Trẻ 2 t.uổi vào khám vì bộ phận s.inh d.ục phát triển bất thường như người lớn, giọng nói ồm.
Sau khi xét nghiệm, đo t.uổi xương, bác sĩ chẩn đoán trẻ bị dậy thì sớm.
Đó là b.é t.rai H.A.T (2 t.uổi) vào khám khi thể tích t.inh h.oàn lên tới 4mm, d.ương v.ật dài 8cm. Khi vào viện, d.ương v.ật trẻ phát triển nhanh, giọng nói ồm, mọc trứng cá, lông mu. Về ngoại hình, trẻ cao lớn hơn những bé khác cùng trang lứa. Sau khi tiến hành xét nghiệm, bác sĩ đ.ánh giá nguyên nhân trẻ bị dậy thì sớm.
Ngoài ra, bác sĩ ghi nhận b.é t.rai dậy thì sớm khi mới 5 tháng t.uổi. Sau 6 tháng, trẻ được gia đình đưa vào viện khám khi có biểu hiện mụn trứng cá, mọc lông mu, d.ương v.ật dài 7cm, thể tích t.inh h.oàn 4mm.
Kết quả khám hormone testosterol tăng cao 34,5 mmol/l, t.uổi xương tương đương trẻ 2 t.uổi, phát hiện có khối ở hố yên lành tính. Bệnh nhi được điều trị suốt 7 năm để làm chậm quá trình tiến triển dậy thì và theo dõi thêm kích thước khối u, testosterol về mức 2,7 mmol/l.
Trường hợp trên được thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Hằng, Trung tâm Nội tiết – Chuyển hóa – Di truyền và Liệu pháp phân tử, Bệnh viện Nhi trung ương (Hà Nội), chia sẻ tại Hội nghị Nhi khoa Việt Nam – Hoa Kỳ lần thứ X do Bệnh viện Bạch Mai tổ chức ngày 10/4.
Theo bác sĩ Hằng, dậy thì sớm là hiện tượng trẻ xuất hiện các đặc điểm hình thể và hormone ở lứa t.uổi sớm hơn bình thường. Tỷ lệ trẻ dậy thì sớm ngày càng tăng ở tất cả quốc gia trên thế giới. 100 năm trước trẻ gái có k.inh n.guyệt trên 16-17 t.uổi đến năm 2010 ghi nhận t.uổi này giảm xuống dưới 13-14 t.uổi. Những năm đầu thập kỷ 90, Bệnh viện Nhi Trung ương chỉ ghi nhận 14 trẻ; đến năm 2024, con số này tăng lên 1.175 trường hợp.
Tiến sĩ, bác sĩ Cấn Thị Bích Ngọc, Trung tâm Nội tiết – Chuyển hóa – Di truyền và Liệu pháp phân tử, Bệnh viện Nhi trung ương (Hà Nội), dấu hiệu dậy thì sớm ở hai giới khác nhau. Trẻ gái sẽ phát triển tuyến vú, xuất hiện lông mu trước 8 t.uổi, k.inh n.guyệt trước 10 t.uổi. Ở trẻ trai tăng thể tích t.inh h.oàn, d.ương v.ật, giọng nói ồm và có lông mu trước 9 t.uổi. Khi có các biểu hiện trên, cha mẹ nên đưa con đi kiểm tra.
Trẻ được đ.ánh giá mức độ dậy thì qua t.uổi xương, siêu âm tử cung buồng trứng, siêu âm thận kiểm tra có bất thường hay không. Ngoài ra, trẻ còn được tiến hành chụp cộng hưởng từ, xét nghiệm hormone s.inh d.ục.
Theo bác sĩ Ngọc, trẻ dậy thì sớm sẽ cốt hóa xương sớm dẫn tới bị lùn khi trưởng thành. Trẻ có nguy cơ bị xâm hại t.ình d.ục, quan hệ t.ình d.ục sớm, mang thai ngoài ý muốn, phá thai khi quá nhỏ t.uổi. Cơ thể thay đổi nhanh hơn còn khiến trẻ bị khủng hoảng cảm xúc tâm lý.
Các yếu tố ảnh hưởng tới dậy thì sớm bao gồm cả yếu tố môi trường và nội sinh. Trong đó, t.huốc l.á tác động đến quá trình dậy thì. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ bị hút t.huốc l.á thụ động hoặc mẹ hút thuốc trong quá trình mang thai dẫn đến các b.é g.ái có k.inh n.guyệt, b.é t.rai vỡ giọng sớm.
Béo phì cũng là tác nhân gây ra bệnh lý này. Kết quả 11 nghiên cứu trên 4.841 đối tượng cho thấy trẻ gái béo phì có tỷ lệ dậy thì sớm cao hơn nhóm cân nặng bình thường.
Nguyên nhân khác là tổn thương hệ thần kinh trung ương trong đó phổ biến là khối u não, n.hiễm t.rùng hệ thần kinh trung ương, xuất huyết não. Ngoài ra, nhiều trường hợp trẻ dậy thì sớm vô căn.
Việc điều trị dậy thì sớm đều được cá thể hóa từng trẻ. Bác sĩ cho sử dụng thuốc ức chế phát triển cơ quan s.inh d.ục, lông mu, cốt hóa t.uổi xương, bình thường hóa tốc độ tăng trưởng chiều cao cho trẻ.
Những bộ phận bẩn nhất của gà không nên ăn
Thịt gà phổ biến trong thực đơn hằng ngày của các gia đình. Khi chế biến các món ăn từ thịt gà các bà nội trợ nên lưu ý những bộ phận của gà dù ngon đến mấy cũng không nên ăn
Gia đình tôi thường xuyên ăn các món từ thịt gà. Tôi và chồng đều thích ăn phao câu, cổ gà. Người ta vẫn nói rằng “nhất phao câu, nhì đầu cánh” nhưng gần đây lại có thông tin các bộ phận này không nên ăn. Theo bác sĩ quan niệm này có đúng hay không? (Nguyễn Thị Phương, Tân Bình, TP.HCM).
Bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Tấn Vũ, Trưởng Đơn vị điều trị ban ngày, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, cơ sở 3 tư vấn:
Thịt gà có nhiều giá trị dinh dưỡng. Theo y học hiện đại, trong 100g thịt gà chứa 20,3g protein, 4,3g chất béo và nhiều vitamin A, E, C, B1, B2, PP. Đây cũng là loại thịt chứa nhiều khoáng chất canxi, phốt pho, sắt có lợi cho sức khỏe. Trong thịt gà chứa hàm lượng beta-carotene, lycopene, retinol, alpha cao, đều bắt nguồn từ vitamin A.
Còn trong y học cổ truyền, thịt gà có vị ngọt, tính ấm, không độc. Có nhiều loại gà khác nhau theo màu lông nhưng nói chung thịt gà có tác dụng bổ tỳ, điều hòa khí huyết chữa thận yếu, phong thấp, dùng rất tốt cho phụ nữ sau sinh.
Người dân dùng thịt gà tần với tam thất, nấm linh chi hoặc đông trùng hạ thảo để bồi dưỡng và cầm m.áu. Thịt gà hầm với hạt sen chữa suy dinh dưỡng. Cháo thịt gà mái ăn thường xuyên còn là bài thuốc hỗ trợ chữa liệt dương. Trong các phần thịt gà có thịt ức, lườn, đùi thì ức gà có giá trị dinh dưỡng cao nhất, chứa nhiều protein nhưng hàm lương calo thấp.
Khi sơ chế gà, bạn cần lưu ý các bộ phận của thịt gà không nên ăn:
Thứ nhất: Nội tạng gà, các gia đình có thói quen mổ gà giữ lại bộ lòng gà. Về mặt giá trị dinh dưỡng lòng gà nhiều chất đạm, chất béo nhưng đây là bộ phận có nhiều nguy cơ tồn dư lượng thuốc trong quá trình chăn nuôi, giun sán, vi khuẩn, virus gây hại.
Thứ hai: Phao câu giống như kho chứa vi khuẩn, nơi tập trung của tuyến dịch bạch huyết, nơi chứa đại thực bào. Phao câu cũng là nơi chứa lượng mỡ và cholesterol có thể gây hại cho sức khỏe, tuyệt đối không tốt với những bệnh nhân mắc bệnh tim mạch, rối loạn m.áu mỡ.
Thứ ba: Phần dưới da cổ gà chứa nhiều tuyến dịch bạch huyết, không nên ăn.
Thứ tư: Đầu gà là nơi tập trung nhiều chất độc hại, không nên ăn thường xuyên. Đầu gà chứa nhiều cholesterol, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Đầu gà còn chứa nhiều vi khuẩn, virus, không tốt cho sức khỏe.
Ngoài ra, bạn cũng nên lưu ý, đùi và cánh gà hai vị trí hay được chọn để tiêm phòng trong quá trình nuôi nên không thể loại trừ việc tồn dư thuốc trong thịt. Theo quan niệm dân gian “thứ nhất phao câu, nhì đầu cánh” đây chỉ là câu nói truyền miệng. Ngày xưa, thực phẩm hiếm nên ăn phao câu béo ngậy bổ sung thêm chất béo. Nhưng hiện nay, quan niệm này không còn đúng. Vì vậy, bạn nên cân nhắc khi ăn những bộ phận này.
