Người cao t.uổi có sức đề kháng yếu, hệ miễn dịch và các hàng rào bảo vệ cơ thể ở đường hô hấp trên (mũi, họng) rất kém, các mầm bệnh truyền nhiễm (virus, vi khuẩn) thông qua đường hô hấp trên xâm nhập vào đường hô hấp dưới (phế quản, phổi) dễ dàng và gây bệnh tại đó.
Ảnh minh họa: Internet
BS. Nguyễn Đặng Khiêm – Trưởng khoa Cấp cứu, BV Hữu Nghị phân tích Người cao t.uổi có sức đề kháng yếu, hệ miễn dịch “thờ ơ” với các tác nhân gây bệnh xâm nhập cơ thể, các hàng rào bảo vệ cơ thể ở đường hô hấp trên (mũi, họng) đáp ứng rất kém, các mầm bệnh truyền nhiễm (virus, vi khuẩn) thông qua đường hô hấp trên xâm nhập vào đường hô hấp dưới (phế quản, phổi) dễ dàng và gây bệnh tại đó.
Hệ hô hấp của người cao t.uổi “kém” dần theo năm tháng, lồng ngực giảm khả năng co giãn, dung tích phổi giảm, phản xạ ho, lực ho kém… tất cả những yếu tố đó làm cho hệ hô hấp trở nên suy yếu trước “kẻ thù” là các tác nhân gây bệnh lý đường hô hấp, đó là virus, vi khuẩn, nấm.
Chuyên gia cấp cứu cũng cho rằng, nếu ở người trẻ t.uổi khoẻ mạnh, các tác nhân gây bệnh muốn vào được tới cơ quan hô hấp “sâu nhất” để gây bệnh là phổi thì chúng phải vượt qua được các “hàng rào bảo vệ” ở mũi, họng và khi vào đến phổi chúng sẽ bị “bao vây” rồi tống ra ngoài bởi phản xạ ho, khạc. Song ở người cao t.uổi thì không hoàn toàn là như vậy, bởi lẽ cơ quan hô hấp của người cao t.uổi không còn duy trì được các chức năng đó nữa nên họ rất dễ nhiễm và mắc các bệnh lý đường hô hấp, bên cạnh các bệnh lý nền sẵn có (như tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch…)
TS Phạm Ngọc Thạch, Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cho biết, đối với những bệnh nhân mắc Covid-19 cao t.uổi kèm các bệnh lý mãn tính như: Tim mạch, cao huyết áp, đái tháo đường, phổi tắc nghẽn mãn tính, viêm phế quản mãn, xơ gan, viêm gan, bệnh thận mãn tính… thì thường có triệu chứng nặng hơn những người khác. Họ cũng có nguy cơ cao sẽ diễn biến nặng, nhanh, có thể suy hô hấp do sức chống đỡ kém trước sự tấn công của virus.
Ảnh minh họa: Internet
Phân tích cụ thể hơn, theo TS Trần Quang Thắng – Trưởng khoa Cấp cứu và đột quỵ, Bệnh viện Lão khoa Trung ương, thống kê mới về dịch bệnh Covid-19 gần đây, nhóm người cao t.uổi nhiễm bệnh chiếm tỷ lệ cao nhất và tỷ lệ t.ử v.ong cũng cao nhất. Người cao t.uổi thường là nhóm người có nhiều bệnh lý mãn tính.
Do đó, sức đề kháng của nhóm người này giảm hơn so với các nhóm t.uổi khác. Nếu người cao t.uổi bị bệnh, Covid-19 sẽ làm cho các bệnh mãn tính đó thúc đẩy chuyển thành giai đoạn cấp hoặc đợt cấp, do đó bệnh nhân rất dễ t.ử v.ong. Thực tế tại các nước có đông người mắc và t.ử v.ong (như Trung Quốc, Ý…), tỷ lệ bệnh nhân Covid-19 t.ử v.ong chủ yếu là người cao t.uổi có kèm nhiều bệnh lý mãn tính.
Giải thích về vấn đề người cao t.uổi dễ bị nặng hơn khi bệnh xâm nhập, PGS.TS Hồ Thị Kim Thanh – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, ngoài việc phải uống rất nhiều các loại thuốc điều trị bệnh nền, cơ thể của người cao t.uổi cũng suy giảm miễn dịch, giảm sức đề kháng, dễ mắc thêm các bệnh khác. Khi người cao t.uổi mắc bệnh thì thường bị rất nặng do tương tác của bệnh mới với bệnh nền cũng như tương tác của rất nhiều loại thuốc.
Khi bị nhiễm virus, cơ thể không đủ sức chống lại, đồng thời lại khởi động một chuỗi rối loạn kèm theo trên nền bệnh mạn tính như suy gan, suy thận, suy đa tạng làm phức tạp việc điều trị.
HÒA THUẬN (TỔNG HỢP)
Những việc người cao t.uổi cần làm để không bị COVID-19 tấn công
Từ thực tế diễn biến dịch bệnh COVID-19 cho thấy, người cao t.uổi là đối tượng dễ bị tấn công và “gục ngã” khi mắc phải bệnh COVID-19 do hệ miễn dịch của họ đã suy yếu, và đa số người cao t.uổi mắc các bệnh lý mạn tính kèm theo.
BS. Nguyễn Đặng Khiêm – Trưởng khoa Cấp cứu, BV Hữu Nghị đã có những khuyến cáo hữu ích giúp giảm bớt nguy cơ lây nhiễm các bệnh lý đường hô hấp ở đối tượng yếu thế này.
Khi hệ miễn dịch “thờ ơ” với tác nhân gây bệnh…
Người cao t.uổi, theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) là người từ 60 t.uổi trở lên. Hiện nay ở Việt Nam, chất lượng cuộc sống ngày càng được nâng cao, t.uổi thọ trung bình ngày càng cao, số lượng người cao t.uổi chiếm tỉ lệ không nhỏ.
T.uổi cao, theo quy luật sẽ kéo theo sự lão hoá của các cơ quan trong cơ thể, từ hệ cơ xương khớp cho đến các cơ quan quan trọng như phổi, tim, hệ thống mạch m.áu. Sự lão hoá còn làm giảm khả năng thích ứng của cơ thể với sự thay đổi của thời tiết, môi trường, tăng khả năng mắc các bệnh lý lây nhiễm từ cộng đồng, đặc biệt các bệnh lý đường hô hấp.
BS. Nguyễn Đặng Khiêm phân tích: Người cao t.uổi có sức đề kháng yếu, hệ miễn dịch “thờ ơ” với các tác nhân gây bệnh xâm nhập cơ thể, các hàng rào bảo vệ cơ thể ở đường hô hấp trên (mũi, họng) đáp ứng rất kém, các mầm bệnh truyền nhiễm (virus, vi khuẩn) thông qua đường hô hấp trên xâm nhập vào đường hô hấp dưới (phế quản, phổi) dễ dàng và gây bệnh tại đó.
Hệ hô hấp của người cao t.uổi “kém” dần theo năm tháng, lồng ngực giảm khả năng co giãn, dung tích phổi giảm, phản xạ ho, lực ho kém… tất cả những yếu tố đó làm cho hệ hô hấp trở nên suy yếu trước “kẻ thù” là các tác nhân gây bệnh lý đường hô hấp, đó là virus, vi khuẩn, nấm.
BS. Nguyễn Đặng Khiêm thăm khám cho bệnh nhân.
Chuyên gia cấp cứu cũng cho rằng, nếu ở người trẻ t.uổi khoẻ mạnh, các tác nhân gây bệnh muốn vào được tới cơ quan hô hấp “sâu nhất” để gây bệnh là phổi thì chúng phải vượt qua được các “hàng rào bảo vệ” ở mũi, họng và khi vào đến phổi chúng sẽ bị “bao vây” rồi tống ra ngoài bởi phản xạ ho, khạc. Song ở người cao t.uổi thì không hoàn toàn là như vậy, bởi lẽ cơ quan hô hấp của người cao t.uổi không còn duy trì được các chức năng đó nữa nên họ rất dễ nhiễm và mắc các bệnh lý đường hô hấp, bên cạnh các bệnh lý nền sẵn có (như tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch…)
Cách nào giảm bớt nguy cơ nhiễm bệnh đường hô hấp?
Theo tổng kết của một nghiên cứu tại Bệnh viện Lão khoa TW, một người cao t.uổi Việt Nam trung bình mắc 2,6 bệnh, con số này sẽ là 6,8 bệnh ở nhóm trên 80 t.uổi. Vậy người cao t.uổi cần làm gì để có thể giảm bớt nguy cơ lây nhiễm các bệnh lý đường hô hấp?
Người cao t.uổi luôn là đối tượng được quan tâm, chăm sóc tại Việt Nam cũng như trên thế giới, với những cống hiến của họ trong những năm t.uổi trẻ, với những kinh nghiệm dày dặn trong cuộc sống hiện tại, họ xứng đáng được xã hội trân trọng, chăm sóc và có những ưu đãi nhất định.
BS. Nguyễn Đặng Khiêm tư vấn, điều đầu tiên, người cao t.uổi cần phải nâng cao thể trạng, bao gồm điều trị đúng, đủ và hiệu quả các bệnh lý nền đang mắc, ví dụ kiểm soát tốt huyết áp, đường m.áu, duy trì ổn định bệnh lý tim mạch…
Ăn đủ chất, uống đủ nước: Người cao t.uổi cũng rất cần ăn đủ chất, uống đủ nước, đôi khi chế độ ăn kiêng quá ngặt nghèo cũng làm cho cơ thể thiếu chất, gây suy yếu hệ miễn dịch. Cảm giác khát của người cao t.uổi gần như không có, do đó người cao t.uổi cần chủ động cung cấp đủ nước cho cơ thể hàng ngày, ít nhất 1,5-2l, không nên uống nhiều nước vào buổi tối trước khi đi ngủ.
Hạn chế ra ngoài: Người cao t.uổi cũng nên hạn chế đi ra ngoài khi thời tiết quá khắc nghiệt (quá lạnh hoặc quá nóng), khi thời tiết thay đổi, khi có dịch bệnh đang lưu hành, đặc biệt là những người có thể trạng yếu, có nhiều bệnh lý nền hoặc có bệnh lý nền chưa được điều trị ổn định.
Hiện nay, dịch bệnh COVID-19 đang có xu hướng lan rộng, người cao t.uổi nên hạn chế ra ngoài, đến các nơi công cộng có tập trung đông người. Trong trường hợp có vấn đề về sức khoẻ, nếu nhẹ có thể tự chăm sóc tại nhà dưới sự hướng dẫn của nhân viên y tế xã, phường, trường hợp thực sự cần thiết mới nên tới các cơ sở y tế ví dụ như các trường hợp cấp cứu, bệnh nặng cần theo dõi và điều trị.
Bệnh nhân được hướng dẫn sát khuẩn tay trước và sau khi đến khám tại BV Hữu Nghị.
Môi trường sống cần thông thoáng: Môi trường sinh hoạt của người cao t.uổi nên được thông thoáng, không khí nên được trao đổi, thường xuyên mở cửa sổ tuy nhiên cũng cần tránh gió lùa trực tiếp.
Tránh tập trung đông người, cần giữ vệ sinh chung: Nếu có việc cần thiết phải ra ngoài, người cao t.uổi nên tránh nơi tập trung đông người ở không gian hẹp, nên sử dụng khẩu trang, giấy khô đề phòng ho, khạc, nước sát khuẩn nhanh để vệ sinh tay thường xuyên.
BS. Khiêm cũng cho rằng, các cơ sở khám chữa bệnh cũng nên cân nhắc việc thực hiện cấp thuốc điều trị các bệnh lý mạn tính tối thiểu 2 tháng/ 1lần, điều này giúp giảm tải cho các cơ sở y tế, và cũng tạo điều kiện cho người cao t.uổi không phải đi lại nhiều, đặc biệt trong thời điểm dịch bệnh hiện nay.
Trước đó, Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long – Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID-19 đã ký văn bản số 1386/BCĐQG gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố về việc tăng cường phòng chống dịch bệnh COVID-19 đối với người bệnh, người cao t.uổi và khai báo y tế điện tử.
Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID-19 yêu cầu các địa phương khuyến cáo và thông báo cụ thể tới các gia đình có người cao t.uổi, người có các bệnh lý nền và các đối tượng có nguy cơ cao hạn chế tối đa việc ra ngoài, trong trường hợp thật sự cần thiết, cấp cứu mới đến cơ sở y tế để khám, chữa bệnh (hết thuốc, cần chỉnh liều…); luôn sử dụng khẩu trang và sát khuẩn tay nếu ra ngoài nhà.
Các cơ sở y tế thực hiện việc cấp phát thuốc điều trị các bệnh mạn tính với thời gian dài hơn cho tất cả các đối tượng (tối thiểu 2 tháng).
Thực hiện khai báo y tế điện tử hoặc hồ sơ điện tử đầy đủ, trước hết ưu tiên kê khai cho người từ 60 t.uổi trở lên và người có các bệnh lý nền, bệnh không lây nhiễm hoặc các bệnh lý khác….
Phạm Hiệp (suckhoedoisong.vn)
