ThS.BS Nguyễn Tuấn Lâm – Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam cảnh báo tác hại của nicotine trong t.huốc l.á điện tử đến não thế hệ trẻ; đồng thời nêu rõ khuyến cáo của WHO cấm nhập khẩu và bán t.huốc l.á điện tử nhằm ngăn ngừa sự gia tăng nhanh chóng tỷ lệ sử dụng trong giới trẻ.
Thông tin 8 học sinh tiểu học phải cấp cứu do hút t.huốc l.á điện tử khiến cha mẹ lo lắng. Gần đây, Bệnh viện Nhi Trung ương cũng liên tục tiếp nhận trẻ co giật, hôn mê… sau khi hút loại chất độc này. Có thể thấy rõ, ngày càng có nhiều bằng chứng về tác hại của các loại t.huốc l.á thế hệ mới đến sức khỏe thế hệ trẻ.
Theo ThS. BS Nguyễn Tuấn Lâm, các nhóm sản phẩm t.huốc l.á mới bao gồm:
– T.huốc l.á điện tử có nicotine (Electronic nicotine delivery systems – ENDS)
Tăng thuế t.huốc l.á để giảm hút thuốc, bảo vệ sức khỏe người dân
ENDS nung nóng một loại dịch chứa nicotine (e-liquid) tạo ra khí aerosol người sử dụng sẽ hít vào. Trong dung dịch t.huốc l.á điện tử thường có các chất tạo mùi và được pha trong chất Propylene Glycol và/hoặc Glycerin (đóng vai trò dung môi cho nicotine).
Ngoài t.huốc l.á điện tử còn có các hình thức khác như xì gà điện tử (e-cigar), shisha điện tử (e-shishas).
T.huốc l.á điện tử không chứa nicotine (Electronic non – nicotine delivery systems – ENDS): ENNDS có cơ chế hoạt động tương tự ENDS, nhưng không chứa nicotine. Tuy nhiên một số mẫu vẫn có nicotine, có thể xếp chung nhóm ENDS.
– T.huốc l.á nung nóng (Heated tobacco products – HTP)
HTPs nung sợi t.huốc l.á tới nhiệt độ nhất định bằng thiết bị làm nóng sử dụng pin. Nhiệt độ này thấp hơn nhiệt độ cháy ở đầu điếu t.huốc l.á (khoảng 600 C).
– Nhóm sản phẩm hỗn hợp (hybrid): có cả sợi t.huốc l.á và dung dịch nicotine.
Nicotine là hóa chất có trong t.huốc l.á khiến người dùng không thể ngừng hút thuốc. Sau khi hít khói t.huốc l.á vào phổi, chất gây nghiện nicotine nhanh chóng giải phóng vào m.áu và sau đó đi đến não chỉ trong vòng vài giây. Nicotine ở trong não làm tăng các chất dẫn truyền thần kinh, giúp điều chỉnh tâm trạng và hành vi.
Hơn 15.000 loại hương vị khác nhau trong dung dịch điện tử, trong đó có nhiều chất độc
Chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới nhấn mạnh, t.huốc l.á thế hệ mới chứa nhiều chất độc giống như t.huốc l.á truyền thống, nhiều trường hợp đã phát hiện tổn thương nhu mô phổi, viêm phổi tăng bạch cầu ái toan cấp tính… Có đến hơn 15.000 loại hương vị khác nhau trong dung dịch điện tử được biết là có nhiều chất độc. Nếu hương liệu được trộn chung cùng các loại nguyên liệu khác nhau sẽ gây độc hơn.
Bên cạnh đó, các chất độc được tìm thấy trong t.huốc l.á điện tử như: Formaldehyde, Hydrooxycarbonyls, Acetaldehyde, Polycyclic Aromatic Hydrocarbons, phân tử Ultrafine… gây ra bệnh tật, t.ử v.ong và ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng.
T.huốc l.á điện tử gây bệnh tim mạch, đột quỵ, hô hấp, viêm phổi cấp, tiêu hóa, ngộ độc, động kinh, các bệnh về răng miệng và gây ung thư…
Ngoài ra, các sản phẩm t.huốc l.á thế hệ mới do sử dụng pin để làm nóng và tạo ra dạng hơi, vì vậy cũng làm tăng nguy cơ bỏng và các tai nạn khác, bao gồm các vụ nổ từ thiết bị sạc điện bị lỗi hoặc sử dụng sai.
Các chuyên gia nhận định tác hại của t.huốc l.á điện tử không hề kém cạnh t.huốc l.á thông thường.
Nicotine ảnh hưởng xấu tới sự phát triển não t.rẻ e.m và v.ị t.hành n.iên
T.huốc l.á điện tử tạo nồng độ nicotine cao và phụ thuộc vào thiết kế, cách sử dụng như: Pin mạnh hay yếu, nồng độ nicotine trong dung dịch, cách hút thế nào… Người ta nhận thấy hàm lượng nicotine trong khói ENDS tương đương với t.huốc l.á thông thường.
Một điểm đặc biệt lưu ý nữa là nicotine trong t.huốc l.á điện tử ảnh hưởng xấu tới sự phát triển não t.rẻ e.m và v.ị t.hành n.iên. Theo ThS.BS Nguyễn Tuấn Lâm, não ở trẻ tiếp tục phát triển đến 25 t.uổi. Khi hút t.huốc l.á điện tử hoặc hít phải khói t.huốc l.á thì nicotine trong t.huốc l.á điện tử dễ gây hại cho phát triển ở não thai nhi và trẻ nhỏ.
“Nicotine có thể đi qua nhau thai. Nicotine được cung cấp trong thời kỳ mang thai có thể dẫn đến nhiều hậu quả bất lợi, bao gồm hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh, giảm thính lực và béo phì. Sử dụng nicotine ở t.uổi thiếu niên gây hại cho các phần của não kiểm soát sự chú ý, học tập, tâm trạng.
Không những thế, nicotine thay đổi làm ảnh hưởng xấu tới quá trình các khớp thần kinh (Synapse) được hình thành. Các khớp nối này cần thiết cho bộ nhớ của não” – ThS.BS Nguyễn Tuấn Lâm cảnh báo.
Sử dụng nicotine ở t.uổi vị thành niên cũng có thể làm tăng nguy cơ nghiện các chất gây nghiện khác trong tương lai.
Nhiều loại t.huốc l.á điện tử được thiết kế tiện dụng với các ống dung dịch được đóng gói cho hàng trăm hơi hút, hầu như không có định lượng về nồng độ nicotine trong mỗi ml. Điều này dẫn đến nguy cơ người sử dụng tăng liều lượng, mức độ dung nạp nicotine và gây nguy cơ ngộ độc cấp tính.
ThS.BS Nguyễn Tuấn Lâm – Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam chia sẻ về tác hại của t.huốc l.á thế hệ mới.
Khuyến cáo quan trọng của WHO về các loại t.huốc l.á thế hệ mới
Một nghiên cứu cho thấy, người trẻ t.uổi thử sử dụng t.huốc l.á điện tử có nguy cơ bắt đầu sử dụng t.huốc l.á truyền thống cao hơn 3,5 lần so với nhóm không dùng t.huốc l.á điện tử. BS. Lâm chỉ rõ những nguy cơ nếu cho phép các loại t.huốc l.á mới sẽ gây:
Tăng nhanh tỷ lệ sử dụng t.huốc l.á mới, dẫn tới nghiện nicotine và sử dụng t.huốc l.á thông thường ở giới trẻ.Tăng nguy cơ tổn thương phổi cấp và chấn thương do nổ pin t.huốc l.á điện tử.Nguy cơ lạm dụng m.a t.úy với t.huốc l.á điện tử.Nguy cơ thất thu thuế do việc phân loại thiết bị t.huốc l.á mới thành thiết bị điện tử, dung dịch t.huốc l.á điện từ thì phân thành hóa chất.Nguy cơ nhiều biến tướng quảng cáo khuyến mại t.huốc l.á mới….
Chính vì vậy, WHO khuyến cáo các quốc gia nên duy trì và tăng cường các quy định luật pháp hiện tại về cấm nhập khẩu và bán các loại t.huốc l.á thế hệ mới để ngăn ngừa sự gia tăng nhanh chóng tỷ lệ sử dụng trong giới trẻ. Đồng thời tăng cường thực thi quy định chống buôn lậu, quảng cáo, và bán các sản phẩm này.
Bé 5 t.uổi nguy kịch sau khi uống dung dịch t.huốc l.á điện tử
Bệnh nhi 5 t.uổi nhập viện trong tình trạng hôn mê, co giật, đồng tử giãn sau khi uống dung dịch trong dụng cụ t.huốc l.á điện tử
Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết Khoa Điều trị tích cực nội khoa của bệnh viện vừa tiếp nhận bệnh nhi 5 t.uổi vào viện trong tình trạng hôn mê, co giật, đồng tử giãn, mạch chậm sau khi uống dung dịch trong dụng cụ t.huốc l.á điện tử.
Đây là trường hợp thứ hai bị ngộ độc liên quan đến t.huốc l.á điện tử mà bệnh viện tiếp nhận và điều trị trong thời gian gần đây.
Bác sĩ cảnh báo nguy cơ ngộ độc ma t.úy có trong t.huốc l.á điện tử
Trước đó, cháu bé có t.iền sử khỏe mạnh. Sau khi nhặt được và uống khoảng 5 ml dung dịch màu vàng trong lọ thủy tinh của t.huốc l.á điện tử được khoảng 15 phút người nhà phát hiện bé co giật toàn thân, nôn ói, hôn mê. Ngay lập tức, cháu bé được sơ cứu tại bệnh viện gần nhà và chuyển tuyến lên Bệnh viện Nhi Trung ương.
Theo Viện Khoa học hình sự – Bộ Công an, các chất ma t.úy mới bao gồm: 1eP-LDS, 2-FMA, 3-FEA, 3-MMC, MDMB-4en-PINACA, ADB-BUTINACA, 4F-MDMB-BUTICA, 4F-ABUTINACA. Các chất ma t.úy này khi sử dụng sẽ gây ảo giác, có thể gây co giật, hôn mê, thậm chí t.ử vong đối với người sử dụng và những người không may uống nhầm.
Mặc dù tình trạng ban đầu trẻ bị tổn thương thần kinh nặng đến mức co giật, hôn mê, suy hô hấp nhưng sau 2 ngày được điều trị tích cực, cháu bé đã may mắn hồi phục và tỉnh lại. Hiện bệnh nhi đang được tiếp tục theo dõi các biến chứng lâu dài.
Ngoài ra, các mẫu bệnh phẩm, gồm: M.áu, nước tiểu, dung dịch mà bệnh nhi đã uống được xét nghiệm và phát hiện dương tính ma t.úy tổng hợp mới ADB-BUTINACA.
Bác sĩ Trần Đăng Xoay, Khoa Điều trị tích cực nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết t.rẻ e.m không may nuốt, uống, hoặc hấp phụ lượng lớn nicotine có thể bị ngộ độc với các biểu hiện nôn ói, nhịp tim nhanh, tăng tiết nước bọt, đau bụng, da tái nhợt, vã mồ hôi, tăng huyết áp, thở nhanh, mất kiểm soát cơ thể, mất cân bằng không thể đi lại, run tay, co giật. Trường hợp nặng có thể gây nhịp tim chậm, tụt huyết áp, rối loạn nhịp tim, sốc, hôn mê, thậm chí t.ử vong.
Ngoài ra, trong t.huốc lá điện tử còn chứa các chất hóa học phụ gia như methyl salicylate, glycerin, hay propylence glycol. Đây là các hóa chất có thể gây ung thư hoặc tổn thương phổi. Đặc biệt, t.huốc lá điện tử được sản xuất với rất nhiều hình dạng và kích cỡ, hoặc được sản xuất giống t.huốc lá thông thường, xì gà, ống hút… gần giống vật dụng hằng ngày nên gây tò mò và hấp dẫn người sử dụng.
