Nếu bạn muốn tránh bị nhiễm hoặc lây lan Covid-19, một trong những điều bạn phải làm là mang khẩu trang mỗi khi ở nơi công cộng.
Hãy luôn nhớ rằng khẩu trang là để che chắn cả miệng và mũi của bạn khỏi virus xâm nhập hoặc thoát ra. – ẢNH: SHUTTERSTOCK
Đó là lời khuyên của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ. CDC Mỹ cũng lưu ý rằng điều quan trọng là bạn phải đeo khẩu trang đúng cách. Có một số sai lầm dễ mắc phải khiến nhiều người đeo khẩu trang mà còn tệ hơn là không đeo, theo Eat This, Not That!
1. Đừng đeo khẩu trang hai lần
Nếu bạn đang sử dụng khẩu trang loại dùng một lần, hãy chỉ dùng một lần, loại bỏ nó khi bạn ở nhà. Nếu bạn có khẩu trang bằng vải, hãy giặt thật sạch sau mỗi ngày đeo.
2. Đừng quên giặt khẩu trang
Giặt sạch khẩu trang vải và phơi khô – ẢNH: SHUTTERSTOCK
Sau khi bạn đeo khẩu trang ở nơi công cộng, hãy xem nó có bị nhiễm bẩn và cần được giặt sạch không. Hãy chuẩn bị sẵn một vài khẩu trang trong người để bạn không phải sử dụng liên tục một cái khẩu trang đã bị bẩn.
3. Đừng chạm vào khẩu trang bằng tay bẩn
Trước khi đeo khẩu trang, hãy rửa tay bằng xà phòng và nước trong 20 giây, và trong khi đeo, hãy để tay tránh xa mặt. Nếu tay của bạn chứa virus Corona hoặc các vi khuẩn khác, và bạn chạm vào hoặc làm xước bề mặt khẩu trang, bạn có thể hít phải những virus đó.
4. Đừng đeo một khẩu trang cả ngày
Nếu bạn ra ngoài nơi công cộng nhiều lần trong ngày và dừng lại ở nhà giữa những lần đó, bạn nên thay khẩu trang an toàn cho mỗi chuyến đi.
5. Đừng phun hóa chất
Đừng cố khử trùng vải hoặc khẩu trang giấy bằng cách xịt Lysol hoặc các chất khử trùng khác. Bạn không muốn hít thở loại dư lượng hóa chất đó đâu.
6. Không tụt khẩu trang xuống dưới mũi
Hãy luôn nhớ rằng khẩu trang là để che chắn cả miệng và mũi của bạn khỏi virus xâm nhập hoặc thoát ra. Nếu bạn đeo khẩu trang dưới mũi, bạn đã làm giảm hiệu quả của nó đi một nửa. Khẩu trang hiệu quả phải vừa khít với miệng và mũi của bạn, không có khe hở giữa mặt và khẩu trang, theo Eat This, Not That!
7. Đừng đeo khẩu trang quá lỏng lẻo
Đảm bảo khẩu trang của bạn vừa khít nhưng thoải mái trên miệng và mũi. Khẩu trang quá lỏng lẻo có thể không bảo vệ tối ưu.
8. Đừng để ướt
Tiến sĩ Shan Soe-Lin, giảng viên tại Viện các vấn đề toàn cầu của Yale Jackson, nói với New York Times: Việc đeo khẩu trang bị ẩm hoặc ướt sẽ trở nên kém hiệu quả. Nếu có thứ gì đó làm ẩm khẩu trang của bạn, hãy đổi khẩu trang mới. Hãy đảm bảo khẩu trang của bạn khô hoàn toàn sau khi giặt và trước khi đeo.
9. Đừng mãi hoay hoay chỉnh sửa
Tiến sĩ Soe-Lin cho biết, việc bạn cứ chỉnh sửa khẩu trang nhiều lần hoặc loay hoay với dây đeo khẩu trang có thể gây ô nhiễm cho nó. Hãy đeo khẩu trang chặt chẽ và đừng đụng vào nó khi đang đeo.
10. Tháo khẩu trang đúng cách
Khi tháo khẩu trang, không chạm vào mắt, mũi hoặc miệng – bạn có thể truyền vi trùng theo cách này. Tháo khẩu trang bằng cách chỉ chạm vào dây đeo hoặc dây buộc và rửa tay ngay sau khi tháo ra.
11. Đừng cho khẩu trang vào túi của bạn
Mayo Clinic khuyên bạn không nên cất khẩu trang trong túi để sử dụng sau đó, vì có thể dẫn đến ô nhiễm – ẢNH: SHUTTERSTOCK
Mayo Clinic khuyên bạn không nên cất khẩu trang trong túi để sử dụng sau đó, vì có thể dẫn đến ô nhiễm. Để bảo quản khẩu trang, hãy gấp nó vào trong để vùng nhiễm bẩn tự chạm vào và cho vào túi giấy. (Điều đó tốt hơn nhựa, vì giấy cho phép không khí lưu thông nhiều hơn, giúp hơi ẩm bay hơi).
12. Đừng đeo khẩu trang gây khó chịu
Nếu bạn khó thở hoặc cảm thấy thực sự khó chịu khi đeo khẩu trang, hãy chuyển sang chất liệu khác dễ chịu hơn. Nếu khẩu trang của bạn gây khó chịu, bạn có thể chạm vào nó thường xuyên hơn để điều chỉnh, điều này có thể tạo ra vi trùng.
13. Đừng chạm vào khẩu trang bằng lưỡi
Làm như vậy sẽ làm ẩm khẩu trang, làm cho nó kém hiệu quả và bạn có thể đưa bất kỳ vi trùng nào mắc kẹt trong khẩu trang vào miệng.
14. Không chia sẻ khẩu trang
Mỗi khẩu trang nên được coi là sử dụng một lần, trước khi bạn vứt bỏ hoặc giặt sạch. Không chia sẻ khẩu trang của bạn với người khác nếu bạn đã đeo nó.
15. Đừng quên đeo!
Bằng chứng đã rõ ràng: đeo khẩu trang có thể bảo vệ bạn khỏi sự lây lan của virus Corona. Bất kể bạn là ai cũng hãy đeo khẩu trang – trừ khi bác sĩ khuyên ngược lại, chỉ ra khỏi nhà nếu cần thiết, rửa tay thường xuyên, thực hành giãn cách xã hội, theo dõi sức khỏe của bạn và khai báo y tế…, theo Eat This, Not That!
Phải đeo găng tay khi đi mua sắm? 4 lời khuyên tưởng là đúng mà hoàn toàn thừa thãi, chỉ gây tốn thời gian của bạn trong thời buổi dịch bệnh
Bỏ qua các tin đồn vô căn cứ, thì không phải lời khuyên “nghe đúng” nào cũng thực sự đúng đâu.
Cách tốt nhất để hạn chế rủi ro lây nhiễm Covid-19 lúc này là gì, chắc có lẽ bạn cũng nắm được. Đó là đeo khẩu trang, duy trì giãn cách xã hội, tránh tụ tập đông người – đặc biệt là trong các không gian kín.
Tuy nhiên, các lời khuyên lan truyền trong cộng đồng thì không chỉ có vậy đâu. Có rất nhiều tin đồn về cách hạn chế dịch bệnh khi đi ra ngoài vẫn đang tồn tại ngoài kia. Vấn đề nằm ở chỗ chúng hoàn toàn không gây hại gì, nhưng cũng… chẳng cần thiết, chỉ gây tốn thời gian nếu như bạn làm theo.
Dưới đây là 5 lời khuyên cực kỳ phổ biến nhưng được đ.ánh giá là không hề hiệu quả, theo ý kiến của Rachel Graham – chuyên gia dịch tễ học từ ĐH Bắc Carolina (Mỹ).
1. Nên đeo găng tay khi đi mua sắm?
Covid-19 có thể tồn tại trên các bề mặt. Vậy chẳng phải sẽ an toàn hơn nếu chúng ta đeo găng tay khi đi mua sắm?
Thực ra thì theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), đúng là con người ta có thể nhiễm bệnh nếu chạm tay vào bề mặt vật thể có virus rồi vô tình đưa lên mặt. Tuy nhiên, quá trình ấy không dễ như bạn tưởng. Lý do lây nhiễm chính vẫn là qua giọt b.ắn, và không khí.
Và cũng bởi vậy, CDC không khuyên người dân cần phải đeo găng tay khi ra ngoài. Đó là một hành động tương đối thừa thãi, dù là găng dùng 1 lần hay tái sử dụng.
“Tôi không đeo găng tay, nhưng thay vào đó phải rửa sạch trước và sau khi tới đó,” – Paul Volberding, chuyên gia dịch tễ từ ĐH California, San Francisco từng trả lời như vậy vào tháng 7/2020.
Thêm vào đó, một số chuyên gia lo ngại rằng việc đeo găng tay sẽ khiến người dân có cảm giác an tâm một cách sai lệch. Như Ravina Kullar, chuyên gia dịch tễ từ Hiệp hội Bệnh truyền nhiễm Hoa Kỳ nhận định, một số người tin rằng găng tay giống như áo chống đạn đối với virus, nhưng không phải vậy. Đeo găng chỉ tạo thêm một nguồn lây nhiễm nữa mà thôi, nếu bạn đưa lớp găng ấy lên mặt.
2. Phải khử trùng đồ ăn khi mua về
Tháng 8/2020, các chuyên gia y tế Trung Quốc tìm ra dấu vết của virus corona trên bao bì thực phẩm đông lạnh. Tuy nhiên theo Michael Ryan, giám đốc điều hành của chương trình khẩn cấp tại WHO (Tổ chức Y tế Thế giới), phát hiện này dường như không đáng để lo ngại.
“Mọi người không nên lo sợ, dù là thực phẩm đông lạnh, thực phẩm đóng gói hay đồ ăn đã qua chế biến,” – Ryan cho biết.
Caitlin Howell – kỹ sư hóa sinh tại ĐH Maine nhận định virus rất khó có khả năng sống trên thực phẩm đông lạnh. Hoặc dù có sống được, chúng cũng rất thiếu ổn định.
“Có thể việc đông lạnh sẽ làm kéo dài khoảng thời gian lây nhiễm của virus, nhưng việc lan truyền như vậy là cực kỳ hiếm.”
3. Phải… cách ly sách trong thư viện
Việc mượn sách từ thư viện có lẽ cũng không phải điều gì lạ lẫm. Nhưng trong thời buổi dịch bệnh, làm vậy chẳng phải là tăng nguy cơ rước dịch về nhà?
Ồ không! Về cơ bản, vòng đời của virus trên bề mặt vật thể còn phụ thuộc vào vật liệu. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, virus tồn tại được 3h trên giấy ăn và giấy in thông thường. Nói cách khác, sách báo ngoài thư viện không phải là thứ chúng ta cần quá lo lắng.
4. Cách ly bưu kiện, thư từ
Nghĩ đến cảnh virus bám trên một lá thư bình thường thôi cũng đủ để khiến bạn nhiễm bệnh thì quá là kinh khủng. Tuy nhiên, việc phải “cách ly” bưu kiện, thư từ của bạn cũng không cần thiết, vì quá trình lây lan như vậy là rất khó xảy ra.
Hơn nữa, quá trình vận chuyển thư từ, bưu kiện thường diễn ra trong tiết trời nắng nóng (ít nhất là giai đoạn này). Virus dù có bám ở đó cũng sẽ rơi vào tình trạng không thể lây nhiễm nữa – theo Graham.
