Nhiều người sau khi ăn trầu cảm thấy choáng váng, bủn rủn chân tay, dân gian gọi là say trầu; tại sao lại có hiện tượng này?
Ăn trầu là tập tục có từ lâu đời ở một số quốc gia ông Nam Á. Riêng ở Việt Nam, tục lệ này đã có từ hàng ngàn năm qua và là một nét bản sắc văn hóa truyền thống. Xưa, mọi đám cưới hỏi, ma chay, lễ tiệc đều có trầu.
Ngày nay, trầu cau chủ yếu là món lễ vật để dâng cúng hoặc dùng trong đám hỏi. Tuy nhiên, ở nhiều địa phương, vẫn có người ăn trầu. Tuy nhiên, một số người ăn trầu bị say với cảm giác chuếnh choáng, chóng mặt, mặt đỏ bừng, người bủn rủn…
Tại sao ăn trầu bị say?
Lý do khiến một số người ăn trầu bị say chính là sự hiện diện của Arecolin – một alkaloid có hàm lượng cao trong trầu cau và Deoxyarecoline – loại alkaloid khác có trong hạt cau. Các chất này vào cơ thể sẽ kích thích hoạt động của hệ thần kinh, do đó những người có thể trạng yếu sẽ dễ bị say và mệt mỏi.
Tại sao ăn trầu bị say? (Ảnh: Vik News)
Ăn trầu là một cách nói gọn, người ta dùng tên lá trầu không để chỉ chung cho 5 thứ trong cả miếng trầu, bao gồm lá trầu không, cau, vỏ rễ chay, vôi tôi và thuốc lào. Một số người chỉ đơn giản sử dụng lá trầu, cau và vôi tôi – 3 thành phần không thể thiếu.
Những người “chịu” được thuốc lào thường vo nhúm thuốc nhỏ thành viên để miết vào răng nhằm tăng độ đậm đà cho miếng trầu, giữ hương vị lâu hơn.
Sau khi nhai và nhổ những nước đầu tiên, người ăn trầu thường hít lấy nước và cảm nhận vị chát, cay, hơi đắng và cảm giác say say như uống rượu. Nước trầu làm người nóng lên, hơi thở nồng ấm, má đỏ hây hây, mắt long lanh. Vì thế mà nhiều người ăn trầu thấy thích và thậm chí nghiện.
Thói quen ăn trầu vốn được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xác nhận là một trong các cách thức gây kích thích thần kinh phổ biến của loài người, đứng vị trí thứ 4 sau hút thuốc, uống rượu bia, trà và cà phê.
Dù gọi “ăn trầu” nhưng sự kích thích chính đến từ hạt cau. Các hợp chất có dược tính trong thực vật được gọi chung là alkaloid. Hoạt chất chính ở t.huốc l.á là nicotine, trong cà phê và trà là caffeine, còn với hạt cau là chất arecoline.
Cả arecoline, nicotine, caffeine khi vào cơ thể đều gây tăng adrenaline – hormone kích thích hoạt động hệ thần kinh. Nhờ đó mà người dùng thấy thoải mái, tỉnh táo, hưng phấn, năng lượng dồi dào…
Do cơ địa mỗi người không giống nhau, người có thể trạng yếu sẽ cảm giác bị say khi ăn trầu. (Ảnh: Amazing Vietnam)
Tuy nhiên, cơ địa mỗi người không giống nhau, tình trạng tăng adrenaline ở một số người có khi hơi quá mức. Đó là lý do tại sao ăn trầu bị say. Ban đầu lúc ăn trầu, những người có thể trạng yếu sẽ thấy bồn chồn, căng thẳng, hơi nhức đầu, buồn nôn và khó thư giãn vì dồn ứ năng lượng. Khi hiệu ứng trên vượt sức chịu đựng, người ta rơi vào trạng thái lâng lâng, loáng choáng, bủn rủn, khó tự chủ…, còn gọi là say.
Có nhiều người bị say khi mới uống cà phê đậm đặc hay thử hút t.huốc l.á, thuốc lào lần đầu. Một số người mới ăn trầu bị say cũng là hiện tượng bình thường, chủ yếu do lượng hoạt chất nạp vào quá ngưỡng xử lý của cơ thể. Cũng vì tính kích thích mà việc ăn trầu, hút t.huốc l.á, uống rượu bia, cà phê liên tục một thời gian dài có thể dẫn đến nghiện.
Ăn trầu là thói quen của những người già ở vùng thôn quê. (Ảnh: Vntrip)
Cả hai loại alkaloid arecolin và deoxyarecoline đều có độc tính nhất định, nếu tiêu thụ với lượng lớn trong thời gian dài có thể gây tổn thương hệ thần kinh và gây phản ứng ngộ độc, ảnh hưởng đến sức khỏe.
Vì vậy, không nên tiêu thụ quá nhiều trầu cau trong cuộc sống hàng ngày để tránh những tác dụng phụ cho cơ thể. Nếu xuất hiện triệu chứng khó chịu, nên đến bệnh viện để điều trị kịp thời.
Thói quen xấu ảnh hưởng đến trí não của bạn
Bộ não thuộc hệ thần kinh và là cơ quan quan trọng, quản lý các hoạt động của cơ thể. Nhờ có bộ não mà con người có thể nhận thức, suy nghĩ, có khả năng ghi nhớ, thể hiện cảm xúc.
Từ bỏ những thói quen xấu dưới đây giúp bộ não của bạn minh mẫn hơn.
Đặc điểm và chức năng của bộ não
Bộ não của người trưởng thành có khối lượng khoảng 1,4 kg và khoảng 60% hàm lượng chất béo. Có hai loại trí nhớ cơ bản, đó là trí nhớ ngắn hạn và trí nhớ dài hạn. Trong đó, trí nhớ ngắn hạn còn được gọi là trí nhớ hoạt động.
Bộ não thuộc hệ thần kinh và là cơ quan quan trọng, quản lý các hoạt động của cơ thể.
Một bộ não lớn hơn không có nghĩa là người đó có trí thông minh cao hơn. Bộ não có dây thần kinh đi chéo. Bán cầu bên trái kiểm soát các cơ ở bên phải của cơ thể và ngược lại. Bộ não con người có thể xử lý rất nhiều thông tin mỗi giây và nhanh hơn máy tính. Chúng có thể giao tiếp với các tế bào thần kinh khác thông qua các tín hiệu hóa học hoặc điện.
Cấu tạo của bộ não rất phức tạp, gồm nhiều bộ phận khác nhau và mỗi bộ phận lại có một chức năng quan trọng, riêng biệt, đôi khi hoạt động độc lập nhưng cũng có khi lại hoạt động thống nhất để cùng nhau điều khiển các hoạt động quan trọng của cơ thể. Nhờ có não bộ, con người có thể suy nghĩ, ghi nhớ, giao tiếp, hành động, phản ứng với xã hội, môi trường, điều hòa cơ thể mỗi khi gặp căng thẳng hay áp lực.
Những thói quen xấu ảnh hưởng đến bộ não
Mất ngủ
Mất ngủ, thiếu ngủ có thể là nguyên nhân gây ra chứng mất trí nhớ, bao gồm cả bệnh Alzheimer. Tốt nhất là nên có giờ ngủ đều đặn. Nếu bạn khó ngủ, hãy tránh uống rượu, cà phê và các thiết bị điện tử vào buổi tối, đồng thời bắt đầu một thói quen nhẹ nhàng trước khi đi ngủ.
C ó quá nhiều thời gian một mình
Con người được kết nối để tiếp xúc xã hội. Vấn đề không phải là bạn có bao nhiêu bạn bè trên Facebook – điều quan trọng là cảm giác kết nối thực sự. Những người có được điều đó dù chỉ với một vài người bạn thân sẽ hạnh phúc hơn và làm việc hiệu quả hơn. Họ cũng ít có khả năng bị suy giảm trí nhớ và bệnh Alzheimer. Nếu bạn cảm thấy cô đơn, hãy gọi cho một số bạn bè hoặc bắt đầu một hoạt động mới – chơi thể thao, quần vợt, đ.ánh cầu – có sự tham gia của những người khác.
Ă n quá nhiều đồ ăn vặt
Các bộ phận của não liên quan đến học tập, trí nhớ và sức khỏe tâm thần sẽ nhỏ hơn ở những người ăn nhiều bánh mì kẹp thịt, khoai tây chiên, khoai tây chiên và nước ngọt trong chế độ ăn uống. Mặt khác, các loại quả mọng, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt và rau lá xanh giúp bảo tồn chức năng não và làm chậm sự suy giảm trí tuệ. Vì vậy, lần tới khi bạn bắt đầu với lấy một túi khoai tây chiên, thay vào đó hãy lấy một ít hạt ngũ cốc.
N ghe với âm lượng quá to
Khi đặt tai nghe ở mức âm lượng tối đa, bạn có thể gây tổn hại vĩnh viễn thính giác của mình chỉ sau 30 phút. Nhưng đó không chỉ là đôi tai của bạn: Mất thính giác ở người lớn t.uổi có liên quan đến các vấn đề về não, chẳng hạn như bệnh Alzheimer và mất mô não. Điều này có thể là do não của bạn phải làm việc quá sức để hiểu những gì đang được nói xung quanh nên nó không thể lưu trữ những gì bạn đã nghe vào bộ nhớ. Vì vậy, hãy giảm âm lượng xuống (không lớn hơn 60% âm lượng tối đa của thiết bị) và cố gắng không nghe quá một vài giờ mỗi lần.
Một bộ não lớn hơn không có nghĩa là người đó có trí thông minh cao hơn. Ảnh minh họa.
Í t di chuyển, lười vận động
Càng không tập thể dục thường xuyên, bạn càng có nhiều khả năng mắc chứng mất trí nhớ. Bạn cũng có nhiều khả năng mắc bệnh tiểu đường, bệnh tim và huyết áp cao – tất cả đều có thể là nguy cơ dẫn tới bệnh Alzheimer. Bạn không cần phải bắt đầu chạy marathon – chỉ cần nửa giờ trong vườn chăm cây cối hoặc đi bộ nhanh quanh khu phố sẽ có tác dụng. Điều quan trọng là tập thể dục vừa phải ít nhất 150 phút mỗi tuần.
H út thuốc
Hút thuốc có thể thu nhỏ bộ não của bạn và đó không phải là điều tốt. Nó làm cho trí nhớ của bạn trở nên tồi tệ hơn và khiến bạn có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao gấp đôi, bao gồm cả bệnh Alzheimer. Nó cũng gây ra bệnh tim, tiểu đường, đột quỵ và huyết áp cao.
Ă n quá nhiều
Nếu bạn ăn quá nhiều đồ ăn hay ăn quá nhiều trong thời gian dài có thể dẫn đến thừa cân nguy hiểm, gây ra bệnh tim, tiểu đường và huyết áp cao.. Tất cả đều liên quan đến các vấn đề về não và bệnh Alzheimer.
Ở trong bóng tối lâu
Nếu không nhận đủ ánh sáng tự nhiên, bạn có thể bị trầm cảm và điều đó có thể làm chậm hoạt động của não. Nghiên cứu cũng cho thấy ánh sáng mặt trời giúp não bạn hoạt động tốt hơn, giúp tổng hợp vitamin D hay các chất thiết yếu khác cho cơ thể nữa.
