5 loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới Việt gồm: Ung thư phổi (21,5%), ung thư gan (18,4%), ung thư dạ dày, ung thư đại tràng; ung thư hầu họng. Ở nữ giới, hàng đầu vẫn là ung thư vú, ung thư đại tràng, ung thư phổi, ung thư gan.
Ảnh minh họa: Internet
Hầu hết người bệnh được phát hiện mắc ung thư nói chung đã vào giai đoạn muộn của bệnh, nên thời gian sống sót thường ngắn. Nếu được phát hiện sớm dấu hiệu ung thư sẽ giúp cho việc điều trị hiệu quả hơn.
Ung thư vú: Ở Việt Nam, ung thư vú đứng hàng đầu các căn bệnh gây ung thư ở phụ nữ. Bệnh xuất hiện nhiều nhất từ 45-55 t.uổi và đang ngày càng có nhiều bệnh nhân trẻ t.uổi mắc căn bệnh này.
Yếu tố nguy cơ mắc bệnh: Bạn có mẹ và chị em ruột bị ung thư vú; Bạn có bệnh mạn tính hay một số bất thường tại vú; Bạn bị béo phì hoặc hay ăn đồ ăn béo; Bạn không có con, không nuôi con bằng sữa mẹ hoặc có con đầu lòng muộn sau 30 t.uổi.
Phát hiện sớm ung thư vú: Tự khám vú của mình hàng tháng sau kỳ kinh, đứng trước gương, bạn quan sát hình dáng kích thước màu sắc, sau đó thứ tự sờ nắn từng bên, so sánh và tự chiêm nghiệm. Dùng tay phải khám vú trái, nách trái và ngược lại. Sờ trực tiếp vú bằng 4 ngón tay, lần lượt trên dưới trong ngoài. Bạn có thấy cục gì không?
Nắn nhẹ đầu vú xem có dịch màu, vàng lạ chảy không. Nếu thấy bất thường, đừng nghĩ vội là bị ung thư, hãy tới bác sĩ chuyên khoa hỏi ý kiến. Các bác sĩ sẽ khám, chụp vú và làm một số xét nghiệm cần thiết. Bị ung thư vú giai đoạn sớm, điều trị sớm giữ được vú mà vẫn bảo toàn cuộc sống lâu dài.
Ảnh minh họa: Internet
Ung thư cổ tử cung: Hiệu quả điều trị 100% khi còn giai đoạn sớm.
Yếu tố nguy cơ mắc bệnh: Hoạt động t.ình d.ục sớm, g.iao h.ợp trước 20 t.uổi. Quan hệ t.ình d.ục không an toàn với nhiều người. Vệ sinh phụ nữ kém. Đẻ nhiều. Nhiễm virut Herpes, Papilome.
Phát hiện sớm: Lấy mẫu bệnh phẩm từ cổ tử cung và nhuộm tiêu bản để phát hiện mức độ thoái hóa tế bào. Biện pháp này là hữu hiệu nhất. Chỉ 5 phút bạn không phải khó chịu, hay đau đớn gì. Nếu có gì nghi ngờ bác sĩ sẽ khuyên bạn cách xét nghiệm tiếp và có biện pháp điều trị. Nên quệt cổ tử cung hàng năm sau 40 t.uổi, vào ngày 12-14 sau hành kinh.
Ung thư đại tràng: Có thể phát hiện sớm.
Yếu tố nguy cơ mắc bệnh: Gia đình có người bị ung thư đại trực tràng, vú, tử cung, buồng trứng, tuyến t.iền liệt, bàng quang. Có polip (bướu thịt lành) trong ruột. Có bệnh viêm đại tràng mãn lâu ngày. Có thói quen ăn ít xơ, nhiều mỡ đạm. T.uổi trên 45.
Phát hiện sớm: Cần tìm hồng cầu trong phân khi bạn trên 45 t.uổi, mỗi năm 1 lần nếu có đau bụng, ỉa nhày mũi, táo lỏng thất thường, phải đến khám bác sĩ chuyên khoa. Nếu nghi ngại sẽ soi trực tràng, hay soi đại tràng để phát hiện bệnh sớm.
Ảnh minh họa: Internet
Ung thư dạ dày: Nước ta nằm trong khu vực có tỷ lệ mắc ung thư dạ dày cao, hiệu quả phẫu thuật không cao nếu phát hiện muộn. Nhật Bản là nước đầu tiên nghĩ ra công nghệ phát hiện sớm và đã thành công với kết quả sống quá 5 năm tới trên 70%.
Yếu tố nguy cơ mắc bệnh: Thói quen ăn các thực phẩm chứa chất bảo quản, sấy khô ướp muối, mốc, lên men… nhiều chất nitrite.
Nhiễm vi trùng Helicobacter Pylorie, nhất là trong viêm dạ dày mạn tính. Có t.iền sử viêm loét dạ dày lâu ngày. Gia đình có người bị ung thư dạ dày.
Phát hiện sớm: Thấy đầy bụng, ợ hơi, ợ chua, chậm tiêu, kém ăn, sút cân cần tới bác sĩ hỏi ý kiến. Tốt nhất được nội soi dạ dày ống mềm. Các thương tổn được quan sát, bác sĩ soi sẽ khuyên điều trị và theo dõi.
Ung thư phổi: Ung thư trong nhu mô phổi không gây đau đớn thế nên thường khi bệnh diễn tiến xa mới có các triệu chứng xuất hiện.
Các triệu chứng xuất hiện vào lúc chẩn đoán ung thư phổi tùy thuộc vào vị trí và kích thước của khối bướu, của bất kỳ ổ di căn nào cũng như mức độ xâm lấn đến các cơ quan, sự xuất hiện ngẫu nhiên của dấu hiệu t.iền ung thư.
Ảnh minh họa: Internet
Dấu hiệu: Ho nhiều; Đau tay, vai và các ngón tay: Thường xuyên bị n.hiễm t.rùng; Sựt cân; Bất thường ở các mô vú
Những dấu hiệu t.iền ung thư: Những dấu hiệu t.iền ung thư rõ rệt gặp ở khoảng 10% bệnh nhân ung thư phổi. Tổng trạng bệnh nhân suy giảm do yếu tố hoại tử bướu. Bệnh lý xương khớp phì đại do phổi có lẽ do thiếu oxy mạn tính, biểu hiện bởi hiện tượng ngón tay dùi trống. Ngón tay dùi trống gồm sự gia tăng kích thước cả bề ngang các móng của ngón tay lẫn bề mặt lồi của ngón tay nhìn nghiêng. Các hội chứng khác gồm có rối loạn đông m.áu, các biểu hiện của da, thần kinh, nội tiết, thận và hệ cơ.
Phát hiện sớm: Ba loại xét nghiệm được đề cập nhiều nhất là cho việc tầm soát là chụp X-quang phổi, xét nghiệm tìm tế bào ung thư từ chất đàm, chụp cắt lớp điện toán ngực (CT Scan).
Tuy nhiên việc tầm soát cũng chỉ nhắm vào các đối tượng có nguy cơ cao. Theo các hướng dẫn từ Hiệp hội ung thư Mỹ khuyến cáo nên CT Scan hàng năm cho các đối tượng như t.uổi 55-74 t.uổi, hút thuốc trên 30 gói thuốc/năm hoặc đang hút thuốc hay đã ngưng hút thuốc trong vòng 15 năm trở lại.
THÁI HÀ (TỔNG HỢP)
Theo T.iền phong
Chủ quan đi ngoài phân lỏng, người phụ nữ mắc ung thư
Bệnh nhân đến viện khám vì đau bụng âm ỉ, đi ngoài phân lỏng thường xuyên, không ngờ được bác sĩ chẩn đoán mắc ung thư, phải phẫu thuật.
Bà Phạm Thị Tâm, 64 t.uổi ở Phú Thọ đến BV đa khoa Hùng Vương khám bệnh vì thường xuyên thấy đau bụng âm ỉ vùng hạ vị, đi ngoài phân lỏng nát nhưng không kèm m.áu, nhày. 2 tháng trở lại đây, mỗi tháng bà sút 3 kg.
Bệnh nhân được bác sĩ chỉ định nội soi đại trực tràng để chẩn đoán bệnh. Kết quả, đoạn đại tràng lên có tổn thương sùi loét gây hẹp lòng ruột. Kết quả giải phẫu bệnh khẳng định, bệnh nhân bị ung thư đại tràng biểu mô tuyến biệt hóa vừa.
Sau hội chẩn với chuyên gia từ BV K TƯ, các bác sĩ khoa Ung bướu, BV đa khoa Hùng Vương đã cắt bỏ đại tràng cho bệnh nhân, vét hạch, phục hồi lưu thông ruột.
Hình ảnh nội soi đại trực tràng của bệnh nhân phát hiện khối u trong lòng đại tràng
Hiện tại sau mổ ngày thứ 5, sức khỏe bệnh nhân ổn định, đã ăn được cháo đặc, chức năng đại tiện bình thường.
Ung thư đại trực tràng là một trong những bệnh ung thư phổ biến trên thế giới. Tại Việt Nam, theo số liệu WHO năm 2018, ung đại trực tràng đứng thứ 5 trong số các loại ung thư phổ biến nhất với gần 15.000 ca mắc mới, trong đó có gần 8.000 ca t.ử v.ong.
Tỉ lệ t.ử v.ong lớn do tỉ lệ bệnh nhân đến bệnh viện chẩn đoán, phát hiện ung thư đại trực tràng ở giai đoạn sớm rất hiếm, chỉ khoảng hơn 20%, số còn lại đều đến viện ở giai đoạn tiến triển 3-4, do đó điều trị gặp nhiều hạn chế.
Trong khi nếu mắc ở giai đoạn 1, tỉ lệ sống sau 5 năm có thể lên tới 85-90%, giai đoạn 3 còn khoảng 40-60% nhưng đến giai đoạn cuối chỉ còn 10-20%.
Ung thư đại trực tràng là một trong số ít những loại ung thư có tính di truyền
Các nghiên cứu đã chỉ rõ, ung thư đại trực tràng có liên quan với chế độ ăn uống nhiều thịt đỏ, mỡ động vật, ít chất xơ, thiếu các vitamin A, B, C, E, thiếu canxi, ăn nhiều thực phẩm chứa bezopyren, nitrosamin…, lười vận động, hút t.huốc l.á, lạm dụng rượu bia, có polyp đại trực tràng, viêm đại trực tràng c.hảy m.áu…
Đặc biệt, đây là một trong số ít những loại ung thư có tính chất di truyền, chiếm khoảng 5%.
Ở giai đoạn sớm, ung thư đại trực tràng thường không có biểu hiện rõ ràng khiến người bệnh chủ quan, lầm tưởng với những bệnh lý đường tiêu hóa.
Tuy nhiên khi có những biểu hiện sau, cần đặc biệt lưu ý vì đó có thể là dấu hiệu cảh báo ung thư đại trực tràng: Giảm cân đột ngột, rối loạn lưu thông ruột như táo bón, tiêu chảy, đi ngoài phân ra nhày m.áu, đi ngoài phân nhỏ, dẹt, chán ăn, đầy bụng.
Thúy Hạnh
Theo vietnamnet