Ung thư cổ tử cung là một trong những bệnh phổ biến nhất ở phụ nữ, đặc biệt trong độ t.uổi 30 trở lên. Vì thế từ lứa t.uổi này, chị em được khuyến cáo thực hiện xét nghiệm, sàng lọc ung thư cổ tử cung.
Ung thư cổ tử cung là một trong những bệnh phổ biến nhất ở phụ nữ, đặc biệt trong độ t.uổi 30 trở lên. Năm 2018, Việt Nam có khoảng gần 4.200 ca mắc mới và có hơn 2.400 ca t.ử v.ong vì căn bệnh này.
Ung thư cổ tử cung là gì?
Cổ tử cung dài khoảng 5cm, nằm giữa tử cung và â.m đ.ạo. Đầu mở của cổ tử cung thông với â.m đ.ạo, được bao phủ bởi một lớp mô mỏng, lớp mô này được tạo thành từ các tế bào.
Ung thư cổ tử cung là một bệnh lý ác tính của tế bào gai hoặc biểu mô tuyến cổ tử cung, hình thành khi các tế bào ở cổ tử cung phát triển bất thường, tạo ra khối u trong cổ tử cung, nhân lên vô kiểm soát và xâm lấn khu vực xung quanh, thậm chí di căn đến các bộ phận khác trong cơ thể.
Khi nào cần xét nghiệm sàng lọc?
Ung thư cổ tử cung là một trong những bệnh phổ biến nhất ở phụ nữ đặc biệt trong độ t.uổi 30 trở lên.
Bệnh nhân ung thư cổ tử cung phải chịu nhiều hậu quả nặng nề như suy giảm sức khỏe, nguy cơ vô sinh, suy kiệt về tài chính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và hạnh phúc gia đình.
Trong khi đó, nếu phát hiện sớm, ung thư tử cung có tiên lượng điều trị tốt, người bệnh có chất lượng sống tốt.
Tất cả những phụ nữ từng có quan hệ t.ình d.ục nên được sàng lọc ung thư CTC sớm, định kỳ, nhất là 30 t.uổi trở lên.
Căn bệnh này hoàn toàn có thể phát hiện sớm nhờ tầm soát định kỳ. Theo đó, khi đi khám phụ khoa định kỳ, bác sĩ sẽ lấy mẫu làm xét nghiệm sàng lọc ung thư cổ tử cung, cùng với tiêm phòng vắc xin, đây là cách phòng tránh và phát hiện sớm nhất bệnh ung thư cổ tử cung.
Khi đi khám sàng lọc nguy cơ ung thư cổ tử cung, bệnh nhân thường được thực hiện những bước sau:
– Khám phụ khoa
– Soi cổ tử cung: Phát hiện tổn thương sớm bất thường tại cổ tử cung
– Thực hiện xét nghiệm Pap smear và HPV: Xét nghiệm Pap được thực hiện nhằm tìm kiếm sự thay đổi trong các tế bào cổ tử cung, là một xét nghiệm rất đơn giản để tìm những biến đổi bất thường của tế bào cổ tử cung.
Đây là một xét nghiệm đơn giản, bác sĩ lấy dịch â.m đ.ạo trong lần đi khám phụ khoa để tiến hành xét nghiệm, với chi phí rẻ, dễ thực hiện.
– Xét nghiệm HPV: rất có giá trị trong sàng lọc ung thư cổ tử cung.
Đây là xét nghiệm được chỉ định cho phụ nữ từ 25 t.uổi trở lên, đã có quan hệ t.ình d.ục. Xét nghiệm HPV cho biết bạn có nhiễm HPV 16 và 18 cùng 12 loại HPV nguy cơ cao hay không trước khi phát hiện có biến đổi tế bào cổ tử cung.
– Sinh thiết cổ tử cung: khi phát hiện dấu hiệu bất thường qua soi cổ tử cung hoặc xét nghiệm Pap smear có tế bào bất thường.
– Các xét nghiệm khác: siêu âm ổ bụng, xét nghiệm m.áu…
– Đọc kết quả và tư vấn (hoặc chỉ định khác nếu có).
Vì thế, các chuyên gia khuyến cáo chị em nên thực hiện tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ. Cần lưu ý khi đi khám tầm soát phải sạch k.inh n.guyệt. Khoảng 2 ngày trước khi thử Pap không bôi kem hay đặt thuốc vào â.m đ.ạo. Không nên sinh hoạt t.ình d.ục trong vòng 1 -2 ngày trước khi thử Pap.
Các chuyên gia lưu ý, t.uổi càng cao thì nguy cơ mắc bệnh càng tăng, đặc biệt là trên 35 t.uổi. Vì thế, việc tầm soát ung thư định kỳ rất quan trọng để phát hiện sớm, tăng chất lượng điều trị, giảm nguy cơ t.ử v.ong.
Các dấu hiệu cảnh báo
Ngoài ra, khi có những dấu hiệu dưới đây, chị em cần phải đi khám ngay bởi có nguy cơ ung thư cổ tử cung rất cao:
– Ra khí hư â.m đ.ạo màu vàng, có mùi khó chịu hoặc khí hư có nhầy m.áu.
– Ra m.áu â.m đ.ạo bất thường.
– Ra m.áu â.m đ.ạo sau quan hệ t.ình d.ục.
– Đau tức vùng bụng dưới.
– Đi tiểu, đi ngoài ra m.áu khi ung thư xâm lấn bàng quang, trực tràng.
Có nhiều yếu tố tạo thuận lợi cho tiến triển ung thư cổ tử cung từ nhiễm HPV (virus u nhú ở người): Sinh nhiều lần, t.uổi bắt đầu quan hệ t.ình d.ục sớm, có nhiều bạn tình, hút t.huốc l.á… Ung thư cổ tử cung có liên quan với suy giảm miễn dịch, tần suất gia tăng ở những bệnh nhân ghép tạng và những người nhiễm HIV/AIDS.
Khi nào cần sàng lọc ung thư vú?
Tôi năm nay 42 t.uổi, có mẹ đã mất vì ung thư vú cách đây 3 năm. Vậy khi nào tôi cần đi khám để sàng lọc nguy cơ ung thư vú?
GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, nguyên Giám đốc Bệnh viện K khuyến cáo, chị em trên 40 t.uổi nên sàng lọc ung thư vú hàng năm. Bởi ở người Việt, t.uổi mắc ung thư vú trẻ hơn so với các nước. Vì thế, ngoài việc tự khám vú mỗi tháng, chị em cần được tầm soát ung thư vú từ t.uổi 40.
Đặc biệt, bạn có mẹ bị ung thư vú, như vậy bạn là người có yếu tố nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn người bình thường, vì thế, bạn nên thực hiện khám sàng lọc định kỳ sớm.
Các bác sĩ cho biết, chụp X-quang cho phép sàng lọc ung thư vú ở quần thể khỏe mạnh, ngay cả phụ nữ chưa có dấu hiệu gì của bệnh đều được chỉ định. Những người có yếu tố nguy cơ cao như có mẹ, chị gái, em gái mắc ung thư vú, người từng bị ung thư một bên vú…càng nên được chụp X-quang tuyến vú định kỳ.
Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư vú. Ngoài các yếu tố di truyền, nguy cơ ung thư vú có liên quan đến t.uổi bắt đầu k.inh n.guyệt muộn, t.uổi sinh con lần đầu trên 30 t.uổi. Xu hướng mắc ung thư vú ở phụ nữ Việt Nam bắt đầu tăng từ độ t.uổi 30-34 t.uổi và tăng nhanh, đỉnh cao ở 55-59 t.uổi với tỷ lệ là 135/100.000 dân.
GS Thuấn cho biết, với ung thư vú nếu phát hiện ở giai đoạn sớm tỉ lệ chữa khỏi đến 95%. Tuy nhiên tại Việt Nam, vẫn có đến 50% bệnh nhân ung thư vú đến viện ở giai đoạn muộn.
Trong khi đó, việc tầm soát, sàng lọc có ý nghĩa vô cùng quan trọng với phát hiện sớm ung thư vú. Trong giai đoạn 2008-2010, qua sàng lọc 70.980 phụ nữ tại 7 tỉnh/thành phố, tỷ lệ phát hiện ung thư vú qua sàng lọc là 59,2/100.000 phụ nữ là khá cao, cho thấy hiệu quả khi triển khai các chương trình này tại cộng đồng.
Tuy nhiên tại cộng đồng, chỉ có 24,2% phụ nữ có thực hành tự khám vú hàng tháng trong số những người tham gia chiến dịch sàng lọc, phát hiện sớm ung thư vú. Tuy nhiên, tín hiệu đáng mừng đó là tỷ lệ phát hiện bất thường ở nhóm phụ nữ thực hành tự khám vú thấp hơn ở nhóm không thực hành cho thấy hiệu quả và ý nghĩa của việc hướng dẫn phụ nữ tự khám vú đối với việc phát hiện sớm tổn thương ung thư vú.
