Uống một cốc nước khi thức dậy giúp thúc đẩy giảm cân hiệu quả, tăng cường trao đổi chất,… là một trong rất nhiều những tác dụng của việc uống một cốc nước vào buổi sáng mà bạn được nghe thấy. Sự thật là gì?
Ảnh minh họa
Nước chiếm khoảng 60% trọng lượng cơ thể của chúng ta và “rất quan trọng đối với khả năng hoạt động và phát triển của cơ thể”. Cụ thể:
– Giúp vận chuyển các chất dinh dưỡng: Nước cho phép m.áu lưu thông, vận chuyển các chất dinh dưỡng tới tế bào và loại bỏ chất thải khỏi chúng.
– Điều chỉnh thân nhiệt: Do khả năng sinh nhiệt mà nước có thể giúp hạn chế sự thay đổi nhiệt độ của cơ thể cả ở môi trường nóng và lạnh.
– Bôi trơn các khớp: Nước giúp bôi trơn các khớp và là thành phần thiết yếu của các lỏng/dịch trong cơ thể, bao gồm nước bọt, chất nhầy dạ dày, ruột, hệ hô hấp và tiết niệu.
Cơ thể bạn mất nước hàng ngày, hàng giờ qua mồ hôi, hơi thở, nước tiểu và hoạt động nhu động ruột nên việc không uống đủ nước mỗi ngày có thể gây mất nước, dẫn tới các ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe.
1. Lợi ích sức khỏe của thói quen uống một cốc nước khi ngủ dậy
Dưới đây là những lợi ích của việc uống nước vào buổi sáng ngay khi vừa ngủ dậy, theo Business Insider:
– Uống nước ngay sau khi ngủ dậy giúp bù nước cho cơ thể
Giấc ngủ hàng đêm chất lượng được khuyến nghị là đảm bảo kéo dài từ 6 – 8 giờ ở người trưởng thành và trong thời gian này – tất nhiên – là bạn không uống nước. Do vậy mà việc uống một cốc nước khi thức dậy là một trong những cách nhanh chóng giúp bù nước cho cơ thể.
Uống nước ngay sau khi ngủ dậy giúp bù nước cho cơ thể (Ảnh: ST)
Trong khi nhiều người có thói quen uống cà phê vào buổi sáng do sự hấp dẫn của cảm giác tỉnh táo (nhờ caffeine) thì cà phê cũng là nguyên nhân gây mất nước. Và, nước lọc là sự thay thế an toàn với tất cả mọi người.
– Tăng mức độ tỉnh táo
Một trong những dấu hiệu lớn nhất của tình trạng mệt mỏi và thiếu năng lượng là bị mất nước. Theo Healthline, mất nước nhẹ có thể ảnh hưởng tới sự tỉnh táo, tập trung, trí nhớ ngắn hạn và hiệu suất thể chất. Do nước hỗ trợ cả việc điều hòa thân nhiệt, chức năng hoạt động của não bộ nên nó cũng liên quan chặt chẽ tới sự cân bằng tâm trạng cũng như sự tỉnh táo của mỗi người.
– Cung cấp năng lượng cho não bộ
Khi nói đến hiệu suất hàng ngày thì việc uống đủ nước là rất quan trọng. Bởi 73% não bộ là nước và uống đủ nước giúp duy trì hoạt động não bộ được tối ưu hơn. Tất nhiên, quá trình này diễn ra cả ngày nhưng việc uống một cốc nước khi vừa ngủ dậy là bước “khởi động” để bạn có một ngày làm việc hiệu quả.
– Hỗ trợ chống lại bệnh tật
Khi ngủ, cơ thể sẽ bắt đầu quá trình “chữa lành” và phục hồi. Trong thời gian này, hệ miễn dịch sẽ làm việc tích cực và chăm chỉ để loại bỏ các độc tố ra khỏi cơ thể. Bằng cách uống đủ nước, bạn có thể đẩy nhanh quá trình loại bỏ những độc tố này hơn.
Hơn nữa, ngoài não, phần lớn các bộ phận quan trọng khác của cơ thể như tim, thận và phổi là nước nên nói một cách đơn giản thì giữ đủ nước từ khi vừa thức dậy là một trong những đảm bảo để giữ cơ thể khỏe mạnh.
– Khởi động cho quá trình trao đổi chất
Các carbohydrate và protein thiết yếu mà bạn tiêu thụ hàng ngày được chuyển hóa và vận chuyển qua nước đi khắp cơ thể. Khi không được cung cấp đủ nước, chúng ta có thể nhầm lẫn cơn khát với cơn đói, điều này khiến chúng ta ăn nhiều hơn.
Điều này cho thấy, uống một cốc nước khi vừa ngủ dậy sẽ giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất hiệu quả hơn và – một cách gián tiếp – nó có thể hỗ trợ cho quá trình ăn kiêng giảm cân của bạn.
– Giảm chứng ợ nóng
Theo Medicine thì uống một cốc nước khi vừa thức dậy có thể giúp làm loãng axit dạ dày và hỗ trợ tiêu hóa thức ăn, từ đó giúp giảm cảm giác ợ nóng.
Không nên uống nước quá lạnh khi vừa ngủ dậy (Ảnh: ST)
2. Những hiểu lầm về tác dụng của việc uống nước khi vừa ngủ dậy
Tất nhiên là uống nước tốt cho sức khỏe nhưng có một số hiểu lầm thường gặp về tác dụng của thói quen này:
– Uống một cốc nước khi ngủ dậy giúp tăng cảm giác no và giảm lượng calo nạp vào trong ngày
Theo Healthline, có một số bằng chứng thực sự cho thấy việc uống nhiều nước có thể giúp giảm lượng calo nạp vào hàng ngày nhờ tăng cảm giác no nhưng tác dụng này không chỉ áp dụng vào buổi sáng.
Cụ thể, đã có những kết quả nghiên cứu mâu thuẫn rằng uống nước trước khi ăn sáng giúp giảm 13% lượng calo nạp vào ở bữa ăn tiếp theo nhưng kết quả này cũng được nhận thấy tương tự ở nghiên cứu khác, khi mà người tham gia uống nước 30 phút trước bữa trưa nhưng chỉ xảy ra ở người lớn t.uổi.
Điều này nói lên rằng, mặc dù uống nước trước bữa ăn có thể không giúp giảm đáng kể lượng calo nạp vào hàng ngày ở người trẻ t.uổi mà lượng calo nạp vào cần những quản lý chặt chẽ bổ sung khác. Nhưng uống nước khi vừa ngủ dậy vẫn đem đến tác dụng giữ đủ nước cho cơ thể.
– Uống nước buổi sáng giúp giảm cân tốt hơn so với uống nước ở thời điểm khác
Mối quan hệ giữa uống nước và giảm cân một phần được giải thích là nhờ tác dụng sinh nhiệt của nước khi uống một cốc nước lạnh và cơ thể sinh ra năng lượng để làm ấm lượng nước đó trong đường tiêu hóa sau khi bạn uống.
Và tác dụng sinh nhiệt này được cho là có khả năng làm tăng tốc độ trao đổi chất của cơ thể lên tới 24 – 30% với người lớn và kéo dài khoảng 60 phút.
Một nghiên cứu khác cũng xác định rằng việc tăng lượng nước uống hàng ngày thêm 1,5 lít có thể giúp đốt cháy thêm 48 calo và hơn 17.000 calo (khoảng 2,5 kg chất béo) trong hơn 1 năm.
Nhưng tất cả các tác dụng trong nghiên cứu này không chỉ giới hạn trong việc uống nước vào buổi sáng.
3. Ai không nên uống nhiều nước vào buổi sáng khi thức dậy?
Một số tình trạng sức khỏe cần phải hạn chế uống nhiều nước vào buổi sáng khi thức dậy, bao gồm:
– Người có vấn đề về lá lách và dạ dày
Một số người có thể bị sưng mặt sau khi thức dậy vào buổi sáng. Theo Đông y, có thể vấn đề chuyển hóa nước và độ ẩm của lá lách và dạ dày kém dẫn tới tình trạng này. do vậy mà nhóm người này không nên uống nhiều nước ngay khi vừa ngủ dậy.
Các triệu chứng khác cảnh báo lá lách và dạ dày hoạt động kém bao gồm chán ăn, dễ nôn mửa, hay bị nấc, thường xuyên bị đầy bụng, tiêu chảy.
– Người thận yếu
Thận là cơ quan quan trọng giúp điều chỉnh và duy trì sự cân bằng chất lỏng trong cơ thể. Một khi thận yếu, chức năng của thận bị suy giảm nên việc quản lý lượng nước uống vào là điều cần thiết. khi không kiểm soát tốt, uống nước nhiều hơn, cơ thể dễ dàng bị phù nề và tiểu kém.
Nhìn chung, uống nước vào buổi sáng có thể đem đến nhiều lợi ích đối với sức khỏe nhưng việc uống đủ nước cả ngày cũng quan trọng không kém. Nói cách khác, thời điểm uống nước không quan trọng bằng lượng chất lỏng mà bạn nạp vào cơ thể trong ngày. Uống đủ nước sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh, phòng ngừa bệnh tật và tránh những rủi ro sức khỏe liên quan tới mất nước gây ra.
Muối ăn – con dao hai lưỡi?
Ăn chay hay ăn mặn, muối đều có trong đó. Tuy cần thiết, nhưng muối ăn vẫn là ‘con dao 2 lưỡi’ vì việc thiếu hoặc thừa đều gây tác hại cho sức khỏe.
Ảnh minh họa: ITN
Vai trò quan trọng
Thành phần chính của muối ăn là clorua natri (NaCl), trong đó natri chiếm đến 40%. Ngoài ra, trong muối ăn còn có một số nguyên tố vi lượng khác.
Về tính chất vật lý, muối ăn là chất rắn dạng tinh thể, màu trắng hoặc xám nhạt, đôi khi cũng có các vệt màu hồng. Nguồn cung cấp muối ăn từ nước biển bốc hơi cô đọng hoặc từ các mỏ muối được hình thành một cách tự nhiên trên thế giới.
Muối ăn đóng vai trò quan trọng mang tính sống còn của mọi loài động vật, vì thành phần natri tham gia các hoạt động sống ở cấp độ tế bào, là nguồn cung cấp năng lượng và xung điện cho não bộ và các dây thần kinh hoạt động. Đồng thời, nó tham gia điều chỉnh lượng nước chứa trong lòng mạch m.áu và trong các tế bào.
Trong đời sống hằng ngày, thật khó tưởng tượng khi các món ăn được làm ra lại thiếu muối gia vị. Không có muối, món ăn sẽ nhạt nhẽo và vô vị. Trước khi có các phương tiện làm lạnh, muối là chất bảo quản thực phẩm duy nhất nhờ khả năng sát khuẩn.
Tuy muối ăn đóng vai trò quan trọng, nhưng mọi sự thiếu hoặc thừa lượng chúng trong cơ thể đều mang lại những hệ lụy khó lường về mặt sức khỏe cho con người, cần điều chỉnh lượng xuất nhập rất chặt chẽ.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO/OMS), nhu cầu lượng muối trung bình trong ngày của người trưởng thành khoảng 5 gram (tương đương 2.000 gram natri), trẻ
Những người có bệnh lý ở thận, tim mạch cần điều chỉnh giảm lượng muối ăn trong ngày. Tại Việt Nam, theo điều tra năm 2015, một người trưởng thành sử dụng lượng muối ăn trung bình trong ngày là 3.760 mg natri – tương đương với 9,4 gram muối. Lượng này nhiều gần gấp 2 lần so với khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới.
Từ thiếu natri…
Khi lượng muối ăn không được đáp ứng theo nhu cầu, nghĩa là cơ thể thiếu muối hay nói khác là thiếu natri, sẽ gây ra các bệnh lý sau đây:
– Phù: Trường hợp nhẹ phù chi, trường hợp nặng phù toàn thân do thiếu natri nên nước thoát mạch ra ngoài các khoảng kẽ gian bào.
– Phù não: Cơ thể thiếu muối gây thiếu natri tạo ra hiện tượng tế bào mất cân bằng về áp lực thẩm thấu, khu vực bên trong tế bào (nội bào) thấp hơn khu vực bên ngoài tế bào (ngoại bào) khiến cho nước ào ạt từ bên ngoài đi vào bên trong tế bào gây ra phù não…
Đây là tác hại nguy hiểm nhất của việc ăn quá nhạt. Các biểu hiện thường thấy ở người có hiện tượng phù não gồm: Mệt mỏi, buồn ngủ, ăn uống kém ngon miệng, rối loạn ý thức, co giật và hôn mê.
– Giảm chức năng cơ bắp: Nhức mỏi cơ bắp, kiến bò, chuột rút và có thể liệt cơ trong các trường hợp rất nặng.
– Thiếu điện giải: Thiếu muối gây thiếu hụt thành phần natri trong các loại dịch tiết như nước bọt, mồ hôi, nước tiểu. Đồng thời gây rối loạn chuyển hóa và giảm thể tích tuần hoàn m.áu.
– Tụt huyết áp: Do natri m.áu giảm nên giảm áp lực thẩm thấu trong lòng mạch gây giảm huyết áp và làm cho cơ thể luôn có cảm giác mỏi mệt, suy kiệt. Vì giảm thể tích tuần hoàn nên các cơ quan đều thiếu dinh dưỡng và oxy cần thiết cho sự hoạt động của tế bào.
…đến “nhập thừa”
Việc thừa muối ăn tức “nhập thừa” natri vào đường tiêu hóa cũng gây ra không ít bệnh tật và sự rối loạn khác cho cơ thể, như:
– Tăng huyết áp: Là gánh nặng bệnh tật của gia đình và xã hội. Bệnh có khuynh hướng ngày càng trẻ hóa. Tăng huyết áp là nguy cơ hàng đầu gây biến cố tim mạch và đột quỵ não.
– Béo phì: Nhất là ở trẻ nhỏ. Muối mặn luôn gây cảm giác khát nên có khuynh hướng uống nhiều nước ngọt có đường.
– Loãng xương: Lượng natri dư thừa sẽ làm hạn chế lượng kali, canxi và nhiều nguyên tố vi lượng khác trong m.áu. Điều này sẽ gây rối loạn chuyển hóa và làm giảm mật độ, độ chắc của xương gây bệnh loãng xương.
– Bệnh đường tiêu hóa: Thừa natri sẽ tăng nguy cơ viêm loét dạ dày, tá tràng, gia tăng đến 68% tỉ lệ ung thư dạ dày, vì phá vỡ lớp bảo vệ niêm mạc tạo điều kiện cho vi khuẩn Helicobacter pylori phát triển.
– Suy thận: Tăng natri làm tăng gánh nặng cho thận, vì nó phải tăng cường sự đào thải. Sự làm việc vất vả lâu ngày gây suy giảm chức năng thận và cuối cùng là suy thận.
Ngoài ra, ăn thừa muối còn gây ảnh hưởng bất lợi đến hoạt động của não bộ (suy giảm nhận thức, trí nhớ), làm nặng thêm tình trạng hen phế quản, gây rối loạn thính lực – vì tăng ứ dịch ở tai trong và có thể gây điếc.
Mặc dù, muối ăn, đặc biệt là thành phần natri chứa trong muối ăn rất cần thiết, liên quan đến sự sống còn của cơ thể nhưng thiếu hay thừa muối đều gây ra nhiều bất lợi cho sức khỏe. Vì vậy, sử dụng lượng muối ăn theo lời khuyên của Tổ chức Y tế thế giới luôn luôn phải chú trọng. Mọi nghi ngờ về bệnh liên quan cần sớm được thăm khám và điều chỉnh theo lời khuyên của các nhà chuyên môn.
