Trầm cảm là căn bệnh diễn biến âm thầm nhưng vô cùng nguy hiểm. Dù không cướp đi sinh mạng co n người ngay lập tức, nhưng trầm cảm lại khiến bệnh nhân suy kiệt tinh thần, dễ tìm đến t.ự s.át.
Trong nhiều trường hợp, trầm cảm được coi là “sát thủ giấu mặt”, là nguyên nhân thực sự của nhiều vụ t.ự t.ử.
Trong thời đại ngày nay, các bệnh rối loạn tâm thần, đặc biệt là trầm cảm ngày càng phổ biến
Trầm cảm – căn bệnh “thế kỷ”
Trầm cảm được xem là một rối loạn tâm trạng, khiến bạn có cảm giác buồn bã, mất mát, chán nản với mọi hoạt động hàng ngày. Theo tờ Medicalnewstoday, trầm cảm là căn bệnh phổ biến nhất trên toàn thế giới và là nguyên nhân hàng đầu gây ra các khuyết tật. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, đến năm 2017, ước tính có đến 350 triệu người bị ảnh hưởng bởi trầm cảm trên toàn cầu.
Chia sẻ với VietTimes, Đại tá, bác sĩ Nguyễn Văn Ca – Chủ nhiệm Khoa Tâm thần, Bệnh viện (BV) Quân y 175 – cho biết các thống kê chỉ ra có tới 20-30% dân số Việt Nam mắc các rối loạn tâm thần, trong đó, trầm cảm chiếm đến 25%. Riêng tại TP.HCM, có khoảng 6% dân số mắc trầm cảm. Đặc biệt, nữ giới dễ mắc trầm cảm hơn nam giới gấp 2 lần.
Đại tá, bác sĩ Nguyễn Văn Ca – Chủ nhiệm khoa Tâm thần, Bệnh viện Quân y 175
Bác sĩ Nguyễn Văn Ca nhận định: “Trong thời đại ngày nay, căn bệnh trầm cảm đã trở nên phổ biến. Đặc biệt, trong những năm gần đây số người t.ự s.át do trầm cảm đã tăng lên đáng kể.
Tuy nhiên, nếu phát hiện trầm cảm sớm và điều trị kịp thời, bệnh nhân sẽ khỏi bệnh và sinh hoạt bình thường. Do đó, chúng ta cần chủ động trong việc điều trị bệnh trầm cảm, tránh để lâu ngày dẫn đến nặng hơn và người bệnh tìm đến t.ự s.át.
Nguyên nhân dẫn đến trầm cảm
Bác sĩ Nguyễn Văn Ca chia sẻ: “Có nhiều nguyên nhân dẫn đến trầm cảm, trong đó di truyền chiếm một tỉ lệ nhất định. Khi trong gia đình có một người bị trầm cảm thì người trong gia đình sẽ dễ bị mắc căn bệnh này”.
Ngoài ra, các vấn đề liên quan đến tâm lý như áp lực công việc hay các mối quan hệ, tác động từ mạng xã hội, áp lực học tập, kỳ vọng về chính mình hay người khác nhưng không đạt được… cũng là nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh trầm cảm.
Bên cạnh đó, làm dụng chất kích thích như rượu, bia, m.a t.úy,… cũng là một trong những nguyên nhân khiến thể trạng, tinh thần sút và gây ra các rối loạn tâm thần, trong đó có trầm cảm.
Đặc biệt, phụ nữ là đối tượng dễ bị mắc trầm cảm. Theo quy luật, hormone trong cơ thể phụ nữ sẽ có thời kỳ bị sụt giảm kéo theo các vấn đề liên quan đến cảm xúc cũng bị thay đổi.
Một nữ bệnh nhân bị mắc bệnh về sức khỏe tâm thần tại Khoa Tâm thần – BV Quân y 175
Đối với phụ nữ thời kỳ sinh con, họ thường xuyên gặp áp lực đến từ con cái, gia đình hai bên, nếu không được quan tâm đúng mức, sẽ dễ bị trầm cảm sau sinh. Đồng thời, từ quá trình mang thai đến lúc sinh con, hormone bên trong người phụ nữ cũng đã thay đổi nên cũng sẽ dễ dẫn đến trầm cảm sau sinh.
Dấu hiệu trầm cảm và cách điều trị
Triệu chứng căn bản của trầm cảm là mất hứng thú, cảm thấy bị mất năng lượng và hoạt động trở nên chậm chạp, ngủ ít, giảm cân mà không rõ nguyên nhân. Riêng với thanh thiếu niên, khi bị trầm cảm, họ có thể rơi vào trạng thái cáu kỉnh, khó chịu, cáu gắt, cảm thấy tội lỗi.
Khi thấy một người khác hoặc mình bỗng dưng có những biểu hiện trên, bạn có thể thực hiện các bài test tham khảo trên internet, hay đi test lâm sàng để biết sơ qua về bệnh. Đồng thời, người bệnh nên đến các cơ sơ chuyên khoa để khám điều trị và tư vấn kịp thời.
Phương pháp điều trị bệnh trầm cảm
“Bệnh trầm cảm nếu không được quan tâm đúng mức và điều trị đúng cách, sẽ gây ra hậu quả nặng nề đối với người bệnh và gia đình. Thậm chí, ở mức độ nặng, bệnh nhân sẽ tìm đến cái c.hết.
Nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh nhân trầm cảm sẽ nhanh chóng cải thiện tình trạng chỉ sau vài tuần” – Bác sĩ Nguyễn Văn Ca cho hay.
Theo bác sĩ Ca, khi phát hiện trầm cảm ở mức độ nhẹ, bệnh nhân cần phải được điều trị đúng đắn để sớm hồi phục sức khỏe tâm thần cũng như ngăn ngừa diễn tiến nặng hơn. Bác sĩ sẽ xem xét các nguyên nhân gây ra trầm cảm ở bệnh nhân sau đó áp dụng phương pháp điều trị thích hợp. Trong trường hợp bệnh nhân bị trầm cảm nội sinh phải dùng hóa dược và có thể áp dụng song song với liệu pháp tâm lý để điều trị.
Nếu bệnh nhân bị trầm cảm do tâm lý phải có sự hỗ trợ của các nhà tâm lý, đồng thời, chính người bệnh cũng phải có sự cố gắng hiểu cảm xúc của mình, có nghị lực để vượt qua căn bệnh.
Bên cạnh đó, tùy vào tình trạng của bệnh nhân mà bác sĩ có thể áp dụng thêm các biện pháp khác như hoạt động nhóm, hỗ trợ lẫn nhau… Thậm chí, bác sĩ có thể áp dụng đa phương pháp để đạt kết quả cao trong điều trị.
Theo viettimes
5 điều chị em cần biết về ‘sát thủ giấu mặt’ trầm cảm sau sinh
Khi bước vào độ t.uổi lập gia đình, việc mang thai, chăm sóc một thiên thần nhỏ là niềm ao ước của biết bao người phụ nữ.
Song, đôi khi, chị em không lường trước được những khó khăn của việc mang thai và chăm sóc trẻ, để rồi sau đó vô tình rơi vào căn bệnh trầm cảm… Bác sĩ Nguyễn Phương Linh – Phòng điều trị rối loạn cảm xúc, Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai – đã chỉ ra 5 điều chị em cần hiểu rõ để tránh khỏi bệnh trầm cảm – căn bệnh được mệnh danh là sát thủ giấu mặt.
Trầm cảm sau sinh cần được hiểu đúng, có biện pháp phòng ngừa hiệu quả để giữ cho gia đình hạnh phúc.
Trầm cảm có thể đến từ những nguyên nhân nhỏ nhất
Khi mang thai, sự thay đổi hormone trong cơ thể khiến cho chị em phụ nữ có những cảm xúc thất thường. Chị em dễ tự ti, yếu đuối, chỉ một câu nói vô tình của người chồng cũng khiến cho chị em mặc cảm, có những suy nghĩ tiêu cực.
Lấy ví dụ về trường hợp bệnh nhân cụ thể, bác sĩ Phương Linh chia sẻ về một người phụ nữ Hà Nội sinh con lần đầu. Phải nghỉ việc để chăm con nhỏ sau khi sinh, chị thường bị chồng trách móc: “Có mỗi việc chăm con đơn giản vậy thôi mà còn không làm được thì còn làm gì nữa?”.
Người phụ nữ đó nghe câu trách móc này nhiều lần thì cảm thấy rất buồn khổ, trở nên yếu đuối, tự ti, cho rằng bản thân mình là người có lỗi. Mỗi lần như vậy, chị thường tự cứa tay của mình để cơn đau về mặt thể xác lấn át nỗi đau về mặt tinh thần.
Dần dần, nỗi buồn tích tụ, ám ảnh chị, khiến chị chán nản, bỏ mặc con cái không chăm sóc, không muốn tiếp tục phải chịu đựng nỗi đau.
“Tuần nào chúng tôi cũng tiếp nhận 1-2 bệnh nhân có triệu chứng, hành vi t.ự s.át hoặc nhẹ hơn là tự làm tổn thương bản thân mình” – Bác sĩ Phương Linh noi.
Phụ nữ học thức có nguy cơ trầm cảm cao hơn
Phụ nữ ở thành thị dễ mắc trầm cảm sau sinh
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, tỷ lệ phụ nữ ở thành thị mắc trầm cảm sau sinh hoặc các vấn đề tâm lý trong độ t.uổi sinh đẻ cao hơn nhiều ở vùng nông thôn. Trầm cảm cũng thường xuất hiện ở những người phụ nữ có học thức cao nhiều hơn.
Bác sĩ Phương Linh lý giải, nguyên nhân của tình trạng này có thể xuất phát từ việc những người phụ nữ có học thức cao hiểu biết nhiều hơn bình đẳng giới, nhận thức được sự thiệt thòi của phụ nữ so với nam giới.
Vì vậy, khi mang thai và sau khi sinh, chị em không chỉ tự ti về ngoại hình; mà còn phải chịu áp lực về việc suy giảm sức khỏe, trí nhớ khiến cho công việc không suôn sẻ, áp lực về mặt chăm sóc cho gia đình.
“Họ phải làm việc vất vả hơn nhưng năng suất không đạt được như ý, trong khi người phụ nữ cũng có khát khao vươn lên trong xã hội, không muốn thua kém người đàn ông. Chính việc tự tạo áp lực cho bản thân như vậy khiến chị em dễ mắc trầm cảm” – Bác sĩ Phương Linh chỉ ra.
Bộ mặt u ám của trầm cảm
Người mẹ mắc trầm cảm sau sinh không còn khả năng chăm sóc con của mình
“Trầm cảm sau sinh có 3 triệu chứng chính, gồm: khí sắc trầm, mất quan tâm thích thú và giảm năng lượng. Đối với người phụ nữ sau khi sinh con, họ sẽ không chăm sóc, bỏ mặc con thơ. Nhiều trường hợp con cứ khóc, còn mẹ bất lực không biết phải làm gì. Đây là những dấu hiệu cho thấy bệnh đã nặng, cần đưa bệnh nhân tới điều trị càng sớm càng tốt” – Bác sĩ Nguyễn Phương Linh chia sẻ.
Nếu bệnh trầm cảm không được điều trị và trở nên nặng hơn, thì bệnh nhân dễ dẫn tới hành vi t.ự s.át hoặc khiến cho những người mẹ hại c.hết chính đứa con của mình vì cho rằng đó là những nguyên nhân khiến họ phải chịu tổn thương.
Điều trị khó khăn
Khi tới bệnh viện, 80% bệnh nhân trầm cảm sau sinh phải điều trị bằng thuốc. Bởi lúc này, các phương pháp can thiệp tâm lý không phát huy tác dụng, bệnh nhân không thể tự điều chỉnh tâm lý, hành vi thông qua các can thiệp tâm lý.
Bác sĩ Nguyễn Phương Linh chia sẻ về bệnh trầm cảm sau sinh
Việc điều trị cho những người phụ nữ mắc trầm cảm sau sinh rất khó khăn. Cả người mẹ và con trẻ đều cần người chăm sóc, theo dõi sát sao. Nếu người mẹ có hành vi t.ự s.át, việc có người nhà ở bên giám sát trở nên rất cấp thiết.
Tuy nhiên, bệnh viện không có đủ nhân sự để theo sát bệnh nhân 24/24 giờ, trong trường hợp bệnh nhân không có người nhà chăm sóc thì càng khó khăn hơn.
Việc trẻ mới sinh cần bú sữa mẹ cũng là một khó khăn trong quá trình điều trị bệnh trầm cảm sau sinh.
“Để tránh gây ảnh hưởng cho trẻ, người mẹ đang điều trị bằng thuốc không được cho con bú. Nếu trẻ quá khát sữa mẹ, chúng tôi phải giảm bớt liều thuốc ở mức phù hợp để bệnh nhân cho con bú. Song, việc này cũng khiến cho quá trình điều trị kéo dài, không hiệu quả” – Bác sĩ Phương Linh nói.
Bên cạnh đó, nguy cơ tái phát bệnh cao khi bệnh nhân trở về sinh hoạt với gia đình trong các trường hợp: người thân trong gia đình không quan tâm, giúp đỡ điều trị, tiếp tục gây ảnh hưởng tiêu cực tới người bệnh; người bệnh tự ti, không sử dụng thuốc liên tục, không chấp nhận mắc bệnh; người bệnh không đi tái khám, không được thay đổi đơn thuốc.
“Khi đó, bệnh nhân sẽ dễ mắc lại bệnh lý trầm cảm, không chỉ bệnh lý trầm cảm trong thời gian mang thai mà có thể mắc một bệnh trầm cảm khác trong cuộc sống hàng ngày” – Bác sĩ Phương Linh cảnh báo.
Phòng ngừa trầm cảm sau sinh thế nào?
Chăm sóc cho bệnh nhân tại Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai
Theo bác sĩ Phương Linh, phụ nữ phải chuẩn bị tâm lý vững vàng, nâng cao thể trạng trước khi mang thai để chăm sóc tốt nhất cho trẻ, ví dụ: tiêm đầy đủ các vaccine để phòng bệnh, sử dụng các thuốc nâng cao thể trạng theo sự chỉ định của bác sĩ, nhà dinh dưỡng…
Bên cạnh đó, trong quá trình mang thai, chị em nên đọc, tìm hiểu về mang thai và các chế độ dinh dưỡng, thời gian đi khám định kỳ, tham khảo kinh nghiệm mang thai càng nhiều càng tốt để có sự ứng xử chuẩn xác nhất trong mọi trường hợp.
Sau khi mang thai, chị em nên nhờ sự trợ giúp của người thân để xoay sở vừa chăm con, vừa làm việc k.iếm t.iền, không ôm đồm công việc. Đồng thời, chị em phụ nữ cần học cách thư giãn, giữ cho tâm lý thoải mái bằng cách nghe nhạc, đọc sách, xem phim để tránh xa căng thẳng, mệt mỏi.
Theo viettimes
