Thời tiết chuyển lạnh, nhiều bệnh nhân phải nhập viện điều trị liệt mặt do liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên.
Trường hợp đầu tiên là bệnh nhân nữ (28 t.uổi, ở TP Hoà Bình), đi từ phòng khách đang bật điều hoà lạnh sang phòng bếp không có điều hoà. Sau khi từ bếp trở lại phòng khách, chị thấy có hiện tượng tê mặt, miệng méo lệch sang một bên.
Một bệnh nhân nam (36 t.uổi, ở Hòa Bình) khác cũng gặp tình trạng tương tự khi về nhà khi trời tối muộn. Vừa bước vào nhà, anh thấy hiện tượng tê bì vùng mặt, miệng méo, một bên mắt không thể nhắm kín.
Một bệnh nhân nữ khác (37 t.uổi, ở Lương Sơn, Hòa Bình) cũng hoảng hốt vì sau ngủ dậy xuất hiện méo miệng, tê bì, mất cảm giác một bên mặt.
Những trường hợp trên đều được chẩn đoán mắc bệnh liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên, trong Đông y gọi là khẩu nhãn oa tà.
Theo bác sĩ CKI Nguyễn Hải Anh – Phó khoa Y dược học cổ truyền, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hoà Bình, liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên là bệnh thường gặp.
80% các trường hợp nhập viện điều trị liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên đều có nguyên nhân chủ yếu do nhiễm lạnh hoặc thay đổi thời tiết đột ngột sang lạnh.
Tuy nhiên, liệt dây thần kinh số 7 cũng có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý sọ não khác ( Chấn thương sọ não, tai biến mạch m.áu não, u não, u dây thần kinh…).
Theo bác sĩ, triệu chứng điển hình của liệt dây thần kinh số 7 là đột ngột thấy hai bên mặt mất cân đối, nửa mặt bên liệt bất động, mất hoặc mờ nếp nhăn trán. Mắt bên liệt nhắm không kín, mờ rãnh mũi – má, miệng méo sang bên ko liệt, góc mép miệng bị xệ xuống.
Người bệnh có thể chảy dãi hoặc nước một góc miệng, thức ăn hay đọng lại ở má bên liệt, người bệnh không làm được các động tác: phồng má, cười, chu môi, nhăn trán.
Khi được chẩn đoán liệt dây thần kinh số 7, hướng điều trị là dùng thuốc tây y, corticoid, vitamin, thuốc dẫn truyền thần kinh, Đông y dùng thêm thuốc sắc, kết hợp châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp, thủy châm, cứu ngải, chiếu đèn Hồng ngoại.
Bệnh liệt mặt, méo miệng do liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên không nguy hiểm đến tính mạng. Nếu được phát hiện và điều trị đúng cách trong giai đoạn vàng từ 2-3 tuần ngay sau bị, bệnh có thể được chữa khỏi hoàn toàn.
Trường hợp điều trị muộn (sau hơn 1 tháng kể từ khi bị) và không được điều trị đúng cách có thể để lại nhiều di chứng ảnh hưởng đến thẩm mỹ, co kéo nửa mặt.
Nguy hiểm nhất là bị viêm loét giác mạc do mắt không nhắm được, gây khô mắt, n.hiễm t.rùng giác mạc dẫn đến viêm, loét giác mạc. Người bệnh cũng có thể bị liệt cứng vĩnh viễn.
Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên không phụ thuộc vào giới tính, độ t.uổi. Bệnh cũng có khả năng tái phát. Do đó để phòng bệnh, các bác sĩ khuyến cáo phải giữ ấm vùng đầu, mặt, cổ, tránh gió lạnh hoặc thay đổi nhiệt độ cơ thể đột ngột.
Cụ thể, Ths.BS Dương Văn Tâm – Trưởng khoa Liệt vận động và Ngôn ngữ (Bệnh viện Châm cứu Trung ương) khuyên, mùa hè hạn chế làm việc, sinh hoạt trong phòng điều hòa nhiệt độ quá thấp thời gian dài.
Những người bị mưa ướt nên nhanh chóng thay quần áo, làm ấm cơ thể. Đặc biệt chúng ta cũng cần tránh việc tắm lạnh về đêm để tránh nguy cơ gây bệnh.
Tương tự, với bệnh nhân bị liệt dây thần kinh số 7, nguyên tắc đầu tiên là phải giữ ấm, ăn ấm và uống ấm. Người bệnh tuyệt đối không ăn đồ lạnh như kem, đá… và không được tắm lạnh. Khi đi ngoài đường, ngoài đeo kính che gió, bụi nên che kín phần mang tai.
Buổi sáng ngủ dậy nên ở trong phòng ấm 2-5 phút làm quen thời tiết trước khi ra ngoài. Đối với trẻ nhỏ chơi ngoài trời lạnh, cha mẹ cần chú ý cho bé mặc ấm, quấn khăn, đội mũ, chơi trong thời gian ngắn.
Tránh ngồi nơi gió lùa, không tắm quá khuya, đi đường xa phải đeo kính bịt mặt, che ấm cả hàm, đeo khẩu trang, không nên cho các cháu nhỏ ngồi phía trước xe. Sau khi uống rượu, bia, không đi ngoài trời lạnh hay tắm lạnh. Đồng thời, tập thể dục thường xuyên, ăn uống khoa học để nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.
Khi có các triệu chứng nghi ngờ bệnh, cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, đặc biệt trong giai đoạn vàng nhằm hạn chế tối đa di chứng của bệnh.
Phát hiện mới: Người trên 60 t.uổi ngủ giờ nào là tốt nhất?
Các nhà nghiên cứu vừa phát hiện ra rằng người từ 60 t.uổi nên đi ngủ sau 9 giờ đến 10 giờ tối là tốt nhất để ngăn ngừa chứng mất trí nhớ ở t.uổi già.
Nghiên cứu, được công bố hôm 21.9 trên tạp chí nghiên cứu về lão hóa của Mỹ Journal of the American Geriatrics Society, cho thấy ngủ trước 9 giờ tối có thể làm tăng nguy cơ mất trí nhớ (sa sút trí tuệ), theo chuyên trang y tế Medical News Today.
Một trong những mục tiêu chính của nghiên cứu về chứng mất trí nhớ là khám phá ra các nguyên nhân góp phần gây ra tình trạng này càng sớm càng tốt.
Giờ đây, một nghiên cứu mới cho thấy đi ngủ sớm có thể đóng vai trò quan trọng đối với chứng bệnh đáng sợ ở t.uổi già này.
Các nhà khoa học của Thụy Điển, Anh và Trung quốc từ Đại học Sơn Đông (Trung Quốc) đã phát hiện ra một số thói quen ngủ của những người trên 60 t.uổi có thể là nguy cơ gây ra chứng mất trí nhớ.
Những người đi ngủ trước 9 giờ tối có nguy cơ bị mất trí nhớ cao gấp đôi, so với người đi ngủ vào khoảng 10 giờ. Ảnh SHUTTERSTOCK
Nghiên cứu đã thu thập dữ liệu về giấc ngủ của gần 2.000 người trong độ t.uổi từ 60 đến 74.
Mỗi người tham gia đã trả lời các câu hỏi về thói quen ngủ của họ và họ được đo chức năng nhận thức. Họ được theo dõi trung bình khoảng 4 năm.
Kết quả cho thấy, những người đi ngủ trước 9 giờ tối có nguy cơ bị mất trí nhớ cao gấp đôi, so với người đi ngủ vào khoảng 10 giờ, theo Medical News Today.
Ngủ càng sớm vào buổi tối, nguy cơ mất trí nhớ càng cao.
Đồng thời, kết quả cũng cho thấy những người ngủ nhiều hơn 8 tiếng có nguy cơ mất trí nhớ cao hơn 69% so với người ngủ từ 7 – 8 tiếng.
Các tác giả nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng việc đi ngủ sớm hơn có thể do nhịp sinh học bị gián đoạn.
Các phần của não chịu trách nhiệm giấc ngủ bắt đầu thay đổi khi mọi người già đi. Điều này ảnh hưởng đến chu kỳ nhịp sinh học.
Cũng có thể những người mắc chứng sa sút trí tuệ giai đoạn đầu trải qua sự mệt mỏi của não sớm hơn trong ngày, khiến họ muốn ngủ sớm hơn.
Ngủ nhiều hơn 8 tiếng có nguy cơ mất trí nhớ cao hơn 69% so với người ngủ từ 7 – 8 tiếng. ẢnhSHUTTERSTOCK
Như vậy, không chỉ ngủ sớm, mà ngủ quá nhiều cũng làm tăng nguy cơ mất trí nhớ. Các nhà nghiên cứu cũng cảnh báo rằng ngủ nhiều hơn bình thường có thể là dấu hiệu ban đầu của tình trạng suy giảm trí tuệ ở người cao t.uổi.
Các nhà nghiên cứu cho rằng những người này nên được theo dõi và tầm soát chứng sa sút trí tuệ để bắt đầu điều trị càng sớm càng tốt.
Mặt khác, các nghiên cứu trước đây còn nhận thấy mất ngủ đặc biệt dẫn đến hiệu suất trí nhớ kém.
Tuy nhiên, các nhà khoa học cũng cho rằng chủ đề về giấc ngủ và chứng mất trí nhớ là khá “phức tạp”. Họ cho biết các loại sa sút trí tuệ khác nhau có liên quan đến các vấn đề về giấc ngủ khác nhau.
