Việc giảm chỉ số tiểu cầu sẽ dẫn đến xuất huyết dưới da và đối mặt với nhiều khả năng xuất huyết nguy hiểm khác như: xuất huyết não, xuất huyết tiêu hóa
Trong những ngày Tết vừa qua, rất nhiều người bệnh đã không thể đón một năm mới trọn vẹn bên người thân vì phải nằm viện. Bên cạnh nỗi buồn ấy, họ còn có thêm nỗi lo không có đủ chế phẩm m.áu để truyền bởi tình trạng thiếu m.áu đang còn kéo dài.
Từ tháng 6/2020, cháu Nguyễn Trung Kiên đã bắt đầu điều trị ung thư m.áu khi mới vừa tròn 2 t.uổi. Hơn nửa năm trời ròng rã nằm viện, truyền hóa chất, đến Tết bố mẹ con chỉ mong sao con được đón một cái Tết trọn vẹn ở nhà.
Mới hơn 2 t.uổi nhưng bé đã trải qua những đợt điều trị ung thư m.áu với vô số lần phải truyền m.áu
Vậy mà đêm mùng 1 Tết, con đã bị ra m.áu mũi, ra m.áu chân răng rất nhiều. M.áu c.hảy ướt đầm cả ga gối. Không thể chờ đến sáng, bố mẹ con vội vàng gọi xe đưa con từ Vĩnh Phúc xuống Viện Huyết học – Truyền m.áu TW cấp cứu.
Hơn 1 giờ đêm mùng 2 Tết, con nhập viện, tiểu cầu chỉ còn 8G/l, mất m.áu nhiều. Lòng bố mẹ con đứng ngồi không yên, chỉ lo trong những ngày Tết không có m.áu, có tiểu cầu truyền cho con. Bác sĩ phải dự trù khối hồng cầu và tiểu cầu gấp. Tại thời điểm này, chính các y bác sĩ tại Viện đã tham gia hiến tiểu cầu, đồng thời trong nhiều trường hợp Viện phải liên hệ trực tiếp, vận động người đến hiến tiểu cầu để kịp thời đáp ứng yêu cầu cấp bách trong điều trị.
Có những ngày chị Mẩy phải truyền liên tục 4 đơn vị m.áu (hồng cầu và tiểu cầu)
Khi chỉ còn vài tuần nữa là bước sang năm mới, chị Lý Lở Mẩy (26 t.uổi, dân tộc Dao ở Tả Phìn, Sapa, Lào Cai) phát hiện bị bệnh ung thư m.áu. Chồng chị phải gửi cô con gái nhỏ cho ông bà, gom góp t.iền bạc đưa vợ xuống Hà Nội điều trị tại Viện Huyết học – Truyền m.áu TW. Ngay trong đợt điều trị đầu tiên, cả huyết sắc tố và tiểu cầu của chị đều giảm sâu. Chị bị xuất huyết dưới da, m.áu bầm tím từng mảng khắp người, khả năng xuất huyết não luôn rình rập.
Những ngày Tết vừa qua, khi người bệnh cùng phòng, cùng khoa háo hức được ra viện, về nhà đón Tết thì chị phải ở lại viện, trong lòng không nguôi nỗi mong nhớ và lo cho cô con gái nhỏ. Thể bệnh của chị là Lơ-xê-mi cấp thể t.iền tủy bào, đây là thể bệnh ung thư m.áu có cơ hội sống rất tốt vì đã có thuốc điều trị nhắm đích, tuy nhiên nguy cơ ra m.áu lại rất cao. Nếu như người bệnh không được truyền chế phẩm m.áu kịp thời thì dù có thuốc điều trị tốt đến đâu cũng khó có thể cứu sống.
Suốt những ngày điều trị, chị liên tục phải truyền m.áu. Có những ngày, chị truyền liên tục 4 đơn vị m.áu. Chỉ tính trong 20 ngày nằm viện (từ 29/1 – 19/2) chị đã nhận tổng cộng gần 50 đơn vị chế phẩm m.áu (bao gồm cả hồng cầu, tiểu cầu, huyết tương…).
Trong khi đó, ngay trước Tết, dịch bệnh bùng phát trở lại. Viện Huyết học – Truyền m.áu TW đã phải hoãn 30 buổi hiến m.áu do các đơn vị xin hoãn, hủy lịch tổ chức hiến m.áu, dẫn tới hơn 8.000 đơn vị m.áu không thể tiếp nhận theo dự kiến.
Sau Tết, Viện Huyết học – Truyền m.áu Trung ương lại nhận thông tin hoãn thêm khoảng 24 lịch hiến m.áu từ nay đến hết tháng 3 với dự kiến khoảng 5.000 đơn vị m.áu. Tuy vậy, nhu cầu sử dụng m.áu và các chế phẩm m.áu cho điều trị vẫn không hề giảm. Viện Huyết học – Truyền m.áu TW mới chỉ đáp ứng được 70 – 80% dự trù m.áu từ các bệnh viện.
Ước tính nhu cầu m.áu cần cho cấp cứu và điều trị trong tháng 2 và tháng 3 của Viện Huyết học – Truyền m.áu TW là khoảng 50.000 đơn vị m.áu. Với các lịch hiến m.áu được duy trì đến thời điểm này thì vẫn còn thiếu khoảng hơn 20.000 đơn vị m.áu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc cung cấp cho 177 cơ sở y tế tại 28 tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc (diện bao phủ xấp xỉ 41 triệu dân).
Trên cả nước còn có hàng nghìn người bệnh đang thiếu m.áu, trong đó có những sản phụ băng huyết sau sinh, những ca cấp cứu… mà chỉ cần truyền m.áu chậm một chút thôi có thể khiến người bệnh mất đi cơ hội sống.
Địa điểm hiến m.áu:
– Viện Huyết học – Truyền m.áu Trung ương (Phố Phạm Văn Bạch, Cầu Giấy, Hà Nội): từ 8h đến 20h tất cả các ngày (kể cả thứ 7, Chủ nhật và ngày lễ).
– Các điểm hiến m.áu cố định tại Hà Nội: Tất cả các ngày trong tuần (đến ngày 7/03/2021):
26 Lương Ngọc Quyến (quận Hoàn Kiếm).
132 Quan Nhân (quận Thanh Xuân).
Số 10, ngõ 122 đường Láng (quận Đống Đa).
Ảnh: Công Thắng
‘Chúng tôi sẽ dừng sống nếu không có m.áu’
“Tôi nhận thức cuộc sống của mình phụ thuộc vào những giọt m.áu, tấm lòng của mọi người. Nếu không có m.áu, chúng tôi sẽ dừng sống”.
Mỗi giọt m.áu là giọt sự sống
Anh Nguyễn Trọng Hùng, 36 t.uổi, ở Vinh, Nghệ An đã chiến đấu với ung thư m.áu suốt 2 năm nay. Hơn ai hết, anh trân trọng vô ngần những giọt m.áu hiến của cộng đồng.
Anh kể, năm 2019 anh phát hiện ung thư m.áu, được chuyển lên Viện Huyết học-Truyền m.áu Trung ương điều trị. Ngay khi nhập viện, anh được truyền tiểu cầu, chế phẩm m.áu này dần trở thành nguồn sống với anh.
Trong 7 tháng, anh Hùng trải qua 4 đợt truyền hoá chất khiến hồng cầu, tiểu cầu, bạch cầu xuống rất thấp. Đặc biệt tiểu cầu hạ thấp sẽ khiến m.áu khó đông, khó cầm, nguy cơ c.hảy m.áu, xuất huyết nội tạng, xuất huyết não có thể đe doạ tính mạng bất cứ lúc nào.
Anh Hùng chia sẻ về hành trình điều trị của mình và gửi lời tri ân tới tất cả những người tình nguyện hiến tặng m.áu cho các bệnh nhân
Sau mỗi đợt truyền hoá chất, những bệnh nhân như anh đều phải bù m.áu, sống dựa vào nguồn m.áu tiếp từ bên ngoài. Đợt nhiều nhất anh truyền tới 3 lít tiểu cầu, 2 lít m.áu. Đó là bệnh nhân khoẻ, trường hợp khác nặng hơn cần bù rất nhiều.
“Là một bệnh nhân mắc bệnh m.áu ác tính, tôi nhận thức sự sống của mình phụ thuộc vào những giọt m.áu, tấm lòng của mọi người. Với trải nghiệm của người trong cuộc và đứng trước cảnh cửa sinh tử, mỗi giọt m.áu với tôi là giọt sự sống. Bởi nếu không có m.áu, chúng tôi sẽ dừng sống”, anh Hùng nói đầy cảm kích.
Anh chia sẻ, anh chỉ là một trong số hàng trăm bệnh nhân ung thư m.áu đang điều trị tại Viện, có nhiều bệnh nhân thậm chí không còn đủ khả năng để truyền hoá chất nữa, sự sống phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn m.áu hiến tặng.
Nếu không có m.áu, chắc chắn cuộc sống của họ sẽ chấm dứt vì khả năng phục hồi không còn nữa.
“Thực sự mà nói, cá nhân tôi hay những bệnh nhân khác không có lời nào diễn tả hết sự biết ơn với những người đã tình nguyện cho chúng tôi những giọt m.áu, giúp chúng tôi có sự sống kéo dài hơn”, anh Hùng xúc động chia sẻ.
Dù vậy, không phải khi nào kho m.áu của Viện Huyết học-Truyền m.áu Trung ương cũng đủ. Vào thời điểm dịch Covid-19 bùng phát, đã có lúc kho chỉ còn vài chục đơn vị. Khi đó anh Hùng đã phải kêu gọi bạn bè, người thân đi hiến m.áu.
Sau 7 tháng bệnh thoái lui, 5 ngày nay anh Hùng đã phải quay lại bệnh viện do ung thư tái phát. Với anh, chặng đường phía trước có thể còn rất dài…
43 tỉnh cùng tham gia hiến m.áu
Tại buổi họp báo chương trình hiến m.áu Chủ nhật đỏ chiều 7/1, TS Bạch Quốc Khánh, Viện trưởng Viện Huyết học-Truyền m.áu Trung ương cho biết, trong 2 năm gần đây nhờ đẩy mạnh tuyên truyền về rượu bia, làm tốt công tác phòng chống tai nạn giao thông… tỉ lệ cấp cứu phải truyền m.áu do tai nạn giảm đi nhiều. Nhu cầu m.áu không tăng lên so với năm trước.
Hiện Viện cung cấp m.áu và các chế phẩm từ m.áu cho 180 bệnh viện tại 28 tỉnh, thành khu vực phía Bắc và Bắc Trung Bộ với lượng khoảng 350.000 đơn vị mỗi năm.
Riêng trong dịp Tết Nguyên Đán cần ít nhất 50.000-55.000 đơn vị hồng cầu, trong đó trong tháng 1 phải chuẩn bị 36.000-41.000 đơn vị, trong tháng 2 cần ít nhất 16.000 – 18.000 đơn vị.
Bất chấp giá rét, nhiều người vẫn tranh thủ đi hiến m.áu
TS Khánh thông tin, trung bình có khoảng 1.200-1.300 bệnh nhân điều trị nội trú tại Viện, trong Tết chỉ còn 300-400 nhưng đây đều là những bệnh nhân cần truyền m.áu. Trong khi tháng Tết, lượng m.áu hiến rất khan hiếm.
Viện trưởng Huyết học -Truyền m.áu Trung ương chia sẻ thêm, vào mùa hè với chương trình Hành trình đỏ, lượng m.áu hiến khá dồi dào song m.áu là sản phẩm đặc biệt, không thể tích trữ dùng dần.
“Thời hạn bảo quản của hồng cầu có thể được 35-40 ngày nhưng với tiểu cầu chỉ 3-5 ngày. Nếu bệnh nhân cần đúng thời điểm thiếu tiểu cầu có thể bị c.hảy m.áu não không cầm và t.ử v.ong ngay không có cách gì cứu được”, TS Khánh chia sẻ.
Nếu hiến tiểu cầu trực tiếp, 1 người khoẻ mạnh có thể hiến được 1 đơn vị tiểu cầu 250ml và có thể quay vòng hiến sau mỗi 30 ngày. Tuy nhiên nếu tách chiết từ hồng cầu, cần ít nhất 6-12 đơn vị mới tạo được 1 đơn vị tiểu cầu.
Xác định thời điểm tháng 1 – 3 thường xuyên bị thiếu m.áu, đều đặn 12 năm nay, chương trình hiến m.áu Chủ nhật đỏ đều tổ chức vào thời điểm trước Tết Nguyên Đán, kéo dài đến sau Tết để bù đắp lượng m.áu thiếu hụt.
Năm nay, chương trình Chủ nhật đỏ sẽ có 43 tỉnh tham gia với 80 điểm hiến m.áu, kéo dài đến hết tháng 3 và dự kiến tiếp nhận hơn 50.000 đơn vị m.áu.
Tại Hà Nội, chương trình sẽ tổ chức tại ĐH Bách Khoa vào ngày 17/1 tới.
