Huyết áp thấp là chứng bệnh khá phổ biến và nguy hiểm như tăng huyết áp. Tỷ lệ người bị huyết áp thấp đang ngày càng gia tăng. Những kiến thức về bệnh giúp mọi người hiểu rõ về chứng bệnh này và các biện pháp phòng ngừa.
Ảnh minh họa
Nhận biết huyết áp thấp
Người bị huyết áp thấp có chỉ số huyết áp tâm thu dưới 90mmHg và huyết áp tâm trương dưới 60mmHg, hoặc giảm hơn 20mmHg so với chỉ số huyết áp bình thường trước đó.
Khác với bệnh tăng huyết áp, chỉ số huyết áp là cơ sở quyết định cho chẩn đoán bệnh. Với bệnh huyết áp thấp, chỉ số chỉ có tính chất tham khảo, triệu chứng được quan tâm nhiều hơn.
Bệnh nhân huyết áp thấp thường có những biểu hiện: mệt mỏi, lả người và rất muốn được nghỉ ngơi, hoa mắt chóng mặt, khó tập trung và dễ nổi cáu, có cảm giác buồn nôn, nặng hơn có thể ngất xỉu.
Bên cạnh đó, bệnh nhân có thể suy giảm khả năng t.ình d.ục; da nhăn và khô, kèm theo rụng tóc; vã mồ hôi nhưng vẫn cảm thấy lạnh; thở dốc, nói như hụt hơi nhất là sau khi leo lên cầu thang hay làm việc nặng, khi thay đổi tư thế có thể choáng váng, xây xẩm mặt mày…
Có hai loại huyết áp thấp là huyết áp thấp tiên phát và huyết áp thấp thứ phát.
Huyết áp thấp tiên phát: Là những trường hợp có thể trạng đặc biệt từ nhỏ đến lớn huyết áp vẫn thấp mà không hề có triệu chứng hoặc biến chứng ở bộ phận nào trong cơ thể, chỉ khi gắng sức thì thấy chóng mệt.
Huyết áp thấp thứ phát: Là huyết áp bình thường nhưng sau đó huyết áp bị tụt dần xuống tới mức được coi là huyết áp thấp. Thường gặp ở những người suy nhược kéo dài, mắc các bệnh thiểu năng tuần hoàn não, lao, nhiễm khuẩn, nhiễm độc kéo dài, thiếu m.áu kéo dài, bệnh nội tiết suy tuyến thượng thận, suy tuyến giáp mạn tính.
Luyện tập thể dục đều đặn giúp đẩy lùi chứng huyết áp thấp.
Nguy cơ khi bị huyết áp thấp
Huyết áp hạ quá thấp có thể làm nhịp tim nhanh, gây choáng, ngất. Một điều ít ai biết, huyết áp thấp cũng là nguyên nhân gây tai biến mạch m.áu não chiếm tỷ lệ 10-15% giống như tăng huyết áp; 30% số người nhồi m.áu não và 25% số người nhồi m.áu cơ tim là do huyết áp thấp.
Huyết áp càng thấp bị mất trí nhớ càng cao. Huyết áp tâm trương dưới 70mmHg thì rất có khả năng bị chứng mất trí nhớ. Đặc biệt, huyết áp giảm 10mmHg thì nguy cơ bị mất trí tăng 20%. Và những người có mức huyết áp thấp kéo dài liên tục trong hai năm có khả năng bị mất trí nhớ cao gấp hai lần.
Nguyên nhân gây huyết áp thấp
Nhiều nguyên nhân gây huyết áp thấp, có thể chỉ ra các yếu tố cơ bản như:
Do suy giảm hoạt động của tuyến giáp: Khi cơ thể bị thiếu hụt hàm lượng hormon của tuyến giáp sẽ dẫn tới nguy cơ mắc chứng huyết áp thấp kèm theo các triệu chứng hoa mắt chóng mặt, rụng tóc.
Do giảm đường huyết: Nếu hàm lượng đường trong m.áu giảm xuống dưới mức 2.5mmol/l, bạn có thể sẽ phải chịu đựng cảm giác mệt mỏi, run rẩy và vã mồ hôi.
Nhịp tim chậm: Nếu nhịp tim dưới 60 nhịp/phút sẽ không đủ lượng m.áu và ôxy lưu thông trong cơ thể. Đây là một lý do dẫn tới bệnh huyết áp thấp.
Hàm lượng hemoglobin thấp: Với người khỏe mạnh, ở nam giới, hàm lượng này ở mức 13,5-17,5g/dl, còn ở nữ giới là 11,5-15,5g/dl. Khi hàm lượng hemoglobin thấp (tức là dưới mức 9g/dl) sẽ khiến cho lượng ôxy vận chuyển tới não và tim bị suy giảm, có thể làm cho cơ thể choáng váng, hoa mắt, chóng mặt.
Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác gây huyết áp thấp như:
Sự rối loạn chức năng vỏ não của trung khu thần kinh vận mạch; sự suy giảm chức năng của các cơ quan như tim, thận, hệ tiêu hóa hoặc do hệ thống thần kinh tự động của cơ thể không tự điều chỉnh được dẫn đến tụt huyết áp tư thế.
Cũng có thể do mắc một số bệnh mạn tính gây thiếu m.áu hoặc kém dinh dưỡng kéo dài như: viêm loét dạ dày tá tràng, viêm đại tràng mạn, suy giáp, suy thượng thận, lao…
Tất cả những nguyên nhân đó gây suy giảm áp lực bơm m.áu và thể tích m.áu dẫn đến tình trạng huyết áp thấp.
Cuộc sống căng thẳng, môi trường sống và làm việc ô nhiễm, khuynh hướng lạm dụng hóa chất trong bảo quản thực phẩm… đã làm cho bệnh huyết áp thấp ngày càng gia tăng. Đặc biệt, huyết áp thấp dễ xảy ra ở người bệnh tim mạch, béo phì, tiểu đường.
Biện pháp đẩy lùi huyết áp
Thay đổi tư thế đúng: Khi ngủ m.áu tập trung vào gan, phổi, lách, nên gây ra tình trạng thiếu m.áu não tạm thời. Vì vậy, khi thức dậy cần nằm thêm một lúc, làm vài động tác khởi động đơn giản rồi mới ngồi dậy; để chân trên giường, sau đó mới từ từ thả chân xuống; ngồi một lúc rồi mới đứng lên. Trong sinh hoạt hàng ngày cũng cần tránh thay đổi tư thế đột ngột, nên thở sâu vài phút trước khi đứng lên để tăng cường lưu thông m.áu đến các bộ phận của cơ thể.
Khi có dấu hiệu hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi, cần nằm nghỉ ngơi ở tư thế đầu thấp để tăng lượng m.áu lên não. Nên tránh trèo cao, ra nắng gắt hoặc để bị lạnh đột ngột, nhất là lúc đêm khuya. Cần thận trọng khi xông hơi, tắm nước nóng để tránh nguy cơ tụt huyết áp do mất nước, giãn mạch.
Luyện tập thể dục đều đặn, phù hợp với sức khỏe và độ t.uổi hàng ngày giúp duy trì lưu thông m.áu trong cơ thể nên giảm chứng huyết áp thấp.
Ăn nhiều bữa nhỏ: Người bệnh huyết áp thấp nên ăn những bữa nhỏ nhiều lần hơn trong ngày có thể giúp ngăn ngừa tụt huyết áp thay vì ăn những bữa ăn lớn thịnh soạn.
Bổ sung thêm muối cho bữa ăn: Người bình thường nên ăn nhạt, tuy nhiên đối với người huyết áp thấp ăn nhạt không phải là lựa chọn tốt cho sức khỏe. Vì vậy, những người bị huyết áp thấp nên cân nhắc tăng lượng muối ăn trong ngày để giúp làm tăng huyết áp.
Uống nước: Uống nhiều nước có thể giúp tăng thể tích m.áu, làm giảm một trong những nguyên nhân tiềm tàng gây huyết áp thấp. Ngoài ra uống nước cũng giúp tránh mất nước.
Tránh đồ uống có cồn: Nồng độ cồn trong rượu có thể làm huyết áp càng giảm thấp hơn nữa, vì vậy những người có huyết áp thấp nên tránh uống rượu quá mức.
BS. Nguyệt Anh
Theo SK&ĐS
Những thực phẩm cực tốt cho người huyết áp thấp
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong điều trị có hiệu quả huyết áp thấp và duy trì huyết áp bình thường. Nho, cà rốt, sữa và hạnh nhân là những loại thực phẩm giúp bạn đối phó với chứng huyết áp thấp.
Bị huyết áp thấp nên ăn gan lợn, tim lợn… rất tốt cho m.áu huyết. Ảnh: Internet
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong điều trị bệnh huyết áp thấp. Đây là căn bệnh rất phổ biến trong xã hội hiện nay. Nếu không áp dụng các biện pháp phòng tránh và chữa trị thì bệnh cũng nguy hiểm không kém gì cao huyết áp.
Huyết áp được xem là thấp khi có trị số huyết áp tâm thu dưới 90 mmHg và huyết áp tâm trương dưới 60 mmHg. Người bị huyết áp thấp hầu hết có những triệu chứng cơ bản như mệt mỏi, rối loạn chức năng tim mạch, hoa mắt chóng mặt, khó tập trung và dễ nổi cáu. Bệnh nhân còn có cảm giác buồn nôn, da nhăn và khô kèm theo rụng tóc, vã mồ hôi nhưng vẫn cảm thấy lạnh.
Huyết áp thấp thường gặp ở những người ăn ít, hay bỏ bữa, khoảng cách giữa các bữa quá xa, dẫn đến giảm hàm lượng đường m.áu. Thói quen này làm giảm trương lực (sự đàn hồi, sự dẻo dai) của mạch m.áu dẫn đến kết quả là tụt huyết áp.
Nội tạng động vật
Bị huyết áp thấp nên ăn gan lợn, tim lợn… rất tốt cho m.áu huyết. Ăn nhiều thịt nạc, trứng gà, các loại đậu, khoai lang, rau đay, quả lựu, sữa, tôm cá…
Nho khô được coi là một phương thuốc tự nhiên tuyệt vời để điều trị huyết áp thấp. Ảnh: Internet
Nho khô
Nho khô được coi là một phương thuốc tự nhiên tuyệt vời để điều trị huyết áp thấp. Nho khô giúp duy trì huyết áp mức độ bình thường bằng cách hỗ trợ các chức năng của tuyến thượng thận. Hãy ngâm khoảng 30 đến 40 quả nho khô trong một cốc nước qua đêm và ăn chúng vào buổi sáng khi đói. Thực hiện cách này ít nhất một tháng sẽ thấy hiệu quả.
Hạnh nhân là thực phẩm giúp điều trị huyết áp thấp. Ảnh: Internet
Hạnh nhân
Ngâm 4-5 quả hạnh nhân trong nước qua đêm, sáng hôm sau bóc vỏ và xay nhuyễn. Cho thêm một cốc sữa vào hỗn hợp này và uống vào mỗi buổi sáng trong vài tuần. Bài thuốc này sẽ kích hoạt tuyến thượng thận và giúp điều trị huyết áp thấp.
Lá húng quế chứa nhiều kali, magiê, vitamin C và vitamin B5 (axit pantothenic) có hiệu quả trong kiểm soát huyết áp ở bệnh nhân huyết áp thấp. Ảnh: Internet
Húng quế
Lá húng quế chứa nhiều kali, magiê, vitamin C và vitamin B5 (axit pantothenic) có hiệu quả trong kiểm soát huyết áp ở bệnh nhân huyết áp thấp. Bạn có thể nhai 4-5 lá húng quể vào mỗi sáng hoặc uống một thìa nước lá húng quế với mật ong hàng ngày khi đói.
Muối giúp điều trị huyết áp thấp vì natri trong muối giúp làm tăng huyết áp. Ảnh: Internet
Muối
Muối giúp điều trị huyết áp thấp vì natri trong muối giúp làm tăng huyết áp. Nhưng cần lưu ý tránh bổ sung thừa muối vì như vậy có thể gây ra các tình trạng lâm sàng khác.
Nước chanh rất hiệu quả trong điều trị huyết áp thấp do tác dụng giảm mất nước. Ảnh: Internet
Nước chanh
Nước chanh rất hiệu quả trong điều trị huyết áp thấp do tác dụng giảm mất nước.
Các chất chống oxy hóa có trong nước chanh có thể điều hòa tuần hoàn m.áu và duy trì huyết áp. Nếu bạn cảm thấy kiệt sức hoặc mệt mỏi do huyết áp thấp, hãy uống một cốc nước chanh pha thêm 1 thìa đường và muối để kiểm soát huyết áp.
Tỏi chứa thành phần giúp ổn định huyết áp cùng với nhiều lợi ích sức khỏe khác. Ảnh: Internet
Tỏi
Nhóm nghiên cứu người Úc cũng đã tiến hành nghiên cứu trong vòng 11 năm về việc tỏi giúp điều trị cao huyết áp. Họ tiến hành so sánh hiệu quả của tỏi và những thực phẩm khác đối với những người bị cao huyết áp. Nhóm ăn tỏi được đề nghị ăn từ 600 – 900mg tỏi mỗi ngày tương ứng với 3,6 – 5,4mg chất allixin có trong tỏi. Nói cách khác 1 giọt nước tỏi chứa từ 5 – 9mg chất này.
Kết quả cho thấy hệ mạch của những người ăn tỏi đã giảm được áp lực m.áu. Tác dụng của tỏi được ghi nhận không kém gì những loại thuốc tân dược đang được dùng điều trị căn bệnh này. Vì thế, có thể khẳng định được rằng tỏi giúp điều trị cao huyết áp rất hiệu quả.
Tỏi chứa thành phần giúp ổn định huyết áp cùng với nhiều lợi ích sức khỏe khác. Bạn có thể ăn tỏi sống (2 tép) 1 giờ trước khi đi ngủ hoặc bổ sung khi chế biến thức ăn.
Rễ cam thảo có tác dụng như một vị thuốc tự nhiên giúp bình thường hóa chỉ số huyết áp thấp gây ra bởi hàm lượng cortisol trong m.áu thấp. Ảnh: Internet
Rễ cam thảo
Rễ cam thảo có tác dụng như một vị thuốc tự nhiên giúp bình thường hóa chỉ số huyết áp thấp gây ra bởi hàm lượng cortisol trong m.áu thấp. Hợp chất có trong cam thảo bằng cách ức chế hoạt động của enzym chịu trách nhiệm phân giải cortisol. Cho rễ cam thảo đã sấy khô hoặc tán bột vào cốc nước sôi. Lọc và uống trà này vài ngày để kiểm soát huyết áp thấp.
Thực phẩm chứa caffein, cola, sôcô la nóng và các loại đồ uống chứa caffein khác làm tăng huyết áp tạm thời. Ảnh: Internet
Các loại thực phẩm chứa caffein
Thực phẩm chứa caffein, cola, sôcô la nóng và các loại đồ uống chứa caffein khác làm tăng huyết áp tạm thời. Nguyên nhân chính xác còn chưa rõ, nhưng nó có thể ức chế hoạt động của hormon chịu trách nhiệm làm giãn động mạch hoặc kích thích giải phóng hormon tuyến thượng thận. Nếu bạn thường xuyên bị huyết áp thấp, hãy uống một cốc cà phê đen mỗi sáng hoặc trong bữa ăn.
Thực phẩm người bị huyết áp thấp nên tránh
Cà rốt chứa muối succinic có thể khiến kali trong nước tiểu tăng lên, huyết áp giảm, nên tránh ăn nhiều.
Cà chua có tác dụng hạ huyết áp, khiến huyết áp của những người mắc chứng huyết áp thấp càng thấp hơn. Những người bị huyết áp thấp mà ăn nhiều cà chua sẽ xuất hiện triệu chứng đau đầu, hoa mắt, chóng mặt.
Táo mèo tốt cho những người cao huyết áp nhưng không tốt cho người có huyết áp thấp.
Hạt dẻ nướng, sữa ong chúa làm giảm huyết áp, vì thế người huyết áp thấp không nên ăn.
Các thực phẩm có tính lạnh như rau bina, cần tây, dưa, dưa hấu, đậu đỏ, đậu xanh, tỏi, tảo bẹ, hành tây, hạt hướng dương đều có tác dụng hạ huyết áp, vì thế không nên ăn.
ĐỖ HỢP (TỔNG HỢP)
Theo T.iền phong
