Sau tiêm vaccine COVID-19, tùy thuộc vào hệ miễn dịch của mỗi người mà cơ thể sẽ có phản ứng khác nhau.
Tác dụng phụ sau khi tiêm vaccine là điều thường xảy ra, ít gây nguy hiểm cho sức khỏe, hiếm khi để lại ảnh hưởng lâu dài cho cơ thể.
Vaccine COVID-19 cũng vậy. Sau khi chủng ngừa, một người có thể bị mệt mỏi, sốt nhẹ trong khi những người khác không có bất kỳ triệu chứng gì. Tùy thuộc vào hệ miễn dịch của mỗi người và cách cơ thể phản ứng với các mầm bệnh lạ, bạn có khả năng biểu hiện các phản ứng từ nhẹ đến nặng.
Phản ứng phụ phổ biến
Tiêm vaccine có thể gây ra các phản ứng phụ tương tự các triệu chứng khi mắc COVID-19. Lý do là vaccine bắt chước virus kích hoạt phản ứng miễn dịch giống phản ứng miễn dịch của cơ thể khi nhiễm virus SARS-CoV-2.
Sốt, mệt mỏi, buồn nôn, đau nhức cơ thể là các biểu hiện được ghi nhận ở những người đã chủng ngừa. Ngoài ra, nhiều người cũng bị ngứa, mẩn đỏ, sưng tấy tại vết tiêm, tình trạng này sẽ hết sau một hoặc hai ngày.
Phụ nữ dễ bị phản ứng phụ hơn nam giới?
Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy một số yếu tố ảnh hưởng đến khả năng bị các tác dụng phụ nghiêm trọng, đặc biệt là đối với phụ nữ.
Hầu hết các phản ứng với vaccine COVID-19 không nghiêm trọng nhưng phụ nữ chịu tác dụng phụ của vaccine nhiều hơn nam giới.
Theo một nghiên cứu, 79% các phản ứng phụ liên quan tới phụ nữ mặc dù số vaccine tiêm cho phụ nữ chiếm 60% tổng số liều.
Lý do của sự khác biệt
Khi một người được tiêm vaccine, hệ miễn dịch của cơ thể sẽ được kích hoạt, tạo ra các kháng thể chống lại mầm bệnh có hại. Điều này gây ra các phản ứng viêm trong cơ thể, dẫn đến những tác dụng phụ khác nhau.
Các báo cáo cho thấy phụ nữ dễ bị các phản ứng phụ của vaccine hơn có thể do họ có hệ miễn dịch mạnh mẽ hơn nam giới. Nghiên cứu cũng tuyên bố phụ nữ tạo ra nhiều kháng thể mạnh hơn so với nam giới.
Ngoài ra, một số người tin rằng phụ nữ hay chia sẻ mọi chuyện, trong đó có tác dụng phụ, dẫn đến thống kê phụ nữ gặp nhiều tác dụng phụ hơn từ vaccine.
Vai trò của hormone
Theo các chuyên gia, nội tiết tố nữ estrogen thường thúc đẩy và ảnh hưởng đến phản ứng của hệ miễn dịch. Ngược lại, nội tiết tố nam testosterone hoạt động như một chất ức chế miễn dịch. Đó có khả năng là lý do hàng đầu khiến phụ nữ gặp nhiều tác dụng phụ từ vaccine COVID-19 hơn nam giới.
Điều này cũng có thể chứng minh tại sao phụ nữ là đối tượng nguy cơ của các bệnh tự miễn dịch như lupus và đa xơ cứng.
Kiểm soát tác dụng phụ
Mặc dù các tác dụng phụ của vaccine COVID-19 biến mất sau 1 hoặc 2 ngày, nhưng nếu cảm thấy quá mệt mỏi, bạn có thể dùng thuốc giảm đau sau khi tham khảo người có kiến thức chuyên môn.
Ban cũng nên uống nhiều nước và tránh mọi hoạt động gắng sức. Nghỉ ngơi đầy đủ và để cho thân thể và tâm trí của bạn thư giãn.
Sau khi tiêm phòng, tình trạng đau nhức cánh tay vẫn còn trong 1-2 ngày. Tuy nhiên, đó không phải là vấn đề đáng quan tâm. Để giảm bớt cơn đau, các chuyên gia khuyên người mới tiêm nên cử động cánh tay nhẹ nhàng. Điều này kích thích lưu lượng m.áu đến khu vực này giúp giảm đau nhức.
Vaccine COVID-19: Nếu không xuất hiện phản ứng sau tiêm thì có hiệu quả?
Một số người hoàn toàn không có phản ứng phụ sau tiêm vaccine COVID-19, trong khi nhiều người khác sốt, đau đầu, mỏi cơ.
Tiến sĩ Chris Thompson, nhà miễn dịch học ở Khoa Sinh học của Đại học Loyola (Mỹ), nhận định: “Ngay cả khi bạn không xuất hiện phản ứng phụ sau khi tiêm vaccine, bạn vẫn có thể có phản ứng miễn dịch bảo vệ tốt”.
Mặc dù các tác dụng phụ sau tiêm như đau nhức cơ, sốt hoặc mệt mỏi là những dấu hiệu hệ miễn dịch đang hoạt động, tuy nhiên, việc không xuất hiện phản ứng phụ không có nghĩa việc tiêm vaccine vô giá trị.
Trong các thử nghiệm lâm sàng vaccine COVID-19 của Pfizer và Moderna, một lượng đáng kể những người tham gia không gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, nhưng họ vẫn được bảo vệ chống lại virus SARS-CoV-2.
Tại sao mọi người phản ứng khác nhau?
Hệ miễn dịch của con người phản ứng theo những cách khác nhau, trong đó, một số hình thành phản ứng thể chất cao hơn khi tiêm chủng.
Theo Tiến sĩ Thompson, mọi người phản ứng khác nhau với vaccine do những yếu tố như sức khỏe, t.uổi tác, giới tính, khả năng miễn dịch, di truyền, dinh dưỡng, môi trường và việc sử dụng thuốc chống viêm.
Trước băn khoăn về việc liệu những người bị suy giảm miễn dịch có được bảo vệ sau khi tiêm chủng hay không, tiến sĩ Thompson giải thích, những người bị suy giảm miễn dịch vẫn được bảo vệ ở mức độ nhất định nhưng có ít kháng thể hơn và tốc độ sinh kháng thể chậm.
Các loại vaccine khác cũng có tác dụng phụ
Vaccine được thiết kế để có ít hoặc không có phản ứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, mọi người vẫn thường gặp các tác dụng phụ sau khi tiêm chủng.
Các loại vaccine cúm, sởi, quai bị, rubella, bạch hầu, ho gà, uốn ván… đều có khả năng gây phản ứng tại chỗ hoặc toàn thân.
