Hiện nay, ung thư phổi có tỷ lệ mắc đứng thứ 2 và tỷ lệ t.ử v.ong thuộc hàng cao trong các bệnh ung thư ở Việt Nam.
Hiện gần 30% bệnh nhân được chẩn đoán ung thư phổi không tế bào nhỏ là giai đoạn sớm.
Mỗi năm Việt Nam ghi nhận hơn 26.000 ca mắc mới ung thư phổi
Tại Việt Nam ung thư phổi là một trong những bệnh lý ác tính có số lượng người mắc và tỷ lệ t.ử v.ong hàng đầu trong các bệnh ung thư thường gặp ở hai giới. Theo thống kê ung thư toàn cầu GLOBOCAN, năm 2020, tại Việt Nam tỉ lệ mắc ung thư phổi xếp thứ 2 với 26.262 ca mắc mới chiếm 14.4%, và 23.797 ca t.ử v.ong vì căn bệnh này.
Ung thư phổi được chia thành hai loại chính là ung thư phổi tế bào nhỏ (chiếm khoảng 10-15%) và ung thư phổi không tế bào nhỏ (chiếm khoảng 85%).
GS.TS Lê Văn Quảng – Giám đốc Bệnh viện K cho biết tái phát sau điều trị là một vấn đề người bệnh ung thư phổi không tế bào nhỏ phải đối mặt.
Ước tính có gần 30% bệnh nhân được chẩn đoán ung thư phổi không tế bào nhỏ là giai đoạn sớm. Mục tiêu điều trị chữa khỏi bao gồm điều trị chuẩn như phẫu thuật cắt bỏ u và hóa trị hỗ trợ. Tuy nhiên, ngay cả những bệnh nhân được điều trị với liệu pháp chuẩn thì tỷ lệ tái phát vẫn cao.
Phát biểu tại hội thảo khoa học ” Liệu pháp miễn dịch – Thắp sáng hy vọng chữa khỏi trong điều trị ung thư phổi giai đoạn sớm” do Bệnh viện K và Roche phối hợp tổ chức hôm nay- 13/4 tại Hà Nội,GS.TS Lê Văn Quảng – Giám đốc Bệnh viện K cho biết tái phát sau điều trị là vấn đề người bệnh ung thư phổi không tế bào nhỏ phải đối mặt dù được chẩn đoán và điều trị sớm.
“ Liệu pháp miễn dịch với kết quả giảm tỉ lệ tái phát sẽ là một trong những phương pháp trong điều trị đa mô thức”- GS.TS Lê Văn Quảng nói.
Hiệu quả của liệu pháp bổ trợ miễn dịch trên bệnh nhân ung thư phổi thế nào?
Thông tin tại hội thảo cho thấy, trước đây, điều trị bổ trợ hóa chất sau phẫu thuật là liệu pháp điều trị bổ trợ tiêu chuẩn cho bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ. Tỉ lệ sống còn toàn bộ kém và nguy cơ tái phát cao là thường gặp đối với ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn sớm, mặc dù đã được phẫu thuật triệt để và điều trị hóa trị bổ trợ.
Hiện nay, đã có những bằng chứng y khoa trên thế giới cho thấy hiệu quả của liệu pháp bổ trợ miễn dịch trên bệnh nhân ung thư phổi.
Kết quả từ nghiên cứu công bố trên The Lancet cho thấy liệu pháp miễn dịch cải thiện đáng kể thời gian sống thêm không bệnh cho bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ so với chăm sóc hỗ trợ tốt nhất sau hóa trị bổ trợ.
Số liệu cho thấy liệu pháp miễn dịch giúp giảm 34% nguy cơ tái phát bệnh hoặc t.ử v.ong ở những người mắc ung thư phổi không tế bào nhỏ, nguy cơ này có thể giảm đến 57% nếu bệnh nhân có tỉ lệ bộc lộ thụ thể PD-L1 cao.
Ngày 22/6/2023, Bộ Y tế Việt Nam lần đầu tiên phê duyệt sử dụng liệu pháp miễn dịch sau phẫu thuật và điều trị hóa chất cho bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn sớm.
Tại hội thảo, các bác sĩ chuyên khoa ung bướu đã chia sẻ nhiều kết quả đáng mừng từ thực tế điều trị bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ với liệu pháp miễn dịch.
PGS.TS Phạm Cẩm Phương – Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ về ca bệnh ung thư phổi tại hội thảo.
PGS.TS Phạm Cẩm Phương – Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ thực tế điều trị bệnh nhân nam 70 t.uổi được chẩn đoán mắc ung thư phổi phải từ năm 2020. Bệnh nhân sau đó được điều trị tại Singapore và Việt Nam.
Sau quá trình điều trị phẫu thuật cắt nội soi thùy phổi có u, nạo vét hạch, đ.ánh giá sau phẫu thuật, bệnh nhân tiếp tục được điều trị bằng hóa trị và điều trị bổ trợ bằng liệu pháp miễn dịch. Bệnh nhân sau đó tái khám định kỳ và hiện tại sau gần bốn năm hiện ổn định, chưa phát hiện tái phát.
Làm gì để phòng ngừa ung thư phổi?
Theo các chuyên gia ung thư, để phòng ung thư phổi, cần hạn chế các chất, tác nhân gây bệnh ung thư như t.huốc l.á, thực phẩm, hóa chất độc hại… Bên cạnh đó duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học, tập thể dục thể thao đều đặn và thường xuyên thăm khám sức khỏe định kỳ…
Về dấu hiệu nhận biết ung thư phổi nói chung cũng như các triệu chứng thường gặp của ung thư phổi không tế bào nhỏ gồm: ho nhiều, ho ra m.áu, đau ngực, viêm phổi tái diễn một vị trí, tràn dịch màng phổi, đau vai, tay… Triệu chứng do chèn ép: khó nuốt, khàn tiếng, hội chứng tĩnh mạch chủ trên…
Ho nhiều, ho ra m.áu là một trong những dấu hiệu điển hình của ung thư phổi
Tuy nhiên, ho là dấu hiệu gặp trong ung thư phổi nhưng ho cũng biểu hiện rất nhiều bệnh lý khác. Do đó, các chuyên gia nhấn mạnh, nếu xuất hiện ho nhiều, ho ra m.áu, đau đầu, đau ngực, thỉnh thoảng bị co giật, đặc biệt giảm cân rất nhanh, người dân cần đi khám sức khỏe sớm để được chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời.
Yếu tố tăng nguy cơ mắc ung thư ở người trẻ
Lão hóa sớm có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư ở người trẻ. Đây là kết quả nghiên cứu mới được công bố tại Mỹ.
Theo nghiên cứu, những người sinh sau năm 1965 có nguy cơ bị lão hóa sớm hơn 17% so với người sinh vào các thập kỷ trước đó.
Kết quả nghiên cứu trên được công bố tại Hội nghị thường niên của Hiệp hội Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ (AACR) ở San Diego, California.
Ông Ruiyi Tian – nghiên cứu sinh tại Trường Y thuộc Đại học Washington ở St. Louis cho biết: “Trong lịch sử, cả ung thư và lão hóa đều được coi là mối lo ngại chủ yếu của những người lớn tuổi”.
Trong nghiên cứu, chẩn đoán ở bệnh nhân dưới 55 t.uổi được coi là ung thư khởi phát sớm. Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ 148.724 người sử dụng cơ sở dữ liệu Biobank của Vương quốc Anh.
Nhóm nghiên cứu ước tính t.uổi sinh học của mỗi người bằng cách sử dụng 9 dấu ấn sinh học trong m.áu. Sau đó, so sánh với t.uổi theo thời gian của họ. Những người có t.uổi sinh học lớn hơn có nguy cơ mắc ung thư phổi khởi phát sớm cao hơn 42%. Tỷ lệ này đối với ung thư đường tiêu hóa khởi phát sớm hơn là 22% và ung thư tử cung là 36%.
Chẩn đoán ở bệnh nhân dưới 55 t.uổi được coi là ung thư khởi phát sớm.
Các nhà nghiên cứu cũng xác định, những người sinh sau năm 1965 có nguy cơ bị lão hóa sớm hơn 17% so với những người sinh vào các thập kỷ trước đó.
“Những phát hiện nhấn mạnh rằng, quá trình lão hóa sớm ngày càng phổ biến ở các nhóm sinh kế tiếp. Tình trạng đó có khả năng đóng vai trò là yếu tố nguy cơ quan trọng hoặc yếu tố trung gian cho yếu tố nguy cơ khác nhau liên quan đến môi trường và lối sống, dẫn đến ung thư khởi phát sớm”, nhà nghiên cứu Tian cho biết.
Các nhà nghiên cứu bày tỏ hy vọng, những phát hiện này sẽ dẫn đến những biện pháp can thiệp để làm chậm quá trình lão hóa sinh học như một “con đường mới để phòng ngừa ung thư”.
Nhà nghiên cứu Tian nhấn mạnh, điều quan trọng là thế hệ trẻ phải có ý thức hơn về sức khỏe và xem xét những tác động của quá trình lão hóa nhanh chóng.
