Các nhà nghiên cứu Australia vừa thông báo đã tạo đột phá mới trong điều trị hen suyễn thể nặng.
Hen suyễn là bệnh lý viêm mãn tính đường hô hấp thường gặp nhất. Ảnh minh họa: nypost.com
Trong nghiên cứu mới công bố ngày 26/2, các nhà khoa học đã phát hiện ra các cytokine beta phổ biến – một nhóm phân tử gây viêm – có thể kiểm soát tình trạng viêm và sẹo đường thở ở các ca hen suyễn nặng và kháng steroid. Các chuyên gia do các nhà khoa học từ Đại học South Australia (UniSA) đứng đầu tin rằng tin rằng loại kháng thể trị liệu ở người có tên là trabikihart có thể là chìa khóa để ngăn chặn tình trạng viêm và sẹo một cách hiệu quả.
Đồng tác giả của nghiên cứu, chuyên gia Damon Tumes, lãnh đạo Phòng Thí nghiệm dị ứng và miễn dịch ung thư ở UniSA, đ.ánh giá các biện pháp chữa trị hiện nay vẫn còn hạn chế do chỉ nhắm tới những phân tử đơn lẻ khi có nhiều tế bào và con đường gây ra bệnh hen suyễn.
Theo chuyên gia Tumes, viêm và tổn thương mô trong bệnh lý hen suyễn nặng do một số loại tế bào miễn dịch gây ra sau khi xâm nhập vào phổi do các chất gây dị ứng, virus và các vi khuẩn khác tương tác với đường thở. Ở một số trường hợp, triệu chứng viêm là do kháng steroid – phương pháp điều trị kiểm soát hen suyễn đầu tiên. Việc dùng 1 loại thuốc duy nhất nhắm tới các cytokine gây viêm có thể là chìa khóa điều trị và kiểm soát các bệnh mãn tính đường thở nghiêm trọng và phức tạp.
Hen suyễn là căn bệnh phổi mãn tính. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính căn bệnh này ảnh hưởng tới 262 triệu người trên toàn thế giới vào năm 2019.
Theo số liệu được Hội đồng Hen suyễn quốc gia Australia công bố tháng 11/2023, hen suyễn là nguyên nhân dẫn tới 467 ca t.ử v.ong ở Australia năm 2022, tăng so với mức 355 ca năm 2021 và là con số cao nhất kể từ năm 2017.
Hà Nội: Bệnh nhân mắc cúm A tăng cao
Trong 2 tuần trở lại đây, các bệnh viện trên địa bàn Hà Nội tiếp nhận nhiều bệnh nhân đủ mọi lứa t.uổi đến khám, được xét nghiệm và chẩn đoán mắc các bệnh cúm A.
Đây là một loại cúm mùa có biểu hiện giống với các loại cúm thông thường nhưng có biến chứng nguy hiểm hơn nếu không được chữa trị kịp thời và đúng cách.
Trong 2 tuần trở lại đây, các bệnh viện trên địa bàn Hà Nội tiếp nhận nhiều bệnh nhân đủ mọi lứa t.uổi đến khám, được xét nghiệm và chẩn đoán mắc các bệnh cúm A.
Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, từ đầu tháng 12 đến nay, trung bình mỗi ngày ghi nhận khoảng 100 trẻ mắc cúm A. Trong đó có những trường hợp biểu hiện nặng, có biến chứng, được chỉ định nhập viện.
T.rẻ e.m mắc cúm A dễ bị biến chứng viêm phổi, phải thở ô xy, ngoài ra, một số bị viêm tai giữa, thậm chí viêm màng não, viêm cơ tim.
Gần 1 tháng nay, Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Hà Đông đã tiếp nhận hơn 150 trường hợp t.rẻ e.m đến khám và điều trị các bệnh liên quan tới đường hô hấp, trong đó chủ yếu là cúm A, RSV.
Tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, Bệnh viện Đa khoa Hà Đông, Bệnh viện Thanh Nhàn, Bệnh viện Bạch Mai, lượng bệnh nhân là t.rẻ e.m tới khám và nhập viện cũng tăng cao.
Các bệnh viện đã ghi nhận nhiều trường hợp các bé lây chéo cúm A ở trường học. Nhiều trẻ bị mắc và lây cho cả gia đình, xét nghiệm đều cho kết quả mắc cúm A.
Theo các bác sĩ, đôi khi các triệu chứng cúm A tự khỏi, hoặc nhẹ có thể điều trị tại nhà. Nhưng nếu các triệu chứng kéo dài hơn 1 tuần, người bệnh không được chủ quan mà nên đến cơ sở khám, chữa bệnh uy tín để điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nghiêm trọng do cúm gây ra.
Đặc biệt, với người trên 65 t.uổi, t.rẻ e.m dưới 2 t.uổi, và người mắc các bệnh mạn tính như hen suyễn, bệnh phổi, đái tháo đường… bệnh dễ biến chuyển thành ác tính.
Biến chứng nguy hiểm nhất của cúm A là gây phù não và tổn thương gan trầm trọng, tỷ lệ t.ử v.ong rất cao. Cần lưu ý thêm với phụ nữ đang mang thai nếu mắc cúm A cũng có thể gây ra biến chứng viêm phổi hoặc sẩy thai.
Chính vì vậy, trên cơ sở lời khuyên của các bác sĩ, người dân nên đề cao cảnh giác, chủ động phòng bệnh.
Khi mắc cúm nếu thấy có các biểu hiện bất thường cần đưa ngay người bệnh đến các cơ sở y tế tin cậy, tốt nhất là cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh để xảy ra các biến chứng đáng tiếc.
Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, thời điểm cuối năm, các bệnh hô hấp, trong đó có cúm A, thường gia tăng, đáng lo ngại là năm nay số ca mắc và nhập viện đồng loạt tăng.
Nguyên nhân một phần là do thời tiết đông xuân lạnh là điều kiện cho mầm bệnh phát triển và lây lan mạnh hơn.
Cúm A là bệnh n.hiễm t.rùng đường hô hấp cấp tính do virus, có khả năng lây nhiễm cao và rất nhanh trong cộng đồng.
Các chủng virus cúm A phổ biến là A/H5N1, A/H1N1, A/H3N2, A/H7N9, trong đó, chủng A/H7N9 và A/H5N1 thường lưu hành ở gia cầm, có khả năng lây sang người và tạo thành dịch bệnh.
Virus cúm A có nhiều trong trong dịch tiết nước bọt, nước mũi. Do đó, con đường lây truyền phổ biến nhất của bệnh cúm A là qua đường giọt b.ắn.
Khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, giọt b.ắn sẽ chạm vào miệng, mũi của người đối diện khiến mắc bệnh, hoặc cũng có thể do chạm vào đồ dùng có dính virus rồi đưa lên mũi, miệng.
Bệnh cúm A thường xuất hiện vào thời điểm thời tiết chuyển mùa, với các triệu chứng rất dễ nhầm lẫn với cúm thông thường như ho, chảy mũi, nghẹt mũi, đau đầu, sốt, mệt mỏi, hắt hơi, đau họng, đau nhức cơ thể… Đôi khi các triệu chứng này tự hết mà không cần điều trị đặc biệt.
Tuy nhiên, bệnh cúm có thể tiến triển rất nhanh, nếu không xử trí kịp thời dễ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, thậm chí là t.ử v.ong, đặc biệt là người cao t.uổi, t.rẻ e.m, phụ nữ có thai.
Bệnh nhân cúm A diễn biến nặng có thể gây n.hiễm t.rùng tai, tiêu chảy, buồn nôn, nôn, ho khan, sốt cao gây co giật, tức ngực, viêm phổi và gây nặng lên các vấn đề về tim mạch.
Mặc dù khó phân biệt sốt do cúm A với sốt do nhiễm virus khác nhưng các trường hợp sốt cao do cúm A thường kéo dài hơn.
Trẻ nhỏ là đối tượng rất dễ mắc cúm A do hệ miễn dịch của trẻ còn non yếu, nên sẽ có nguy cơ lây nhiễm bệnh.
Bác sĩ Nguyễn Tuấn Hải, hệ thống tiêm chủng Safpo/Potec cho hay, bệnh cúm mùa do vi rút cúm (thường là 4 chủng từ H1N1, H3N2 và 2 chủng nhóm B) gây ra và lan truyền trong cộng đồng với khả năng biến đổi kháng nguyên liên tục (chúng ta sẽ thường xuyên tiếp xúc với vi rút cúm mới) nhưng theo quy luật nhất định về di truyền.
Mỗi năm, chủng vi rút cúm lưu hành khác nhau nên chúng ta cần tiêm nhắc vắc-xin cúm mùa hàng năm (1 lần trong năm).
Từ lâu WHO đã thiết lập các trạm quan trắc vi rút cúm mùa trên khắp thế giới (có cả ở Việt Nam) để phân lập, xác định vi rút cúm mùa lưu hành ở các khu vực (các vùng địa lý, khí hậu, Bắc bán cầu và Nam bán cầu).
Từ đó dự đoán, xác định chủng vi rút cúm sẽ xuất hiện vào mùa đông – xuân khu vực Bắc bán cầu (từ tháng 10 đến hết tháng 4 năm sau) và vào mùa đông – xuân khu vực Nam bán cầu (từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm).
Từ việc xác định được khả năng chủng vi rút cúm nào sẽ hoành hành ở đâu (Bắc và Nam bán cầu), WHO sẽ đưa ra các hướng dẫn về chủng vi rút cúm để sản xuất vắc-xin phòng cúm mùa cho các nhà sản xuất vắc-xin tuân theo và cung cấp cho thị trường theo thời gian tốt nhất (Bắc bán cầu là vào tầm tháng 8-9, còn Nam bán cầu là vào tháng 4-5 hàng năm).
Đó là lý do tại sao chúng ta sống ở Việt Nam lại cần tiêm vắc-xin cúm mùa mỗi năm 1 lần và vào thời điểm trước khi mùa bệnh cúm bắt đầu, cũng như cần tiêm đúng vắc-xin theo mùa đã được khuyến cáo.
Do Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa nên mùa cúm ở miền Bắc và miền Nam có thể lệch nhau chút về thời gian, nhưng vì nước ta nằm trọn vẹn ở Bắc bán cầu và theo khuyến cáo của WHO, nên tiêm đúng chủng loại vắc-xin Bắc bán cầu theo mùa, tức là bao trùm từ mùa đông năm nay tới hết mùa xuân năm sau.
