U m.áu trong gan là dị dạng mạch m.áu bẩm sinh và là khối u lành tính hay gặp nhất ở gan, với tỷ lệ 0,4 – 20% trên siêu âm và trên giải phẫu thực nghiệm.
Chúng có nguồn gốc bẩm sinh và hiếm thấy có ung thư hóa.
U m.áu trong gan là gì? U m.áu trong gan có nguy hiểm không?
U m.áu gan là một khối u lành tính trong gan, được tạo ra từ một mớ mạch m.áu trong gan hoặc bề mặt gan bị rối. Bệnh không có nguy cơ phát triển thành ung thư. Trong đó, tỉ lệ nữ mắc bệnh cao hơn nam giới.
U m.áu có thể là một khối hoặc nhiều khối, thường có kích thước nhỏ, không quá 5cm, hay xuất hiện ở gan phải và dưới bao gan. U m.áu trong gan thường không có biểu hiện nên rất khó phát hiện. Chúng thường được phát hiện tình cờ khi bạn đi kiểm tra sức khỏe, chụp cắt lớp hoặc siêu âm.
U m.áu trong gan là dị dạng mạch m.áu bẩm sinh và là khối u lành tính hay gặp nhất ở gan, với tỷ lệ 0,4 – 20% trên siêu âm và trên giải phẫu thực nghiệm.
U m.áu trong gan kích thước nhỏ sẽ không có gì nguy hiểm cho sức khỏe nhưng nếu những u này phát triển lớn hơn sẽ gây biến chứng ảnh hưởng đến người bệnh. Đối với phụ nữ mang thai nội tiết tố nữ estrogen tăng cao sẽ khiến u m.áu phát triển to hơn, u m.áu lan lan rộng thì họ sẽ phải đối mặt với nhiều biến chứng, trong đó tổn thương gan là biến chứng dễ thấy nhất ở bệnh nhân bị u m.áu trong gan.
Đơn giản là bởi vì khi gan xuất hiện những khối u thì chức năng đào thải độc tố của nó sẽ bị ảnh hưởng nhiều, từ đó, sức khỏe của người bệnh bị suy giảm.
Triệu chứng u m.áu trong gan
Triệu chứng lâm sàng của u gan thường nghèo nàn và không đặc hiệu:
Đau tức hạ sườn phải do khối u gây căng giãn bao glisson hoặc do chèn ép.
Ăn kém, gầy sút cân.
Hiếm
khi có các triệu chứng tắc mật do khối u chèn ép vào đường mật.
Hiếm gặp một số trường hợp bệnh nhân đến viện vì biến chứng của u như u vỡ gây c.hảy m.áu trong ổ bụng, hoại tử u gây sốt và đau nhiều hoặc có khi u áp xe gây viêm phúc mạc.
Triệu chứng thực thể:
Gan to do khối u có kích thước lớn.
Thiếu m.áu: hiếm gặp, khi u vỡ gây c.hảy m.áu hoặc u lớn có c.hảy m.áu trong u.
Hội chứng vàng da do tắc mật khi u kích thước lớn gây chèn ép đường mật.
Một số bệnh nhân đến viện vì khám sức khỏe định kỳ hay vì bệnh lý cơ quan khác, tình cờ phát hiện u gan, không có triệu chứng gì trước đó.
Điều trị u m.áu trong gan
Hầu hết mọi người không cần điều trị. Trong nhiều trường hợp một khối u m.áu gan sẽ không bao giờ phát triển và sẽ không bao giờ gây ra vấn đề. Có thể lên lịch theo dõi để kiểm tra định kỳ 3-6 tháng/lần cho sự tăng trưởng khối u m.áu gan nếu khối u m.áu gan lớn.
Nếu khối u m.áu gan phát triển đủ lớn đẩy vào cấu trúc gần đó trong bụng, nó có thể gây ra các triệu chứng báo hiệu cần điều trị.
Điều trị cho u m.áu gan gây ra các dấu hiệu và triệu chứng . Nếu khối u m.áu gan phát triển đủ lớn đẩy vào cấu trúc gần đó trong bụng, nó có thể gây ra các triệu chứng báo hiệu cần điều trị. Điều trị u m.áu gan phụ thuộc vị trí và kích thước của khối u m.áu gan, sức khỏe tổng thể bệnh nhân.
Các phương pháp điều trị:
Phẫu thuật để loại bỏ các khối u m.áu gan. Nếu khối u m.áu gan có thể dễ dàng tách ra khỏi gan, đề nghị phẫu thuật để loại bỏ. Phẫu thuật cắt bỏ một phần của gan, trong đó có khối u m.áu gan. Trong một số trường hợp, khi khối u m.áu ở vị trí khó khăn, cần phải loại bỏ một phần gan cùng với các khối u m.áu gan.
Phẫu thuật cấy ghép gan. Trong những tình huống rất hiếm, nếu có một khối u m.áu gan rất lớn hoặc nhiều u mạch m.áu mà không thể được điều trị bằng các phương tiện khác, có thể đề nghị phẫu thuật để loại bỏ gan và thay thế nó bằng một gan từ người khác.
Ngăn chặn lưu lượng m.áu đến khối u m.áu gan. Nếu không có một nguồn cung cấp m.áu, khối u m.áu gan có thể ngừng phát triển hoặc thu nhỏ. Có hai cách để ngăn chặn dòng chảy của m.áu.
Buộc ra khỏi động mạch chính (thắt động mạch gan).
Tiêm thuốc vào động mạch để ngăn chặn nó (thuyên tắc động mạch).
Liệu pháp xạ trị. Xạ trị sử dụng chùm tia năng lượng mạnh, chẳng hạn như X-quang, làm tổn hại đến các tế bào của khối u m.áu gan.
Điều trị này ít được sử dụng.
Tiêm cồn chữa dị dạng mạch m.áu
Công trình y học hiện đại vừa ghi vào danh sách Thành tựu Y khoa TP HCM khi áp dụng đưa cồn vào cơ thể con người để chữa bệnh
Một bệnh nhân bị dị dạng động tĩnh mạch phức tạp ở vùng chẩm, gây c.hảy m.áu nhiều lần. Tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP HCM), qua 5 lần can thiệp, các bác sĩ giúp bệnh nhân hết hoàn toàn dị dạng động tĩnh mạch, không còn triệu chứng, đặc biệt là triệt tiêu được tình trạng c.hảy m.áu ướt cả gối khi ngủ kéo dài nhiều năm.
Giải quyết dị dạng, đem lại niềm vui
Trường hợp khác là một nữ bệnh nhân trẻ (ở miền Bắc) bị dị dạng tĩnh mạch khiến khuôn mặt mất cân đối. Biết được thông tin, chị đi máy bay vào miền Nam tìm đến Bệnh viện Nhân dân Gia Định để cậy nhờ “phép mầu”. Sau liệu trình 7 lần điều trị, chị tìm lại được niềm vui, dị dạng giảm hẳn, các bác sĩ đã trả lại sự cân xứng cho khuôn mặt.
Các bác sĩ can thiệp chữa dị dạng mạch m.áu bằng cồn
TS-BS Nguyễn Đình Luân, Phó trưởng Khoa Chẩn đoán hình ảnh – Bệnh viện Nhân dân Gia Định, cho biết dị dạng mạch m.áu là một nhóm bệnh bao gồm các dị dạng: mao mạch, bạch mạch, tĩnh mạch và động tĩnh mạch. Bệnh này phân thành 2 nhóm chính: dị dạng dòng chậm (mao mạch, bạch mạch, tĩnh mạch) và dị dạng dòng nhanh (có thông nối trực tiếp động tĩnh mạch).
Dị dạng mạch m.áu có thể gây mất thẩm mỹ, người bệnh gặp vấn đề về tâm lý, đặc biệt là những bệnh nhân đã điều trị nhiều lần không thuyên giảm hoặc những bệnh nhi phải chịu đựng những dị tật theo mình.
Theo bác sĩ Luân, đối với dị dạng mạch m.áu dòng chậm, việc điều trị cần làm là xơ hóa nhân dị dạng. Vật liệu xơ hóa có thể bằng các vật liệu lỏng như bleomycin, STS, polidocanol hoặc đốt laser. Cồn tuyệt đối được xem là một vật liệu xơ hóa mạnh giúp triệt tiêu nhân dị dạng.
Đối với dị dạng động tĩnh mạch, điều trị cốt lõi là làm tắc những thông nối động tĩnh mạch trực tiếp. Cồn sử dụng trong điều trị dị dạng động tĩnh mạch được xem là vật liệu tắc mạch. Tùy mục đích, cồn sẽ có tác dụng xơ hóa hoặc tắc mạch tùy thuộc loại dị dạng và chỉ định điều trị.
Hai trường hợp trên chỉ là số ít trong hàng trăm ca được chữa trị thành công bằng cách tiêm cồn do các bác sĩ Bệnh viện Nhân dân Gia Định mạnh dạn triển khai thực hiện. Với công trình “Can thiệp dị dạng mạch m.áu bằng phương pháp tiêm cồn” này, Bệnh viện Nhân dân Gia Định đã ghi tên mình vào danh sách Thành tựu Y khoa của ngành y tế TP HCM mới đây.
“Mỗi bệnh nhân là một hoàn cảnh, việc điều trị giúp khỏi bệnh hoặc giảm triệu chứng không chỉ đem lại niềm vui cho họ mà còn lưu lại nhiều cảm xúc cho bác sĩ chúng tôi” – TS-BS Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc Bệnh viện Nhân dân Gia Định, nói.
Chi phí thấp, hiệu quả cao
Theo các bác sĩ, trước đây dị dạng mạch m.áu được điều trị bằng phẫu thuật, tốt với những dị dạng khu trú, nhỏ. Nhưng dị dạng thường lan tỏa nhiều nơi nên nếu phẫu thuật triệt căn dễ tàn phá nặng nề một phần cơ thể. Các vật liệu xơ hóa, tắc mạch khác: bleomycin, polidocanol, STS… đã dùng nhiều để điều trị dị dạng mạch m.áu. Một số vật liệu tắc mạch như onyx, keo sinh học có thể điều trị tốt cho dị dạng động tĩnh mạch của hệ thần kinh nhưng với dị dạng mạch m.áu ngoại biên thì hiệu quả không cao.
BS Lê Anh Huy, Đơn vị X-quang can thiệp – Bệnh viện Nhân dân Gia Định, cho biết trên thế giới, dùng cồn tuyệt đối đã được áp dụng từ những năm 1980. Tuy nhiên, ít chuyên gia thuần thục sử dụng cồn, rất nhiều trường hợp dùng cồn tuyệt đối điều trị gây biến chứng nặng nên phương pháp này hạn chế sử dụng.
Riêng với BS Yakes (Mỹ) – một trong những chuyên gia hàng đầu trong việc sử dụng cồn tuyệt đối dùng như vật liệu xơ hóa hoặc tắc mạch hiệu quả nhất – đã điều trị thành công nhiều trường hợp phức tạp trên thế giới. Chuyên gia này đã đến Việt Nam và chuyển giao kỹ thuật chuyên môn cho Bệnh viện Nhân dân Gia Định từ năm 2016 và được các bác sĩ áp dụng chữa trị thành công cho nhiều người, đồng thời tích lũy nhiều kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm y khoa quý giá.
Nhấn mạnh về sự an toàn cũng như rủi ro của phương pháp can thiệp tiêm cồn tuyệt đối chữa dị dạng mạch m.áu, các bác sĩ cho rằng cồn tuyệt đối chỉ là vật liệu, sử dụng hiệu quả dựa vào kiến thức, kinh nghiệm và sự hiểu biết về mặt bệnh lý. Việc điều trị dị dạng mạch m.áu cần nhiều thời gian, nhiều lần điều trị, lặp đi lặp lại vì mỗi lần điều trị có một lượng cồn nhất định (0,5 mg/kg cân nặng). Tuy vậy, người bệnh và gia đình không vì thế mà lo lắng.
Ngoài ra, vật liệu là cồn tuyệt đối rất rẻ nên chi phí điều trị không cao, chủ yếu phụ thuộc vật liệu sử dụng kèm, mức độ khó của bệnh lý dị dạng (dị dạng động tĩnh mạch khó hơn dị dạng tĩnh mạch). BHYT có chi trả nên phần nào giảm bớt gánh nặng chi phí điều trị cho người bệnh.
“Điều trị dị dạng mạch m.áu bằng cồn tuyệt đối chi phí rẻ nhưng đem lại hiệu quả, phù hợp điều kiện kinh tế tại Việt Nam” – bác sĩ Huy nhấn mạnh.
