Bệnh lao đặc biệt nghiêm trọng đối với bà mẹ mang thai. Nó có thể khiến suy thai, sảy thai, thai c.hết lưu, lây bệnh cho thai nhi…
Ngoài ra, bệnh lao phá hủy phổi và những bộ phận khác của cơ thể, và có thể gây tình trạng trầm trọng.
Phụ nữ trong lứa t.uổi sinh đẻ và nuôi con dễ bị mắc lao hơn so với các lứa t.uổi khác. Khi người mẹ mắc bệnh thì những đứa con cũng dễ dàng bị lây bệnh, thậm chí lây ngay từ khi còn là bào thai, đó là lao bẩm sinh, việc điều trị sẽ rất khó khăn.
Bệnh lao đặc biệt nghiêm trọng đối với bà mẹ mang thai. Nó có thể khiến suy thai, sảy thai, thai c.hết lưu, lây bệnh cho thai nhi… Ảnh minh họa
Vì sao phụ nữ mang thai dễ mắc lao?
Phụ nữ trong lứa t.uổi sinh đẻ và nuôi con lại dễ bị mắc lao hơn so với các lứa t.uổi khác và nam giới là do rất nhiều yếu tố. Trong đó đáng kể nhất là sự thay đổi các nội tiết tố oestrogen, progesteron. Sự xuất hiện nội tiết tố rau thai làm cho các cơ quan phục vụ cho quá trình mang thai chuẩn bị cho cuộc đẻ và nuôi con như hệ s.inh d.ục, vùng chậu hông, da, cơ… tăng cường chuyển hóa các chất, ngấm nhiều nước hơn,… kéo theo cả tổ chức phổi – những tổ chức xơ sẹo trở nên mềm hơn, làm cho vi khuẩn lao dễ dàng hoạt động và tấn công hơn.
Bên cạnh sự thay đổi nội tiết, khi mang thai, cơ thể người mẹ giảm miễn dịch tự nhiên để chấp nhận một cơ thể lạ mà một nửa là của người khác; do ăn uống không đủ chất; sự vất vả trong mang thai, cuộc đẻ và lúc nuôi con… cũng là một trong nhiều nguyên nhân khiến họ dễ nhiễm lao hơn bao giờ hết.
Khi mắc lao, thai phụ sẽ xuất hiện các triệu chứng khá điển hình như: ho (thường kéo dài 3 tuần hoặc hơn), đau ngực, mỏi mệt, chán ăn, cảm giác ăn không ngon, ớn lạnh, sốt hoặc đổ mồ hôi vào ban đêm…
Nên làm gì khi nghi ngờ mắc lao?
Bà bầu cần thực hiện theo hướng dẫn sau đây khi nghi ngờ mắc lao:
Làm các xét nghiệm lâm sàng và cận lâm sàng tại các bệnh viện chuyên khoa. Các xét nghiệm lao thường an toàn với thai kỳ nếu quy trình kỹ thuật được đảm bảo. Dùng thuốc điều trị bệnh lao theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.
Cung cấp đủ dinh dưỡng. Thực phẩm phải có đủ lượng calo, giàu protein, vitamin và khoáng chất, có giá trị dinh dưỡng cao.
Bệnh nhân cần phải tái khám liên tục, khám thai định kỳ để có những điều chỉnh kịp thời vì thuốc chữa bệnh lao mang hàm lượng kháng sinh rất mạnh nên thuốc dùng cho phụ nữ mang thai ở mỗi giai đoạn khác nhau bắt buộc phải có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Có chế độ nghỉ ngơi thích hợp để giảm sự hô hấp, có lợi cho phục hồi vùng phổi.
Sau khi sinh con, người mẹ cần được nghỉ ngơi, ăn uống đầy đủ chất để phục hồi sức khỏe và cần nghiêm túc thực hiện đúng phác đồ điều trị lao, không để vi khuẩn lao kháng thuốc. Ảnh minh họa
Cách chăm sóc trẻ sau sinh khi mẹ đang nhiễm và điều trị lao
Sau khi sinh con, người mẹ cần được nghỉ ngơi, ăn uống đầy đủ chất để phục hồi sức khỏe và cần nghiêm túc thực hiện đúng phác đồ điều trị lao, không để vi khuẩn lao kháng thuốc. Con của người mẹ mắc lao phải được theo dõi cẩn thận để phát hiện lao bẩm sinh và phải được viêm BCG sớm (bắt buộc) để phòng bệnh lao sơ nhiễm.
Khi mẹ bị nhiễm lao hay đang trong quá trình điều trị bệnh lao, cần thực hiện theo đúng lời khuyên của bác sĩ và nhân viên y tế về các kế hoạch chăm sóc bé.
Đối với những người mẹ vẫn còn vi khuẩn lao ở trong đờm, cần tuyệt đối tránh không cho bé bú sữa mẹ khi mẹ đang bị lao phổi. Người mẹ cũng nên cách ly bé để hạn chế tối đa nguy cơ lây bệnh cho bé.
Để an toàn cao nhất, mẹ mắc lao không nên chăm sóc trẻ, ôm, hôn hay có những cử chỉ tiếp xúc thân mật, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh truyền trực tiếp sang cho con. Việc này cần thực hiện nghiêm túc cho đến khi mẹ xét nghiệm vi khuẩn lao âm tính.
Thường xuyên đeo khẩu trang và uống thuốc điều trị đúng liều lượng, quy định của bác sĩ chuyên khoa.
Việt Nam tham gia thử nghiệm vaccine phòng lao mới
Việc thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 của vaccine phòng lao mới sẽ được triển khai tại 7 quốc gia ở các châu lục khác nhau, riêng châu Á có Việt Nam và Indonesia.
Thời gian dự kiến vào đầu năm 2024, tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.
Theo TS. Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Việt Nam được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chỉ định là 1 trong 7 nước tham gia thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 vaccine phòng lao mới. Dự kiến các hoạt động sẽ bắt đầu trong năm 2024. Các quy trình kỹ thuật đều được thực hiện dưới sự giám sát của WHO
Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho biết, vaccine phòng lao mới khác biệt hẳn với vaccine phòng lao hiện tiêm cho trẻ. Vaccine mới áp dụng công nghệ ADN giống với nguyên lý của vaccine phòng COVID-19 của Pfizer.
Vaccine lao tại Việt Nam hiện nay là BCG (Bacillus Calmette-Guerin), chứa vi khuẩn gây bệnh lao ở dạng bất hoạt độc lực.
Tiêm vaccine phòng lao cho trẻ là bảo vệ trẻ trước các biến chứng nguy hiểm của bệnh lao
Việc thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 của vaccine mới sẽ được triển khai tại 7 quốc gia ở các châu lục khác nhau, riêng châu Á có Việt Nam và Indonesia. Thời gian dự kiến vào đầu năm 2024, tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng,.
“Quá trình thử nghiệm đến lúc vaccine được vào sử dụng có thể kéo dài 4-7 năm. Khi được sử dụng rộng rãi, vaccine này kỳ vọng sẽ “triệt tiêu” bệnh lao toàn cầu”, TS Đinh Văn Lượng cho hay.
Ước tính năm 2022 trên thế giới có 10,6 triệu ca mắc lao và 1,6 triệu người t.ử v.ong. Việt Nam đứng thứ 11 trong 30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao và lao đa kháng thuốc cao, với 103.000 bệnh nhân lao năm 2022. Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, nhiều bệnh nhân lao không được phát hiện và điều trị, trở thành nguồn lây trong cộng đồng, khiến tỷ lệ ca mắc mới và t.ử v.ong tăng.
Lao là bệnh diễn biến âm thầm, từ khi phát hiện bệnh đến khi bệnh chuyển biến nặng đã lây lan sang nhiều người khác. Phát hiện sớm, điều trị sớm là biện pháp giảm nhanh nguồn lây trong cộng đồng.
Việt Nam đặt mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2035. Hệ thống giám sát và quản lý thông tin bệnh lao phiên bản nâng cấp kỳ vọng sẽ giúp giám sát ca bệnh lao và lao tiềm ẩn, quản lý chương trình thông qua các công cụ nâng cao nhằm góp phần củng cố dịch vụ điều trị và dự phòng lao tại Việt Nam trong những năm tiếp theo.
