Triệu chứng hay gặp nhất của ung thư phổi là ho khan, ho kéo dài. Vì thế, nhiều người chủ quan nghĩ đơn giản do viêm phổi, viêm phế quản, viêm họng…
Mỗi năm trên thế giới có hơn 2 triệu ca mắc mới ung thư phổi và 1,76 triệu người t.ử v.ong. Năm 2020, Việt Nam có thêm 26.262 người mắc ung thư phổi và 23.000 người t.ử v.ong.
Ung thư phổi là bệnh lý ung thư có tỷ lệ mắc và t.ử v.ong cao đứng thứ 2 tại nước ta. Các triệu chứng của căn bệnh này không rõ ràng, điển hình.
Theo PGS.TS Lê Văn Quảng, Phó giám đốc Bệnh viện K, Việt Nam nằm ở Đông Á là một trong 3 khu vực có tỷ lệ mắc ung thư phổi cao nhất thế giới cùng với Bắc Mỹ và châu Âu. Ngay cả khi phát hiện rất sớm, tỷ lệ sống sau 5 năm cũng không cao như các loại ung thư khác, chỉ 8- 44%. Tại Việt Nam, cũng có rất ít bệnh nhân ung thư phổi sống được 5-6 năm. Với những trường hợp bị ung thư phổi di căn, thời gian sống chỉ được 3-6 tháng do ung thư phổi tiến triển nhanh.
TS. BS Nguyễn Khắc Kiểm, Phó giám đốc Trung tâm phẫu thuật nội soi Robot, Trưởng khoa Ngoại lồng ngực, Bệnh viện K cho biết triệu chứng hay gặp nhất của ung thư phổi là ho khan, ho kéo dài. Người dân thấy húng hắng ho, ho khan thì nghĩ là viêm họng, đặc biệt là người hút t.huốc l.á nghĩ đơn giản chỉ là viêm nhiễm ở phổi, viêm phế quản nên chủ quan không đi khám.
TS.BS Nguyễn Khắc Kiểm, Phó giám đốc Trung tâm phẫu thuật nội soi Robot, Trưởng khoa Ngoại lồng ngực, Bệnh viện K.
“Nếu ho do viêm nhiễm thông thường, chúng ta chỉ cần dùng một đơn kháng sinh của bác sĩ kê thì thường bệnh sẽ đỡ. Tuy nhiên, nếu do ung thư phổi thì dù uống thuốc có thể không đỡ, ho kéo dài. Vì thế, những người ho kéo dài 2 tháng bắt buộc phải đi khám”, TS Kiểm nhấn mạnh.
Theo bác sĩ, ngoài ra ung thư phổi còn có các dấu hiệu khác là đau ngực, lúc đầu đau tức nhẹ, lúc có lúc không, không thường xuyên, thỉnh thoảng nhói đau ngực. Đây cũng là dấu hiệu cảnh báo của ung thư phổi. Người bệnh cũng có thể thỉnh thoảng khạc đờm, có chút dây m.áu nhỏ hay vào buổi sáng dậy đ.ánh răng ho khạc ra đờm, khạc một tí m.áu.
Nếu có những dấu hiệu trên người bệnh cần đi khám, làm các xét nghiệm, sàng lọc phát hiện sớm. Việc điều trị ung thư phổi thường khó khăn hơn so với các bệnh lý ung thư khác. Vì vậy, việc chủ động đi tầm soát ung thư phổi của người bệnh là hết sức quan trọng.
Để chẩn đoán ung thư phổi, người bệnh sẽ được khám lâm sàng, xét nghiệm m.áu, chụp X-quang phổi, khi có dấu hiệu nghi ngờ sẽ được sinh thiết.
Những người ở t.uổi trung niên 50-60 t.uổi, có t.iền sử hút thuốc cần đi khám sức khỏe định kỳ, tối thiểu 6 tháng 1 lần. Hình thức khám có thể chỉ đơn giản bằng cách chụp X-quang phổi, tuyến huyện cũng có thể làm, có điều kiện có thể chụp CT liều thấp. Với các phương tiện chẩn đoán hiện nay, các bác sĩ có thể phát hiện khối u từ rất sớm 0,5-1cm, việc điều trị giai đoạn sớm đem lại hiệu quả rất tốt cho người bệnh, bác sĩ Kiểm cho biết.
Ngoài ra, người bệnh có thể làm một số xét nghiệm m.áu, các chất chỉ điểm khối u, nếu thông số cao có thể hướng tới tổn thương của ung thư phổi, từ đó chụp X-quang, chụp CT phổi.
Phòng bệnh
Ung thư phổi cũng được xếp vào nhóm khó phát hiện sớm. Vì thế, dự phòng bệnh được coi là chiến lược quan trọng nhất. Theo đó, người dân không hút t.huốc l.á, tránh xa khói thuốc, cải thiện vệ sinh công nghiệp và tránh tiếp xúc với khói bụi, đi khám sức khỏe định kỳ.
Với những người ngoài 50, bác sĩ khuyến cáo cần tầm soát ung thư phổi 6 tháng – 1 năm/lần. Đặc biệt với người hay hút t.huốc l.á, thuốc lào nhiều nên đi tầm soát sớm hơn.
Chỉ ho thôi, cô giáo sốc nặng khi biết là ung thư phổi giai đoạn cuối
Jeanine Pucci (43 t.uổi) đến từ New York (Mỹ) đã rất ngạc nhiên khi biết rằng cơn ho dai dẳng của cô là một điều gì đó nghiêm trọng hơn, theo Everyday Health .
Nên đi khám ngay, dù chỉ ho dai dẳng không khỏi – ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK
Jeanine chưa bao giờ hút thuốc. Là giáo viên, cảm lạnh chỉ là một phần của công việc. Vì vậy, khi bị ho, cô cho rằng mình đã lây bệnh cảm cúm từ học sinh của mình.
“Nhưng cơn ho hầu như không khỏi”, Pucci nhớ lại.
Sau khoảng 2 tháng bị ho dai dẳng và bạn bè thúc giục, cuối cùng cô đã đi chụp X-quang phổi, và phát hiện một khối u trên phổi.
Một bác sĩ tại trung tâm điều trị ung thư Memorial Sloan Kettering (Mỹ) sau đó nói rằng cô bị ung thư phổi giai đoạn cuối đã di căn vào xương, theo Everyday Health .
Tin này thực sự g.ây s.ốc, một phần vì ung thư đã quá nặng, nhưng một phần là vì Pucci không phải là người hút thuốc.
Ung thư phổi không chỉ là “bệnh của người hút thuốc”
Thật không may, trường hợp của cô Pucci không phải là duy nhất, có hàng triệu người không hút thuốc c.hết vì ung thư phổi mỗi năm, và các nghiên cứu đã chỉ ra rằng phụ nữ không hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi còn cao hơn nam giới không hút thuốc, mặc dù lý do tại sao vẫn chưa rõ, theo Everyday Health .
Hiện vẫn chưa có phương pháp tiêu chuẩn nào để phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn đầu.
Thực tế, hầu hết các chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn đầu là tình cờ, tiến sĩ Albert Rizzo, Trưởng khoa Chăm sóc phổi tại Bệnh viện Christiana ở Newark, Delaware (Mỹ), cho biết.
Bệnh nhân đi chụp CT Scan vì những lý do khác và vô tình phát hiện mình bị ung thư.
Ông nói: “Đó là lý do tại sao việc tầm soát ung thư phổi cho những người có nguy cơ cao là rất quan trọng”.
Phương pháp sàng lọc điển hình là chụp CT Scan hằng năm.
Giai đoạn cuối là khi ung thư đã lan đến các bộ phận ở xa, như xương hoặc não – ẢNH: SHUTTERSTOCK
Những ai nên tầm soát ung thư phổi hằng năm?
Người cao t.uổi – từng hút thuốc
Những người từ 55 đến 80 t.uổi, có t.iền sử hút t.huốc l.á hoặc thuộc gia đình có t.iền sử ung thư phổi.
Thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại
Tiếp xúc với khí radon, amiăng, crom, niken và khói t.huốc l.á thụ động cũng có thể làm tăng nguy cơ của ung thư phổi.
Ho dai dẳng hoặc đau lưng
Nhưng đối với những người không có nguy cơ cao, triệu chứng duy nhất chỉ là ho dai dẳng hoặc đau lưng, theo Everyday Health .
Với những triệu chứng có vẻ “nhẹ” như vậy, chắc chắn, nhiều người sẽ không đi khám ngay lập tức, tiến sĩ Rizzo nói. Và thường là họ chờ cho đến khi xuất hiện thêm các triệu chứng, khi ung thư đã trở nên khá nặng, đã đến giai đoạn muộn, thì mới đi khám.
Nên đi khám ngay, dù chỉ ho dai dẳng không khỏi.
Các giai đoạn của ung thư phổi
Các chuyên gia dựa vào kích thước và sự lây lan của khối u để mô tả các giai đoạn của ung thư phổi, như sau, theo Medical News Today .
1. Giai đoạn ẩn:
Chụp X-quang chưa thấy ung thư, nhưng các tế bào ung thư có thể xuất hiện trong đờm hoặc chất nhầy.
2. Giai đoạn 0:
Chỉ có các tế bào bất thường ở lớp trên cùng của các tế bào lót đường thở.
3. Giai đoạn 1:
Một khối u xuất hiện trong phổi, nhưng có kích thước từ 4 cm trở xuống và chưa lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
4. Giai đoạn 2:
Khối u từ 7 cm trở xuống và có thể đã lan sang các mô và hạch bạch huyết lân cận.
5. Giai đoạn 3:
Ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết và đến các bộ phận khác của phổi và khu vực xung quanh.
6. Giai đoạn 4:
Ung thư đã lan đến các bộ phận ở xa, như xương hoặc não, theo Medical News Today .
Các triệu chứng của ung thư phổi
Người bị ung thư phổi có thể không có bất kỳ triệu chứng nào cho đến giai đoạn muộn.
Nếu các triệu chứng xuất hiện, chúng có thể giống với bệnh n.hiễm t.rùng đường hô hấp, theo Medical News Today .
Một số triệu chứng có thể xảy ra bao gồm:
Thay đổi giọng nói như khàn giọng
Viêm phổi hoặc viêm phế quản thường xuyên
Sưng hạch bạch huyết ở giữa ngực
Ho kéo dài, càng ngày càng nặng
Tức ngực
Khó thở và thở khò khè
Theo thời gian, cũng có thể gặp các triệu chứng nghiêm trọng hơn, như:
Đau ngực dữ dội
Đau xương và gãy xương
Đau đầu
Ho ra m.áu
Có các cục m.áu đông
Chán ăn và sụt cân
Mệt mỏi.
