Nước tăng lực có liên quan đến rối loạn tăng động giảm chú ý, lo âu, trầm cảm ở v.ị t.hành n.iên và thanh niên.
Một nghiên cứu đ.ánh giá mới được công bố vào ngày 15/1/2024 đưa ra bằng chứng chứng minh tác hại của việc tiêu thụ nước tăng lực đối với sức khỏe, đặc biệt với những người dưới 21 t.uổi.
Nghiên cứu đã đưa ra rằng, những người trẻ t.uổi uống nước tăng lực có thể bị rối loạn giấc ngủ và tăng nguy cơ mắc chứng ADHD ( rối loạn tăng động giảm chú ý), lo âu, thay đổi tâm trạng và trong trường hợp nghiêm trọng là biến chứng tim.
Các chuyên gia sức khỏe khuyên bạn nên tránh uống nước tăng lực do tác dụng phụ tiêu cực. Đồ uống lành mạnh hơn bao gồm nước và nếu t.rẻ e.m đang uống caffeine thì nên uống với lượng thấp.
Nước tăng lực phổ biến trong những năm gần đây, đặc biệt là ở thanh thiếu niên. Hơn 30% thanh thiếu niên từ 12-17 t.uổi tiêu thụ những đồ uống này một cách thường xuyên.
Tuy nhiên, có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm tiềm ẩn khi sử dụng quá nhiều nước tăng lực, nhờ các nhà khoa học nghiên cứu mới đây đã phát hiện ra.
Trong một đ.ánh giá mới, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra 57 nghiên cứu về tác động của nước tăng lực đối với t.rẻ e.m và thanh thiếu niên cho đến 21 t.uổi. Họ xem xét dữ liệu trong 7 năm liên tục (từ tháng 1/2016 đến tháng 7/2022).
Kết quả được công bố vào ngày 15/1/2024 cho thấy, nam thanh thiếu niên tiêu thụ nhiều nước tăng lực hơn nữ giới. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra mối liên hệ giữa việc tiêu thụ nước tăng lực và các hành vi có hại như hút thuốc, uống rượu và m.a t.úy.
Các hậu quả kèm theo của việc tiêu thụ nước tăng lực ở cả thanh thiếu niên nam và nữ bao gồm:
– Thời gian ngủ ngắn
– Chất lượng giấc ngủ kém
– Thành tích học tập thấp
– Nguy cơ t.ự t.ử cao hơn
– Căng thẳng tâm lý
– Triệu chứng ADHD (tăng động giảm chú ý)
– Trầm cảm
– Rối loạn hoảng loạn và lo âu.
Ảnh hưởng tâm sinh lý
Nước tăng lực chứa nhiều caffeine với số lượng vượt xa liều khuyến cáo hàng ngày cho người lớn. Chúng thường được tiếp thị cho giới trẻ.
Vào tháng 7/2023, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã xem xét những lo ngại về Prime Energy, một loại nước tăng lực phổ biến ở t.rẻ e.m và thanh thiếu niên có chứa lượng caffeine tương đương với 6 lon Coca-Cola. Chưa có hạn chế hoặc lệnh cấm nào được đưa ra đối với Prime Energy.
Tiêu thụ nước tăng lực có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của người trẻ, đặc biệt khi tiêu thụ quá mức.
Một số chuyên gia cho rằng, thanh thiếu niên có thể chuyển sang dùng nước tăng lực như một cơ chế đối phó (những chiến thuật giúp cho chúng ta đối mặt với những cảm xúc căng thẳng hoặc tổn thương tâm lý).
Anna Scott, một nhà trị liệu được cấp phép chuyên về Sức khỏe tâm thần thanh thiếu niên, cho biết: “Nước tăng lực tượng trưng cho việc – trong trường hợp này là ở một người trẻ t.uổi, hành động tìm kiếm thứ gì đó bên ngoài bản thân để lấp đầy khoảng trống trong nhận thức”. “Hậu quả lâu dài là sự trở nên phụ thuộc lẫn nhau.”
Scott giải thích, một số thanh thiếu niên có thể uống nước tăng lực để nâng cao hiệu suất trong các bài kiểm tra, trong khi những thanh thiếu niên khác có thể uống để được chấp nhận trong cộng đồng.
Erika Chiappini, nữ Tiến sĩ, nhà tâm lý học t.rẻ e.m và thanh thiếu niên tại Trung tâm T.rẻ e.m Johns Hopkins, cho biết nước tăng lực có thể dẫn đến gián đoạn giấc ngủ, có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và chức năng nhận thức.
Cô nói: “Vì nước tăng lực có lượng caffeine cao nên chúng có thể tác động tiêu cực đến giấc ngủ. Thanh niên uống nước tăng lực có thể khó ngủ hơn và chất lượng giấc ngủ nói chung kém hơn, đặc biệt là khi uống vào buổi chiều hoặc buổi tối.”
TS Chiappini giải thích: “Chất lượng giấc ngủ kém hơn và ngủ không đủ giấc có liên quan đến khả năng điều chỉnh cảm xúc kém hơn cũng như khó tập trung, lo âu và các triệu chứng tâm trạng xấu, có thể dẫn đến kết quả học tập thấp hơn và khó khăn trong quan hệ tình bạn và gia đình”.
Giới trẻ dựa vào nước tăng lực để học tập tốt hơn
Nhiều người trẻ hướng đến sử dụng nước tăng lực là để luôn bắt kịp bài tập của họ.
Trong thời gian làm cố vấn trung học tại một trường công lập, Scott nhận thấy mức tiêu thụ nước tăng lực của học sinh ngày càng tăng, bất kể hoàn cảnh xuất thân của họ.
Scott giải thích, nước tăng lực được xem như một công cụ giúp trẻ tăng thêm sức lực.
“Những em muốn hoàn thành xuất sắc việc học đã sử dụng nước tăng lực để bổ sung tình trạng kiệt sức do trí não làm việc quá sức nhằm đạt được thành tích đủ tiêu chuẩn để được cha mẹ, giáo viên hoặc các chương trình sau trung học công nhận – việc sử dụng các sản phẩm để tăng cường hiệu suất thần kinh đã được nhiều người biết đến, nhưng không biết tác hại của nó” Scott nói.
“Từ đó, nước tăng lực là ‘thứ cần có’ trong câu lạc bộ game thủ sau giờ học, đến ‘thứ cần để sinh tồn’ của đ.ứa t.rẻ thực sự không thể ngủ được vào đêm hôm trước vì căng thẳng tinh thần hoặc vấn đề gia đình, hay ‘thứ cần thiết’ để chứng minh sự xuất sắc trong học tập và bổ sung tinh lực”, cô nói thêm.
Scott lưu ý rằng một cách để bỏ thói quen uống nước tăng lực có thể là dạy trẻ cách quản lý cảm xúc và có được sự tự nhận thức cao hơn khi còn nhỏ.
Khi nào là uống quá nhiều nước tăng lực?
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) liệt kê nhiều tác dụng phụ tiềm ẩn của việc tiêu thụ nước tăng lực. Dưới đây là một số điều cần chú ý:
· Mất nước (không đủ nước trong cơ thể)
· Biến chứng về tim (chẳng hạn như nhịp tim không đều và suy tim)
· Rối loạn lo âu (cảm thấy lo lắng và bồn chồn)
· Mất ngủ (không thể ngủ được)
“Các dấu hiệu cho thấy một đ.ứa t.rẻ hoặc thanh thiếu niên bị ảnh hưởng tiêu cực bởi nước tăng lực sẽ là việc chúng giảm thời gian ngủ trong một đêm và những thay đổi trong chức năng cơ bản khi nói đến kết quả học tập, mối quan hệ với người khác và khả năng đối phó với cảm xúc của họ”, Chiappini nói.
Nếu con bạn đang sử dụng caffeine để có năng lượng suốt cả ngày, thì có thể hữu ích nếu bạn khuyến khích thực hành giấc ngủ lành mạnh, chẳng hạn như hạn chế tiếp xúc với các thiết bị điện tử (điện thoại, TV, máy tính bảng, máy tính xách tay, v.v.) một giờ trước khi đi ngủ, Chiappini chú thêm.
Bà nói: “Thanh thiếu niên ở độ t.uổi tiểu học và trung học cơ sở nên ngủ khoảng 10 giờ mỗi đêm và học sinh trung học nên nhắm tới khoảng 9 giờ”.
Hữu ích hơn thì duy trì thời gian thức dậy và giờ đi ngủ tương tự. Hãy cố gắng điều chỉnh để không ngủ thêm quá 2 giờ vào cuối tuần.
Chiappini cho biết: “Mặc dù các loại đồ uống khác nước tăng lực sẽ tốt hơn cho việc uống cả ngày, nhưng nếu phải uống caffeine, hãy nhắm đến đồ uống có lượng thấp hơn và ngừng uống chúng sau bữa trưa”.
Dù thế nào đi nữa, mọi người ở mọi lứa t.uổi đều cần bổ sung đủ nước bằng các chất lỏng phù hợp, đặc biệt là nước thường.
Scott nói: “Nếu bạn định uống thứ gì đó để có dinh dưỡng cho bản thân và để ‘tỉnh dậy’, bạn cũng có thể uống nước. Để nâng cao nó lên một tầm cao mới, bạn có thể thêm một số chất điện giải có chứa magie.
Nghiên cứu mới này cho thấy những hậu quả tiêu cực về sức khỏe của việc tiêu thụ nước tăng lực ở t.rẻ e.m và thanh thiếu niên.
Nước tăng lực có thể làm gián đoạn chất lượng giấc ngủ kém, tác động tiêu cực đến tâm trạng và dẫn đến các vấn đề về sức khỏe tâm thần như lo âu và trầm cảm.
Trong trường hợp nghiêm trọng, tiêu thụ quá nhiều nước tăng lực cũng có thể gây ra các biến chứng về tim.
Các chuyên gia sức khỏe khuyên bạn nên tránh hoàn toàn đồ uống tăng lực. Chúng không có giá trị dinh dưỡng.
5 ghi nhớ chăm sóc bệnh nhân ung thư tại nhà
Sau khi điều trị tại bệnh viện, người bệnh ung thư được điều trị ngoại trú. Sự chăm sóc tốt và đáng tin cậy của người thân là điều cốt yếu để duy trì sức khỏe tinh thần và thể chất của người bệnh.
Một vài lời khuyên dưới đây sẽ giúp việc chăm sóc bệnh nhân ung thư tại nhà hiệu quả hơn.
1. Người bệnh ung thư cần nghỉ ngơi
Chăm sóc bệnh nhân ung thư có thể mệt mỏi cả về thể chất lẫn tinh thần. Người nhà chăm sóc bệnh nhân ung thư cần tự chăm sóc sức khỏe cho mình để có thể đảm bảo sức khỏe chăm sóc cho bệnh nhân ung thư phù hợp.
Tất cả những người chăm sóc nên nghỉ ngơi ít nhất một lần một tuần, nên nghỉ ngơi một chút mỗi ngày và thay đổi không gian. Người nhà và những người thân nên ở cạnh bệnh nhân ung thư để cho người bệnh không cảm thấy đơn độc.
Nếu người thân của bệnh nhân không thể có mặt ở đó, gia đình có thể thuê một y tá đến chăm sóc vài giờ mỗi tuần. Với những hướng dẫn này, hy vọng người thân chăm sóc bệnh nhân ung thư có thể chuẩn bị tốt hơn cho hành trình dài phía trước.
2. Ghi nhớ thời gian dùng thuốc bằng cách sử dụng bảng thời gian
Cùng với lịch cho các cuộc hẹn điều trị và lịch hẹn với bác sĩ, gia đình cũng nên lập một bảng thời gian cho việc uống thuốc. Tất cả các loại thuốc cần được sử dụng đúng liều lượng, đúng lúc. Sử dụng đơn thuốc của bác sĩ và lập biểu đồ ghi rõ thời gian dùng mỗi loại thuốc và số lượng viên mỗi loại.
Gia đình có thể sử dụng các mã màu biểu đồ dựa trên màu sắc của máy tính bảng để giúp nhận dạng chúng dễ dàng hơn thời điểm và các loại thuốc.
Người bệnh cần sự chăm sóc của người nhà để không cảm thấy đơn độc.
3. Cần không gian nơi ở sạch sẽ, thoải mái và sống động
Nơi ở người bệnh cần sạch sẽ, ấm cúng. Tránh phòng ngủ buồn tẻ và không có màu sắc có thể khiến bệnh nhân ung thư cảm thấy rất nhàm chán.
Phòng ngủ của bệnh nhân có thể được làm cho sống động hơn khiến họ cảm thấy vui lên. Rèm cửa, ga trải giường và đệm đầy màu sắc có thể làm cho căn phòng bừng sáng. Những bức tranh yêu thích và các tác phẩm trưng bày cũng có thể được thêm vào phòng để trông hấp dẫn.
Bệnh nhân cần nghỉ ngơi nhiều và sẽ dành nhiều thời gian trong phòng đó, vì vậy hãy mua cho họ sách, tivi hoặc bất cứ thứ gì họ có thể thích; để giữ cho họ bận rộn và có điều kiện tốt để giải trí, thư giãn. Điều này sẽ giúp bệnh nhân có tâm trạng tốt hơn trong quá trình hồi phục. Hầu hết các loại ung thư phổ biến đều có thể chữa khỏi ở giai đoạn sớm hơn, vì vậy hãy giữ bình tĩnh và giảm căng thẳng xung quanh.
4. Cần lên lịch điều trị và lịch hẹn với bác sĩ
Các phương pháp điều trị ung thư như phẫu thuật, hóa trị và xạ trị phải tuân thủ theo một lịch trình. Lên lịch để ghi lại tất cả các lần điều trị sắp tới, cuộc hẹn với bác sĩ và các ngày khám quan trọng khác. Điều này sẽ loại bỏ căng thẳng khi phải nhớ tất cả mọi thứ. Lịch phù hợp cũng sẽ đảm bảo rằng các cuộc hẹn không bị bỏ lỡ, bệnh nhân không phải chờ đợi lâu, cũng như bệnh nhân được chăm sóc thích hợp vào đúng thời điểm.
Nơi ở của người bệnh cần sạch sẽ, ấm cúng.
5. Tránh tiếp xúc đông người, hạn chế người đến thăm
Bệnh nhân ung thư có khả năng miễn dịch thấp, đó là lý do tại sao họ cần được bảo vệ khỏi nguy cơ lây nhiễm.
Bên cạnh việc giữ gìn vệ sinh nhà cửa, điều quan trọng là tránh tiếp xúc đông người, hạn chế những người khách đến thăm bệnh nhân.
Tốt nhất nên hạn chế số lượng người đến thăm vào một hoặc hai ngày trong tuần và vào thời điểm thích hợp cho bệnh nhân để bệnh nhân cảm thấy thoải mái. Quan trọng nhất, hãy đảm bảo rằng không ai trong số những người đến thăm có bất kỳ loại bệnh truyền nhiễm nào.
Không ai trong số người đến thăm bị ho, cảm lạnh, đang hồi phục sau cơn sốt, hoặc bất kỳ bệnh nào khác không được phép lại gần bệnh nhân. Điều này có vẻ rất khó khăn và nguyên tắc, nhưng đó là điều cần thiết để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân ung thư tránh khỏi các biến chứng ung thư trong tương lai.
