Ung thư đường tiêu hóa ở nước ta đang gia tăng chóng mặt, mỗi năm có vài chục nghìn người t.ử v.ong vì bệnh lý này. Căn bệnh ung thư đường tiêu hóa thường liên quan chặt chẽ tới thói quen ăn uống, lối sống công nghiệp.
Ảnh minh họa.
Theo GS Trần Văn Thuấn, Giám đốc Bệnh viện K, trong những năm qua, ung thư đường tiêu hóa tại Việt Nam đang ngày càng gia tăng và trẻ hóa. Chỉ riêng ung thư đại trực tràng là một trong những ung thư phổ biến đường tiêu hóa thì mỗi năm có 8 triệu ca mắc mới loại ung thư này, trong đó có hơn 860.000 ca t.ử v.ong và con số này đang không ngừng tăng. Trong đó các quốc gia châu Á chiếm 51,3% tổng số ca mắc trên toàn cầu.
Các bệnh ung thư này gia tăng đều liên quan trực tiếp đến lối sống, chế độ ăn. Người dân dần thích nghi với lối sống của phương Tây, trong đó béo phì, ít vận động, tiêu thụ nhiều thịt đỏ, ăn ít trái cây và rau xanh, nạp nhiều chất béo, thức ăn nhanh, uống nhiều rượu, hút t.huốc l.á… là những yếu tố nguy cơ gia tăng tỉ lệ mắc bệnh.
Theo GS Thuấn khi thói quen ăn uống thiếu lành mạnh từ toàn bộ đường tiêu hóa bị tổn thương và có nguy cơ ung thư hóa. Bắt đầu từ ngay miệng xuống thực quản tới tận trực tràng.
Ung thư vòm họng
Bệnh này được đ.ánh giá là có diễn tiến nhanh, tỷ lệ t.ử v.ong cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh vẫn chưa được kết luận cụ thể nhưng rất nhiều nghiên cứu đã xác định rằng những người nhiễm virus EBV có nguy cơ cao mắc bệnh. Virus EBV thường lây nhiễm qua nước bọt vì thế khi ăn chung, sử dụng chung vật dụng ăn uống như bát, đũa; mớm cơm cho trẻ, hôn môi… sẽ bị lây nhiễm vi khuẩn này.
Ngoài ra, những người uống rượu bia, hút t.huốc l.á hoặc ăn những thực phẩm lên men như dưa, cà muối… cũng dễ bị mắc ung thư vòm họng. Lý do là bởi những thức ăn, đồ uống này khi đi qua họng sẽ gây kíc ứng vòm họng. Từ đó, khiến vòm họng bị tổn thương, lâu dần hình thành khối u ở vòm họng.
Ung thư thực quản
Ung thư thực quản là khối u ác tính xuất phát từ các tế bào biểu mô của thực quản. Đây là bệnh ung thư phổ biến thứ 4 trong các bệnh ung thư đường tiêu hóa. Sau ung thư dạ dày, ung thư gan và ung thư đại trực tràng.
Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh vẫn chưa được kết luận cụ thể nhưng rất nhiều nghiên cứu đã xác định rằng những người nhiễm virus EBV có nguy cơ cao mắc bệnh. Virus EBV thường lây nhiễm qua nước bọt vì thế khi ăn chung, sử dụng chung vật dụng ăn uống như bát, đũa; mớm cơm cho trẻ, hôn môi… sẽ bị lây nhiễm vi khuẩn này.
Ngoài ra, những người uống rượu bia, hút t.huốc l.á hoặc ăn những thực phẩm lên men như dưa, cà muối… cũng dễ bị mắc ung thư vòm họng. Lý do là bởi những thức ăn, đồ uống này khi đi qua họng sẽ gây kích ứng vòm họng. Từ đó, khiến vòm họng bị tổn thương, lâu dần hình thành khối u ở vòm họng.
Ung thư dạ dày
Đây là bệnh lý ung thư đường tiêu hóa khá phổ biến, đứng thứ 2 ở nam giới và đứng thứ 5 ở nữ giới. Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ người mắc ung thư dạ dày cao và tỷ lệ t.ử v.ong do ung thư dạ dày cao nhất trong khu vực Đông Nam Á.
Ung thư dạ dày có thể phát triển ở bất cứ phần nào của dạ dày. Chúng có thể lan ra khắp dạ dày và các cơ quan khác của cơ thể như thực quản, phổi, hạch bạch huyết, gan…
Thói quen ăn uống và sinh hoạt không hợp lý chính là yếu tố cơ bản gây ra ung thư dạ dày. Theo đó, việc thường xuyên dùng thức ăn sẵn, thực phẩm được chế biến dưới dạng nướng, chiên rán, xào hoặc thực phẩm lên men, thực phẩm cay, nóng, thực phẩm không đảm bảo vệ sinh… có thể đẩy bản thân tới gần nguy cơ ung thư dạ dày hơn.
Ngoài ra, thói quen ăn uống của đa số người dân Việt Nam là ăn chung bát nước chấm, sử dụng chung bát, đũa, thìa hoặc mớm cơm cho trẻ… cũng là con đường lây truyền vi khuẩn HP – vi khuẩn làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày.
Ung thư đại trực tràng
Đây là bệnh ung thư thường gặp ở đường tiêu hóa. Với tỷ lệ t.ử v.ong cao thứ 3 sau ung thư phổi và ung thư vú. Ăn thiếu rau và trái cây so với khuyến nghị của WHO, trong khi ăn nhiều thịt; uống rượu bia; béo phì làm bệnh ung thư này cũng tăng cao.
Trong nhịp sống hiện đại, đôi khi vì bận rộn công việc, rất nhiều người ăn gấp, uống vội. Họ thường xuyên ăn đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, ăn mặn, ăn không đúng giờ giấc… mà không biết rằng đó chính là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng.
Theo infonet
Báo động ung thư thực quản ngày càng trẻ hóa
Tại Bệnh viện K, trung bình mỗi ngày tiếp nhận khoảng 5 trường hợp mắc ung thư thực quản. Đặc biệt, có những bệnh nhân mắc căn bệnh này ở độ t.uổi rất trẻ.
TS.BS Bùi Ánh Tuyết – Trưởng khoa Nội soi thăm dò chức năng, Bệnh viện K cho biết, ung thư thực quản là một trong 10 loại ung thư thường gặp ở nam giới, đứng thứ 3 trong các bệnh lý ung thư đường tiêu hóa sau ung thư đại trực tràng và ung thư dạ dày. Theo số liệu của GLOBOCAN 2018 có khoảng 500.000 ca được chẩn đoán mới và 450.000 ca t.ử v.ong.
Tại Việt Nam, ung thư thực quản đứng thứ 15 trong những bệnh ung thư thường gặp nhất với 2.411 chẩn đoán mới, 2.222 ca t.ử v.ong mỗi năm và tỷ lệ mắc 8,7/100,000 dân. Phần lớn bệnh nhân ung thư thực quản được phát hiện ở giai đoạn muộn với các triệu chứng rõ ràng như nuốt vướng, nghẹn tăng dần, ho khàn tiếng do khối u xâm lấn vào tổ chức lân cận, giai đoạn này thường không thể phẫu thuật được, điều trị hóa xạ trị đồng thời thường được chỉ định nhưng tiên lượng xấu tỷ lệ sống sau 5 năm chỉ đạt 20%.
Trường hợp, nam bệnh nhân 53 t.uổi ở Hải Phòng có t.iền sử hút thuốc và uống rượu có triệu chứng nuốt nghẹn đã lâu. Mới đây, bệnh nhân đến Bệnh viện K, bác sĩ phát hiện bệnh nhân bị tổn thương ung thư thực quản giai đoạn sớm, chưa di căn hạch. Đối với bệnh nhân này, các bác sĩ không phải phẫu thuật mổ mở mà tiến hành cắt hớt tổn thương bằng phương pháp nội soi phóng đại.
Một trường hợp khác là nam bệnh nhân 44 t.uổi ở Hà Nội bị đau lưng kéo dài và khi đi kiểm tra sức khoẻ thì các bác sĩ phát hiện bệnh nhân bị ung thư thực quản. Các bác sĩ của Bệnh viện K cũng đã tiến hành phẫu thuật cắt tổn thương bằng phương pháp nội soi phóng đại.
Bác sĩ thực hiện nội soi nhuộm màu thực quản để phát hiện tổn thương
Theo PGS.TS Lê Văn Quảng – Phó Giám đốc Bệnh viện K, trước đây việc chẩn đoán ung thư thực quản chủ yếu dựa vào nội soi xác định tổn thương và sinh thiết xét nghiệm mô bệnh học. Tuy nhiên nội soi ống mềm với ánh sáng trắng thường khó phát hiện được tổn thương sớm do tổn thương nhỏ và có màu sắc tương đối giống với niêm mạc xung quanh.
Hiện nay, nhờ ứng dụng kĩ thuật tiên tiến, bác sĩ sẽ sử dụng hệ thống máy nội soi nhuộm màu phóng đại hơn 100 lần, kết hợp ánh sáng xanh với hình ảnh sắc nét, cho phép hiển thị rõ tổn thương dù là nhỏ nhất (các vùng đổi màu).
“Khi phát hiện những tổn thương, bác sĩ sử dụng ánh sáng trắng, ánh sáng nhuộm màu và chất nhuộm chuyên dụng trong nội soi để đ.ánh giá cấu trúc bề mặt. Nếu là ung thư giai đoạn sớm, bác sĩ tiến hành những thủ thuật can thiệp ESD để cắt trọn khối tổn thương và giảm tối đa tỷ lệ tái phát. Can thiệp qua nội soi giúp giảm thời gian điều trị, tiết kiệm chi phí và hạn chế xâm lấn nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân”, PGS Quảng thông tin.
Theo các chuyên gia, yếu tố nguy cơ chính của ung thư thực quản là lạm dụng rượu bia và hút t.huốc l.á. Những người uống rượu thường xuyên có nguy cơ mắc ung thư thực quản cao gấp 10 lần người bình thường. Độ t.uổi mắc căn bệnh này thường gặp nhất là khoảng 50 đến 60 t.uổi.
PGS Lê Văn Quảng cũng cảnh báo thêm, nếu như trước đây, người mắc ung thư thực quản thường gặp ở độ t.uổi trên 50 thì giờ đây căn bệnh này có xu hướng gia tăng và trẻ hóa.
Tại Bệnh viện K, trung bình mỗi ngày tiếp nhận khoảng 5 trường hợp mắc ung thư thực quản, đặc biệt có những bệnh nhân mắc căn bệnh này ở độ t.uổi rất trẻ. Đó là hồi chuông cảnh báo, mọi người cần đi khám sức khỏe định kỳ, tầm soát phát hiện sớm để điều trị kịp thời.
Sử dụng rượu thường xuyên có nguy cơ gây ung thư thực quản cao gấp 10 lần người bình thường
Cách nào phòng ngừa ung thư thực quản?
Theo TS Bùi Ánh Tuyết, để phòng ngừa ung thư thực quản, mọi người nên hạn chế ăn nhiều thịt, chất béo có nguồn gốc từ đạm động vật; bổ sung đầy đủ chất xơ từ lúa mạch, trái cây, rau tươi, các vitamin E, C, và A… và duy trì chế độ sinh hoạt năng động, luyện tập thể dục thường xuyên.
“Những người có t.iền sử bệnh lý đường tiêu hóa, trong gia đình có nguời thân từng mắc ung thư thực quản, dạ dày, đại tràng…, hoặc khi có triệu chứng sụt cân không rõ lý do, nuốt vướng ngẹn, đầy bụng… thì nên đi khám ngay để tầm soát, phát hiện và điều trị kịp thời”, TS Bùi Ánh Tuyết lưu ý.
Theo congly
