Muỗi là nguyên nhân lây lan rất nhiều căn bệnh nguy hiểm như sốt xuất huyết, sốt rét hay viêm não Nhật Bản.
Muỗi là nguồn trung gian gây ra nhiều bệnh nguy hiểm cho con người. Ảnh minh họa: Pexels.
Chỉ cần một vết đốt nhỏ của muỗi cũng có thể khiến bạn đổ bệnh vì nó gây ra những căn bệnh nguy hiểm, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng. Dưới đây là 6 căn bệnh nguy hiểm do muỗi lây truyền.
Sốt xuất huyết
Theo Hindustan Times, sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm gây ra do vector truyền qua vết đốt từ muỗi vằn mang mầm bệnh. Đây là căn bệnh truyền nhiễm phổ biến thường xuất hiện ở những nơi có vùng khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới như Puerto Rico, quần đảo Thái Bình Dương, châu Mỹ Latinh và Đông Nam Á.
Khi bị sốt xuất huyết, người bệnh có thể sốt, phát ban, nhức đầu, dễ bầm tím và c.hảy m.áu răng, nặng hơn là đau bụng, tiêu chảy, xuất huyết dưới da. Đôi khi nó dẫn đến sốt xuất huyết, có thể gây t.ử v.ong.
Sốt rét
Gần 50% dân số thế giới có nguy cơ mắc căn bệnh này. Hầu hết trường hợp xảy ra ở châu Phi cận Sahara, Nam Mỹ, Nam Á và nhiều khu vực khác.
Nguyên nhân gây sốt rét là do muỗi cái Anopheles truyền ký sinh trùng Plasmodium vào cơ thể người qua vết đốt. Bệnh gây sốt cao, nhức đầu, ớn lạnh, nôn mửa và triệu chứng như cúm nặng, có thể gây t.ử v.ong nếu không được điều trị.
Bệnh sốt rét có thể phòng ngừa bằng cách mắc màn ngủ, thuốc chống côn trùng, mặc áo dài tay, đặc biệt khi đi du lịch đến khu vực, quốc gia có nguy cơ cao. Bệnh có thể điều trị, nhưng vẫn khiến nhiều người t.ử v.ong.
Sốt virus Chikungunya
Sốt Chikungunya là bệnh do virus Chikungunya lây nhiễm qua trung gian là muỗi Aedes aegypti, loại muỗi này cũng gây bệnh sốt xuất huyết. Cái tên Chikungunya xuất phát từ một ngôn ngữ châu Phi và ám chỉ dáng vẻ khom lưng mà mọi người có thể gặp phải do đau khớp nghiêm trọng, theo Webmd.
Người bệnh cũng có thể bị phát ban, nhức đầu, buồn nôn và mệt mỏi. Căn bệnh này được tìm thấy ở châu Á và Ấn Độ, sau đó lan dần sang châu Âu và châu Mỹ.
Bệnh không có cách chữa trị, nhưng hầu hết người bệnh đều hồi phục. Trong một số trường hợp, các triệu chứng có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm.
Chỉ một nốt nhỏ do muỗi đốt cũng có thể khiến bạn mắc bệnh. Ảnh minh họa: Clevelandclinic.
Virus Zika
Bệnh xảy ra do một loại virus lây truyền qua muỗi Aedes, chúng đ.ốt n.gười vào ban ngày. Muỗi lây lan căn bệnh này ở nhiều nơi trên thế giới bao gồm Brazil và các quốc gia khác ở Nam và Trung Mỹ, vùng Caribe và Đông Nam Á.
Đối với hầu hết người bệnh, các triệu chứng của loại virus này rất nhẹ: chỉ sốt, phát ban, đau khớp và đỏ mắt. Mối nguy hiểm thực sự có thể xảy ra với phụ nữ mang thai và em bé. Bệnh có thể gây dị tật bẩm sinh gọi là tật đầu nhỏ – trẻ sinh ra có đầu nhỏ và tổn thương não. Phụ nữ mang thai cũng dễ bị sinh non hoặc sảy thai.
Viêm não Nhật Bản
Viêm não Nhật Bản là bệnh lây nhiễm gây nguy hiểm đến não do muỗi đốt. Căn bệnh này phổ biến ở châu Á, Tây Thái Bình Dương, Trung và Nam Mỹ. Một số triệu chứng nghiêm trọng của bệnh này bao gồm sốt cao, co giật, hôn mê và nhức đầu dữ dội.
Bệnh viêm não Nhật Bản lây từ động vật sang người qua vật trung gian là muỗi. Bệnh gây t.ử v.ong chủ yếu ở t.rẻ e.m dưới 5 t.uổi. Mặc dù không có phương pháp điều trị, viêm não Nhật Bạn có vaccine phòng bệnh hiệu quả.
Sốt vàng da
Sốt vàng da là bệnh xuất huyết cấp tính do virus lây truyền qua muỗi bị nhiễm bệnh. Các triệu chứng của bệnh sốt vàng da bao gồm sốt, nhức đầu, vàng da, đau cơ, buồn nôn, nôn và mệt mỏi.
Một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân nhiễm virus phát triển các triệu chứng nghiêm trọng và một nửa trong số đó có thể t.ử v.ong trong vòng 7-10 ngày. Những khu vực có mật độ muỗi cao và nơi người dân có ít hoặc không có khả năng miễn dịch do thiếu vaccine dễ xảy ra dịch sốt vàng da khi có người bị nhiễm virus này.
Vì sao đến nay bệnh sốt rét vẫn tồn tại?
Các chuyên gia cảnh báo thế giới phải đối mặt với ‘tình trạng khẩn cấp về sốt rét’ trong khi các giải pháp càng lúc càng bị hạn chế.
Sốt rét có thể nhanh chóng đe dọa đến tính mạng do gián đoạn cấp m.áu cho các cơ quan quan trọng của cơ thể. Ảnh: Science Photo Library.
Tại cuộc họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc hồi tháng 9/2023, các nguyên thủ và chuyên gia nói rằng tiến trình loại trừ căn bệnh sốt rét đang phải đối mặt với những trở ngại nghiêm trọng.
Lý do là mầm trung gian truyền bệnh sốt rét – muỗi – ngày càng tăng khả năng kháng thuốc diệt côn trùng và hiệu quả của thuốc chống sốt rét cũng như xét nghiệm chẩn đoán giảm, theo Guardian.
Sốt rét là một căn bệnh nguy hiểm đến tính mạng do muỗi Anophen cái mang mầm bệnh truyền sang người. Vào năm 2022, trên thế giới có 249 triệu trường hợp mắc sốt rét, 608.000 ca t.ử v.ong tại 85 quốc gia. Trong đó, số ca sốt rét tại châu Phi chiếm 94%. Khoảng 80% số ca t.ử v.ong là ở t.rẻ e.m dưới 5 t.uổi.
Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) năm 2023 cho biết mỗi phút lại có một t.rẻ e.m dưới 5 t.uổi chết do bệnh sốt rét. Ảnh: UNICEF.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết tiến triển trong việc chống sốt rét đã bị đảo ngược ở ít nhất 13 quốc gia và đình trệ ở nhiều nước khác.
Các nhà lãnh đạo cho biết thiếu hụt kinh phí đang làm hạn chế các phương pháp điều trị, qua đó ảnh hưởng đến kế hoạch loại trừ hoàn toàn căn bệnh này vào năm 2030.
Các chuyên gia cho biết sự quan tâm đến căn bệnh này ngày càng giảm. Ngoài ra, biến đổi khí hậu khiến dịch bệnh khó kiểm soát hơn. Nhiệt độ và lượng mưa cao là điều kiện để muỗi dễ sinh sản. Thiên tai và thời tiết khắc nghiệt cũng tăng nguy cơ nhiễm các bệnh do muỗi.
Nhóm các nhà lãnh đạo tại Liên Hợp Quốc kêu gọi thành lập hội đồng chống sốt rét quốc gia để đưa căn bệnh này trở thành ưu tiên phát triển của các nước và nhận thêm nguồn tài trợ từ Ngân hàng Thế giới để giải quyết bệnh sốt rét.
Hồi tháng 6/2023, Mỹ ghi nhận 5 trường hợp mắc sốt rét tại bang Texas và Florida. Đây là các trường hợp lây bệnh đầu tiên tại Mỹ trong 20 năm, theo USA Today.
Tại Việt Nam, bệnh sốt rét vẫn còn diễn biến phức tạp với hàng triệu người sống trong vùng sốt rét lưu hành, tập trung chủ yếu ở tỉnh Lai Châu, Bình Phước và một số tỉnh ở miền Trung, Tây Nguyên.
Các triệu chứng của bệnh sốt rét bao gồm: sốt, nhức đầu và nôn thường xuất hiện trong khoảng từ 10 đến 15 ngày sau khi bị muỗi đốt. Nếu không được chữa trị, bệnh sốt rét có thể nhanh chóng đe dọa đến tính mạng do gián đoạn cấp m.áu cho các cơ quan quan trọng của cơ thể.
