Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đang điều trị cho 2 bệnh nhân trẻ đều bị ngộ độc nặng sau khi sử dụng t.huốc l.á điện tử.
Co giật do thêm sử dụng hương liệu mới
Bệnh nhân T.Q.T (23 t.uổi, ở Thường Tín, Hà Nội) đang điều trị tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai vì ngộ độc nặng t.huốc l.á điện tử có chứa cần sa.
Người thân của thanh niên này cho biết trước nhập viện T dùng t.huốc l.á điện tử được cho thêm hương liệu mới (do shipper giới thiệu). Sau đó vài giờ, T lên cơn co giật toàn thân, sùi bọt mép nên được gia đình đưa đi cấp cứu ở bệnh viện gần nhà.
Tuy nhiên, tình trạng của T không thuyên giảm nên tiếp tục được chuyển đến Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai. Theo kết quả nghiệm, mẫu t.huốc l.á điện tử bệnh nhân mang đến chứa chất m.a t.úy cần sa tổng hợp là ADB-Butinaca.
Bệnh nhân ngộ độc nặng do t.huốc l.á điện tử đang được điều trị tại BV Bạch Mai.
Cũng đang điều trị tại đây, L.H.H (29 t.uổi, ở Đông Anh, Hà Nội) vào viện vì co cứng chân tay, rối loạn vận động.
H cũng sử dụng t.huốc l.á và t.huốc l.á điện tử nhiều năm nay. Thời gian gần đây, bệnh nhân có biểu hiện rối loạn vận động, run, vã mồ hôi, không điều khiển được động tác.
BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: “Ngày nào trung tâm cũng có bệnh nhân ngộ độc t.huốc l.á điện tử được điều trị, trong đó rất nhiều trường hợp là học sinh, thanh thiếu niên phải cấp cứu do ngộ độc chất m.a t.úy trộn t.huốc l.á điện tử. Các ca ngộ độc t.huốc l.á điện tử đều vào viện với biểu hiện co giật, kích thích, vật vã, ảo giác, loạn thần, hôn mê, tổn thương não và nhiều cơ quan khác, để lại di chứng nặng nề với sức khỏe”.
Hàng loạt bệnh lý nghiêm trọng do t.huốc l.á điện tử
BS Nguyên cho biết thêm phần lớn người dân quan niệm t.huốc l.á điện tử rất đơn giản, không có nicotine gây nghiện. Điều này hoàn toàn sai lầm.
T.huốc l.á điện tử thực chất là các thiết bị điện để nung nóng các hỗn hợp nguyên liệu chứa nhiều hóa chất nhân tạo bên trong, bốc hơi lên để người dùng giải trí. Trong t.huốc l.á điện tử có 3 nhóm nguy cơ gây hại cho sức khỏe là nicotine, hương liệu nhân tạo và m.a t.úy.
Theo phân tích của Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, hàm lượng nicotine trong t.huốc l.á điện tử thậm chí cao gấp rất nhiều lần so với t.huốc l.á truyền thống. Đây là nicotine dạng hóa chất tổng hợp, ở dạng bột nicotine hàm lượng gần như nguyên chất, được bào chế dưới dạng làm cho êm dịu khi hít, nên người dùng sẽ dễ dàng hít với lượng lớn, nhanh chóng bị ngộ độc và sớm nghiện.
Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới, nicotine là một loại m.a t.úy theo đầy đủ ý nghĩa của nó. Hơn nữa trong t.huốc l.á điện tử có hàng nghìn hương liệu, cho tới nay có ít nhất khoảng 20.000 hóa chất hương liệu và các chất phụ gia khác. Đây là các chất nguyên bản, đồng thời khi được nung nóng ở các nhiệt độ khác nhau mỗi chất sẽ tạo ra các sản phẩm cháy là các hóa chất khác nhau mà chúng ta không thể biết trước được.
Rất nhiều hóa chất trong hơi t.huốc l.á điện tử được chứng minh gây hại cho sức khỏe, gây ra các bệnh ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ho, hen, nhồi m.áu cơ tim, tổn thương mạch m.áu, giảm miễn dịch, gây tổn thương AND là các phân tử di truyền, tăng nguy cơ đái đường, bệnh tim mạch…
“Các hóa chất này gây nên các bệnh còn phức tạp hơn nhiều so với t.huốc l.á thông thường và hầu hết là các căn bệnh mới. Điều nguy hại hơn, hiện nay t.huốc l.á điện tử là môi trường thuận lợi để m.a t.úy, cần sa thế hệ mới trà trộn vào. Có hàng trăm hóa chất cần sa, m.a t.úy thế hệ mới trà trộn vào, rất khó phát hiện…”, ông Nguyên nhấn mạnh.
Đến nay, 32 quốc gia đã cấm t.huốc l.á điện tử, 79 quốc gia quy định quản lý t.huốc l.á điện tử rất chặt chẽ và 16 quốc gia cấm t.huốc l.á nung nóng. Trung Quốc cấm lưu hành t.huốc l.á điện tử (cấm tất cả các loại t.huốc l.á điện tử có hương thơm), còn Lào, Thái Lan, Campuchia, Singapore cấm hoàn toàn.
Ba lý do khiến nhiều người ăn hải sản bị ngộ độc
Theo bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), nhiều trường hợp ngộ độc phải nhập viện sau khi ăn các loại hải sản ở rạn san hô như cá chình, cá hồng, cá mòi.
Theo bác sĩ Hoàng Sầm, Chủ tịch Viện Y học bản địa Việt Nam, ngộ độc cá biển hay một số loại hải sản khác khá phổ biến. Nguyên nhân chủ yếu là do cá biển bị phơi nhiễm độc tố từ môi trường.
Thứ nhất, các nhóm độc tố như Ciduatoxin (CTX) có tính bền nhiệt, không bị phá hủy trong quá trình nấu nướng. Chất độc này có nguồn gốc từ vi tảo, bám trên các loài tảo lớn hay rong biển khu vực rạn san hô. Các loài cá ăn thực vật làm tích lũy chất độc này trong cơ thể.
Ngoài ra, do chuỗi thức ăn của biển (cá lớn ăn cá bé) nên các loại cá to thường chứa nhiều độc tố hơn. Cá loại cá có nguy cơ nhễm độc tố CTX như cá hồng, cá mú, cá ngừ, cá chình.
Nhiều loại hải sản có thể bị nhiễm độc từ môi trường. Ảnh: Phương Anh
Thứ hai, cá biển cũng có sẵn độc tố trong cơ thể chúng. Các chất độc này có thể ở gai cá, vây lưng, vây bụng, ngực như cá mó, chất độc ở cơ quan s.inh d.ục cá như cá nóc, cá mòi, cá bẹ, cá trích, cá chình. Chất độc tồn tại trong trứng cá như cá nóc, cá nhám. Chất độc này rất bền với nhiệt độ và các hóa chất khác và có khả năg lưu thông trong m.áu của cá.
Thứ ba, cá biển được ủ đá lâu ngày trước khi tiêu thụ, có thể dẫn đến tình huống cá c.hết lẫn vào cá còn sống, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập. Một số loại cá ươn nguy hiểm như cá ngừ. Vi khuẩn xâm nhập sinh ra Decarboxylase chuyển hóa Histidine thành histamine trong thịt, mang, ruột cá. Histamine trong hải sản gây ngộ độc từ 4 giờ sau ăn, dấu hiệu như đau đầu, đỏ da, ngứa, nóng bừng, cảm giác khó chịu.
Ngoài ra, nguy cơ hải sản do bị ướp tẩm hóa chất bảo quản thực phẩm như urê, hàn the cũng có thể xảy ra. Ngộ độc hóa chất thường có biểu hiện chậm hơn, ngộ độc mạn tính.
Theo Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), các bác sĩ đã tiếp nhận nhiều trường hợp ngộ độc sau khi ăn các loại hải sản ở rạn san hô như cá chình, cá hồng, cá mòi.
Bác sĩ Nguyên cho biết ngộ độc do độc tố ciduatoxin rất nguy hiểm. Người bệnh có biểu hiện loạn nhịp tim, yếu, mệt, tụt huyết áp, đường tiêu hóa là tê, ngứa ran ở tứ chi và vùng miệng, viêm ngứa toàn thân, đau cơ, đau khớp, có thể bị liệt. Thậm chí có trường hợp trầm cảm, mất trí nhớ. Độc tố ciduatoxin ít gây t.ử v.ong hơn nhưng một số trường hợp người già, trẻ nhỏ, người suy giảm miễn dịch vẫn t.ử v.ong do suy hô hấp, liệt cơ hô hấp, co giật hoặc loạn nhịp tim.
Để hạn chế ngộ độc, bạn cần xác định rõ loại cá, nguồn gốc trước khi ăn, không ăn cá đã ươn. Khi chế biến, người dân cần bỏ ruột, mang và các bộ phận có thể chứa độc tố. Những loại cá sống ở vùng rạn san hô như cá hồng, cá mú, cá ngừ, cá chình biển không nên ăn nhiều.
Nếu có các dấu hiệu ngộ độc như tê lưỡi, tê môi, đau nhức cơ, đau bụng, khó thở, nổi mẩn, người bệnh cần theo dõi. Trường hợp nặng nên tới các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Khi sơ cứu người bị ngộ độc thực phẩm cá biển, bác sĩ Sầm cho biết nên thực hiện các biện pháp gây nôn, sau đó có thể uống một vài nước thảo dược như nước lá dứa, gừng trắng, nước tía tô, than hoạt tính, và đến cơ sở y tế gần nhất cấp cứu.
