Các nhà khoa học lần đầu tiên trong 19 năm đã phát hiện chủng virus HIV mới thuộc nhóm M của HIV-1 đang gây ra đại dịch toàn cầu.
Đó là kết quả công trình nghiên cứu do Công ty Abbott Laboratories (Mỹ) phối hợp với Trường ĐH Missouri (Mỹ) thực hiện và được công bố trên tạp chí Journal of Acquired Immune Deficiency Syndromes hôm 6-11.
Các chuyên gia nhận định phát hiện trên rất quan trọng vì để chống chọi với một loại virus như HIV đòi hỏi phải hiểu rõ chúng. Các phương pháp điều trị hiện tại đối với HIV đều có hiệu quả trong việc chống lại các biến thể của HIV, bao gồm cả chủng mới nói trên. Vì thế, điều này đồng nghĩa là chủng virus HIV mới không phải là một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng mới. Nhưng nếu không xác định được chủng mới, các bác sĩ cũng không thể phát hiện chúng thông qua xét nghiệm. Ngoài ra, phát hiện trên giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về sự tiến hóa của HIV.
Việc phát hiện chủng HIV mới giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về sự tiến hóa của HIV Ảnh: Abbott Laboratories
Nhà khoa học Mary Rodgers của Abbott Laboratories, đồng tác giả của nghiên cứu, cho hay: “Mối bận tâm hàng đầu là HIV có thể tiến triển đến mức mà các cuộc xét nghiệm không còn hiệu quả”. Bà Rodgers cho biết thêm công ty sẽ chia sẻ nghiên cứu của mình với các phòng thí nghiệm khác để giúp thúc đẩy nghiên cứu vắc-xin và phương pháp điều trị căn bệnh này.
Mặt khác, ông Anthony Fauci, Giám đốc Viện Quốc gia về bệnh truyền nhiễm và dị ứng (Mỹ), trấn an rằng không có lý do gì để lo ngại về chủng HIV mới, nhất là khi hiện không có nhiều người nhiễm nó.
Xuân Mai
Theo nguoilaodong
Lần đầu phát hiện HIV mới sau 2 thập kỷ
Lần đầu tiên trong 19 năm, các nhà khoa học phát hiện một dòng virus mới gây ra bệnh AIDS, hãng tin Mỹ CNN đưa tin ngày 6/11.
Con đường lây nhiễm HIV. Đồ họa: Avert.
Theo kết quả nghiên cứu do Abbott Laboratories và Đại học Missouri (Mỹ) thực hiện, dòng virus mới là một phần của phiên bản nhóm M của chủng HIV-1 – thủ phạm của đại dịch toàn cầu. Kết quả nghiên cứu được công bố ngày 6/11 trên tạp chí chuyên về AIDS Journal of Acquired Immune Deficiency Syndromes.
Có 2 chủng HIV là HIV-1 (bắt nguồn từ tinh tinh) và HIV-2 (bắt nguồn từ loài khỉ Sooty Mangabey ở châu Phi). HIV-1 có khả năng lây truyền cao trên phạm vi toàn cầu.
Giống như các loại virus khác, HIV có khả năng biến đổi theo thời gian. Đây là dòng virus HIV nhóm M mới được xác định kể từ khi có hướng dẫn phân loại chủng virus vào năm 2000.
Việc biết được chính xác dòng virus nào đang lưu hành sẽ giúp tăng hiệu quả xét nghiệm HIV.
Abbott hiện xét nghiệm hơn 60% mẫu m.áu của thế giới và công ty này phải tìm kiếm các dòng virus mới, theo dõi sự lưu hành của chúng để “có thể phát hiện được chúng dù chúng xuất hiện ở bất kỳ nơi nào trên thế giới”, Mary Rodgers, nữ khoa học gia của Abbott, nói.
Tiến sĩ Anthony Fauci, giám đốc Viện Bệnh truyền nhiễm và dị ứng quốc gia (Mỹ), nói rằng, việc điều trị HIV chống lại dòng virus này và các dòng khác vẫn hiệu quả. Tuy nhiên, việc xác định được dòng virus mới giúp tìm hiểu rõ hơn cách thức HIV biến đổi.
“Không có lý do để lo lắng hay hoảng sợ. Không có nhiều người nhiễm dòng virus mới này”, ông Fauci nói.
Để có thể công bố đây là một dòng virus mới, phải phát hiện được ít nhất ba trường hợp độc lập. Hai trường hợp đầu tiên được tìm thấy ở Cộng hòa Dân chủ Công năm 1983 và 1990. Trường hợp thứ ba cũng được tìm thấy ở Congo vào năm 2001 nhưng vào thời điểm đó, công nghệ không đủ mạnh để xác định được liệu đó có phải là dòng virus mới hay không.
Sau đó, các nhà khoa học công tác tại Abbott và Đại học Missouri phát triển các công nghệ mới để nghiên cứu các dòng virus bất thường. “Giống như mò kim đáy bể vậy và cuối cùng dùng nam châm hút cái kim lên”, bà Rodgers ví von.
Nhưng hiện vẫn chưa rõ biến thể mới của HIV tác động cơ thể con người như thế nào, có khác biệt gì với các dòng khác, chủng khác hay không. Người ta tin rằng, phương pháp điều trị HIV/AIDS hiện tại có thể chống lại dòng virus mới.
Khoảng 36,7 triệu người trên thế giới hiện có HIV trong người, theo Tổ chức Y tế Thế giới.
Theo Tổng cục Thống kê, tổng số người nhiễm HIV của Việt Nam còn sống tính đến thời điểm 18/10/2019 là 209.900 người; số trường hợp đã chuyển sang giai đoạn AIDS là gần 96.960 người; số người t.ử v.ong do HIV/AIDS tính đến thời điểm trên là 98.450 người.
Cách HIV xâm nhập, gây bệnh
Theo Vinmec, khi đi vào cơ thể con người, HIV sẽ xâm nhập một loại tế bào bạch cầu có tên là CD4. Ngoài ra, HIV còn có thể xâm nhập các tế bào khác như: lympho bào B, đại thực bào, tế bào hình sao, tế bào nguồn, tế bào xơ non…
Khi đó, virus chiếm lấy tế bào, sử dụng tế bào để sản sinh ra hàng trăm nghìn bản sao, đồng thời phá hủy tế bào CD4. Tiếp theo, những bản sao HIV này sẽ xâm nhập hệ tuần hoàn, tiếp tục gắn vào tế bào CD4 khác, tiếp tục nhân lên.
Vì tế bào CD4 có vai trò chống lại các tác nhân gây bệnh cho cơ thể nên khi lượng tế bào CD4 bị thiếu hụt thì sẽ làm giảm sức đề kháng khiến con người dễ mắc bệnh. Bên cạnh đó, khi số lượng HIV trong m.áu tăng lên, nguy cơ lây truyền virus từ người bệnh sang người khỏe mạnh cũng tăng theo.
Ở người lớn khỏe mạnh số lượng CD4 dao động từ 500 – 1500 tế bào/mm3 m.áu. Ở người mắc HIV, nếu CD4 ở mức từ 350 – 500 tế bào/mm3 m.áu thì tức là hệ miễn dịch suy giảm nhẹ. Nếu CD4 200 tế bào/mm3 m.áu đồng nghĩa với việc hệ miễn dịch bị suy giảm nặng, nguy cơ mắc các bệnh n.hiễm t.rùng cơ hội cao.
Thời gian trung bình từ khi nhiễm HIVtới khi tiến triển thành AIDS là khoảng 10 năm. Một số bệnh nhân có thể tiến triển nhanh đến AIDS chỉ trong vài tháng. Bệnh tiến triển qua nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn đều có liên quan chặt chẽ tới số lượng và chức năng của tế bào CD4.
Các giai đoạn nhiễm HIV/AIDS
Các giai đoạn nhiễm HIV gồm:
Nhiễm cấp tính, xảy ra 2-4 tuần sau khi nhiễm virus:
-Đa số các trường hợp bị lây bệnh có các triệu chứng giống như cúm: sốt, phát ban, đau cơ, đau khớp, đau đầu, suy nhược, sưng hạch ở cổ và bẹn…
-Các triệu chứng nhẹ, không gây chú ý những virus đang sinh sôi và lây lan khắp cơ thể trong thời gian này.
-Là thời điểm khả năng lây truyền HIV sang người khác cao nhất vì số lượng virus trong m.áu của bệnh nhân rất cao.
Ẩn bệnh (không hoạt động hoặc im lìm):
-Thường kéo dài nhiều năm.
-Xuất hiện rất ít triệu chứng của HIV trong giai đoạn này. Nhiều người có thể không có triệu chứng trong nhiều năm.
-Virus có trong cơ thể nhưng không tấn công hệ miễn dịch. Tuy nhiên, phát hiện và điều trị bệnh trong giai đoạn này có ý nghĩa rất quan trọng.
AIDS (hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải):
-Thường diễn ra nhiều năm sau khi bị lây nhiễm HIV.
-Số lượng virus tăng nhanh, tấn công và t.iêu d.iệt các tế bào miễn dịch của cơ thể. Vì vậy, người bệnh có phản ứng miễn dịch rất yếu, mất khả năng kháng nhiễm.
-Có nhiều triệu chứng khác nhau: sụt cân nhiều, nấm miệng, sốt kéo dài, tiêu chảy kéo dài, viêm phổi, lao phổi, viêm da, viêm mũi, viêm màng não, loét miệng nặng, thiếu m.áu… Ở giai đoạn cuối của AIDS, người bệnh có những biểu hiện như suy kiệt, nấm thực quản, các bệnh n.hiễm t.rùng cơ hội nặng, suy giảm trí nhớ, ung thư…
-Có nhiều loại thuốc có thể điều trị cho bệnh nhân AIDS nhưng không thể trị dứt điểm.
Người bệnh có thể lây truyền HIV cho người khỏe mạnh trong bất kỳ giai đoạn nào nêu trên. Vì vậy, người sống chung với bệnh nhân HIV nên thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe để được hướng dẫn cách phòng ngừa bệnh hữu hiệu.
THÁI AN
Theo T.iền phong
