Khoảng 30% bệnh nhân đột quỵ t.iền sử có các cơn thiếu m.áu não cục bộ thoáng qua (TIA). Điều trị thiếu m.áu não cục bộ thoáng qua có ý nghĩa lớn trong dự phòng đột quỵ.
Nhận diện ngay các dấu hiệu nguy hiểm của cơn thiếu m.áu não cục bộ thoáng qua
Tuy tỷ lệ mắc đột quỵ không liên quan đến số lượng hoặc thời gian của các cơn TIA nhưng tỷ lệ sẽ cao hơn ở bệnh nhân thiếu m.áu não cục bộ thoáng qua kèm theo tăng huyết áp hoặc đái tháo đường. Điều trị các cơn thiếu m.áu não cục bộ thoáng qua có ý nghĩa lớn trong việc dự phòng đột quỵ.
Cơn thiếu m.áu não cục bộ thoáng qua (TIA) là gì?
Cơn thiếu m.áu não thoáng qua (TIA) là một dạng thiếu hụt m.áu ở hệ thần kinh kéo dài dưới 24 giờ, thông thường chỉ trong khoảng vài phút. Tình trạng này còn được gọi là đột quỵ nhẹ, xảy ra khi một phần của não không được cung cấp đủ lượng m.áu cần thiết.
Cả đột quỵ và TIA đều thuộc chuỗi các biến cố nghiêm trọng liên quan đến thiếu m.áu cục bộ ở não. Cả hai đều là chỉ điểm quan trọng của tình trạng thiếu hụt lưu lượng dòng m.áu não và tăng nguy cơ tàn phế và t.ử v.ong. Tuy vậy, TIA cung cấp cơ hội để điều trị vốn có thể ngăn chặn được tổn thương tàn phế vĩnh viễn.
Hình ảnh đột quỵ và cơn thiếu m.áu não cục bộ thoáng qua
Biểu hiện của cơn thiếu m.áu não cục bộ thoáng qua
Triệu chứng lâm sàng của TIA có thể thay đổi ở các bệnh nhân. Tình trạng này thường khởi phát đột ngột, không báo trước và lại hồi phục rất nhanh chỉ trong vòng vài phút nên đôi khi chính bệnh nhân cũng không biết rằng mình vừa có cơn TIA. TIA thường được phân làm 2 loại với các biểu hiện khác nhau bao gồm:
1. TIA thuộc khu vực tưới m.áu của động mạch cảnh
Các triệu chứng hay gặp gồm:
Yếu và nặng tay chân, mặt bên đối diện có thể phối hợp hoặc riêng rẽ
Rối loạn cảm giác
Giảm vận động, nói khó, mất thị lực của bên đối diện với bên giảm vận động
Tăng phản xạ gân xương hoặc phản xạ duỗi bàn chân.
2. TIA thuộc khu vực động mạch đốt sống – thân nền
Các triệu chứng hay gặp gồm:
Chóng mặt, loạng choạng, nhìn đôi, khó nuốt
Dị cảm quanh miệng
Yếu và có rối loạn cảm giác ở 1 bên, 2 bên hoặc xen kẽ 2 bên
Các cơn yếu 2 chân đột ngột mà không đau đầu hoặc không mất ý thức có thể xảy ra liên quan với cử động của đầu.
Trong đó TIA thuộc khu vực tưới m.áu của động mạch cảnh có tỷ lệ tiến triển thành cơn đột quỵ cao hơn so với TIA thuộc khu vực đốt sống – thân nền.
Hình ảnh: Mảng xơ vữa ở động mạch cảnh rất dễ gây nên các cơn TIA
Nguyên nhân dẫn tới cơn thiếu m.áu não cục bộ thoáng qua
Bất kỳ ai cũng có thể gặp phải những cơn thiếu m.áu não thoáng qua, tỷ lệ tăng lên ở người cao t.uổi. Hầu hết các trường hợp vào viện vì cơn thiếu m.áu não thoáng qua đều do cục m.áu đông. Cục m.áu đông có thể là kết quả của xơ vữa động mạch, rối loạn nhịp tim…
Cục m.áu đông có thể làm tắc nghẽn dòng m.áu tới một phần não bộ. Tế bào não bị ảnh hưởng chỉ trong vòng vài giây cũng gây ra các triệu chứng ở các phần của cơ thể được kiểm soát bởi các tế bào não này.
Sau khi cục m.áu tan ra các triệu chứng sẽ biến mất. Đôi khi, cơn thiếu m.áu não thoáng qua là do tụt huyết áp mạnh làm giảm lưu lượng m.áu lên não.
Có nhiều yếu tố tác động đến cơn thiếu m.áu não thoáng qua như: Chủng tộc, t.uổi, di truyền. Những người có nguy cơ bị cơn thiếu m.áu não thoáng qua là: Người có cha mẹ bị bệnh tim mạch; người trên 55 t.uổi; nam giới có tỷ lệ mắc cao hơn nữ giới; người bị béo phì; người mắc các bệnh tăng huyết áp, bệnh van tim, suy tim, đái tháo đường, cholesterol trong m.áu cao, hút t.huốc l.á, sử dụng m.a t.úy…
Người cao t.uổi nên đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị bệnh sớm
Không chủ quan và bỏ qua cơn thiếu m.áu não cục bộ
Thiếu m.áu não cục bộ thường kéo dài chỉ một vài phút nhưng có thể kéo dài trong vài giờ. Chúng thường biến mất một cách nhanh chóng và không may thường bị bỏ qua.
Các nghiên cứu cho thấy khoảng 10-15% bệnh nhân có TIA sẽ có đột quỵ trong vòng 3 tháng, và một nửa nhóm đột quỵ này xảy ra trong 48 giờ sau TIA. Do vậy TIA là một dấu hiệu cảnh báo nhồi m.áu thật sự có thể xảy ra trong tương lai nếu không được phòng ngừa và nên được điều trị như là đột quỵ. Những người bị cơn thiếu m.áu não thoáng qua 1 lần có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 9 lần so với những người chưa bị lần nào.
Phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bằng thuốc Đông y thế hệ 2
Đối với bệnh nhân có nguy cơ cao đặc biệt các bệnh nhân đã có những dấu hiệu của bệnh tai biến với những cơn thiếu m.áu não cục bộ thoáng qua cần đặc biệt lưu ý đến sức khỏe của bản thân.
Để điều trị thiếu m.áu não cục bộ thoáng qua, dự phòng đột quỵ, người bệnh nên dùng thuốc Đông Y thế hệ 2 hiệu quả vượt trội, có bán tại các hiệu thuốc trên toàn quốc.
Thuốc Đông y thế hệ 2 ra đời từ bài thuốc bổ huyết, hoạt huyết, ôn kinh thông mạch bí truyền, sản xuất theo dây chuyền hiện đại chuẩn GMP-WHO, đảm bảo độ an toàn, không nhờn thuốc khi sử dụng lâu dài, giúp phòng ngừa tai biến và phục hồi di chứng sau tai biến.
Nguyên Đồng
Theo Đời sống Plus/GĐVN
Những điều cần biết về bệnh thiểu năng tuần hoàn não sau sinh
Nếu phải trở lại với công việc sau sinh sớm mẹ cần chú ý đến bệnh thiểu năng tuần hoàn não.
Hoạt động trí óc nhiều cộng thêm việc chăm con càng dễ khiến bị thiểu năng tuần hoàn não ghé thăm thường xuyên. Tình trạng hay quên sau sinh có thể là triệu chứng của thiểu năng tuần hoàn não mà bạn không hề hay biết.
Bệnh thiểu năng tuần hoàn não hay còn gọi là thiếu m.áu não nhất thời xảy ra đột ngột do m.áu tới nuôi tế bào não bị thiếu ảnh hưởng xấu đến chức năng của hệ thần kinh trung ương. Điều này cũng ngay lập tức ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng làm việc tập trung của người bệnh.
Theo lý giải của các chuyên gia, nếu ở người bình thường lưu lượng m.áu lên não là 55ml máu/100g não/phút thì với ai mắc bệnh lưu lượng m.áu lúc này là dưới 20ml/100g não/phút. Với mẹ sau khi sinh phải làm việc quá sức hoặc lao lực trong việc chăm sóc con cái cũng có thể mắc bệnh lý này.
Nguyên nhân gây bệnh thiểu năng tuần hoàn não
Não được nuôi dưỡng bởi hai hệ động mạch chính: hệ động mạch cảnh ở phía trước chi phối toàn bộ phần lớn bán cầu đại não và hệ động mạch đốt sống thân nền ở phía sau. Giữa chúng còn có một hệ thống kết nối, liên kết với nhau trên bề mặt vỏ não và nền sọ để bù trừ khi một nhánh nào đó bị tắc hay đột ngột có vấn đề không bảo đảm đủ m.áu nuôi não. Có rất nhiều nguyên nhân gây thiếu m.áu não:
Xơ mỡ động mạch làm hẹp lòng ống để chứa m.áu và vận chuyển là nguyên nhân chính, chiếm 60 – 80%. Vữa xơ động mạch khu trú tại nơi xuất phát của động mạch não sau hoặc chỗ phân đôi của các động mạch, đoạn cuối động mạch đốt sống. Khi gặp các yếu tố kết hợp khác như huyết áp động mạch thấp sẽ có những biểu hiện của triệu chứng thiểu năng tuần hoàn não.
Một nguyên nhân khác là tình trạng thoái hóa cột sống cổ, tùy mức độ thoái hóa khớp, mấu gai bên đốt sống gây chèn ép động mạch đốt sống. Đặc biệt một số động tác như quay đầu cổ đột ngột, hoặc gập cổ quá mức có thể chèn ép gây cản trở đường đi của động mạch đốt sống đối bên ở đoạn cổ (C1). Các bất thường bản lề đốt sống cổ C1 và lỗ chẩm cũng là những nguyên nhân hiếm gặp của thiểu năng tuần hoàn não. Các dị dạng bẩm sinh hay u, sùi, bóc tách thành mạch làm hẹp lòng mạch; các cục m.áu đông gây cản trở dòng tuần hoàn m.áu… cũng có thể gây thiếu m.áu não.
Dấu hiệu nhận biết thiểu năng tuần hoàn não
Các triệu chứng thiểu năng tuần hoàn não khá phổ biến và rất dễ nhầm lẫn:
Đau đầu thường xuyên: Đây là biểu hiện xuất hiện sớm nhất và cũng dễ bị lơ là, coi thường nhất. Vì hầu hết ai làm việc căng thẳng cũng có thể bị đau đầu. Cùng với đầu người bệnh sẽ cảm thấy đau sau gáy, vùng chẩm… cơn đau tăng khi phải tập trung suy nghĩ nhiều.Chóng mặt và rối loạn thăng bằng: Nối tiếp những cơn đau đầu là chóng mặt. Thỉnh thoảng bạn bỗng nhiên có cảm giác lảo đảo thoáng qua hoặc mọi thứ và bản thân đang xoay tròn. Nặng hơn có thể là hoa mắt, trời đất tối sầm lại, nhất là khi di chuyển tư thế hay thay đổi điểm nhìn đột ngột.Các vấn đề về thị giác: Xuất hiện hiện tượng nhìn đôi, nhìn mờ. Có thể gặp ảo thị.Rối loạn về giấc ngủ: Như mất ngủ thường xuyên, khó ngủ, ngủ không sâu giấc, một số thì rối loạn thời gian ngủ, ngày ngủ đêm thức…Hay quên: Người mắc thiểu năng tuần hoàn não thường tập trung kém, hay quên, dễ cáu gắt, mệt mỏi khi xử lý công việc.
Các triệu chứng trên đây cũng rất dễ bị nhầm lẫn với chứng đau nửa đầu. Cần phải kiểm tra chính xác với các bác sĩ chuyên khoa mới xác định cụ thể được.
Thiểu năng tuần hoàn não có nguy hiểm không?
Mọi căn bệnh ảnh hưởng đến sức khỏe và không được điều trị kịp thời đều được cho là nguy hiểm. Thiểu năng tuần hoàn não cũng vậy. Do m.áu lên não kém nên mọi hoạt động thường nhật của cơ thể đều bị ảnh hường.
Nếu để bệnh tiến diễn lâu ngày có thể sẽ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là tai biến mạch m.áu não. Theo thống kế thì số lượng người t.ử v.ong do tai biến mạch m.áu não cao thứ 3, chỉ đứng sau các bệnh về tim mạch và ung thư. Kế đến bệnh nhân có thể bị đột quỵ, nhồi m.áu não – những bệnh nguy cơ t.ử v.ong cao.
Phòng bệnh thiểu năng tuần hoàn não
Như đã nói chế độ ăn uống khoa học, thường xuyên tập thể dục đồng thời làm việc vừa phải sẽ giúp ngăn ngừa khả năng mắc bệnh.
Thực đơn hằng ngày cần ăn nhiều rau xanh, mỗi tuần nên ăn vài ba bữa cá, hạn chế ăn nhiều thịt, không nên ăn mỡ động vật.
Hạn chế tối đa việc uống rượu, bia.
Nên bỏ t.huốc l.á hoặc thuốc lào
.Tập thể dục thường xuyên
Cần cho những thành viên trong gia đình biết về bệnh của mình, nhất là các bệnh có liên quan đến bệnh thiểu năng tuần hoàn não để được giúp đỡ.
Không nên tắm nước lạnh khi mới đi ngoài trời nắng về và mùa lạnh, nên mặc ấm, nơi nằm ngủ tránh gió lùa.
Thiểu năng tuần hoàn não uống thuốc gì?
Hiện nay, thuốc tân dược điều trị cho thiểu năng tuần hoàn não bao gồm: thuốc giảm đau (paracetamol), thuốc điều trị hỗ trợ cho tuần hoàn não (cavinton, piracetam, praxilen…), thuốc tăng cường xung động thần kinh (các vitamin nhóm B như vitamin B1, B6, B12)… Tuy nhiên, khi được bác sĩ kê đơn dùng thuốc, người bệnh cần lưu ý: Tuân thủ dùng thuốc theo đơn (về liều lượng, số lần dùng trong ngày, các chú ý đặc biệt khi uống thuốc, thời gian dùng thuốc) để tránh những tác dụng phụ của thuốc. Trong quá trình dùng thuốc cần để ý cơ thể xem có những triệu chứng bất thường xảy ra không vì rất có thể là do các tác dụng phụ của thuốc…
Đông y từ lâu đã được dùng trong điều trị thiếu m.áu não. Tuy nhiên, nếu chỉ sản xuất thuốc Đông y theo các bài trong sách thì khó mà có được sản phẩm hiệu quả vượt trội. Dù rất hiếm, nhưng cũng có một số bài thuốc bí truyền kỳ diệu như bài hoạt huyết bí truyền của một lương y ở Tây Nguyên. Hiện bài thuốc này, được chuyển giao cho một Nhà máy dược phẩm hiện đại chuẩn GMP-WHO sản xuất thành thuốc Đông y thế hệ 2 hiệu quả vượt trội, đã có mặt tại các hiệu thuốc.
Quỳnh Trang
Theo Đời sống Plus/GĐVN
