Mới đây, Bộ Y tế công bố 7 nhóm thuốc điều trị F0 tại nhà gồm: hạ sốt; cân bằng điện giải; hỗ trợ nâng cao sức khỏe, tăng sức đề kháng; sát khuẩn hầu họng; kháng virus; chống viêm; chống đông m.áu.
Cụ thể hướng dẫn danh mục thuốc như sau:
– Thuốc hạ sốt, giảm đau Paracetamol: cho t.rẻ e.m, sử dụng gói bột hoặc cốm pha hỗn dịch uống hàm lượng 80mg, 100mg, 150mg hoặc 250mg; cho người lớn, sử dụng viên nén 250mg hoặc 500mg.
– Thuốc cân bằng điện giải dung dịch: Oresol, gói bù nước, chất điện giải khác.
– Thuốc hỗ trợ nâng cao sức khỏe, tăng sức đề kháng: Vitamin tổng hợp có một trong các thành phần sau: vitamin B1, B6 và B12; vitamin C (có thể bao gồm kẽm); vitamin D.
– Thuốc sát khuẩn hầu họng: Natri clorit (dung dịch 0,9% hoặc viên pha nước muối); thuốc sát khuẩn hầu họng khác.
– Thuốc kháng virus sử dụng theo đề cương nghiên cứu lâm sàng được Bộ Y tế phê duyệt hoặc theo thông tin tờ hướng dẫn sử dụng thuốc sau khi thuốc được cấp giấy phép lưu hành sản phẩm tại Việt Nam.
– Thuốc chống viêm corticosteroid đường uống, lựa chọn một trong các thuốc sau: Dexamethason 0,5mg (viên nén), Methylprednisolon 16mg (viên nén), Prednisolon 5mg (viên nén).
– Thuốc chống đông m.áu đường uống, lựa chọn một trong 2 thuốc sau: Rivaroxaban 10mg (viên), Apixaban 2,5 mg (viên).
Cán bộ y tế hướng dẫn bệnh nhân súc họng sát khuẩn và rửa tay thường xuyên.
Từ cuối tháng 8, túi thuốc an sinh đã được Bộ Y tế phối hợp với Sở Y tế TPHCM cấp đến tận nhà các F0.
Theo hướng dẫn của Sở Y tế TP.HCM, thuốc điều trị F0 tại nhà bao gồm 3 gói: A, B, C. Gói thuốc A là những thuốc thông dụng bao gồm thuốc hạ sốt và nâng cao thể trạng, dùng trong 7 ngày; Gói thuốc B dùng trong 3 ngày bao gồm các loại thuốc kháng viêm và kháng đông, các thuốc này chỉ được dùng khi F0 cảm thấy khó thở (nhịp thở nghỉ ngơi trên 20 lần/phút hoặc đo SpO2 dưới 95%) và chưa liên hệ được bác sĩ. Sau 3 ngày, cần có ý kiến bác sĩ về việc có dùng tiếp các thuốc này hay không. Gói thuốc C dùng trong 5 ngày, đây là thuốc kháng virus Molnupiravir được chỉ định với trường hợp F0 có triệu chứng nhẹ, cần có cam kết khi sử dụng thuốc.
Ngoài các thuốc khác nhau trong từng gói, tất cả 3 nhóm bệnh nhân đều cần sử dụng các sản phẩm, được Bộ Y tế hướng dẫn trong quyết định 4109 ngày 26/8 về danh mục thuốc điều trị ngoại trú cho người nhiễm điều trị tại nhà, là thuốc sát khuẩn hầu họng và thuốc hỗ trợ nâng cao sức khỏe.
Bộ Y tế cũng đặc biệt lưu ý, với các F0 điều trị tại nhà, cần chú ý:
– Nghỉ ngơi tại giường, phòng bệnh cần được đảm bảo thông thoáng (mở cửa sổ, không sử dụng điều hòa), có thể sử dụng hệ thống lọc không khí hoặc các biện pháp khử trùng phòng bệnh khác như đèn cực tím (nếu có).
– Vệ sinh mũi họng, có thể giữ ẩm mũi bằng nhỏ dung dịch nước muối sinh lý, súc miệng họng bằng các dung dịch vệ sinh miệng họng thông thường.
– Giữ ấm – Uống đủ nước, đảm bảo cân bằng dịch, điện giải.
– Thận trọng khi truyền dịch cho người bệnh viêm phổi nhưng không có dấu hiệu của sốc.
– Đảm bảo dinh dưỡng và nâng cao thể trạng, bổ sung vitamin nếu cần thiết.
Thuốc sát khuẩn hầu họng T-B fresh được Bộ Y tế cấp phép lưu hành, sản xuất trên dây chuyền hiện đại đạt chuẩn GMP-WHO có trong túi thuốc an sinh.
Trong đó, các chuyên gia khuyến cáo bệnh nhân Covid-19 cần thường xuyên súc miệng bằng dung dịch nước muối sinh lý, bằng các dung dịch vệ sinh mũi họng thông thường. Biện pháp này cũng được khuyến cáo với cả người khỏe mạnh để giảm nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2.
Virus SARS-CoV- 2 xâm nhập vào bên trong cơ thể con người, đầu tiên ở niêm mạc mũi, miệng, sinh sôi ở đường hô hấp trên (hầu, họng). Sau một thời gian ủ bệnh chúng di chuyển xuống đường hô hấp dưới (phổi, phế quản). Việc súc miệng, súc họng sát khuẩn giúp ngăn chúng xâm nhập vùng hầu họng, hỗ trợ phòng lây nhiễm, chống virus phát tán mạnh hơn.
Các chuyên gia khuyến cáo, mọi người cần súc họng chứ không phải súc miệng. Có nghĩa là phải để dung dịch xuống sâu nhất vùng cổ họng mà bạn có thể chịu được.
Cách súc họng đúng cho mỗi lần khoảng 2 phút, trong đó có 3 lần đưa xuống họng, mỗi lần khoảng 15 giây. Đây là khoảng thời gian cần thiết để các hoạt chất phát huy tác dụng. Nếu nhổ quá nhanh, chất kháng khuẩn chưa kịp “ra tay”, còn nếu để lâu thì nước súc miệng sẽ gây ảnh hưởng không tốt cho niêm mạc miệng vốn mỏng manh.
Sau khi súc xong, để nguyên không súc lại bằng nước. Đặc biệt, không pha loãng nếu không có hướng dẫn.
Mỗi lần sử dụng không cần lấy quá nhiều dung dịch sát khuẩn, khoảng 5ml là đủ. Mỗi ngày có thể dùng 2-3 lần, trước khi đi ra ngoài và sau khi trở về nhà hoặc ngay sau khi tiếp xúc với người khác. Nếu bạn ở trên máy bay, nên súc mỗi 3 giờ hay ngay sau khi ăn.
Để ngăn ngừa nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2, việc thực hiện 5K rất quan trọng. Mỗi người cần đeo khẩu trang khi đi ra ngoài, sát khuẩn để giảm nguy cơ lây nhiễm SARS-CoV-2. Khi trở về nhà, bỏ khẩu trang vào túi kín, sát khuẩn tay, súc miệng hầu họng. Mỗi người dân nâng cao thể trạng bằng dinh dưỡng hợp lý, tập thể dục thường xuyên. Ngay cả hiện tại vắc xin Covid-19 đang được triển khai, WHO, Bộ Y tế vẫn khuyến cáo người tiêm đủ 2 mũi vẫn phải thực hiện 5K.
Các nhà khoa học tìm ra thuốc triệt đường lây nhiễm COVID-19 qua giọt b.ắn và không khí
Giáo sư Kevin Morris cho biết liệu pháp này có một tiềm năng vô biên. Nó có thể được tinh chỉnh với mọi chủng virus khác, thậm chí dự phòng cho một đại dịch mới trong tương lai.
Chúng ta biết COVID-19 chủ yếu lây nhiễm qua đường giọt b.ắn. Đó là các hạt dịch lỏng b.ắn ra từ phổi của bệnh nhân, nơi virus SARS-CoV-2 có một thụ thể đặc biệt để lây nhiễm và sao chép lên với số lượng lớn.
Một nghiên cứu của các nhà khoa học Tây Ban Nha cho thấy 1 mL dịch gạc họng của bệnh nhân COVID-19 đã có tới 10 tỷ bản sao virus SARS-CoV-2. Khi các giọt dịch lỏng b.ắn ra khỏi đường hô hấp của người bệnh, chúng có thể bay hơi nhanh và để lại các hạt virus trơ nhẹ hơn, lơ lửng trong không khí lâu hơn.
Đó cũng là lý do tại sao COVID-19 bây giờ có thể lây lan qua cả đường không khí, ở một khoảng cách tới hơn 10 mét.
Vậy để triệt đường lây của COVID-19 qua các giọt b.ắn và cả đường không khí, các nhà khoa học có một chiến lược: Họ có thể tạo ra một loại thuốc làm giảm tải lượng virus trong phổi của bệnh nhân. Khi phổi có ít virus hơn, các giọt b.ắn lúc ho và hắt hơi cũng mang theo ít virus ra bên ngoài hơn.
Và nếu tải lượng virus có thể được quản lý xuống một mức đủ thấp, một bệnh nhân COVID-19 sẽ không còn có thể lây bệnh cho F1, ngay cả khi họ đứng bên cạnh mình.
Một loại thuốc làm giảm 99,9% tải lượng virus SARS-CoV-2 trong phổi
Ý tưởng trên đã được hiện thực hóa bởi một nhóm các nhà khoa học quốc tế tại Viện Y tế Menzies, Australia và Viện nghiên cứu City of Hope của Hoa Kỳ. Trong đó, họ đã tạo ra một loại thuốc dựa trên công nghệ RNA để tấn công trực tiếp vào bộ gen của virus SARS-CoV-2. Khi bắt gặp virus, loại thuốc này sẽ làm bất hoạt RNA của nó, khiến virus không thể sao chép.
Thí nghiệm trên chuột cho thấy thuốc kháng virus đã có thể làm giảm 99,9% lượng virus có trong phổi những con chuột nhiễm COVID-19.
” Phương pháp cho hiệu quả nhanh chóng chỉ trong vòng 24 giờ “, Giáo sư Kevin Morris, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết. ” Nó đã ức chế đáng kể virus sinh ra trong phổi chuột, đến mức chúng tôi không thể phát triển virus lây nhiễm từ những lá phổi ấy được nữa”.
Giáo sư Morris giải thích cơ chế làm việc của thuốc “làm im lặng gen”
Ngoài ra, với việc làm giảm tải lượng virus, thuốc cũng có thể bảo tồn các mô phổi cho chuột, làm nhẹ tình trạng bệnh của chúng và giảm nguy cơ t.ử v.ong. Chỉ sau khoảng một ngày nhận thuốc, những con chuột nhiễm COVID-19 đã trông khỏe khoắn lên đáng kể so với những con chuột không được dùng thuốc.
“Mặc dù không phải là một phương pháp chữa khỏi, nhưng thuốc của chúng tôi có thể tốt tương đương một phương pháp chữa khỏi “, giáo sư Morris nói. ” Bạn có thể sử dụng thuốc hai ngày một lần hoặc với tần suất cao hơn cho đến khi virus biến mất và hệ thống miễn dịch hoạt động để kiểm soát virus”.
Những hạt thuốc nano như tên lửa tầm nhiệt, tự động tìm và diệt virus
Mô tả kỹ hơn về công nghệ thuốc RNA, giáo sư Nigel McMillan đến từ Đại học Griffith cho biết loại thuốc của họ là một dạng thuốc tiêm chứa các hạt nano đóng gói RNA. Về cơ bản, các hạt nano này giống như một tên lửa tự động “tìm và t.iêu d.iệt mục tiêu”.
“Chúng tôi phát triển thuốc của mình dưới dạng các hạt nano tiêm vào cơ thẻ, và chúng sẽ tự động đi tìm virus, phá hủy bộ gen và khiến chúng không phát triển được nữa. Virus sẽ bị t.iêu d.iệt bởi các hạt thuốc nano giống như tên lửa tầm nhiệt “, Giáo sư McMillan nói. “Đây là lần đầu tiên chúng tôi có thể gói thuốc này thành một hạt, gửi nó qua đường m.áu để tấn công virus”.
Giáo sư McMillan cho biết chiến lược này ” thực sự hữu ích với những bệnh nhân COVID-19 nặng đang đau khổ trong khu chăm sóc đặc biệt ICU, nơi mà việc tiêm vắc-xin đã trở nên quá muộn. Liệu pháp thực sự ngăn chặn sự tái tạo của virus, do đó cơ thể có thể tự chữa lành và việc phục hồi sẽ nhanh hơn nhiều.
“Về cơ bản, chúng ta có thể ngăn chặn những ca t.ử v.ong do COVID-19 nếu bệnh nhân được điều trị kịp thời”, ông nói.
Không chỉ có hiệu quả với COVID-19, tiềm năng của liệu pháp là vô biên
Bởi công nghệ RNA sử dụng trong nghiên cứu mới này có phổ hoạt động rất rộng, giáo sư Morris và nhóm nghiên cứu cho biết nó không chỉ có tác dụng với virus SARS-CoV-2.
Liệu pháp có thể có lợi với bất kỳ chủng virus corona nào, chẳng hạn như SARS-COV-1, hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS). Và ngay cả khi có một chủng virus corona mới xuất hiện trong tương lai, giáo sư Morris cho biết những hạt nano gói RNA vẫn có tác dụng.
Ông giải thích: “Virus SARS có thể sẽ ở bên chúng ta vĩnh viễn. Sự phát triển của tình trạng kháng virus đang diễn ra và ngay cả với vắc-xin, sự đề kháng vẫn xuất hiện. Liệu pháp này là một cửa ngõ cho phép những người bị nhiễm virus được điều trị. Cách tiếp cận có thể mở rộng, ổn định và có thể được triển khai ở bất cứ đâu”.
“Có thể nói tiềm năng của phương pháp này là vô biên”.
Giáo sư Kevin Morris (giữa) và các nhà nghiên cứu trong nhóm
Mặc dù kết quả ban đầu của thử nghiệm trên chuột khá hứa hẹn, nhưng các nhà nghiên cứu nhận định họ vẫn còn nhiều việc phải làm.
Giáo sư Morris cho biết: ” Chúng tôi vẫn còn phải xác định xem phương pháp của mình có hoạt động trên người hay không” . Và thực sự điều đó đang gặp khó khăn bởi nhóm nghiên cứu dường như đang thiếu kinh phí tài trợ.
“Trừ khi chúng tôi hoặc ai đó có thể huy động kinh phí cần thiết và thực hiện các thử nghiệm lâm sàng trên người. Còn ở chuột, chúng tôi đã biết chắc rằng nó có tác dụng chữa COVID-19”, giáo sư Morris chia sẻ.
