Thời tiết đang bước vào giai đoạn giao mùa, ban ngày nắng gắt, lạnh về đêm và sáng, nhiệt độ giảm kết hợp với không khí khô hanh khiến cơ thể dễ gặp phải một số vấn đề sức khỏe.
Một số nhóm bệnh thường gặp mùa này như bệnh ngoài da, bệnh tim mạch, hô hấp… cần lưu ý với nhóm t.rẻ e.m và người cao t.uổi.
Thời tiết mùa thu được coi là dễ chịu nhất trong năm, nhưng do nhiệt độ giữa ngày và đêm chênh lệch nhau nhiều nên đây cũng là mùa dễ mắc bệnh hơn các mùa khác. Thời tiết hanh khô, thay đổi thất thường cũng khiến sức đề kháng suy giảm.
Một số nhóm bệnh thường gặp vào mùa Thu
1. Bệnh tim mạch
Theo thống kê của các tổ chức y tế, cho thấy những ngày chuyển mùa, đặc biệt là từ mùa Hè sang mùa Thu, số trường hợp bị nhồi m.áu cơ tim gia tăng đáng kể, trong đó bao gồm cả bệnh đột quỵ. Đây cũng là một trong nhiều bệnh thường gặp vào mùa thu khi nhiệt độ chênh lệch ngày và đêm lớn.
Những người có vấn đề về tim mạch sẽ càng tăng nguy cơ bị bệnh suy tim. Đó là do khi thay đổi thời tiết đột ngột, cơ thể cũng phải thay đổi để thích ứng với thời tiết, từ đó có thể làm quá tải hệ thống tim mạch. Đối với những người khỏe mạnh cũng cần chú ý đến nguy cơ tăng huyết áp, khó thở, tim đ.ập nhanh do co thắt mạch m.áu.
Để phòng ngừa các bệnh thường gặp vào mùa Thu, cụ thể là bệnh tim mạch, nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng nhiều rau xanh, chất xơ, hoa quả và cá. Tốt nhất nên hạn chế chất béo có hại, không hút thuốc và chăm chỉ vận động thể chất.
Vào buổi sáng tỉnh dậy, hãy chú ý đến các dấu hiệu như có khó thở hay không, có mệt mỏi, thở dốc hay không để biết sức khỏe tim mạch hay huyết áp đang gặp vấn đề gì. Cần đi khám bác sĩ để điều chỉnh hoạt động của tim mạch và huyết áp, ngăn ngừa bệnh nếu như có t.iền sử bệnh tim mạch trước đó.
2. Sốt, cảm lạnh
Thời điểm giao mùa, nhiệt độ chênh lệch dễ khiến virus, vi khuẩn phát triển mạnh. Trẻ nhỏ và người thường xuyên phải lao động ngoài trời rất dễ bị ảnh hưởng và đây cũng là một trong nhiều căn bệnh thường gặp vào mùa Thu.
Biểu hiện dưới các dạng như sốt phát ban, cúm… nền nhiệt độ từ 38,5oC trở lên với các triệu chứng sốt, hắt hơi liên tục, chảy nước mắt nước mũi, đỏ mắt, đau nhức cơ, khớp, đau đầu… Nếu nhẹ có thể tự khỏi mà không cần điều trị phức tạp, nặng hơn có thể gây ra các biến chứng viêm long đường hô hấp cấp trên, viêm phổi..
Mặc dù mùa Hè cũng dễ bị ho sốt, tuy nhiên vào mùa Thu, việc không khí khô hanh, độ ẩm thấp, thời tiết nóng lạnh thất thường khiến cổ họng nhạy cảm, bị khô, đặc biệt là vào lúc sáng sớm và buổi tối hay khi ngủ.
Sốt do cúm hoặc do cảm lạnh thường từ bên trong cơ thể, do vậy không nên mặc quần áo quá dày, không nên đắp quá nhiều chăn. Cần tăng cường hoa quả, rau xanh và bổ sung nước. Giai đoạn thời tiết thay đổi, cần hạn chế uống nước lạnh vì cổ họng khô kết hợp với nhiệt độ có thể khiến bạn dễ bị viêm, gây sốt, ho.
Cảm lạnh là bệnh hay gặp ở mùa đông nhưng cũng dễ mắc vào mùa thu , nhất là giai đoạn này thường mưa bão nhiều, nằm ngủ bật quạt thốc thẳng vào đầu và người hoặc khi thời tiết thay đổi.
3. Nhóm bệnh đường hô hấp
Viêm đường hô hấp trên (viêm họng, VA, amidan) cũng là một trong những nhóm bệnh thường gặp vào Thu, hay các giai đoạn giao mùa. Khi viêm hô hấp cấp tính gây sốt cao kèm ho, hắt hơi, chảy nước mũi, nghẹt mũi, thay đổi giọng, niêm mạc họng đỏ, các biến chứng trở nên nghiêm trọng nếu không điều trị kịp thời hoặc chữa trị dứt điểm.
Các chứng bệnh viêm phổi, viêm tắc thanh quản và khí quản, viêm phế quản gây ho nhiều và dữ dội về ban đêm, thở khò khè, thậm chí ớn lạnh, sốt, đau đầu, buồn nôn và nôn… thường gặp nhất là ở trẻ nhỏ. Cha mẹ trong giai đoạn giao mùa cần chú ý ăn mặc cho con, che chắn tai, mũi, cổ họng, khi ngủ tránh quạt trực tiếp thổi vào người, cần đóng bớt cửa sổ để tránh gió độc vào ban đêm.
4. Bệnh xương khớp
Mặc dù là bệnh quanh năm, tuy nhiên khi bước vào mùa Thu, đặc biệt là vào mùa Đông, các vấn đề xương khớp diễn ra nặng hơn. Để hạn chế đau nhức xương khớp trong mùa thu, người cao t.uổi nên chú ý ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, tăng cường sức đề kháng của cơ thể. Ngoài ra, giữ ấm cơ thể khi trời lạnh thất thường, đồng thời tập luyện để tăng cường chức năng khớp.
5. Bệnh dị ứng
Các vấn đề dị ứng cũng là bệnh thường gặp vào mùa Thu. Nguyên nhân chủ yếu do thời tiết hanh khô xuất hiện nhiều dị bụi bẩn, phấn hoa, lông thú nuôi..đây cũng là những tác nhân chính gây viêm da dị ứng, mề đay, viêm kết mạc, hen phế quản, mề đay, ngứa ngoài da. Nhất là những người có cơ địa mẫn cảm dễ bị nổi mề đay khi tiếp xúc với không khí lạnh.
Bí quyết tránh đau mỏi khi giao mùa
Cơ thể mỗi người nhạy cảm hơn với môi trường và thời tiết vào thời điểm giao mùa, dễ mắc các bệnh hô hấp và xương khớp, nhất là những người có hệ miễn dịch yếu như trẻ nhỏ, người già.
Người cao t.uổi cần ăn nhiều rau, quả để tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Kẻ thù của xương khớp
Thời tiết trong giai đoạn chuyển mùa thay đổi thất thường, ảnh hưởng tới sức khỏe của nhiều người, nhất là nhóm mắc bệnh xương khớp.
Là bệnh nhân xương khớp nhiều năm, bà Nguyễn Thị Đoan (phố Chùa Láng, Hà Nội) than thở, cứ “trái gió trở trời”, nhất là lúc nhiệt độ thay đổi một cách đột ngột là khớp gối, cổ tay và ngón tay của bà bị sưng đỏ, tê cứng và đau nhói. Nhiều người khác cũng lo lắng khi các khớp tay, chân nhức nhối, có cảm giác như kiến bò và phát ra tiếng lục cục mỗi khi trở trời.
GS.TS Nguyễn Mai Hồng, Trưởng khoa Cơ Xương Khớp, Bệnh viện Bạch Mai, lý giải: Sự thay đổi của thời tiết kéo theo sự thay đổi của các yếu tố bên trong cơ thể. Đặc biệt, khi giao mùa từ nóng sang lạnh, các mạch m.áu bị co lại, sự lưu thông m.áu bên trong các tế bào cơ bắp giảm khiến tế bào cơ co lại, giảm độ đàn hồi và gây cứng cơ, đôi khi dẫn đến đau cơ.
Nhiệt độ xuống thấp về đêm làm cho các gân cơ bị co rút, dễ gây ra chứng vẹo cổ cấp. Nếu người cao t.uổi thức dậy đi vệ sinh ở thời điểm này, việc vận động khớp khó khăn hơn dễ khiến bệnh nhân bị ngã, trường hợp nặng có thể dẫn đến gãy xương. Chưa kể trong tiết trời lạnh, một số bệnh nhân bị gout thường hay tái phát các đợt viêm khớp cấp do axit uric trong m.áu bị kết tủa, lắng đọng vào khớp và gây viêm.
Không chỉ bệnh nhân xương khớp mệt mỏi mà khi giao mùa, cơ thể con người nói chung rất dễ gặp các vấn đề về hô hấp do không kịp thích ứng với sự thay đổi, sức đề kháng bị giảm sút, dễ bị vi khuẩn, vi rút tấn công hơn.
Khi thời tiết chuyển từ hè sang thu cũng là thời điểm thuận lợi để bệnh đau mắt đỏ xuất hiện. Bác sĩ Hoàng Cương (khoa Khám bệnh, Bệnh viện Mắt trung ương) lưu ý, đây là bệnh dễ lây lan nên các gia đình cần đặc biệt cẩn trọng. “Đã có trường hợp cả gia đình đều bị đau mắt đỏ do lây giữa các thành viên, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống và sinh hoạt”, bác sĩ Cương cho biết.
Không lạm dụng thuốc giảm đau
Để ứng phó với các cơn đau xương khớp khi giao mùa, bác sĩ Vũ Văn Đại (Khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108) cho hay, khi khớp có dấu hiệu đau nhức, tê cứng, cần làm ấm xung quanh vị trí đau bằng cách xoa dầu hoặc cao nóng, sử dụng túi chườm, lá ngải sao với muôi… để các mạch m.áu giãn ra, khí huyêt dễ dàng lưu thông đến nuôi các khớp. Tuyệt đối không chườm hay xoa dâu nóng trực tiếp lên vùng khớp đang viêm cấp (sưng, nóng, đỏ, đau) để tránh tình trạng sưng viêm trở nên tồi tệ hơn. Ngoài ra, cần tránh tập thể dục ngoài trời khi thời tiết quá lạnh, nhiều gió, độ ẩm cao hay có mưa.
Chuyên gia cũng khuyến cáo người dân không nên lạm dụng thuốc giảm đau chứa corticoid, bởi việc dùng thuốc giảm đau chỉ là giải pháp tạm thời trong cơn đau cấp. Việc lạm dụng thuốc giảm đau chứa corticoid có thể gây tác dụng phụ lên dạ dày, tim mạch, thận…
Bên cạnh đó, các chuyên gia đều đưa lời khuyên duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, đủ chât và cân bằng đối với bệnh nhân xương khớp nói riêng và người dân nói chung khi thời tiết giao mùa. Mọi người nên tránh xa một số loại thực phẩm có thể sinh ra các chất làm tăng gánh nặng cho khớp, như: Các chất kích thích, thịt đỏ, đồ ăn đông lạnh, đồ ăn nhanh, đồ ăn có tính nóng, quá chua hay quá mặn…
Với nguy cơ xuất hiện bệnh lý hô hấp khi chuyển mùa, đặc biệt là trong bối cảnh dịch Covid-19 hoành hành, PGS.TS Trần Minh Điển, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, khuyến cáo: Không nên ở ngoài trời vào buổi trưa, luôn mang theo áo mưa, đeo khẩu trang khi đi đường, vệ sinh tay thường xuyên bằng xà phòng và dung dịch sát khuẩn, luôn tắm bằng nước ấm.
“Trong sinh hoạt hằng ngày, mọi người cần chú ý giữ ấm, đặc biệt là khi ra ngoài lúc sáng sớm và đêm khuya, bảo đảm vệ sinh hằng ngày; tránh để t.rẻ e.m, người già tiếp xúc với người đang mắc bệnh dễ lây nhiễm cũng như hạn chế tới nơi đông người. Bảo đảm chế độ ăn đủ dinh dưỡng cho gia đình, ăn nhiều hoa quả, không dùng đá lạnh. Người bị bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị”, bác sĩ Trần Minh Điển khuyến cáo.
