Ngày hè nắng, người dân thường muốn uống ly nước lạnh giúp giải tỏa cơn nóng, khát. Tuy nhiên, hành động này lại vô tình gây hại cho cơ thể.
Trời nắng nóng tôi háo nước và rất thích nước lạnh, nước ngọt ướp đá. Xin bác sĩ cho biết sử dụng nước ướp lạnh có tốt không? Uống nước đúng cách ngày hè như thế nào? (Phạm Thiện, Hà Nội)
Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm oxy cao áp Việt Nga, Bộ Quốc phòng (Hà Nội), tư vấn:
Nước vô cùng quan trọng với cơ thể. Vì vậy, chuyên gia đưa ra khuyến cáo nếu bạn không ăn 100 ngày mới t.ử v.ong nhưng không uống nước chỉ được 100 giờ sẽ không thể tồn tại. Nước giúp duy trì hoạt động cho cơ thể, nước tham gia quá trình điều hòa nhiệt, đào thải chất cặn bã.
Các chuyên gia đều cảnh báo thói quen uống nước tai hại ngày nắng nóng gồm:
– Uống nước quá lạnh: Ngày hè nắng, người dân thường muốn uống ly nước lạnh giúp giải tỏa cơn nóng, khát. Tuy nhiên, hành động này lại vô tình gây hại cho cơ thể. Nước lạnh làm co mạch m.áu trong hệ tiêu hóa, làm rối loạn vi tuần hoàn m.áu.
– Uống nước quá nhiều: Một số người có thói quen sau khi đi ngoài trời nắng sẽ uống hết ly nước to trong thời gian ngắn để giải cơn khát. Tuy nhiên, hành động này không tốt cho sức khỏe. Hành động này làm gia tăng áp lực lên hệ tuần hoàn, thận. Uống nước nhiều còn khiến bạn đi tiểu nhiều, gây rối loạn chất điện giải như natri, kali…
Nước ngọt giúp giải khát nhưng dễ gây rối loạn chuyển hóa. Ảnh: Freepik.
– Lạm dụng thức uống có ga, có cồn: Nắng nắng, nhu cầu sử dụng đồ uống ngọt, bia tăng lên. Việc uống thực phẩm có đường ướp lạnh thường tạo cảm giác ngon, mát. Tuy nhiên, một lon nước ngọt chứa khoảng 25-40gram đường. Trong khi đó, một người chỉ cần 20gram đường/ngày. Vì vậy, bạn không nên coi nước ngọt là đồ uống hằng ngày, liên tục vì có nguy cơ gây ra các rối loạn về chuyển hóa, tăng nguy cơ béo phì, đái tháo đường nếu dùng quá nhiều.
Uống nước như thế nào là đủ?
Đối với người bình thường, lượng nước trung bình mỗi ngày là 40ml/kg. Ví dụ bạn nặng 50kg cần uống 2 lít nước. Số nước này chia làm 8 phần và phân đều 3 – 3 – 2 vào các buổi sáng, chiều, tối. Người bị bệnh lý mãn tính như tim mạch, thận cần tư vấn bác sĩ về lượng nước sử dụng trong ngày.
Hằng ngày, bạn có thể theo dõi mình uống đủ nước hay không qua quan sát nước tiểu. Nước tiểu có màu vàng nhạt là đủ nước. Thời gian đi tiểu quá 4 đến 6 giờ, nước tiểu sẫm màu là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang thiếu nước.
Lưu ý, không chờ cơ thể báo khát mới uống nước, nên uống từng ngụm nhỏ thường xuyên, luôn để nước trong tầm tay.
Chăm sóc sức khỏe trong những ngày nắng nóng đỉnh điểm
Thời tiết nắng nóng tác động rất nhiều đến sức khỏe, làm gia tăng các ca đột quỵ, sốc nhiệt.
Vì vậy, mỗi người cần biết cách để giữ gìn sức khỏe trong những ngày nắng nóng.
Người ra đường luôn mặc áo chống nắng để tránh sốc nhiệt. (Ảnh: Tuấn Đức/TTXVN)
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, do ảnh hưởng của nắng nóng gay gắt, thời tiết một số tỉnh, thành miền Bắc và miền Trung ban ngày nhiệt độ có lúc lên đến 37-40 độ, có nơi trên 40 độ.
Các chuyên gia y tế lưu ý thời tiết nắng nóng tác động rất nhiều đến sức khỏe, làm gia tăng các ca đột quỵ, sốc nhiệt. Vì vậy, mỗi người cần biết cách để giữ gìn sức khỏe trong những ngày nắng nóng.
Những đối tượng có nguy cơ
Theo hướng dẫn của Cục Quản lý Môi trường Y tế (Bộ Y tế), vào mùa nắng nóng có thể gặp phải một số vấn đề sức khỏe thường gặp là: Say nắng, say nóng hoặc đột quỵ do nóng. Nguyên nhân chủ yếu là do phải tiếp xúc quá lâu hoặc làm việc trong môi trường nắng nóng, nhiệt độ cao hoặc cũng có thể do thay đổi nhiệt độ môi trường đột ngột.
Một số đối tượng có nguy cơ cao gồm:
Người già, trẻ nhỏ và phụ nữ có thai.
Những người làm việc, luyện tập với cường độ cao ở ngoài trời nắng lâu hoặc trong môi trường nóng bức: người lao động nông nghiệp, công nhân làm việc ở các lò gạch, lò luyện gang thép, v.v.
Những người mắc các bệnh mạn tính: tăng huyết áp, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản, đái tháo đường.
Biểu hiện của các vấn đề sức khỏe thường gặp trong mùa nắng nóng phụ thuộc vào thời gian tiếp xúc với nắng nóng, mức độ tăng thân nhiệt của cơ thể.
Mức độ nhẹ: Mệt mỏi, khát nước, hoa mắt, chóng mặt, tăng nhịp tim, tăng nhịp thở, hồi hộp đ.ánh trống ngực, chuột rút.
Mức độ nặng: Đau đầu dữ dội, khó thở tăng dần, cảm giác buồn nôn hoặc nôn, yếu hoặc liệt nửa người, co giật, ngất xỉu hoặc hôn mê, trụy tim mạch (tim đ.ập nhanh, huyết áp tụt, …) và có thể t.ử v.ong.
Xử lý các tình huống khi trời nắng nóng
Bộ Y tế khuyến cáo, khi gặp vấn đề sức khỏe do nắng nóng, tùy theo mức độ biểu hiện cần nhanh chóng áp dụng những biện pháp xử trí phù hợp. Với mức độ nhẹ cần chuyển ngay nạn nhân vào chỗ mát, thoáng gió. Nới lỏng quần áo hoặc cởi bỏ bớt quần áo bên ngoài của nạn nhân. Sau đó, lau cơ thể nạn nhân bằng khăn mát hoặc có thể dội nước mát vào cơ thể nạn nhân rồi lau khô. Nếu nạn nhân uống được nước, cho uống từng ngụm nhỏ nước mát. Tốt nhất là uống nước có bổ sung muối và khoáng chất như nước Oresol pha đúng liều lượng theo hướng dẫn sử dụng.
Nếu nạn nhân bị chuột rút, cần xoa bóp nhẹ nhàng vùng cơ bị chuột rút. Lưu ý không để cho nhiều người vây quanh nạn nhân. Sau khoảng 10-15 phút các biểu hiện sẽ giảm dần.
Nếu nạn nhân có các biểu hiện ở mức độ nặng, cần gọi ngay cấp cứu 115 hoặc nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Lưu ý trong quá trình vận chuyển thường xuyên chườm mát cho nạn nhân.
Người dân đứng chờ đèn đỏ tập trung tại những nơi có bóng râm. (Ảnh: Tuấn Đức/TTXVN)
Trong điều kiện nắng nóng bất thường như hiện nay, người dân cần chú ý đến điều kiện tập luyện, nên tránh thời điểm nắng nóng nhất thường từ 12 giờ đến 16 giờ, nên chọn sau thời điểm này, nhiệt độ dịu hơn.
Bên cạnh đó, trong những ngày nắng nóng, nếu phải làm việc lâu ở ngoài trời, di chuyển một quãng đường dài thì cố gắng mỗi người phải có các biện pháp bảo vệ cơ thể như mặc quần áo bảo hộ lao động chống nắng, làm thông thoáng, che chắn, khi làm việc ngoài trời. Đặc biệt cần lưu ý uống đủ nước để phòng mất nước.
Các chuyên gia cảnh báo trong môi trường nắng nóng nếu tập luyện, làm việc quá sức, nhiệt độ cơ thể tăng cao vượt quá ngưỡng chịu đựng của cơ thể sẽ có nguy cơ gây ra đột quỵ hoặc sốc nhiệt.
Các biện pháp dự phòng
Cục Quản lý Môi trường y tế khuyến cáo người dân nên hạn chế đi ra ngoài trời nắng trong những ngày nắng nóng, đặc biệt trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều.
Những người đang ở trong phòng điều hòa nhiệt độ thấp không nên đi ra ngoài trời nắng đột ngột mà cần phải có một khoảng thời gian để cơ thể thích nghi với môi trường bên ngoài bằng cách tăng nhiệt độ điều hòa trong phòng hoặc ngồi nghỉ trong bóng mát trước khi đi ra ngoài trời.
Cùng với đó, cần tăng cường ăn các loại rau xanh và hoa quả, nên có món canh trong bữa ăn hàng ngày. Đặc biệt cần uống tối thiếu 1,5-2 lít nước/ngày. Nên uống thành nhiều lần trong ngày, không nên uống quá nhiều nước trong một lần. Rèn luyện thân thể để nâng cao sức đề kháng và sức chống chịu của bản thân với điều kiện thời tiết nắng nóng.
Đối với những người phải làm việc trong thời tiết nắng nóng, nên bố trí thời gian làm việc vào những lúc trời mát mẻ như vào sáng sớm hoặc chiều muộn. Hạn chế thời gian làm việc trong môi trường nhiệt độ cao.
Nếu bắt buộc phải làm việc thì không nên làm việc quá lâu trong môi trường nóng bức, tránh các hoạt động thể lực quá sức. Nên định kỳ sau khoảng 45 phút đến 1 giờ làm việc thì nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát trong khoảng thời gian từ 15-20 phút.
Mỗi người nên hạn chế tối đa diện tích tiếp xúc của ánh nắng lên cơ thể, đặc biệt là vùng vai gáy. Sử dụng phương tiện bảo hộ cá nhân phù hợp khi làm việc ngoài trời nắng như quần áo bảo hộ lao động, mũ, nón, kính. Mặc quần áo rộng, thoáng mát và thấm mồ hôi. Có thể sử dụng thêm các loại kem chống nắng.
Không sử dụng các loại đồ uống có cồn. Cần uống nước đều đặn trong suốt thời gian làm việc. Đặc biệt cần uống thêm các loại nước có bổ sung thêm muối và khoáng chất như Oresol đối với những người bị mất nhiều mồ hôi trong quá trình làm việc, khi uống nước cần tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất.
Ngoài ra, cần thực hiện các biện pháp làm thoáng mát nơi làm việc như sử dụng mái che, các tấm phản chiếu nhiệt, vật liệu cách nhiệt, hệ thống phun nước, phun sương, lắp đặt hệ thống điều hòa, hệ thống quạt thông gió phù hợp./.
