Chơi cùng, ngủ cùng, xem thú cưng như một thành viên trong gia đình ngày càng phổ biến, đặc biệt ở người trẻ t.uổi.
Tuy nhiên, đây cũng là nguyên nhân khiến gia tăng người mắc ký sinh trùng do lây nhiễm từ chó mèo.
Chăm sóc và điều trị bệnh nhân nhiễm ký sinh trùng từ thú cưng tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ. Ảnh: BVCC.
Nam bệnh nhân 32 t.uổi (Hà Nội) tới Bệnh viện Đặng Văn Ngữ (thuộc Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng trung ương) thăm khám trong tình trạng người nhiều mảng da trầy xước, n.hiễm t.rùng kèm nhiều vết ngoằn nghèo như giun bò. Trước đó, bệnh nhân thường xuyên cảm giác ngứa ngáy, đi khám tại các bệnh viện da liễu và dùng thuốc dị ứng hơn chục năm nhưng không khỏi.
Nữ bệnh nhân 40 t.uổi (Hưng Yên) cũng tới Bệnh viện Đặng Văn Ngữ khám với nhiều vết trầy xước trên da do gãi mỗi lần thấy ngứa. Bệnh nhân đi khám da liễu nhiều nơi, dùng nhiều loại thuốc nhưng bệnh không thuyên giảm.
Qua xét nghiệm, 2 bệnh nhân trên có chỉ số Elisa dương tính với giun đũa chó mèo và bạch cầu ái toan tăng, kèm theo các triệu chứng dị ứng trên da. Khai thác t.iền sử cũng cho thấy, cả 2 bệnh nhân đều nuôi thú cưng, thường xuyên tiếp xúc âu yếm với chó mèo. Bác sĩ nhận định đây là nguồn chính lây bệnh giun đũa chó mèo cho 2 bệnh nhân. Đáng nói, đây chỉ là hai trong số rất nhiều bệnh nhân đã phải đến viện thăm khám vì nguyên nhân tương tự.
TS Hoàng Đình Cảnh – Viện trưởng Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng trung ương cho biết, số lượng bệnh nhân mắc giun đũa chó mèo đến bệnh viện thăm khám ngày càng nhiều. Bệnh ấu trùng giun đũa chó mèo là bệnh ký sinh trùng mới nổi trong những năm gần đây do thói quen nuôi thú cưng tăng lên ở giới trẻ. Bệnh gây ra các tổn thương ở gan, ở não, ở lách, thận và gây ra hiện tượng miễn dịch dị ứng, ngứa, nổi mẩn kéo dài. Thống kê tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ cho thấy, chỉ riêng trong năm 2023, bệnh viện đã tiếp nhận thăm khám, điều trị cho 15.527 người nhiễm giun đũa chó mèo. Ước tính trên phạm vi cả nước, mỗi năm có khoảng 20.000 người nhiễm bệnh ấu trùng giun đũa chó, mèo được phát hiện và điều trị.
PGS.TS Đỗ Trung Dũng – Trưởng Khoa Ký sinh trùng, Viện Sốt rét, ký sinh trùng – côn trùng trung ương cho biết, bệnh nhân nhiễm ấu trùng giun chó mèo do ăn phải trứng của ấu trùng giun chó, mèo khi tiếp xúc trực tiếp với chó, mèo như ngủ chung, ôm… Trứng này do giun đũa trong cơ thể chó, mèo đẻ và theo phân của chó, mèo ra ngoài. Khi đó, trứng này phát tán ra môi trường. Và bằng một lý do nào đó như tiếp xúc trực tiếp với chó, mèo hoặc thức ăn nhiễm trứng đó hoặc bàn tay, móng tay dính trứng mà con người ăn phải trứng của ấu trùng giun chó, mèo. Ấu trùng giun chó mèo có bệnh cảnh rất đa dạng. Khi trứng ấu trùng vào trong cơ thể con người, chúng có thể đi khắp cơ thể, trong đó những cơ quan thích hợp nhất để chúng trú ẩn là gan, thận, phổi… Vì vậy, bệnh nhân có thể bị tổn thương da khắp người, những tổn thương này rất lâu lành, gây phiền toái, mệt mỏi cho người bệnh, thậm chí gây tổn thương gan, thận, tổn thương mắt của bệnh nhân.
Được biết, hiện nay, một liệu trình điều trình cho bệnh nhân mắc ấu trùng giun chó mèo trong lần đầu tiên là 15 ngày, sau đó bệnh nhân nghỉ 1 tháng và điều trị đợt tiếp theo.
Có bệnh nhân điều trị 2,3 đợt thì bệnh cảnh ổn định nhưng có bệnh nhân phải điều trị 5 – 6 đợt và thay đổi nhiều loại thuốc khác nhau, nhưng vẫn không đáp ứng.
Nguyên nhân của việc điều trị trong thời gian khác nhau là do cơ địa, sức đề kháng và tình hình mắc bệnh của mỗi người, đặc biệt do khả năng nhiễm lại vì người bệnh vẫn tiếp tục nuôi và tiếp xúc với chó, mèo không được vệ sinh, quản lý phân sạch sẽ. Khi bị nhiễm lại, bệnh sẽ kéo dài dai dẳng.
Mỗi năm khoảng 20.000 người ở nước ta phải điều trị do nhiễm giun sán lây từ ‘thú cưng’
Mỗi năm có khoảng 20.000 người ở nước ta nhiễm bệnh ấu trùng giun đũa chó, mèo được phát hiện và điều trị ở tất cả các tỉnh, thành.
Bệnh gây ra các tổn thương ở gan, não, lách, thận và gây ra hiện tượng miễn dịch dị ứng, ngứa nổi mẩn kéo dài…
PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương – Thứ trưởng Bộ Y tế chủ trì buổi làm việc.
Chiều 10/5, PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương – Thứ trưởng Bộ Y tế đã làm việc với Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương về công tác phòng chống sốt rét, ký sinh trùng và côn trùng toàn quốc trong những năm tới.
Cùng dự buổi làm việc có đại diện Lãnh đạo nhiều Vụ, Cục, các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Y tế.
Các bệnh ký sinh trùng có tỷ lệ nhiễm, lưu hành cao ở một số vùng, gây tác hại lớn đến sức khỏe
TS Hoàng Đình Cảnh – Viện trưởng Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương cho biết, các bệnh ký sinh trùng có tỷ lệ nhiễm, lưu hành cao ở một số vùng, gây tác hại lớn đến sức khỏe, tuy nhiên các bệnh ký sinh trùn thường có triệu chứng lâm sàng nhẹ, một số có biểu hiện cấp tính nên chưa được người dân và xã hội quan tâm.
Thống kê tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ (thuộc Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương) cho thấy, chỉ riêng trong năm 2023, bệnh viện đã tiếp nhận thăm khám, điều trị cho 15.527 người nhiễm giun đũa chó mèo. Tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, nhiều người từng được chẩn đoán u, ung thư não, gan, phổi nhưng nguyên nhân chính xác là ổ ấu trùng giun sán.
“Bệnh ấu trùng giun đũa chó mèo là bệnh ký sinh trùng mới nổi trong những năm gần đây do thói quen nuôi thú cưng tăng lên ở giới trẻ. Bệnh gây ra các tổn thương ở gan, ở não, ở lách, thận và gây ra hiện tượng miễn dịch dị ứng, ngứa, nổi mẩn kéo dài.
Mỗi năm có khoảng 20.000 người nhiễm bệnh ấu trùng giun đũa chó, mèo được phát hiện và điều trị ở tất cả các tỉnh thành trên toàn quốc”- TS Hoàng Đình Cảnh nói.
Cùng đó, bệnh sán dây ấu trùng sán lợn gặp rải rác ở 60/63 tỉnh, thành phố, mỗi năm có khoảng 10.000-11.000 bệnh nhân được chẩn đoán và điều trị trên toàn quốc. Bệnh gây ra các tổn thương và triệu chứng tại hệ thần kinh trung ương, tại mắt, cơ vân, cơ tim, gan thận.
Viện trưởng Hoàng Đình Cảnh cũng cho hay, số lượng bệnh nhân nhiễm sán lá phổi đã giảm nhiều, mỗi năm có 20 trường hợp, bệnh gặp ở các tỉnh miền Bắc là chủ yếu. ” Tuy nhiên bệnh thường hay bị bỏ sót và hay chẩn đoán nhầm với ung thư phổi“- TS Cảnh cảnh báo.
Viện trưởng Viện Sốt rét – Ký sinh trùng -Côn trùng Trung ương cảnh báo, nhiều người từng được chẩn đoán u, ung thư não, gan, phổi nhưng nguyên nhân chính xác là ổ ấu trùng giun sán…
Ngoài ra, các bệnh ấu trùng giun đầu gai, bệnh giun lươn, giun xoắn, giun rồng, bệnh do nấm, đơn bào … ngày càng gặp nhiều gây ra các tổn thương tại gan, não, phổi, thận, đường tiêu hóa, gây ảnh hưởng cấp tính và lâu dài đến sức khỏe của người dân, tác động xấu và gây ra những gánh nặng bệnh tật rất lớn tại cộng đồng.
Khuyến cáo người nuôi thú cưng những việc cần làm để tránh bị nhiễm giun sán
Theo Viện trưởng Hoàng Đình Cảnh, tập quán vệ sinh ăn uống, vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường còn rất kém làm tăng các nguy cơ lây nhiễm bệnh và làm hạn chế của các biện pháp phòng chống bệnh giun sán;
Một số côn trùng truyền bệnh mới xuất hiện tác động không nhỏ đến sức khỏe và đời sống của người dân (kiến ba khoang, bọ xít hút m.áu, bọ đậu đen,…), tuy nhiên công tác giám sát, phát hiện và phòng chống còn gặp nhiều khó khăn.
Cùng đó, chính quyền ở một số địa phương chưa quan tâm chỉ đạo, đầu tư đúng mức và kịp thời cho công tác phòng chống sốt rét, ký sinh trùng, côn trùng. Sau khi sáp nhập CDC các tỉnh, thành phố, cán bộ thực hiện nhiệm vụ phòng chống sốt rét, ký sinh trùng, côn trùng tuyến tỉnh không ổn định do luân chuyển, thay đổi.
Theo thống kê từ Cục Thú y, cả nước hiện có 7,6 triệu con chó, mèo, nhiều nhất tại Hà Nội (trên 425.000 con), Nghệ An (trên 355.000 con), Thanh Hóa (trên 322.000 con).
Chu kỳ phát triển của ấu trùng giun đũa chó/mèo (Ảnh: NIMPE)
Việc kiểm soát đàn chó, mèo ở nhiều địa phương vẫn chưa được thực hiện tốt, dẫn đến nguy cơ về dịch bệnh lây từ động vật sang người.
Từ thực trạng này, TS Cảnh đưa ra khuyến cáo của Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương, để phòng nhiễm giun sán, người dân cần ăn chín, không ăn đồ tái sống.
Với người nuôi thú cưng, cần tẩy sạch giun cho vật nuôi chó mèo định kỳ 3-6 tháng/lần; bên cạnh đó, không để phân chó mèo phát tán ra môi trường, bởi đây là nguồn chứa trứng giun đũa. Nếu vệ sinh không sạch sẽ, người nuôi rất dễ nhiễm trứng giun.
Bên cạnh đó, cần tiêm phòng vaccine dại cho chó, mèo theo khuyến cáo của cơ quan chức năng, không thả rông chó mèo, rọ mõm chó mèo khi ra nơi công cộng.
