Các nhà khoa học đã thực hiện thử nghiệm vắc xin M72 / AS01E ngừa lao mới trên gần 3.600 người ở châu Phi bị bệnh lao tiềm ẩn và thu được hiệu quả 50%, mở ra hy vọng thay đổi thực trạng công tác phòng ngừa căn bệnh c.hết người này.
Vắc xin mới bao gồm các protein được lấy từ vi khuẩn. Những protein này có thể kích hoạt một phản ứng miễn dịch – Ảnh: Getty Images
Theo The Daily Mail, loại vắc xin thử nghiệm M72 / AS01E của gã khổng lồ dược phẩm GlaxoSmithKline đã được chứng minh là có hiệu quả đối với dạng bệnh lao phổ biến nhất. Vắc xin đã được thử nghiệm ở châu Phi trên khoảng 3.600 tình nguyện viên mắc bệnh lao tiềm ẩn (không có triệu chứng – Latent TB).
Vắc xin đã có thể ngăn chặn hình thức tiềm ẩn phát triển thành tích cực trong 50% trường hợp. Hiệu quả bắt đầu biến mất một chút sau 2 năm. Cho đến nay, đã có một loại vắc xin ngừa bệnh lao, nhưng không hiệu quả lắm và chỉ được chỉ định cho trẻ nhỏ. Các nhà khoa học từ lâu đã nghiên cứu một loại vắc xin có thể có hiệu quả với người lớn.
Vắc xin mới bao gồm các protein được lấy từ vi khuẩn. Những protein này có thể kích hoạt một phản ứng miễn dịch. Các nhà khoa học đã tiến hành thử nghiệm, một nửa số tình nguyện viên đã được tiêm 2 liều vắc xin mỗi tháng. Số còn lại được dùng giả dược. Thời gian theo dõi là 3 năm.
Kết quả, 26 người trong nhóm đối chứng bị bệnh lao hoàn toàn vào cuối kỳ thử nghiệm, trong khi ở nhóm chính được tiêm vắc xin chỉ có 13 người bị. Mặc dù hiệu quả 50% không phải là kết quả nổi bật nhất, nhưng chỉ số này rất đáng khích lệ và thực sự có thể thay đổi tình hình tiêm chủng ngừa lao.
Tổ chức y tế thế giới (WHO) mong muốn giảm 90% số ca mắc lao mới mỗi năm và giảm số ca t.ử v.ong 95% vào năm 2035. Ước tính năm 2018 có khoảng 10 triệu ca mắc lao mới và 1,5 triệu ca t.ử v.ong do căn bệnh gây c.hết người trên toàn thế giới.
Vũ Trung Hương
Theo motthegioi
Chữa khỏi lao không còn là giấc mơ
Bị lao phổi mà không biết, người đàn ông đã lây bệnh cho hai con trai của mình. Nhưng nếu biết và điều trị sớm, việc chữa khỏi lao không còn là giấc mơ.
“Lời trăn trối day dứt của người cha”
Ông T. (Cà Mau) có cuộc sống viên mãn, quây quần bên con cháu khi ở t.uổi 80. Ông T. có ba người con trai sống gần nhau và cứ sáu tháng, ông lại chuyển tới ở cùng gia đình một người con theo lịch chăm sóc định kỳ mà gia đình đã thống nhất.
Với ông T. cuộc sống ở t.uổi xế chiều rất viên mãn, ngoại trừ việc ông bị ho thường xuyên, mà ông và cả gia đình tin rằng đó là hậu quả của hơn 60 năm hút thuốc. Do vậy, ông chưa nghĩ đến việc đi khám hay tới bệnh viện kiểm tra sức khỏe.
Cán bộ y tế tiến hành sàng lọc, xét nghiệm lap tại các hộ gia đình.
Chỉ đến một ngày, ông T. ho ra rất nhiều m.áu và được đưa đi khám, cả gia đình mới biết ông đã bị lao phổi, với tổn thương nặng nề. Và chỉ 1 tuần sau đó, 2 trong số 3 người con trai của ông cũng được chẩn đoán lao phổi theo chương trình sàng lọc người tiếp xúc.
Đến khi nói lời từ biệt cuối cùng với con cháu, ông T. chỉ dặn lại rằng: “Giá như cha biết về căn bệnh này và đi khám bác sĩ sớm hơn. Các con đừng giống như cha”.
Với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, bệnh lao có thể dễ dàng chẩn đoán và chữa khỏi. Tuy nhiên, nhận thức về bệnh lao của nhiều người dân, như gia đình ông T. còn vô cùng hạn chế.
Chữa khỏi lao không còn là giấc mơ
Mỗi năm, có 10 triệu người mắc lao trên toàn thế giới, trong đó, tại Việt Nam ghi nhận hơn 120.000 ca. Bệnh lao do vi khuẩn lao gây ra, có thể lây truyền qua đường hô hấp khi người lành hít phải vi khuẩn bị phát tán trong không khí. Lao chủ yếu gây bệnh ở phổi, nhưng cũng có thể gây bệnh ở cơ quan khác như hạch, xương, màng não… Mặc dù vaccine BCG được sử dụng rộng rãi trên thế giới, vaccine này chỉ bảo vệ được trẻ nhỏ khỏi các bệnh lao thể nặng.
Chủ tịch Hội lao và bệnh phổi quốc tế, Trưởng nhóm nghiên cứu Hô hấp và Dịch tễ môi trường của Viện nghiên cứu Y khoa Woolcock, GS. Guy Marks cảnh báo: “Không khám và điều trị sớm, bệnh có thể lây lan như cách mà ông T. đã lây cho 2 con trai, làm tăng nguy cơ t.ử v.ong, giảm sức lao động và gây ra gánh nặng kinh tế lớn cho gia đình người bệnh. Ước tính trên thế giới mỗi năm có 1,8 triệu người c.hết vì lao, nhiều hơn bất cứ căn bệnh lây nhiễm nào khác”.
GS. Guy Marks (giữa) trong chuyến công tác tại Cà Mau.
Bắt tay với PGS. Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình Chống lao Quốc gia Việt Nam, GS. Guy Marks đã tham gia dự án có tên “ACT3” đầy tham vọng từ năm 2014 tại Việt Nam. Theo đó, triển khai nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng, chủ động sàng lọc phát hiện bệnh lao tại cộng đồng sử dụng xét nghiệm Xpert có độ nhậy và độ đặc hiệu cao.
PGS Nguyễn Viết Nhung cho biết: “Cán bộ y tế tiến hành sàng lọc tại hộ gia đình, hỏi về triệu chứng và xét nghiệm đờm sử dụng kỹ thuật của sinh học phân tử cho tất cả mọi người dân mỗi năm một lần. Kết quả nghiên cứu đã cho thấy việc sàng lọc và điều trị lao trong 3 năm liên tục đã làm giảm tỷ lệ hiện mắc lao ở người lớn và tỷ lệ mới nhiễm lao ở t.rẻ e.m giảm gần 50%”.
Kết quả nghiên cứu ACT3 được đăng tải trên tạp chí New England Journal of Medicine, cung cấp bằng chứng khoa học xác đáng khẳng định việc các quốc gia có thể giảm tỷ lệ mắc lao hướng tới mục tiêu chấm dứt bệnh lao bằng cách ứng dụng khoa học kỹ thuật hiện đại với phương pháp tiếp cận chủ động.
“Kết quả nghiên cứu này đã truyền cảm hứng cho cộng đồng chống lao toàn thế giới, mở ra một hướng đi mang tính đột phá cho chiến lược chấm dứt bệnh lao không chỉ cho Việt Nam mà còn cho các nước có gánh nặng bệnh lao cao trên thế giới”, GS. Guy Marks khẳng định./.
Theo VOV
