PGS Tạ Văn Bình – nguyên Giám đốc Bệnh viện Nội tiết trung ương cho biết việc lạm dụng mổ bướu cổ như hiện nay không tốt bởi thực chất không phải ai bị bướu cổ cũng phải mổ nếu lạm dụng mổ chỉ tạo nên những thương binh.
Khi nào nên mổ bướu cổ.
Người lành thành sẹo
PGS Bình cho biết ông vẫn gặp những bệnh nhân bị bướu cổ đã mổ tới 2, 3 lần vẫn mọc lại và bệnh nhân lại được tư vấn mổ tiếp. Điều lại lùng, trường hợp này nhân bướu nhỏ không to và hoàn toàn có thể điều trị được nội khoa. Người bệnh tâm lý sau khi mổ bướu cổ lại mọc thêm lần nữa họ sẽ rất hoang mang. Vì thế, nhiều người lại đi mổ và vòng luẩn quẩn cứ mổ lại mọc.
PGS Bình cho rằng bệnh lý bướu cổ lành tính vô cùng phổ biến và không phải ai bị bướu cổ cũng mổ. Trường hợp bướu giáp nhỏ, không có triệu chứng lâm sàng: chỉ cần theo dõi định kỳ bằng khám lâm sàng và siêu âm tuyến giáp để đ.ánh giá độ lớn. Sự phát triển tuyến giáp rất khác nhau ở mỗi người bệnh, một số trường hợp bướu giáp ổn định trong nhiều năm.
Ví dụ như trường hợp của chị Đỗ Thị M. quê Yên Bái, 4 năm trước chị M. phẫu thuật bướu cổ lần thứ 2 và từ sau phẫu thuật lúc nào chị cũng lo lắng u mọc lại. Đặc biệt, chị M. còn bị hội chứng hạ canxi huyết sau mổ bướu cổ.
Theo PGS.TS.BS Nguyễn Hoài Nam – Giảng viên trường đại học Y Dược TP.HCM, cố Vấn Bệnh viện quốc tế Minh Anh: bất cứ ai bị bướu cổ cũng phẫu thuật cắt bướu là việc điều trị không khoa học. Bởi không phải tất cả bướu tuyến giáp đều phải mổ.
Chẳng hạn cường giáp thì không cần phải mổ , những trường hợp bướu lành nhỏ và cũng không bắt buộc mổ. Họ có thể áp dụng điều trị nội khoa hoặc sửu dụng phương pháp đốt bằng sóng cao tần. Tuy nhiên, đốt sóng cao tần rất tốn kém vì nó là phương pháp mới. Còn bướu basedow là bướu cổ do cường chức năng tuyến giáp và gây ra hiện tượng nhiễm độc giáp thì tuyệt đối không được chỉ định phẫu thật. Bệnh nhân cần được điều trị nội khoa trước giảm tình trạng nhiễm độc giáp rồi mới có chỉ định phẫu thuật.
Nhiều trường hợp sau phẫu thuật cắt một phần tuyến giáp, do nhu cầu cơ thể đòi hỏi lượng hooc-môn bù đắp nên tuyến giáp phải tái tạo lại và sinh u tiếp. Ngoài ra, bản thân có các u nhân nhỏ không tìm ra sẽ mọc ra nên việc phẫu thuật không có giá trị. Nếu lạm dụng phẫu thuật quá mức sẽ không tốt cho người bệnh.
Khi nào cần mổ?
PGS Nam cho rằng những trường hợp cần mổ tuyến giáp đó là các trường hợp cần phải mổ gồm: Bướu lành gây chèn ép khó thở , khó nuốt – do chèn vào đường thở hoặc thòng vào lồng ngực- hoặc lồi ra trước cổ gây mất thẩm mỹ. Trường hợp ung thư hoặc nghi ngờ ung thư – bướu tuyến giáp ác là loại ung thư gây xâm lấn các cơ quan xung quanh, nhất là dây thần kinh hồi thanh quản sẽ gây khàn tiếng, hoặc khi bướu di căn sẽ gây tổn thương gan, phổi, xương, não…
Khi quyết định mổ, thầy thuốc phải tìm hiểu và đ.ánh giá thật chính xác những yếu tố gây nên bướu tuyến giáp.
Hiện đã nhiều phương tiện giúp việc cho việc xác định rõ bướu lành, bướu độc. Bệnh nhân cũng nên biết, để không thắc mắc nếu gặp những chỉ định của bác sĩ. Cụ thể như: Đo chuyển hóa cơ bản, đo hàm lượng cholesterol trong m.áu, Thử nghiệm hấp thu iod đồng vị phóng xạ trong 24 giờ, Xạ hình tuyến giáp, Nghiệm pháp Werner,Phương pháp định luợng T.S.H (Thyroid stimulating hoóc-môn) T3 và T4, Siêu âm thường và siêu âm Doppler màu tuyến giáp.
Khi thấy cổ to ra hoặc có các dấu hiệu như : gây kiệt sức, sụt hoặc tăng cân, hồi hộp ở ngực, mất ngủ, rụng tóc, run tay, đổ mồ hôi …hay có bất cứ thay đổi nào trong cơ thể nên đi khám. Bác sĩ sẽ thăm khám, siêu âm, xét nghiệm m.áu, chọc hút tế bào… để xác định loại bướu cổ. Để phân biệt bướu lành hay bướu ác, chọc hút kim nhỏ (FNA) với độ chính xác cao giúp xác định chẩn đoán. Phương pháp này dùng kim nhỏ như kim chích thuốc, chích vào bướu, lấy tế bào và quan sát dưới kính hiển vi để đ.ánh giá hình dạng và cách sắp xếp của tế bào nhằm có thể xác định lành hay ác.
Theo infonet
Điều trị bướu cổ không cần phẫu thuật
Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ vừa triển khai kỹ thuật đốt vi sóng xử lý khối bướu mà không cần mổ, thời gian xử lý chỉ trong vòng 15 phút và ra viện ngay trong ngày. Đây là phương pháp điều trị đã được áp dụng ở nhiều nước trên thế giới và một số bệnh viện lớn tại Việt Nam.
Bác sĩ Phạm Văn Phương thăm khám cho người bệnh đầu tiên sau thủ thuật đốt vi sóng.
Cô Nguyễn Thị Kim Liên (55 t.uổi, ở quận Ninh Kiều) là một trong hai nữ bệnh nhân đầu tiên được tiếp cận kỹ thuật mới, kể: “Tôi bị bướu cổ lâu rồi, khối bướu ngày càng to làm khó thở, ăn uống khó khăn và ngày càng ốm. Nhiều lần đi khám bệnh, bác sĩ chỉ định mổ, nhưng vì sợ, nên khất lần. Sức khỏe ngày càng suy kiệt, cứ phải vô bệnh viện hoài. Mới đây, bác sĩ tư vấn phương pháp điều trị mới, có cách xử lý khối bướu cổ mà không cần phẫu thuật, nên tôi đồng ý làm ngay”. Theo cô Liên, nghe nhiều người nói mổ bướu cổ thì có tai biến, khàn giọng, mất tiếng nên cũng sợ, không biết phương pháp mới này ra sao. Nhưng giờ nói chuyện, nghe giọng vẫn bình thường, cô rất mừng.
Bác sĩ CKII Phạm Văn Phương, Trưởng Khoa Ngoại lồng ngực – mạch m.áu Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ cũng dặn dò, tư vấn cho bệnh nhân Liên trước khi xuất viện, về nhà theo dõi sức khỏe. Trong tuần đầu sau thủ thuật, chỗ khối bướu có thể to lên do phản ứng sưng, nhưng sau một tháng thì sẽ teo nhỏ lại và sau 3 tháng thì hầu như biến mất, chỉ còn vết sẹo. Bệnh nhân cần tuân thủ hướng dẫn tái khám định kỳ của bác sĩ. Thông qua hình ảnh siêu âm các lần tái khám, bác sĩ sẽ theo dõi được hiệu quả điều trị triệt để khối bướu.
U tuyến giáp lành tính, dân gian gọi là bướu cổ, chứa đầy chất rắn hoặc chất lỏng hình thành trong tuyến giáp – một tuyến nhỏ nằm trước vùng cổ, ngay trên xương ức. Tỉ lệ mắc bệnh tăng lên theo t.uổi, thường gặp nhiều ở nữ. Theo bác sĩ CKII Phạm Văn Phương, đa phần người dân phát hiện bệnh khi đã có triệu chứng khàn giọng, nuốt nghẹn, sờ ở cổ thấy khối u ngày càng to mới đến bác sĩ thăm khám chứ chưa chủ động tầm soát bệnh định kỳ. Trước đây, việc điều trị bướu cổ và các u tuyến giáp lành tính, bác sĩ thường mổ mở hoặc nội soi từ ngực hoặc nách. Khi phẫu thuật, phải gây mê bệnh nhân, nằm viện lâu ngày và để lại sẹo mổ. Chưa kể, việc phẫu thuật tiềm ẩn một số nguy cơ biến chứng như khàn giọng hay suy giáp.
Hiện nay, việc ứng dụng nhiệt trong điều trị các khối u rất hiệu quả. Bệnh nhân chỉ cần được gây tê tại chỗ khoang quanh tuyến giáp và vẫn tỉnh táo suốt quá trình bác sĩ thực hiện thủ thuật. Các bác sĩ đưa một kim nhỏ vào vùng nhân giáp và sử dụng nhiệt của vi sóng để đốt, phá hủy toàn bộ nhân giáp. Tiến bộ của kỹ thuật này là không phải rạch da, nên sau đốt vi sóng, bệnh nhân chỉ cần nằm lại bệnh viện để bác sĩ theo dõi vài giờ và xuất viện trong ngày. Phương pháp này giúp bảo tồn tối đa chức năng tuyến giáp và hạn chế thấp nhất tỷ lệ biến chứng so với phẫu thuật.
Theo các bác sĩ, dù xử lý khối bướu bằng đốt vi sóng hay phẫu thuật, đều có khả năng tái phát, trừ việc cắt bỏ hoàn toàn tuyến giáp. Do vậy, người có t.iền sử có bướu giáp cần dự phòng ngăn ngừa bệnh, bằng cách tầm soát sức khỏe định kỳ, thực hiện chế độ dinh dưỡng hợp lý, bổ sung muối I-ốt, ăn hải sản, hạn chế ăn rau cải trắng… Bác sĩ lưu ý, tuyến giáp nằm ở vị trí phía trước cổ nên rất dễ nhận ra những biểu hiện khác thường. Mọi người hãy đi khám ngay khi thấy các triệu chứng: sờ thấy khối u ở cổ, nổi hạch to ở cổ, ho mạn tính kéo dài, khàn giọng, khó nuốt, khó thở, đau trong họng hoặc vùng cổ.
Kỹ thuật đốt vi sóng điều trị bướu giáp lành tính đã được triển khai ở một số bệnh viện trong nước và được bảo hiểm y tế thanh toán. Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ mới triển khai kỹ thuật này, đã đăng ký với Sở Y tế, thực hiện quy trình thủ tục để đưa vào danh mục kỹ thuật được thanh toán bảo hiểm y tế giúp người bệnh trong vùng được tiếp cận kỹ thuật cao với chi phí hợp lý.
Bài, ảnh: THU SƯƠNG
Theo baocantho
