Đột quỵ là một căn bệnh nguy hiểm và sẽ còn nguy hiểm hơn nữa với những đối tượng này
Để giảm thiểu được rủi ro của căn bệnh đột quỵ, nhất là với những người đang điều trị bệnh tiểu đường, cao huyết áp ngoài tuân thủ điều trị theo chỉ định của bác sỹ thì cũng nên điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày trong những ngày giá rét này.
Ảnh minh họa. Nguồn internet
Với bệnh nhân tiểu đường: Ngoài việc giảm đường, hạn chế mỡ, kiêng phủ tạng động vật…, cũng nên chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Những bệnh nhân sử dụng insulin càng phải chú ý chia nhỏ bữa, để tránh việc hạ đường huyết do dùng thuốc.
Bệnh nhân cao huyết áp: Cần tuân thủ nghiêm ngặt việc hạn chế muối trong bữa ăn. Việc giảm muối tùy thuộc vào tình trạng bệnh. Trong trường hợp cao huyết áp chưa có biến chứng suy tim thì bệnh nhân nên ăn khoảng 5g muối/ngày (tương đương 1 thìa cà phê muối tinh). Tuy nhiên, nếu bệnh nhân đã có biến chứng suy tim, khẩu phần muối cần giảm xuống dưới 2g/ngày.
Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần tuân thủ nguyên tắc chung như: đảm bảo bữa ăn đầy đủ và cân bằng dinh dưỡng; hạn chế tối đa việc uống rượu bia; đảm bảo mặc ấm; không ra ngoài khi thời tiết quá lạnh; tránh sự thay đổi nhiệt độ hay tư thế đột ngột…
Thời điểm có nguy cơ đột quỵ cao nhất thường là đêm khuya và sáng sớm. Thường thời điểm đó người cao t.uổi hay rời khỏi giường để đi tiểu hoặc tập thể dục. Mà đây lại là khoảng thời gian nhiệt độ xuống thấp nhất trong ngày, nên nếu như không cẩn thận thì người cao t.uổi sẽ có nguy cơ bị đột quỵ.
Việc thay đổi tư thế đột ngột hoặc thay đổi nhiệt độ đột ngột đều là những những yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ, đặc biệt là với người cao t.uổi. Do đó, khi vừa tỉnh giấc, người dân không nên ngồi dậy ngay, mà cần nằm thêm một vài phút sau đó từ từ ngồi dậy tránh thay đổi tư thế đột ngột.
Để phòng đột quỵ, mọi người cần có thói quen sinh hoạt lành mạnh như: tích cực vận động thể dục thể thao, hạn chế sử dụng thức ăn nhanh, các thực phẩm chế biến sẵn, nói không với t.huốc l.á, hạn chế bia rượu, thường xuyên đo huyết áp và khám định kỳ.
Khi trời rét, việc sử dụng máy sưởi cũng cần đặc biệt chú ý, nhất là với người cao t.uổi; Không để nhiệt độ quá chênh lệch so với ngoài trời.
Khi thấy cơ thể có những dấu hiệu đột ngột như tê bì, méo miệng, nói ngọng, chóng mặt, thị lực giảm, đau đầu dữ dội mà không rõ nguyên nhân… cần nghĩ ngay tới đột quỵ. Người bệnh cần được đưa tới bệnh viện càng sớm càng tốt để tận dụng thời gian vàng sau đột quỵ là 3 – 6 giờ đầu.
9 giải pháp dự phòng tránh nguy cơ đột quỵ, nhồi m.áu cơ tim trong mùa lạnh
Đột quỵ và nhồi m.áu cơ tim là những bệnh lý đe dọa tính mạng có thể bắt gặp ở mọi lứa t.uổi. Để phòng ngừa hai căn bệnh nguy hiểm này đừng quên những giải pháp dự phòng quan trọng.
Theo bác sĩ Trần Quốc Khánh – Bệnh viện hữu nghị Việt Đức, nhồi m.áu cơ tim cùng với đột quỵ vẫn luôn là hai nguyên nhân đứng số 1 và số 2 gây t.ử v.ong cho con người trên toàn Thế giới.
Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp m.áu cho một phần não của chúng ta bị giảm hoặc mất hoàn toàn do mạch m.áu não bị tắc hoặc bị vỡ, các mô não không nhận được oxy và chất dinh dưỡng dẫn đến tế bào não bắt đầu c.hết dần trong vài phút.
Bác sĩ Khánh chỉ ra hai loại đột quỵ chính theo thương tổn gồm: Thể mạch m.áu não bị tắc nghẽn (Nhồi m.áu não) và thể mạch m.áu não bị vỡ (Xuất huyết não). Một số người có thể chỉ bị gián đoạn tạm thời lưu lượng m.áu đến não => gọi là cơn thiếu m.áu cục bộ thoáng qua (Transients Ischemic Attack-TIA), chúng thường không gây ra các triệu chứng lâu dài tuy nhiên đây cũng là “điềm báo” về nguy cơ chúng ta bị đột quỵ về sau nếu không được dự phòng sớm.
Nhồi m.áu cơ tim (Heart Attack hay Myocardial Infarction) về cơ chế giống như thể nhồi m.áu não, tức là các tế bào cơ tim bị thiếu m.áu cấp tính do mạch nuôi tim (Mạch vành) bị tắc nghẽn khiến tim bị “chết” một phần hoặc toàn bộ và dẫn đến t.ử v.ong rất nhanh.
Để phòng ngừa hai căn bệnh nguy hiểm này cần có một chế độ ăn uống hợp lý, rèn luyện sức khỏe điều độ và thay đổi thói quen sinh hoạt theo lời khuyên từ các bác sĩ, chuyên gia. (Ảnh minh họa)
Với hai thương tổn này (Đột quỵ và nhồi m.áu cơ tim) bác sĩ Khánh nhấn mạnh, mỗi người cần nắm rõ các giải pháp dự phòng và thực hành chúng để bảo vệ chính mình và người thân trong gia đình tránh những cuộc chia ly trong đường đột:
1. Luôn tuân thủ điều trị và kiểm soát đường m.áu, mỡ m.áu và huyết áp với những người cao huyết áp, tiểu đường hay tăng mỡ m.áu. Đây là giải pháp được đ.ánh giá quan trọng nhất.
2. Xây dựng và duy trì những thói quen tốt cho sức khoẻ hằng ngày như không hút t.huốc l.á, giảm rượu mạnh, ngủ trước 23h và dậy sớm thể dục (Đi bộ, chạy bộ, đạp xe, tập Yoga, dưỡng sinh, bài tập với bóng Gym tại nhà…).
Bác sĩ Khánh lưu ý, gần tết và tết mọi người hay phá vỡ những thói quen này và rất dễ phải trả giá bằng chính mạng sống của mình. Khi chúng ta thể dục thể thao thường xuyên, hệ thống tim mạch được cải thiện, thành mạch m.áu tăng cường sức bền và những khối xơ vữa cũng được loại bỏ.
3. Tránh những thói quen không tốt trong ăn uống làm tăng nguy cơ bị đột quỵ/nhồi m.áu cơ tim như ăn quá mặn, ăn nhiều thực phẩm xào – rán – quay – nướng, thịt nguội, xúc xích hay những thực phẩm đóng hộp công nghiệp. Nên tạo thói quen ăn sáng đủ đầy, ăn trưa vừa phải và ăn tối ít, thực phẩm thì nên ưu tiên kho nhạt, luộc, hấp, nấu canh, salad.
4. Tránh ngồi lâu 1 tư thế vì rất dễ hình thành những cục huyết khối b.ắn đi gây tắc mạch não, mạch vành, mạch phổi. Khi ngồi máy bay-ô tô dường dài, ngồi làm việc lâu… cứ tối đa 60 phút thì rời khỏi vị trí, vận động ép giãn cơ thể, vươn thở, co duỗi tay chân dăm phút.
5. T.huốc l.á, rượu mạnh, tiểu đường, béo phì, cao huyết áp và bệnh rung nhĩ – loạn nhịp là 6 nguy cơ “hạng nặng” dẫn đến đột quỵ/nhồi m.áu cơ tim cần loại bỏ hoặc kiểm soát tốt ngay từ bây giờ, anh chị nhé! Nếu dùng chất cồn, ưu tiên rượu vang, rượu nhẹ dưới 30 độ.
6. Người có nguy cơ cao bị đột quỵ/nhồi m.áu cơ tim bao gồm: Tăng cân béo phì, ít vận động thể thao, người bị cao huyết áp – tiểu đường – tăng mỡ m.áu, người có t.iền sử người thân bị tai biến – nhồi m.áu, người đang chữa ung thư, người bị bệnh thận mạn tính hoặc bị bệnh hệ thống – miễn dịch, phụ nữ có t.iền sử bị tiểu đường thai nghén hoặc t.iền sản giật, người nằm lâu sau phẫu thuật (thay khớp, phâu thuật ổ bụng…).
Những ai có một hay nhiều những yếu tố trên nên tạo thói quen đi kiểm tra sức khoẻ định kỳ hằng năm đặc biệt là khám chuyên khoa tim mạch. Nếu cần, nên chụp cắt lớp khảo sát mạch vành tim, chụp cộng hưởng từ sọ não mạch m.áu não, siêu âm động mạch cảnh hai bên… để phát hiện sớm những bất thường trong hệ thống mạch m.áu.
7. Stress là một nguyên nhân lớn dẫn đến đột quỵ/nhồi m.áu cơ tim, buông bỏ bớt và luôn trân quý từng ngày được sống.
8. Mùa lạnh này tránh để cơ thể tiếp xúc với sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, đặc biệt người già. Sau khi tỉnh giấc hoặc sau tiệc rượu chưa vội tung chăn rời khỏi giường hoặc “lao” ra đường ngay.
Luôn xoa lòng bàn tay bàn chân vào nhau hoặc khởi động cơ thể trong chăn một lúc trước khi ra ngoài hoặc cần mặc ấm trước khi rời tiệc vì ăn mặc phong phanh rất dễ tai biến.
9. Vô cùng để ý đến những dấu hiêu báo trước dù mơ hồ nhưng lại có ý nghĩa rất lớn để phát hiện và xử lý kịp thời tai biến, nhồi m.áu gồm:
Đột ngột đau nhức đầu hoặc đang ăn cơm tự nhiên rơi đũa hoặc lắp bắp nói khó, đó là những dấu hiệu của đột quỵ.
Ngoài ra có thể kiểm tra nhanh thêm những dấu hiệu như bảo người đó nói to chứ “A” với hơi dài, hoặc bảo thè lưỡi, huýt sáo… Nếu lưỡi lệch 1 bên, khó khăn khi huýt sáo, méo miệng, không nói tròn vành chữa A… cần liên hệ xe cấp cứu để đưa bệnh nhân đến viện nhanh nhất có thể.
Chủ động chụp cắt lớp vi tính sọ não, cộng hưởng từ sọ não để phát hiện sớm những thương tổn. Vì với bệnh lý này, thà chụp không có gì còn hơn theo dõi chưa chụp mà làm mất đi thời gian vàng trong xử trí.
Hồi hộp đ.ánh trống ngực, kích thích vã mồ hôi kèm đau thắt ngực trái, cơn đau có thể lan sau lưng hoặc lan lên vai trái… Cần nghĩ đến nhồi m.áu cơ tim. Để bệnh nhân nằm yên nghỉ ngơi tránh lo lắng, gắng sức và gọi nhân viên y tế kịp thời.
