Thói quen thường xuyên ngoáy tai với bất kỳ đồ vật nào như bút bi, chìa khóa, tăm… kể cả khi không ngứa rất hay gặp.
Việc làm này khiến bạn chỉ ‘đã’ ngay lúc đó nhưng gây nhiều hiểm họa cho thính giác và sức khỏe.
Ráy tai đóng vai trò như một lớp màng bảo vệ có thể ngăn chặn một số vật lạ, bụi hoặc một số côn trùng nhỏ trong không khí xâm nhập ống tai, do đó giảm nguy cơ tổn thương tai.
Hơn nữa, một số thành phần trong ráy tai còn có thể ức chế và t.iêu d.iệt một số vi khuẩn, giúp tai luôn hoạt động bình thường.
Ngoài ra, ráy tai còn có tác dụng dưỡng ẩm, có thể ngăn ngừa tình trạng ngứa do khô tai.
Không nên lấy ráy tai với bất kỳ đồ vật gì như bút bi, chìa khóa, tăm..
Ráy tai là gì? Có cần phải thường xuyên loại bỏ?
Ráy tai được tạo thành từ các tế bào c.hết, chất nhờn, mồ hôi tiết ra từ ống tai và các bụi bẩn. Sau khi hình thành, ráy tai được đẩy ra bên ngoài ống tai ngoài dưới tác động của lớp nhung mao của tế bào tuyến. Ngoài ra, ráy tai có nhiệm vụ bảo vệ ống tai không bị n.hiễm t.rùng.
Thông thường, ráy tai sẽ tự khô và xảy ra hiện tượng bong tróc ở tai ngoài. Quá trình này sẽ diễn ra liên tục trong ống tai. Ráy tai chủ yếu có màu vàng, khô hoặc ẩm.
Ráy tai hoạt động như một rào cản vật lý, ngăn cản vi trùng xâm nhập vào vào bề mặt ống tai. Ráy tai có các enzyme có thể ly giải vi khuẩn. Vì thế, chỉ thực sự phải lấy khi chúng nhiều quá mức, ảnh hưởng đến sức nghe hoặc làm cản trở khả năng quan sát màng.
Tác hại việc lấy ráy tai không đúng cách
Xước ống tay, gây viêm nhiễm
Ngoáy tai có thể đưa thêm vi khuẩn, nấm từ môi trường bên ngoài xâm nhập vào da ống tai. C.hảy m.áu tai do rách da ống tai ngoài là một trong những tai biến hay gặp nhất của việc ngoáy tai
Việc ngoáy tai theo cách này rất dễ làm xước da ống tai. Khi vết thương xuất hiện trên da, vi khuẩn có thể xâm nhập và gây n.hiễm t.rùng. Ngoài ra còn làm nhiễm khuẩn ống tai ngoài, tai sẽ đau nhức, chảy mủ, ù tai, nghe kém.
Gây thủng màng nhĩ, mất thính lực
Thói quen thường xuyên ngoáy tai có thể vô tình làm thủng màng nhĩ, từ đó gây mất thính lực. Nếu thủng màng nhĩ để lâu ngày nếu sẽ gây viêm xương chũm làm giảm khả năng nghe nghiêm trọng và có thể gây ra những biến chứng nặng hơn do ổ n.hiễm t.rùng lan tỏa vào các vùng cận kề kề. Một số trường hợp nặng còn có thể gây viêm tai giữa.
Lây nhiễm mầm bệnh
Một số trường hợp có thói quen ngoáy tai để lấy ráy tai sau khi cắt tóc cần thận trọng bởi nó tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây nhiễm mầm bệnh từ dụng cụ lấy ráy tai dùng chung với nhiều người nhưng không được vệ sinh sạch sẽ.
Thói quen thường xuyên ngoáy tai có thể vô tình làm thủng màng nhĩ, từ đó gây mất thính lực.
Cách lấy ráy tai đúng cách tại nhà
Lấy ráy tai thực hiện và các cách lấy, loại bỏ ráy tai đúng cách là vô cùng quan trọng. Để lấy ráy tai đúng cách, an toàn, hãy thực hiện:
Nhúng ướt bông gòn sạch vào nước muối sinh lý. Nằm nghiêng người sang một bên. Cho miếng bông gòn đã được làm ướt vào tai và để nguyên trong vòng 5 phút. Sau 5 phút, nằm nghiêng người lại so với hướng ban đầu để phần nước và ráy tai chảy ra ngoài. Dùng tăm bông sạch và khăn mềm để thấm và làm sạch cho tai. Tiếp tục thực hiện các bước tương tự với bên tai còn lại.
Sử dụng thuốc nhỏ tai. Các loại thuốc nhỏ tai có chứa chất chống viêm tai, thường được sử dụng khi cần lấy ráy tai khô và cứng. Cần lưu ý trong quá trình vệ sinh, lấy ráy tai để an toàn và giảm tối thiểu các rủi ro, không sử dụng các loại que nhọn hoặc tăm bông để ngoáy sâu vào trong tai.
Dùng tăm bông, bông gòn hoặc khăn mềm để lau và loại bỏ ráy tai tại phía bên ngoài sau khi vệ sinh.
Không nên lấy ráy tai quá thường xuyên. Với trẻ nhỏ, nên thực hiện với tần suất từ 2 – 3 lần/tháng.
Khi thực hiện loại bỏ ráy tai, nên tiến hành với các thao tác nhẹ nhàng, cẩn thận.
Trong và sau quá trình lấy ráy tai hoặc khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường về tai nên nhanh chóng tới các cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán tình trạng và có hướng điều trị thích hợp.
Nam thanh niên bị điếc đột ngột vì thói quen thường gặp ở người trẻ
Bỗng nhiên mất thính lực sau khi ngủ dậy, chàng trai 22 t.uổi không ngờ nguyên nhân đến từ thói quen hầu hết các bạn trẻ ngày nay mắc phải.
Sáng hôm đó, Tiểu Húc (Giang Tô, Trung Quốc) vừa thức dậy thì điện thoại đổ chuông. Điều kỳ lạ là tiếng chuông này đột nhiên trở nên rất nhỏ, kèm theo nhiều tạp âm lạ mà anh chưa từng nghe thấy bao giờ. Khi áp điện thoại di động vào tai phải, Tiểu Húc không thể nghe rõ lời nói của đầu dây bên kia. Phía bên tai trái thì rất khó chịu, giống như bị ù tai kèm theo âm thanh vo ve của cả đàn ong.
Nghĩ rằng đường truyền mạng có vấn đề, cộng thêm mình chưa tỉnh ngủ nên Tiểu Húc không để tâm mà đi tắm rửa rồi chuẩn bị bữa sáng. Trong lúc ăn sáng, anh gọi lại cho khách hàng một lần nữa. Lần này anh còn cẩn thận dùng bông sạch ngoáy tai, mở sẵn loa ngoài nhưng vẫn không nghe thấy gì.
Anh thử dùng chiếc điện thoại dự phòng khác gọi cho một người bạn nhưng tình trạng cũng tương tự; ngay cả khi mở nhạc trên laptop cũng không có gì thay đổi.
Lúc này, Tiểu Húc thực sự lo lắng nên quyết định nhắn tin xin nghỉ làm và bắt xe tới Bệnh viện Đại học Y Nam Kinh (Trấn Giang, Giang Tô, Trung Quốc) thăm khám.
TS Mã Vĩnh Minh, Trưởng khoa Tai mũi họng và Phẫu thuật đầu cổ của Bệnh viện Đại học Y Nam Kinh, cũng là bác sĩ điều trị cho Tiểu Húc cho biết, khi nhận được kết quả chẩn đoán điếc đột ngột, chàng trai trẻ đã không giữ được bình tĩnh. Một phần vì không nghe thấy âm thanh xung quanh nên bệnh nhân khó kiểm soát âm lượng, liên tục la hét cho rằng các y bác sĩ bị nhầm lẫn.
Trong suy nghĩ của Tiểu Húc, nếu không phải do gặp tai nạn nghiêm trọng thì điếc chỉ có thể là bệnh t.uổi già. Một chàng trai 22 t.uổi khỏe mạnh như anh không thể mắc bệnh này.
Theo bác sĩ Mã, điếc đột ngột là một rối loạn tai mũi họng không hề hiếm gặp nhưng lại dễ bị xem nhẹ. Nếu phát hiện muộn, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng về thính giác, thậm chí có thể gây mất thính lực vĩnh viễn.
Điếc đột ngột chỉ tình trạng giảm sức nghe ít nhất 30 decibel ở ít nhất 3 tần số liên tiếp xảy ra trong vòng 72 giờ, thường xảy ra ở một bên tai, các dấu hiệu thường rõ ràng nhất vào buổi sáng sau khi thức dậy. Bệnh xảy ra khi có tổn thương tai trong, thần kinh thính giác hoặc trung tâm thính giác ở não.
Những người bị điếc đột ngột thường phát hiện mất thính giác khi thức dậy vào buổi sáng, có những người phát hiện ra giảm thính lực đột ngột khi đang cố gắng nghe gì đó, chẳng hạn như khi đang sử dụng điện thoại, thậm chí có những trường hợp ngược lại, người bệnh nghe thấy tiếng ồn ào ngay trước khi thính giác của họ biến mất.
Những người bị điếc đột ngột cũng có thể nhận thấy một hoặc nhiều triệu chứng như: cảm giác đầy tai, chóng mặt và/hoặc ù tai….
Một số người bị điếc đột ngột không đến gặp bác sĩ vì họ nghĩ rằng mất thính lực là do dị ứng, viêm xoang, ráy tai nhiều hoặc các tình trạng thông thường khác như viêm tai giữa, viêm tai ngoài,… Tuy nhiên, điếc đột ngột là một cấp cứu trong chuyên khoa Tai Mũi Họng nên cần phải khám điều trị sớm.
Điếc đột ngột có thể tự phục hồi một phần hoặc hoàn toàn thính lực một cách tự nhiên trong vòng một đến hai tuần, tuy nhiên việc đ.ánh giá tự hồi phục trên lâm sàng rất khó, nếu chẩn đoán và điều trị điếc đột ngột muộn có thể ảnh hưởng đến kết quả điều trị. Ngược lại, nếu người bệnh được điều trị sớm, đúng phác đồ thì khả năng phục hồi thính lực sẽ tốt hơn rất nhiều.
Về dịch tễ học, điếc đột ngột xảy ra với tỉ lệ từ 1 đến 6 người trên 5.000 người mỗi năm, nhưng trên thực tế có thể cao hơn nhiều vì điếc đột ngột nhiều lúc không được chẩn đoán.
Hầu hết là điếc đột ngột không tìm thấy nguyên nhân, chỉ khoảng 10% những người được chẩn đoán điếc đột ngột tìm thấy được nguyên nhân như:
-Do Virus: Các bệnh lý có thể gây bệnh điếc đột ngột như: Quai bị, thủy đậu, zona, HIV, cúm, sởi,…..
-Do bệnh lý mạch m.áu: Tăng huyết áp, bệnh m.áu tăng đông,…
-Do chấn thương gây rách màng nhĩ, dò ngoại dịch, vỡ xương thái dương, gây trật khớp xương con (xương làm nhiệm vụ dẫn truyền âm thanh),….
-Do nhiễm độc: Ngộ độc thuốc nhóm Aminozid, ngộ độc rượu, ngộ độc t.huốc l.á,…
-Do rối loạn chuyển hóa: Đái tháo đường, tăng Lipid m.áu, suy giáp trạng,… gây thiếu m.áu của động mạch tai trong, dẫn đến nhiễm độc tai trong
-Do miễn dịch: Bệnh Lupus ban đỏ hệ thống,…
-Do tổn thương thần kinh thính giác: U dây thần kinh số VIII, viêm dây thần kinh,…
-Do rối loạn thần kinh: Rối loạn lo âu, trầm cảm, căng thẳng, stress,…
Nếu như trước đây, điếc đột ngột chủ yếu gặp ở người trung niên, cao t.uổi thì khoảng 5-10 năm trở lại đây, bệnh này rất phổ biến ở người trẻ, nhất là thanh niên dưới 30 t.uổi. Nguyên nhân gây bệnh ở Tiểu Húc cũng chính là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất về lối sống dẫn tới tình trạng trên.
Đeo tai nghe quá nhiều, đeo sai cách, sử dụng âm lượng quá lớn có thể gây hại cho thính giác và sức khỏe con người. Ảnh minh họa
Cụ thể, Tiểu Húc sử dụng tai nghe quá nhiều với âm lượng quá lớn trong thời gian dài. Sau khi tốt nghiệp cao đẳng, vì quá khó để tìm được công việc đúng ngành học nên Tiểu Húc làm telesale hơn 1 năm. Công việc của anh phải gọi điện thoại rất nhiều, giao tiếp với khách hàng ngay cả buổi tối, trong lúc đi xe buýt về nhà nên chiếc tai nghe dần trở thành “vật bất ly thân”.
Để giải tỏa căng thẳng trong công việc, Tiểu Húc cũng có sở thích nghe nhạc bất cứ khi nào rảnh rỗi. Đáng nói, anh có thói quen nghe nhạc, nghe điện thoại ở mức âm lượng tai nghe rất lớn. Tổng thời gian sử dụng tai nghe, nhất là loại tai nghe nhét tai (in ear) của Tiểu Húc ít nhất là 10 tiếng mỗi ngày, có những ngày thậm chí còn đeo luôn tai nghe đi ngủ.
Một khảo sát của Tổ chức Y tế Thế giới cho thấy, gần một nửa số người trên thế giới trong độ t.uổi từ 12 – 35, tương đương 1,1 tỷ người có nguy cơ bị suy giảm thính lực, chủ yếu do thường xuyên đeo tai nghe để nghe nhạc âm lượng lớn.
Bác sĩ Mã giải thích thêm: “Sử dụng tai nghe quá nhiều tác động tiêu cực đến tai theo 2 cách chính. Đầu tiên, nó khiến cho các tế bào thần kinh trong ốc tai phải làm việc quá sức. Thứ 2 là làm không khí và m.áu khó lưu thông, dẫn đến tai dễ bị viêm nhiễm, tích tụ nhiều ráy tai. Từ đó gây ra suy giảm thính lực, điếc tạm thời hay thậm chí là bị mất thính lực vĩnh viễn.
Hơn nữa, khó mà tránh được tổn thương tai và suy giảm thính lực nếu hằng ngày tiếp xúc với âm thanh có cường độ 85 – 90 decibels (dB) liên tục trên 2 giờ đồng hồ và kéo dài trên 12 tháng. Bởi vì với âm thanh ở ngưỡng 94dB, tai chúng ta có thể chịu đựng được 1 tiếng mỗi ngày. Còn với ngưỡng âm thanh là 105dB, tai con người chỉ có thể chịu đựng được khoảng 4 phút mỗi ngày”.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, tốt nhất không nên đeo tai nghe quá 2 giờ đồng hồ mỗi ngày. Không dùng tai nghe liên tục quá 15 phút mà cần cho tai có thời gian nghỉ ngơi giữa những lần sử dụng, nhất là với các loại tai nghe nhét sâu vào trong tai. Đương nhiên, không nên nghe tai nghe ở âm lượng quá lớn, vượt quá 60% tổng mức âm lượng thiết bị và vệ sinh tai nghe thường xuyên.
May mắn là trường hợp của Tiểu Húc chỉ bị mất thính lực tạm thời. Sau khi nhập viện và điều trị 5 ngày, anh đã lấy lại được trên 90% thính lực và được xuất viện tiếp tục điều trị ngoại trú.
