Tỷ lệ nữ giới mắc bệnh đa nang buồng trứng ngày một cao hơn. Đây là nguyên nhân phổ biến khiến gia tăng tỷ lệ vô sinh.
Để phòng tránh bị vô sinh hoặc ảnh hưởng đến chức năng sinh sản, phụ nữ cần hiểu rõ hơn về đa nang buồng trứng.
Đa nang buồng trứng là gì? Tìm hiểu về hội chứng đa nang buồng trứng. Hội chứng này thường chiếm tỷ lệ khoảng 12 – 18% nữ giới trong t.uổi sinh đẻ. Khi mắc bệnh này nồng độ androgen (một loại hormone nam giới) trong cơ thể nữ sẽ tăng cao một cách bất thường. Những hormone này gây ảnh hưởng tới quá trình phát triển của nang noãn.
1. Đa nang buồng trứng là gì?
Đây là rối loạn liên quan tới mất cân bằng hormone và kháng insulin và các biểu hiện thường thấy là chu kỳ k.inh n.guyệt không đều, không có kinh, rụng tóc, rậm lông, nhiều mụn, thừa cân, khi siêu âm sẽ thấy buồng trứng có nhiều nang,… Tình trạng này nếu xảy ra sẽ làm giảm chức năng sinh sản.
Buồng trứng xuất hiện nhiều nang nhỏ, từ đó hình thành một lớp vỏ dày khiến cho nang trứng không có khả năng phát triển. Mỗi tháng trứng không phá được lớp vỏ đó, hiện tượng phóng noãn không xảy ra dẫn tới khả năng thụ thai không có.
Hình ảnh đa nang buồng trứng (Ảnh: Internet)
2. Nguyên nhân gây đa nang buồng trứng
Có nhiều nguyên nhân có thể gây hội chứng đa nang buồng trứng ở phụ nữ. Cụ thể một vài nguyên nhân như sau:
Do gen di truyền
Theo nghiên cứu, phần lớn người mắc bệnh đa nang buồng trứng là do yếu tố di truyền. Nếu như trong gia đình đã từng có người mắc bệnh như: mẹ, bà hoặc chị em thì bệnh có khả năng xảy ra rất cao. Nếu bạn có người thân từng mắc hội chứng đa nang buồng trứng thì nên đi khám định kỳ để kiểm tra và kịp thời có phương pháp điều trị.
Các vấn đề liên quan đến kháng insulin
Ngoài yếu tố di truyền, nữ giới có thể mắc bệnh do cơ thể không có có khả năng kháng insulin. Để giải quyết, bộ phận tuyến tụy buộc phải tiết ra insulin để duy trì các hoạt động của tế bào bên trong cơ thể. Tuy nhiên, một lượng insulin sẽ bị thừa và kích thích sản tạo nên androgen. Hậu quả là khả năng rụng trứng suy giảm.
Bên cạnh đó, các yếu tố khác còn gây ra bệnh do chế độ sinh hoạt thiếu lành mạnh, stress trong thời gian dài. Nên xây dựng thực đơn có đầy đủ các dinh dưỡng và lành mạnh. Đồ ăn nhiều dầu mỡ hay quá nhiều tinh bột cũng nên hạn chế tối đa.
3. Triệu chứng đa nang buồng trứng
Dấu hiệu phổ biến nhất là chu kỳ k.inh n.guyệt không ổn định, triệu chứng như: kinh 2 – 3 tháng mới có 1 lần và thậm chí là vô kinh. Nếu như thấy bản thân xuất hiện các triệu chứng trên thì hãy đi khám sớm để bác sĩ kịp thời chẩn đoán.
Da mặt hay nổi mụn
Người mắc bệnh này có thể thấy da trở nên thâm sạm hay có nhiều mụn. Các nốt mụn thường ở trên da mặt, vùng lưng hay ngực. Bên cạnh đó, làn da của người bệnh có dấu hiệu sạm, thiếu độ căng bóng và khỏe như những người bình thường.
Người mắc bệnh này có thể thấy da trở nên thâm sạm hay có nhiều mụn (Nguồn: Internet)
Cơ thể mọc nhiều lông
Một trong những dấu hiệu thường thấy của bệnh đa nang buồng trứng là nữ giới có nhiều lông trên cơ thể. Nguyên nhân do sự mất cân bằng hormone, trong đó hormone nam nhiều hơn hormone nữ. Lúc này, lông sẽ mọc đen, rậm và cứng ở một số vị trí trên cơ thể, ví dụ như: chân, tay, lưng, bụng và mặt.
Ngoài những dấu hiệu trên, cơ thể bệnh nhân có xuất hiện nhiều biểu hiện lạ. Một số người tóc sẽ ngày một mỏng đi và rụng rất nhiều mặc dù họ đã tìm mọi cách để chữa trị. Cân nặng của người bệnh cũng thường mất kiểm soát và tâm lý trở nên bất ổn hơn. Thậm chí một số người còn bị mắc chứng trầm cảm nghiêm trọng.
4. Khi nào người bệnh cần gặp bác sĩ?
Những phụ nữ hiếm muộn mắc bệnh buồng trứng đa nang hay có triệu chứng có nguy cơ mắc buồng trứng đa nang đều nên tới các cơ sở y tế uy tín để khám bệnh. Đối với những người chưa muốn có con nhưng được chẩn đoán bị bệnh này cũng nên đi khám để điều trị.
5. Biến chứng nguy hiểm của bệnh đa nang buồng trứng
Nữ giới mắc bệnh này dễ mắc phải các biến chứng sau:
Tác động tới kỳ k.inh n.guyệt
Biến chứng của bệnh đa nang buồng trứng là ảnh hưởng tới kỳ k.inh n.guyệt. Người bệnh thường sẽ không có sự rụng trứng theo chu kỳ đều đặn do đó kì k.inh n.guyệt có thể diễn ra nhanh hoặc chậm. Từ đó, dễ dẫn tới tình trạng rối loạn rụng trứng làm việc thụ thai khó khăn hơn. Nếu diễn ra trong thời gian dài sẽ dẫn tới hiếm muộn, thậm chí vô sinh.
Vô sinh
Nguyên nhân là do người bệnh bị rối loạn nội tiết, không rụng trứng hoặc rối loạn phóng noãn. Như đã nói phía trên, bệnh làm k.inh n.guyệt ít dần, rối loạn chu kỳ. Bằng phương pháp siêu âm, sẽ thấy buồng trứng có nhiều nang nhỏ ở buồng trứng. Tuy không phải ai mắc bệnh này cũng bị vô sinh, nhưng phần lớn nếu không phát hiện và điều trị kịp thời thì đa nang buồng trứng là một trong những lý do dẫn tới vô sinh.
Béo phì
Tới 30-50% nữ giới mắc bệnh đa nang buồng trứng thường bị béo phì. Để xác định chính xác có bị bệnh béo phì hay không sẽ dựa trên chỉ số BMI hoặc tỉ lệ vòng eo/vòng mông. Một số nghiên cứu chứng mình rằng béo phì cũng là nguyên nhân quan trọng dẫn tới đa nang buồng trứng. Duy trì cân nặng lý tưởng có thể giúp nâng cao tiên lượng của bệnh này.
Di truyền bệnh cho con
Bệnh có nguyên nhân chính là do sự thiếu hụt nội tiết của phụ nữ. Lúc này, buồng trứng của nữ giới sẽ sản sinh ra lượng androgen nhiều hơn bình thường. Theo nhiều nghiên cứu, những người có mẹ hoặc chị gái bị bệnh này cũng rất có khả năng bị di truyền bệnh đa nang buồng trứng.
Ung thư nội mạc tử cung
Phụ nữ mắc bệnh này có nguy cơ mắc bệnh bị ung thư nội mạc tử cung cao hơn người khỏe mạnh. Lý do bởi tác động của estrogen nên lớp nội mạc tử cung sẽ hình thành dày lên để trứng được thụ thai về làm tổ. Nếu không thụ thai, lớp niêm mạc sẽ bong ra tạo ra k.inh n.guyệt. Nếu chu kì k.inh n.guyệt thay đổi bất thường, niêm mạc tử cung tiếp tục dày lên và không bong ra do ảnh hưởng của estrogen. Sau cùng, mức estrogen trong cơ thể cao làm tăng khả năng mắc ung thư nội mạc tử cung.
Bệnh tim
Bệnh làm tăng khả năng mắc bệnh tim kể cả đối với những nữ giới có cơ thể gầy gò. Lý do bởi lượng insulin cao dẫn tới cholesterol tăng cao, xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, làm tăng khả năng đau tim và đột quỵ.
Tiểu đường tuýp 2
Ở người mắc bệnh, hiện tượng kháng insulin làm lượng đường glucose trong m.áu tăng cao, dẫn tới khả năng mắc tiểu đường tuýp 2 và bệnh t.iền tiểu đường.
Đa nang buồng trứng là gì? Có khả năng gây vô sinh ở phụ nữ không? (Nguồn: Internet)
5. Cách chữa trị bệnh đa nang buồng trứng
Hiện nay chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu mà phụ thuộc vào nhu cầu điều trị, mục đích. Dưới đây là 2 mục đích và phương pháp điều trị khác nhau.
5.1. Trường hợp buồng trứng đa nang gây vô sinh
Điều trị ngoại khoa
Bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp đốt điểm buồng trứng bằng phẫu thuật nội soi hiện đại. Phương pháp này giúp tăng tỷ lệ rụng trứng, có vòng kinh đều và có phóng noãn sau phẫu thuật. Cách chữa này giúp người bệnh thích nghi tốt hơn với thuốc kích thích buồng trứng sau phẫu thuật.
Tuy nhiên, đây là phương pháp có tính xâm lấn nên khó tránh khỏi tỷ lệ biến chứng trong và sau phẫu thuật.
Điều trị nội khoa
Đầu tiên những phụ nữ có cơ thể bị béo phì, bị thừa cân phải giảm cân. Việc giảm cân sẽ giúp giảm mỡ, giảm đề kháng insulin có thể dùng metformin. Metformin là thành phần giúp hoạt hóa glucose vào bên trong tế bào gan và cơ, từ đó cân bằng nồng độ glucose trong m.áu.
Bên cạnh đó, metformin không làm tăng lượng insulin, không gây hạ đường huyết, vì thế, dùng metformin trong điều trị là an toàn với người bệnh.
Ngoài ra, metformin còn có khả năng giảm nồng độ androgen trong m.áu, giúp nâng cao và tái lập chu kỳ k.inh n.guyệt trở lại bình thường, nâng cao khả năng rụng trứng và có thai. Một số nghiên cứu cho thấy hoạt chất này được dùng để điều trị trong 3 tháng đầu của thai kỳ có khả năng làm giảm tỷ lệ sảy thai.
Điều trị đa nang buồng trứng còn phụ thuộc vào tình trạng bệnh – Ảnh Internet
5.2. Trường hợp buồng trứng đa nang không gây vô sinh
Bệnh nhân có thể dùng một số loại thuốc nội tiết để làm giảm các dấu hiệu của bệnh như k.inh n.guyệt không đều, rậm lông… hay phòng tránh sự xuất hiện của một số nguy cơ bệnh lâu dài như tiểu đường, tim mạch, … Tuy nhiên sau khi ngưng dùng thuốc thì có thể các dấu hiệu sẽ trở lại.
6. Cách phòng tránh bệnh
Phòng tránh bệnh thường bắt đầu bằng thay đổi lối sống như giảm cân, ăn kiêng và tập thể dục.
Duy trì cân nặng lý tưởng
Chỉ giảm 5 đến 10 phần trăm trọng lượng cơ thể có thể giúp điều chỉnh chu kỳ k.inh n.guyệt và cải thiện các triệu chứng của bệnh đa nang buồng trứng. Giảm cân cũng có thể cải thiện mức cholesterol, giảm insulin và giảm nguy cơ mắc bệnh tim và tiểu đường.
Các nghiên cứu so sánh chế độ ăn kiêng dành cho bệnh này đã phát hiện ra rằng chế độ ăn ít carbohydrate có hiệu quả cho cả việc giảm cân và giảm mức insulin. Chế độ ăn có chỉ số đường huyết thấp (GI thấp) từ trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt giúp điều chỉnh chu kỳ k.inh n.guyệt tốt hơn chế độ ăn kiêng giảm cân thông thường.
Tập thể dục thường xuyên
Một vài nghiên cứu đã chỉ ra rằng 30 phút tập thể dục cường độ vừa phải ít nhất ba ngày một tuần có thể giúp phụ nữ giảm các triệu chứng bệnh. Giảm cân bằng tập thể dục cũng giúp cải thiện quá trình rụng trứng và mức insulin. Tập thể dục thậm chí còn có lợi hơn khi kết hợp với một chế độ ăn uống lành mạnh.
Mỗi người phụ nữ nên trang bị những kiến thức cơ bản như: đa nang buồng trứng là gì, nguyên nhân và một số dấu hiệu của bệnh. Nếu không được điều trị sớm sẽ để lại những biến chứng nguy hiểm tới sức khỏe. Do đó, nếu cơ thể có bất kỳ triệu chứng nào, hãy nhanh chóng đi khám để phát hiện bệnh kịp thời.
15 loại trái cây giá rẻ tốt nhất cho sức khỏe
Bưởi, dứa, ổi, chuối, đu đủ… là những trái sẵn có ở Việt Nam. Nó cũng là những trái cây đứng đầu bảng tốt cho sức khỏe mà bạn không nên bỏ qua.
Ăn trái cây thường xuyên giúp bạn tăng cường sức khỏe. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại trái cây đều được tạo ra như nhau. Một số trong số chúng cung cấp những lợi ích sức khỏe độc đáo.
Dưới đây là 15 loại trái cây đứng đầu bảng:
Bưởi
Bưởi là một trong những loại trái cây có múi tốt cho sức khỏe. Ngoài là một nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất, nó còn được biết đến với khả năng hỗ trợ giảm cân và giảm kháng insulin. Trong một nghiên cứu ở 91 người, những người ăn nửa quả bưởi tươi trước bữa ăn giảm được 1,3 kg cân nặng hơn những người không ăn. Trong cùng một nghiên cứu, nhóm ăn bưởi đã giảm đáng kể lượng insulin và giảm kháng insulin.
Ngoài ra, ăn bưởi đã được chứng minh là làm giảm mức cholesterol và giúp ngăn ngừa sỏi thận.
D ứa
Trong số các loại trái cây nhiệt đới, dứa là một siêu sao dinh dưỡng. Dứa chứa nhiều vitamin C, manga. Dứa cũng chứa bromelain, một hỗn hợp các enzym được biết đến với đặc tính chống viêm và khả năng tiêu hóa protein.
Các nghiên cứu trên ống nghiệm và động vật cho thấy rằng bromelain có thể giúp bảo vệ khỏi ung thư và sự phát triển của khối u..
Quả bơ
Quả bơ khác với hầu hết các loại trái cây khác. Hầu hết các loại trái cây đều chứa nhiều carbs, trong khi bơ có ít carbs và bao gồm chủ yếu là chất béo lành mạnh. Phần lớn chất béo trong quả bơ là axit oleic, một chất béo không bão hòa đơn có liên quan đến việc giảm viêm và sức khỏe tim mạch tốt hơn.
Ngoài chất béo lành mạnh, bơ còn chứa nhiều kali, chất xơ và magiê. Bổ sung đủ kali có liên quan đến việc giảm huyết áp và giảm nguy cơ đột quỵ.
Quả việt quất
Quả việt quất có thành phần dinh dưỡng ấn tượng, đặc biệt giàu chất xơ, vitamin C, vitamin K và mangan.
Quả việt quất cũng rất giàu chất chống oxy hóa. Trên thực tế, chúng được cho là chứa hàm lượng chất chống oxy hóa cao nhất trong số các loại trái cây được tiêu thụ phổ biến nhất. Các chất chống oxy hóa trong quả việt quất có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, chẳng hạn như bệnh tim, tiểu đường và bệnh Alzheimer.
Quả việt quất cũng được biết đến với tác dụng mạnh mẽ đối với hệ thống miễn dịch. Ngoài ra, các chất chống oxy hóa trong quả việt quất có thể có tác dụng bảo vệ não của bạn.
Táo
Táo là một trong những loại trái cây phổ biến nhất và cũng vô cùng bổ dưỡng. Chúng chứa một lượng lớn chất xơ, vitamin C, kali và vitamin K. Chúng cũng cung cấp một số vitamin B.
Các nghiên cứu cho thấy rằng chất chống oxy hóa trong táo có thể thúc đẩy sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2, ung thư và bệnh Alzheimer.
Một lợi ích sức khỏe đáng chú ý khác của táo là hàm lượng pectin của chúng. Pectin là một chất xơ prebiotic cung cấp vi khuẩn tốt trong đường ruột của bạn và giúp cải thiện sức khỏe tiêu hóa và trao đổi chất.
Quả lựu
Không chỉ giàu dinh dưỡng, quả lựu còn chứa các hợp chất thực vật mạnh mẽ chịu trách nhiệm cho hầu hết các lợi ích sức khỏe của chúng. Mức độ chống oxy hóa trong quả lựu đã được chứng minh là cao hơn gấp ba lần so với trà xanh và rượu vang đỏ. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng lựu có tác dụng chống viêm và có thể giúp giảm nguy cơ ung thư.
X oài
Xoài là một nguồn cung cấp vitamin C tuyệt vời. Chúng cũng chứa chất xơ hòa tan, có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Ngoài ra, xoài có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm mạnh có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh. Trong các nghiên cứu trên động vật, các hợp chất thực vật trong xoài đã được chứng minh là có tác dụng bảo vệ chống lại bệnh tiểu đường.
Dâu tây
Dâu tây có giá trị dinh dưỡng cao, giàu vitamin C, mangan, folate và kali. So với các loại trái cây khác, dâu tây có chỉ số đường huyết tương đối thấp. Ăn chúng sẽ không làm tăng lượng đường trong m.áu quá lớn.
Tương tự như các loại quả mọng khác, dâu tây có khả năng chống oxy hóa cao, có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh mãntính. Các nghiên cứu trên động vật và ống nghiệm đã phát hiện ra rằng dâu tây cũng có thể giúp ngăn ngừa ung thư và hình thành khối u.
Chanh
Chanh là một loại trái cây có múi rất tốt cho sức khỏe được biết đến với hàm lượng vitamin C cao. Chúng có thể đặc biệt hữu ích trong việc thúc đẩy sức khỏe tim mạch do có khả năng làm giảm lipid m.áu và huyết áp.
Dựa trên những phát hiện từ các nghiên cứu trên động vật, các nhà nghiên cứu cũng đã đề xuất rằng các hợp chất thực vật trong chanh có thể giúp ngăn ngừa tăng cân.
S ầu riêng
Sầu riêng được mệnh danh là “vua của các loại trái cây”, giàu vitamin C, mangan, vitamin B, đồng, folate và magie. Hơn nữa, sầu riêng có chứa một số hợp chất thực vật lành mạnh có chức năng như chất chống oxy hóa.
Dưa hấu
Dưa hấu chứa nhiều vitamin A và C. Nó cũng giàu một số chất chống oxy hóa quan trọng, bao gồm lycopene, carotenoids và cucurbitacin E. Một số chất chống oxy hóa của dưa hấu đã được nghiên cứu về tác dụng chống ung thư. Việc hấp thụ lycopene có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư hệ tiêu hóa, trong khi cucurbitacin E có thể ức chế sự phát triển của khối u. Tiêu thụ thực phẩm giàu lycopene cũng có thể thúc đẩy sức khỏe tim mạch vì khả năng giảm cholesterol và huyết áp của chúng.
Trong tất cả các loại trái cây, dưa hấu là một trong những loại trái cây có khả năng ngậm nước nhiều nhất. Nó được tạo thành từ 92% là nước, có thể giúp bạn cảm thấy no lâu hơn.
C am
Cam là một trong những loại trái cây phổ biến và bổ dưỡng nhất trên thế giới. Ăn một quả cam vừa sẽ cung cấp một lượng đáng kể vitamin C và kali. Chúng cũng là một nguồn cung cấp vitamin B, chẳng hạn như thiamine và folate.
Các hợp chất thực vật trong cam chịu trách nhiệm cho hầu hết các lợi ích sức khỏe của chúng. Chúng bao gồm flavonoid, carotenoid và axit citric. Ví dụ, axit citric có thể làm giảm nguy cơ sỏi thận.
Cam tương tự như chanh với lượng vitamin C và axit xitric ấn tượng, giúp tăng cường hấp thụ sắt và ngăn ngừa bệnh thiếu m.áu.
Chuối
Chuối rất giàu vitamin và chất lượng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Chúng tôi nổi tiếng vì chứa nhiều kali.
Chuối cũng chứa pectin, tốt sức khỏe tiêu hóa. Hơn nữa, các nghiên cứu đã chỉ ra chuối cũng là lựa chọn tuyệt vời cho bạn trước khi tập thể dục.
Trái ổi
Ổi rất giàu vitamin C, chất xơ, folate, vitamin A, kali, đồng và mangan. Các chất chống oxy hóa trong ổi đã được chứng minh là có khả năng bảo vệ các tế bào khỏi bị tổn thương do quá trình oxy hóa, cho thấy rằng chúng có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mãn tính.
Ổi là một nguồn cung cấp pectin tuyệt vời khác, có lợi cho tiêu hóa và có thể giúp ngăn ngừa ung thư ruột kết.
Đu đủ
Đu đủ là một loại trái cây rất tốt cho sức khỏe chứa nhiều vitamin C, vitamin A, kali và folate. Nó cũng rất giàu chất chống oxy hóa chống ung thư lycopene. Hơn nữa, các nghiên cứu cho thấy rằng cơ thể hấp thụ lycopene từ đu đủ tốt hơn so với các loại trái cây và rau quả giàu lycopene khác.
Cũng có một số bằng chứng cho thấy đu đủ có thể cải thiện tiêu hóa. Nó chứa papain, một loại enzym giúp protein dễ tiêu hóa hơn.
