cân đối các loại thực phẩm khiến một số người mắc bệnh mạn tính không lây như bệnh gút , huyết áp, tiểu đường, tim mạch …. lại bùng phát bệnh.
Càng gần đến ngày cuối năm, các dịp tụ tập bạn bè, lễ hội, tổ chức ăn uống tổng kết càng nhiều. Những bữa tiệc triền miên nhiều chất dinh dưỡng, có lượng calo cao, ít rau xanh quả chín, cộng thêm việc sử dụng rượu bia thường xuyên đã tạo gánh nặng cho đường tiêu hóa, và gây bệnh .
Các bệnh thường gặp do ăn uống “quá đà”
Trong những ngày này, khi năm mới 2020 sắp sang và cũng chỉ còn đúng 1 tháng nữa năm mới Canh Tý cũng đến, trên khắp các ngả đường, vào dịp buổi tối, mọi người có thể dễ dàng nhận thấy hầu như tất cả các nhà hàng ăn uống đều chật kín thực khách. Nhu cầu ăn uống, tổng kết, liên hoan cuối năm rất lớn. Tuy nhiên, việc chìm trong các cuộc ăn uống, liên hoan nhậu nhẹt cuối năm nếu diễn ra quá thường xuyên, không được kiểm soát, dễ gây ra các hậu quả khôn lường với sức khỏe, đặc biệt là những người mắc bệnh mạn tính.
Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, GS.TS.Lê Thị Hợp cho biết, vào những dịp lễ tết, người dân thường có xu hướng ăn nhiều loại thực phẩm có lượng calo cao như bánh chưng, đồ ngọt, dễ dẫn tới tình trạng thừa cân béo phì. Ngược lại, có những người nhất là t.rẻ e.m lại bị suy dinh dưỡng trong dịp nghỉ lễ. Việc sử dụng không đúng cách, cân đối các loại thực phẩm khiến một số người mắc bệnh mạn tính không lây như bệnh gút , bệnh huyết áp, tiểu đường …. lại bùng phát. GS Hợp khẳng định, chính vấn đề dinh dưỡng không hợp lý khiến nhiều người gặp vấn đề sức khỏe trong dịp nghỉ lễ.
GS.TS.Lê Thị Hợp- Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia.
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Vân Hồng, nguyên Phó trưởng khoa Tiêu hóa, BV Bạch Mai, những bữa ăn quá nhiều chất dinh dưỡng, không theo giờ giấc sẽ làm hệ tiêu hóa bị xáo trộn, có thể gây ra tình trạng đầy hơi, trướng bụng, ậm ạch, có cảm giác ậm ạch, ợ hơi, ợ chua, nhẹ sẽ gây rối loạn tiêu hóa, nặng hơn thì gây ra các bệnh tiêu hóa khác như các bệnh dạ dày, gan, mật, tụy… Vào dịp hội hè, tỷ lệ người sử dụng rượu bia tăng lên, điều này làm tăng gánh nặng cho gan, với người bị bệnh gan mạn tính có thể gây ra đợt viêm gan cấp, PGS Hồng cho hay.
Lý giải vấn đề này, GS.TS Lê Thị Hợp cho rằng, t.rẻ e.m, người cao t.uổi và những người mắc bệnh mạn tính khi thay đổi chế độ ăn so với thông thường, dễ bị “dính” bệnh hơn những người khác. Bởi đây là nhóm đối tượng dễ bị tác động, người có hệ tiêu hóa suy giảm (với người già), hoặc chưa hoàn thiện (như t.rẻ e.m), hay người mắc bệnh mạn tính như tăng huyết áp, chỉ cần một chút rượu cũng có thể dẫn tới các cơn tăng huyết áp, người mắc bệnh đái tháo đường nếu ăn hơi quá nhiều cũng có thể khiến đường huyết tăng vọt….
Về phần mình, chuyên gia tiêu hóa, PGS Vân Hồng nhận định, chế độ ăn uống không hợp lý không theo giờ giấc nhất định còn làm cho các phản xạ có điều kiện đã được hình thành trong thời gian dài của đường tiêu hóa, bài tiết của men tiêu hóa bị thay đổi. Dấu hiệu đầy hơi, trướng bụng nếu kéo dài, hoặc lặp đi lặp lại tất sẽ trở thành bệnh lý như loét đường tiêu hóa, gan, tụy. Nguy hiểm nhất trong rối loạn tiêu hóa đặc biệt trên đối tượng t.rẻ e.m là tình trạng mất nước và điện giải làm sức khỏe suy kiệt rất nhanh.
PGS.TS Nguyễn Thị Vân Hồng, nguyên Phó trưởng khoa Tiêu hóa, BV Bạch Mai
PGS Hồng lưu ý, một đối tượng cần bảo vệ sức khỏe, chú trọng cân đối dinh dưỡng trong dịp nghỉ lễ cuối năm như người bị đái tháo đường, tim mạch, tăng huyết áp, suy tim, rối loạn mỡ m.áu, người mắc bệnh gan ….
Ăn uống hợp lý trong dịp nghỉ lễ có khó?
Đây là câu hỏi mà nhiều người băn khoăn, bởi khi xã hội phát triển, người dân không còn phải lo lắng đến việc có “cái ăn, cái mặc” như thời ông bà, bố mẹ chúng ta nữa, mà giờ đây, người ta hướng tới “ăn ngon, mặc đẹp”. GS Hợp cho rằng, trong dinh dưỡng, ăn uống hợp lý là quan trọng nhất. Dinh dưỡng hợp lý là đáp ứng nhu cầu về nặng lượng các chất bột, đạm, đường, béo, vitamin khoáng chất, và uống đủ nước.
“Hợp lý ở đây tức là tùy theo cân nặng của từng người, tùy theo lứa t.uổi, tình trạng sinh lý và sức khỏe”, GS Hợp nhấn mạnh. Ví dụ như phụ nữ có thai thì nhu cầu dinh dưỡng cao hơn người bình thường, hay t.rẻ e.m, người già, người mắc bệnh mạn tính khác nhau cần tuân thủ chế độ ăn khác nhau, phù hợp với thể trạng và sức khỏe của mỗi người.
Vào dịp nghỉ lễ người dân thường có nhiều thói quen xấu như thức khuya, dậy muộn từ đó dẫn tới việc bỏ bữa, ăn uống qua loa, tiện đâu ăn đấy. Theo GS Hợp, trong chế độ dinh dưỡng hợp lý thì chất lượng bữa ăn và số lượng bữa ăn đều quan trọng như nhau. Để có một sức khỏe tốt, GS Hợp khuyên , nên ăn đủ 3 bữa sáng, trưa và tối… , tuy nhiên cần đảm bảo chất lượng mỗi bữa ăn.
Ăn uống cân bằng, hợp lý – cách tốt nhất để duy trì sức khỏe trong dịp nghỉ lễ
Trong những ngày nghỉ lễ hoặc vào dịp Tết, người dân thường ăn thừa thịt mà thiếu rau xanh, hoa quả. Chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, cần lưu tâm đến các bữa ăn ngày tết cũng như ngày thường, phải cân đối và hợp lý. Đặc biệt, người dân cần tránh xa rượu bia nhất là những người mắc bệnh mạn tính.
Một trong những thực phẩm được nhiều người ưa thích vào mỗi dịp lễ là trà. Đây không chỉ là thói quen, sở thích mà uống trà còn trở thành văn hóa của dân tộc Việt Nam. Về mặt dinh dưỡng, GS Hợp cho biết, tại Việt Nam có rất nhiều trà, việc uống trà nhiều khi còn để chữa bệnh như ổn định huyết áp, đái tháo đường…. Người dân có thể uống trà theo sở thích cá nhân, nhưng cần lưu ý những lựa chọn những loại trà được chứng nhận an toàn thực phẩm để không ảnh hưởng tới sức khỏe.
Như vậy việc tham gia vào các bữa tiệc tất niên, tân niên, hội họp gia đình, bạn bè là điều không tránh khỏi trong những dịp nghỉ lễ, Tết nguyên đán của dân tộc. Ăn uống một cách khoa học, hợp lý sẽ là cách tốt nhất để duy trì sức khỏe, giúp bạn tận hưởng những ngày nghỉ lễ bên gia đình, người thân.
Hải Yến
Theo SK&ĐS
Cách chống thoái hóa khớp đơn giản mà hiệu quả không thể ngờ
Thoái hóa khớp vốn thường gặp ở những người ngoài 50 t.uổi. Tuy nhiên, những năm gần đây, số người trẻ t.uổi mắc căn bệnh này ngày càng tăng. Đa số bệnh nhân đến khám bệnh khi đã nặng, việc chữa trị khó khăn, nhiều biến chứng nguy hiểm.
Ảnh minh họa: Internet
Thoái hóa khớp là hậu quả của quá trình mất cân bằng giữa tổng hợp và p.hân h.ủy của sụn và xương dưới sụn, kèm theo phản ứng viêm, giảm thiểu lượng dịch khớp.
Theo thời gian, lớp sụn khớp dần bị thoái hóa, trở nên xù xì và bị bào mòn dẫn đến nứt, rách. Đồng thời, phần xương dưới sụn cũng bắt đầu thay đổi cấu trúc và hình dạng, mật độ khoáng giảm, đầu xương bị trơ ra và hình thành gai xương ở rìa. Khi vận động, xương dưới sụn bị cọ xát vào nhau khiến người bệnh cảm thấy vô cùng đau đớn.
Thoái hóa khớp có thể gặp ở nhiều khớp khác nhau bao gồm: khớp háng, gối, cổ chân, cổ tay, ngón chân, ngón tay… Người bệnh có thể bị thoái hóa một khớp hoặc thoái hóa đa khớp. Bệnh ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống, nếu không chữa trị sớm sẽ gây biến chứng khó lường.
PGS.TS. Đậu Xuân Cảnh, Giám đốc Học viện Y dược học cổ truyền VN cho biết các triệu chứng chủ yếu bệnh nhân hay gặp phải là đau, hạn chế vận động, đặc trưng là đau khi vận động, đau khi đi xuống cầu thang, đau khi ngồi xổm, đi bộ, thay đổi tư thế, đau tăng lên.
Ảnh minh họa: Internet
“Thiếu sót của bệnh nhân là khi bắt đầu thấy bất thường thì phải đi khám chuyên khoa để điều trị bài nhưng bệnh nhân quên lãng đi, bỏ qua không chữa trị sớm. Thoái hóa khớp có 4 giai đoạn: giai đoạn đầu mới có triệu chứng chưa có bất thường trên phim X quang của khớp, giai đoạn rõ ở khớp nhưng chưa có biến chứng bất thường, giai đoạn 3 đã có biến chứng bất thường rồi, có vận động lạo xạo, giai đoạn 4 đau liên tục, bắt buộc phải thay khớp. Nếu phát hiện giai đoạn 1, 2 mà được điều trị thì tiến triển giai đoạn 3, 4 không có, bệnh được ngăn cản ngay từ đầu”- PGS. Cảnh nói.
Nguyên nhân thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp là bệnh tiến triển từ từ và tăng dần theo t.uổi tác. Theo các chuyên gia, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tổn thương sụn khớp và xương dưới sụn, khiến quá trình lão hóa diễn ra nhanh hơn.
Do t.uổi tác
Thoái hóa khớp là căn bệnh xảy ra do quá trình lão hóa của cơ thể và thường gặp ở những người từ 50 t.uổi trở lên. Ở độ t.uổi này, khả năng tái tạo và sản sinh các tế bào sụn bị giảm dần, cùng với đó chất lượng sụn khớp cũng kém dần. Cơ thể không còn tự tiết ra dịch nhầy để bôi trơn cho các khớp. Theo thời gian, sụn khớp mất tính đàn hồi, bị khô cứng, nứt vỡ và bào mòn, gây đau và khó cử động.
Ảnh minh họa: Internet
Do công việc và thói quen sinh hoạt sai tư thế
Những người làm công việc đặc thù thường xuyên ngồi, đứng lâu một tư thế, hoặc người mang vác vật nặng rất dễ mắc bệnh thoái hóa xương khớp. Các tư thế không đúng sẽ tạo áp lực lớn lên sụn khớp và đĩa đệm, gây tổn thương phần sụn khớp, từ đó làm giảm khả năng chịu lực, lâu dần xương khớp yếu đi và rất dễ bị thoái hóa.
Ngoài ra, bệnh cũng có thể xuất hiện do ngủ gối quá cao, chỉ nằm ngủ ở 1-2 tư thế cố định… Đây cũng là nguyên nhân khiến bệnh thoái hóa khớp gia tăng ở người trẻ t.uổi.
Luyện tập thể dục thể thao quá độ
Các môn thể thao như: bóng đá, nhảy xa, quần vợt… không những gây sức ép cho xương khớp mà còn khiến người chơi phải đối mặt với rất nhiều chấn thương như: giãn dây chằng, rạn xương, trật khớp… Những tổn thương này góp phần khiến xương khớp bị thoái hóa nhanh hơn.
Di truyền
Cơ địa lão hóa sớm cũng có thể là nguyên nhân gây thoái hóa khớp. Nếu bạn có người thân trong gia đình bị thoái hóa khớp thì nguy cơ mắc bệnh cũng cao hơn bình thường.
Ảnh minh họa: Internet
Do các dị tật bẩm sinh về cột sống
Gù vẹo cột sống, cũng làm thay đổi một phần hình thái và diện tỳ nén bình thường của cột sống, dần dần gây thoái hóa.
Do các bệnh lý
Thoái hóa xương khớp còn là hệ quả của một số bệnh lý như: tiểu đường, bệnh gút, loãng xương… Bên cạnh đó, những người sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài cũng có thể bị thoái hóa cột sống sớm hơn.
Chế độ ăn uống thiếu chất
đặc biệt là canxi, chondroitin – những chất cần thiết giúp xương chắc khỏe cũng là một trong những nguyên nhân đẩy nhanh quá trình thoái hóa. Phụ nữ sau khi sinh con hoặc trong giai đoạn t.iền mãn kinh, mãn kinh là những đối tượng dễ bị thoái hóa khớp do thiếu hụt lượng lớn canxi mà không được bù đắp kịp thời.
Thừa cân
Việc tăng cân không kiểm soát khiến cơ thể rơi vào tình trạng béo phì, khiến cột sống phải chịu nhiều áp lực. Tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến tổn thương sụn khớp và xương dưới sụn, gây thoái hóa.
Ảnh minh họa: Internet
Cách phòng bệnh thoái hóa khớp
Tăng cường chế độ ăn giàu canxi và chất chống oxy hóa
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, dinh dưỡng có thể hỗ trợ tốt cho những bệnh nhân mắc bệnh thoái hóa khớp. Chúng ta có thể ngăn ngừa bệnh thoái hóa khớp bằng một chế độ ăn tốt. Về mặt dinh dưỡng, chế độ ăn phải đa dạng thực phẩm, để cơ thể đủ chất. Ở đây, khẩu phần ăn phải đủ canxi, ví dụ chị em nữ giới ở độ t.uổi từ 50 và anh em nam giới ở độ t.uổi 55 trở lên, chúng ta phải có đủ khẩu phần 1000 mg canxi mỗi ngày.
Hạn chế rượu bia, kiểm soát cân nặng
Theo PGS. Lâm, cần tránh các món ăn nhiều mỡ động vật quá, các chất béo chiên rán nhiều lần thì làm cho bệnh thoái hóa khớp tăng nặng hơn, nên hạn chế rượu bia vì rượu, bia góp phần tăng cường thúc đẩy bệnh thoái hóa khớp trở nên nghiêm trọng hơn.
Bên cạnh đó, việc giữ cân nặng cũng hết sức quan trọng. Ở những người thừa cân, béo phì, các xương khớp bị tăng sức nặng, áp lực hơn vì cân nặng của cơ thể. Do đó, cần duy trì cân nặng ở mức hợp lý, giảm cân khi có nguy cơ thừa cân, béo phì.
Tích cực vận động, tránh ngồi lâu
PGS.TS Đậu Xuân Cảnh đưa ra lời khuyên dành cho những người muốn phòng tránh bệnh thoái hóa khớp là đừng bất động cơ thể trong một thời gian quá lâu, 1 tiếng đồng hồ bạn nên đứng dậy, đi lại một chút, để trả lại cơ chế hoạt động của khớp. Khớp là sự kết nối toàn bộ cơ thể, chịu toàn bộ sức nặng của cơ thể. Do vậy, đừng bao giờ mập quá, bởi nếu cân nặng cơ thể nặng quá tức có nghĩa chính bạn làm tổn thương xương khớp của bạn.
QUẢNG AN (TỔNG HỢP)
Theo T.iền phong
