Trầm cảm ở v.ị t.hành n.iên, cần phát hiện sớm để điều trị

Áp lực học hành, lo âu thi cử; cô đơn, không thích ứng và hòa nhập với môi trường học tập ở xa gia đình đã khiến một bộ phận học sinh mắc bệnh trầm cảm.

Trầm cảm đang xuất hiện nhiều ở lứa t.uổi vị thành niên. Sự quan tâm của cha mẹ nếu sát sao sẽ phát hiện sự bất thường của con, đưa con đến khám và điều trị sớm sẽ khiến trẻ thoát khỏi căn bệnh này.

TS.BS Đỗ Minh Loan, Phụ trách Khoa Sức khỏe v.ị t.hành n.iên, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, trầm cảm là vấn đề hay gặp và phổ biến trong giai đoạn v.ị t.hành n.iên. Yếu tố gia đình, các sự kiện xảy ra trong cuộc sống, yếu tố cá nhân được coi là một trong những nguyên nhân có tác động đến trầm cảm v.ị t.hành n.iên. Theo số liệu tại buổi trò chuyện “Trầm cảm -chuyện không của riêng ai” tổ chức mới đây ở Hà Nội, qua nghiên cứu của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc, khoảng 8-29% t.rẻ e.m vị thành niên Việt Nam mắc các bệnh về sức khỏe tâm thần.

Còn theo báo cáo của nhiều nghiên cứu trong nước, 87% số t.rẻ e.m trong mẫu nghiên cứu có vấn đề về tâm lý. Nghiên cứu với 202 t.rẻ e.m, trong đó có 22,8% số t.rẻ e.m trầm cảm; 23,7% số trẻ muốn t.ự t.ử, 10,4% tâm thần; 4% tự kỷ và 2,5% lo âu. Như vậy, ước tính Việt Nam có ít nhất 3 triệu thanh niên, thiếu niên có các vấn đề về sức khỏe tâm lý, tâm thần nhưng chỉ có khoảng 20% trong số đó được nhận hỗ trợ y tế và điều trị cần thiết.

Ở lứa t.uổi vị thành niên, cha mẹ thường xuyên quan tâm để sớm phát hiện những dấu hiệu lạ ở con (Ảnh minh họa)

Theo TS.BS Đỗ Minh Loan, trong quá trình công tác, chị đã gặp không ít bệnh nhân đến khám và điều trị căn bệnh trầm cảm là du học sinh. Gặp nhiều là các trường hợp được gia đình cho đi du học sớm từ khi các cháu là học sinh đầu cấp 3 mà không dự liệu tâm lý cho trẻ. Có trẻ sang nước ngoài đã không thích ứng được với văn hóa nước bạn, yếu đuối, tự ti về bản thân, cô đơn khi xung quanh không có người thân, bạn bè nên đã rơi vào trầm cảm.

Có trường hợp rất đáng tiếc như du học sinh 16 t.uổi, vốn dĩ học rất giỏi. Khi sang Úc du học, gia đình thuê riêng cho con 1 căn phòng để ở. Chỉ sau 6 tháng, do không hòa nhập được với môi trường sống mới, ở một mình cô độc, học sinh này trở nên buồn bã, cô đơn. Từ một người hoạt bát, học sinh này trở lên tự ti về bản thân, coi mình là người “bất tài, kém cỏi” và chán học, thích thu mình, những việc cá nhân đơn giản luôn lưỡng lự, không tự quyết định. Điều trị cho bệnh nhân này, theo BS Loan rất khó khăn và phải kiên trì.

Là người trực tiếp điều trị cho nhiều ca trẻ v.ị t.hành n.iên bị trầm cảm, Ths tâm lý Dương Thị Xuân, Khoa Sức khỏe v.ị t.hành n.iên, Bệnh viện Nhi Trung ương kể cho chúng tôi nghe về trường hợp bệnh nhân t.ự s.át nhiều lần cắt cổ tay bất thành. Đây là trường hợp bệnh đã ở thể nặng, điều trị thuốc uống và tâm lý phải rất vất vả, cần sự phối hợp tích cực của gia đình. Theo gia đình bệnh nhân, cách đây rất lâu, con họ có dấu hiệu ẩn mình trong phòng, ít giao lưu, tuyệt đối không giao tiếp bằng mắt nhưng gia đình lại không coi đó là bất thường. Đến khi trẻ cắt cổ tay t.ự s.át mới hốt hoảng đưa tới viện.

Khi chúng tôi hỏi về nguyên nhân dẫn tới một đ.ứa t.rẻ bình thường bỗng dưng mắc bệnh, Ths Xuân cho biết, cháu bé này từ nhỏ đã được gia đình chiều chuộng, đáp ứng mọi đòi hỏi, mọi nhu cầu. Đây có thể là một yếu tố khiến trẻ khó thích nghi, khó điều chỉnh với các mối quan hệ xung quanh, dễ g.ây s.ốc tâm lý nếu trẻ gặp chuyện không như ý. Ca bệnh này được phát hiện và đưa tới viện khá muộn, bởi bệnh tâm lý tuy dấu hiệu âm thầm nhưng diễn biến khá nhanh. Việc phát hiện bệnh sớm, điều trị sớm (tùy vào từng người bệnh) đóng vai trò quyết định cho sự tiến triển của bệnh.

Theo khuyến cáo của TS.BS Đỗ Minh Loan, ở lứa t.uổi vị thành niên, cha mẹ nên quan tâm đến con nhiều hơn. Nếu thấy con có dấu hiệu kéo dài từ 2 tuần trở lên có cảm giác buồn bã, trống rỗng hoặc vô vọng; giận dữ, cáu kỉnh hoặc thất vọng chỉ với những việc rất nhỏ; hoặc những việc đơn giản nhưng con không đưa ra được quyết định; thường lo lắng, bồn chồn, suy nghĩ chập chạm, kém rập trung; luôn có cảm giác vô dụng hoặc mặc cảm, cảm giác có tội… cha mẹ phải đưa con đến ngay cơ sở y tế để sàng lọc, tư vấn và hỗ trợ.

“Trầm cảm là bệnh có thể điều trị và kiểm soát được nếu phát hiện và điều trị sớm. Cha mẹ có con mắc bệnh phải tuân thủ quá trình điều trị, không nên thấy đỡ mà ngừng, bệnh sẽ gián đoạn rất dễ khó điều trị sau này. Cha mẹ cũng cần chuẩn bị sẵn sàng về mặt tâm lý để hỗ trợ con cả quá trình điều trị, phải kiên trì thì mới có thế mới mang lại kết quả cao” – TS Loan khuyến cáo.

Nhật Minh

Theo CAND

Ăn sô cô la đen không chỉ giảm cân mà còn giúp giảm nguy cơ mắc căn bệnh rất phổ biến trong cuộc sống hiện đại

Những người ăn sô cô la đen có dấu hiệu lâm sàng của bệnh trầm cảm thấp hơn 70% so với những người khác.

Các nhà nghiên cứu của Đại học London đã tiến hành hỏi hơn 13.000 người về chuyện ăn sô cô la và các triệu chứng trầm cảm. Những người tham gia được yêu cầu nhớ lại những gì họ đã ăn trong 10 ngày. Sau đó, các chuyên gia y tế sẽ sử dụng một công cụ để đ.ánh giá các triệu chứng trầm cảm của họ.

Sau khi thống kê, họ nhận thấy rằng những người ăn sô cô la đen có dấu hiệu lâm sàng của bệnh trầm cảm thấp hơn 70% so với những người khác. Những người cũng ăn sô cô la nhưng là sô cô la trắng và sô cô la sữa không có được lợi ích như vậy.

Nghiên cứu, được công bố trên tạp chí Depression and Anxiety (Trầm cảm và Lo âu), cũng có sự tham gia của các nhóm các nhà khoa học có trụ sở tại Canada. Trong khi nghiên cứu, các nhà nghiên cứu do Tiến sĩ Sarah Jackson tại UCL dẫn đầu đã tính đến cả các yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm bao gồm hoạt động thể chất và hút thuốc.

Bác sĩ Jackson và những người tiến hành nghiên cứu công nhận rằng sô cô la đen có chứa nhiều chất chống oxy hóa, làm giảm viêm trong cơ thể – một phản ứng có liên quan đến trầm cảm.

Viết trên tạp chí, nhóm nghiên cứu cho biết: “Có một số cơ chế tiềm năng thông qua đó tiêu thụ sô cô la có thể ngăn chặn sự khởi phát hoặc gây ra các triệu chứng trầm cảm. Sô cô la chứa một số thành phần tâm sinh lý, bao gồm hai chất tương tự anandamine (tạo ra các hiệu ứng tương tự như cannabinoid tạo ra sự hưng phấn) và một số amin sinh học nội sinh. Đáng chú ý, trong đó còn có phenylethylamine, một chất điều chế thần kinh được cho là quan trọng để điều chỉnh tâm trạng và có liên quan đến sinh bệnh học của trầm cảm”.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng thừa nhận cần phải tiến hành thêm các thử nghiệm khác nữa mới có được kết luận chắc chắn liệu ăn sô cô la có chống được chứng trầm cảm hay không. Bởi nhóm nghiên cứu cho rằng có thể có trường hợp những người bị trầm cảm ăn ít sô cô la vì tâm trạng thấp kém khiến họ mất hứng thú với việc ăn đồ ngọt nên tình trạng trầm cảm giảm đi.

Trầm cảm là một tình trạng bệnh lý, có thể gây ra những triệu chứng trầm trọng ảnh hưởng đến cảm giác, suy nghĩ và các hoạt động hàng ngảy như ngủ nghỉ, ăn uống, làm việc… Do yếu tố sinh học, hormone và các tác động xã hội mà phụ nữ dễ bị trầm cảm hơn nam giới.

Viện Sức khoẻ Tâm thần Quốc gia Hoa Kỳ (NIMH) đã tổng kết và đưa ra 4 điều mọi người nên biết về trầm cảm ở phụ nữ như sau:

1. Trầm cảm thực sự là một tình trạng sức khoẻ

Các nghiên cứu hiện tại cho thấy trầm cảm là do sự kết hợp của các yếu tố di truyền, sinh học, môi trường và tâm lý. Hầu hết những người bị trầm cảm đều cần điều trị để cảm thấy tốt hơn.

2. Trầm cảm có thể tổn thương theo nghĩa đen

Một người bị trầm cảm cũng có thể gặp nhiều triệu chứng khác về mặt thể chất như: Đau nhức, đau đầu, chuột rút, hoặc các vấn đề về tiêu hóa. Một người bị trầm cảm cũng có thể gặp khó khăn khi ngủ, thức dậy vào buổi sáng, và cảm thấy mệt mỏi.

3. Một số loại trầm cảm xảy ra ở mỗi giai đoạn khác nhau trong cuộc đời người phụ nữ

Mang thai, giai đoạn sau sinh, giai đoạn t.iền mãn kinh và chu kỳ k.inh n.guyệt đều liên quan đến những thay đổi thể chất và hormone. Chính bởi vậy, có một số loại trầm cảm ở phụ nữ xảy ra ở các giai đoạn khác nhau của cuộc đời người phụ nữ bao gồm:

– Rối loạn tâm thần trước khi mãn kinh (PMDD)

– Trầm cảm chu sinh

– Trầm cảm ở giai đoạn mãn kinh

4. Trầm cảm có thể được điều trị

Trầm cảm thường được điều trị bằng thuốc men, liệu pháp tâm lý (nói chuyện với một chuyên gia được đào tạo) hoặc kết hợp cả hai.

Theo Helino

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *