1. Axit uric là gì?
Axit uric (tiếng Anh: Acid Uric) là một hợp chất dị vòng của carbon, nitơ, ôxi, hydro với công thức C₅H₄N₄O₃ và được tạo thành các ion và muối được gọi là urat và axit urat như amoni acid urate. Trong cơ thể, axit uric được tạo thành do quá trình thoái giáng các nhân purin và sau đó được hòa tan trong máu rồi đưa tới thận và thải ra ngoài thông qua nước tiểu, phân, mồ hôi.
Axit uric trong cơ thể có nguồn gốc từ quá trình dị hóa adenine, guanidine của các acid nucleic (nó là sản phẩm chuyển hóa của các chất có nhân purin nội sinh và ngoại sinh) có trọng lượng phân tử là 169 dalton. Khi các tế bào trong cơ thể chết đi, nhân tế bào sẽ bị phá hủy và sau đó chuyển hóa thành axit uric nội sinh. Mặt khác, các loại thực phẩm như thịt, cá, nội tạng động vật, … là nguồn cung cấp axit uric ngoại sinh. Do đó, nguồn chính tạo ra acid uric bao gồm cả nội sinh và ngoại sinh:
- Nguồn gốc ngoại sinh: được hình thành từ các thức ăn hàng ngày đưa vào cơ thể, có chứa purin khoảng 100-200mg/ ngày. Một số thực phẩm đồ uống có chứa nhân purin như: cá biển, hải sản, bia rượu, nội tạng động vật…
- Nguồn gốc nội sinh: được hình thành do quá trình chuyển hóa acid nucleic trong cơ thể với khoảng 600mg/ ngày. Quá trình chuyển hóa này chủ yếu diễn ra tại gan và số ít diễn ra tại niêm mạc của ruột.
2. Acid uric bình thường là bao nhiêu?
Chỉ số nống nồng độ axit uric trong máu bình thường và an toàn là ở mức 6-7 mg/dl. Đối với nam giới là dưới 7,0 mg/dl (420 micromol/lít và đối với nữ giới là 6.0 mg/dl (360 micromol/lít). Chỉ số axit uric tốt nhất cho cơ thể được bác sĩ khuyến cáo là ở mức dưới 6 mg/dl.
3. Tăng axit uric là gì?
Tăng axit uric máu là lượng acid uric trong máu tăng cao vượt qua ngưỡng tham chiếu bình thường cho phép là trên 6-7mg/dl (cụ thể: axit uric máu vượt quá tham chiếu cho phép đối với nam vào khoảng 420 micromol/lít và ở nữ là 360 micromol/lít). Tăng axit uric có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng của bệnh Gout và thận.
Acid uric tăng cao thường gặp ở những người có thói quen sống sinh hoạt không lành mạnh và chế độ ăn uống bổ sung dinh dưỡng không khoa học hoặc những người đang có tình trạng bị bệnh trong cơ thể.
Chỉ số tăng axit uric có nguy cơ mắc bệnh gout
4. Nguyên nhân tăng acid uric
- Chế độ ăn uống: Một lượng lớn purin trong chế độ ăn uống có thể dẫn đến tăng axit uric. Thực phẩm giàu purin bao gồm các loại thịt đỏ (như gan, thận, và thịt bò), hải sản (như tôm, cá hồi), bia và đồ ngọt có đường.
- Cơ địa: Một số người có xu hướng sản xuất và giữ lại axit uric trong cơ thể nhiều hơn so với người khác. Điều này là do tác động của di truyền và sự khác biệt cá nhân trong quá trình chuyển hóa purin.
- Bệnh tăng axit uric thứ phát: Một số bệnh khác như bệnh thận, bệnh tăng huyết áp, bệnh tiểu đường, bệnh tăng lipid máu và bệnh lạc nội tiết có thể gây ra tăng axit uric.
- Tiếp thu axit uric qua ruột: Một số nguyên nhân khác nhau có thể làm tăng việc tiếp thu axit uric qua ruột, gây ra tăng axit uric. Điều này có thể xảy ra do sử dụng những loại thuốc thiazide (một loại thuốc lợi tiểu), uống nhiều cồn hoặc mắc bệnh viêm ruột.
- Sự giảm tiết axit uric qua thận: Nếu thận không loại bỏ axit uric một cách hiệu quả, nó có thể dẫn đến tích tụ axit uric trong cơ thể.
Xét nghiệm chỉ số aci Uric
5. Triệu trứng tăng axit uric
Dưới đây là một số triệu chứng của tăng axit uric phổ biến thường gặp:
- Gout: Gout là một bệnh gây đau và viêm khớp do tích tụ axit uric trong khớp. Triệu chứng gout thường bao gồm đau, sưng, và đỏ ở các khớp, thường là ở ngón chân cái.
- Các cơn đau gút: Các cơn đau gút thường xuất hiện bất ngờ và thường xuyên vào ban đêm. Nó gây đau mạnh, sưng và viêm ở khớp.
- Đau khớp: Tăng axit uric có thể gây đau và viêm khớp ở các vùng khớp khác nhau trong cơ thể.
- Sưng và đỏ da: Các vùng da có thể sưng và đỏ khi axit uric tích tụ.
- Tạo cục axit uric: Trong những trường hợp nặng, axit uric có thể tạo thành các cục axit uric, được gọi là tophi, dưới da hoặc trong các khớp. Tophi có thể gây ra đau và làm hỏng mô xung quanh.
- Bệnh thận: Tăng axit uric kéo dài có thể gây ra các vấn đề thận, bao gồm sỏi thận và bệnh thận.
6. Uống nước lá gì để giảm axit uric?
Câu trả lời: Uống nước lá sen có thể giúp giảm axit uric. Bởi vì lá sen có tác dụng lợi tiểu, giảm sưng viêm, cải thiện triệu chứng đau nhức khớp và đặc biết là giúp hỗ trợ đào thải axit uric qua đường nước tiểu rất tốt.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu còn tìm thấy trong lá sen còn có các thành phần hoạt chất như: Anonaine, Liriodenine, Gluconic axit, Nornuciferine, Nuciferine,… khi được hấp thụ vào cơ thể sẽ có công dụng ổn định đường huyết, giãm mở máu và phòng ngừa bệnh lý tim mạch.
Uống trà lé sen hỗ trợ giúp giảm axi uric
Cách sử dụng lá sen giúp giảm axit uric
Bạn có thể lựa chọn sử dụng hấp sen khô hoặc đun lá sen tươi lấy nước uống để giúp hỗ trợ giảm axit uric như sau:
Cách 1: Sử dụng lá sen khô
- Lấy khoảng 50 lá sen tươi mang rửa sạch sẽ, cắt nhỏ và phơi phô. Sau khi phơi khô thì cho vào túi nilon bọc kín lại bảo quản để dùng dần.
- Mỗi ngày lấy một lường lá sen vừa đủ, mang rửa sạch sau đó cho vào bình sứ hãm với nước sôi (giống cách hãm trà) và chờ khoảng 15 phút thì lấy nước uống. Uống đều đặt mỗi ngày để giúp cơ thể đào thải acid uric.
Cách 2: Sử dụng lá sen tươi
Lấy một lượng lá sen tươi vừa đủ, rửa sạch bằng nước muối. Sau đó cắt nhỏ lá sen và cho xoong đun sôi khoảng 5-10 phút rồi chắt lấy nước uống. Hoặc bạn cũng có thể cho lá sen vào bình sứ và hãm với nướng nóng đun sôi 100 độ và chờ 15 phút là chắt ra cốc uống.
Lưu ý: Nếu uống trà lá sen vào buổi tối thì nên uống trước giờ đi ngủ trong khoảng từ 2-3 giờ.
7. Top 20 loại nước giảm axit uric
Trà xanh giảm axit uric
Trà xanh có chứa một hợp chất gọi là epigallocatechin gallate (EGCG), được cho là có khả năng giảm axit uric trong cơ thể. EGCG có khả năng ức chế một enzyme gọi là xanthine oxidase, giúp giảm sản xuất axit uric.
Trà đen
Trà đen có thể giúp giảm nồng độ axit uric trong cơ thể và tăng khả năng đào thải axit uric qua đường nước tiểu. Ngoài ra, trà đen cũng có tác động kích thích tiêu hóa do chứa nhiều phenol.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không nên uống trà đen khi đói hoặc trước khi đi ngủ, vì điều này có thể gây cảm giác mệt mỏi hoặc mất ngủ. Ngoài ra, việc uống trà đen quá đặc hoặc quá nhiều cũng có thể gây bồn chồn, lo lắng và mất ngủ. Để tránh tác dụng phụ không mong muốn, hãy uống trà đen một cách hợp lý và trong phạm vi khuyến nghị.
Trà gừng
Gừng có tính chất chống viêm và giảm đau, có thể hỗ trợ giảm axit uric trong cơ thể. Trà gừng có thể có tác động kháng viêm và giúp giảm sưng đau ở các khớp.
Uống nước trà gừng giúp hỗ trợ giảm axi Uric
Trà cần tây giảm acid uric
Trà cần tây (celery tea) đã được cho là có tác dụng giảm axit uric trong một số nghiên cứu. Cần tây là một loại rau có chứa các chất chống viêm và có khả năng tăng quá trình tiểu tiết trong cơ thể. Dưới đây là cách làm trà cần tây để giảm axit uric:
Trà húng quế
Trà quế có tính chất kháng viêm và có thể giảm axit uric. Nghiên cứu cho thấy trà quế có thể ức chế hoạt động của enzyme xanthine oxidase, giúp giảm sản xuất axit uric.
Trà râu ngô
Trong y học dân gian, trà râu ngô thường được sử dụng để điều trị chứng bí tiểu. Sự khả năng lợi tiểu của trà râu ngô cũng có thể được tận dụng để giúp đào thải axit uric. Bạn có thể sử dụng râu ngô tươi sau khi rửa sạch để đun nước uống hoặc hãm nước với râu ngô khô.
Trà tía tô
Lá tía tô chứa các chất chống viêm, giúp kháng viêm và giảm đau trong trường hợp bị bệnh gout. Trong lá tía tô cũng có chứa các chất ức chế xanthine oxidase, giúp hạn chế quá trình hình thành axit uric trong cơ thể. Bạn chỉ cần rửa sạch lá tía tô và đun chắt lấy nước, sau đó uống như một loại trà.
Trà kiều mạch
Pha bột kiều mạch với nước nóng sẽ tạo thành một ly trà kiều mạch thơm ngon. Loại trà này có khả năng chống oxy hóa và tăng cường chức năng gan trong quá trình chuyển hóa chất đạm. Điều này không chỉ giúp ngăn ngừa và hỗ trợ bệnh gout mà còn cung cấp thêm dinh dưỡng cho cơ thể.
Trà kim ngân hạt sen
Trà kim ngân hạt sen là một trong những loại trà được cho là có tác dụng giảm axit uric. Kim ngân hoa có tính thanh nhiệt và giải độc, trong khi hạt sen có tác dụng an thần. Kết hợp giữa kim ngân hoa và hạt sen, trà này có thể hỗ trợ người bị bệnh gout trong việc kiểm soát nồng độ axit uric.
Trà hoa cúc và táo mèo
Hoa cúc với tính chất thanh nhiệt và táo mèo với khả năng kích thích tiêu hóa, hợp thành một trà đặc biệt có lợi cho những người có hàm lượng axit uric máu cao. Trà hoa cúc và táo mèo không chỉ giúp kiểm soát nồng độ axit uric, mà còn kích thích vị giác và giúp giảm cảm giác chán ăn.
Trà hoa hồng
Trà hoa hồng không chỉ nổi tiếng với khả năng dưỡng da và làm đẹp, mà còn có tác dụng tăng cường tuần hoàn máu đến các xương khớp, giúp giảm sưng đau và hỗ trợ trong trường hợp bị bệnh gout.
Trà dâm bụt giảm axit uric
Trà hoa dâm bụt được cho là có khả năng giảm tích tụ axit trong máu và ngăn ngừa sự lắng đọng của tinh thể muối urat tại các khớp. Để sử dụng, bạn có thể dùng 7g hoa dâm bụt khô đun cùng với 350ml nước sôi trong khoảng 5 phút. Sau đó, chắt lấy nước và để nguội trước khi uống như một loại trà thay thế.
Trà lá sa kê
Lá sa kê được đề cập trong danh sách các lá được khuyến nghị cho người bị gout. Loại lá này có khả năng tiêu viêm, kháng khuẩn và tác dụng lợi tiểu. Lá sa kê thường được sử dụng trong các phương pháp dân gian để điều trị các bệnh liên quan đến xương khớp, tiểu đường và giúp làm mát gan. Ngoài việc giúp tăng quá trình đào thải axit uric, lá sa kê còn chứa các hoạt chất chống oxy hóa polyphenol. Các hoạt chất này còn có khả năng ức chế men glucosidase, một trong những yếu tố góp phần vào sự phát triển của bệnh gout.
Trà lá sa kê giúp iảm axit uric
Trà lá sen giảm axit uric
Tính lợi tiểu của lá sen giúp tăng khả năng đào thải axit uric qua đường nước tiểu. Bạn có thể hãm lá sen khô hoặc đun lá sen tươi để sử dụng làm nước uống.
Trà bồ công anh
Trà bồ công anh có hương vị ngọt nhẹ và tính mát, có khả năng giúp giảm sưng, tán ứ và tăng khả năng lợi tiểu. Hoạt chất amino axit kynurenic và sesquiterpene lactones trong trà bồ công anh có tác dụng giảm đau và kháng viêm. Việc sử dụng trà bồ công anh không chỉ hỗ trợ quá trình đào thải axit uric mà còn giúp giảm triệu chứng do bệnh gout gây ra. Để sử dụng, đun 15g hoa bồ công anh khô với 400ml nước, sau đó chắt lấy nước và uống như một loại trà thay thế.
Trà cây tầm ma giảm acid uric
Cây tầm ma là một loại thuốc nam được truyền miệng trong dân gian để điều trị bệnh gout. Điều đặc biệt của loại cây này là khả năng giảm nồng độ axit uric, chủ yếu nhờ vào tác dụng lợi tiểu. Bạn có thể sử dụng lá hoặc rễ của cây tầm ma tươi hoặc khô để hãm trà và sử dụng như một phương pháp trị liệu.
Trà trạch tả
Thân và rễ của cây trạch tả chứa các chất có khả năng tăng chuyển hóa nước và đào thải axit uric. Bạn có thể sử dụng 10g cây trạch tả khô và hãm chung với nước sôi trong khoảng 10 phút để tạo nên một loại trà để uống hỗ trợ giảm axit uric.
Nước chanh
Nước chanh có thể giúp cân bằng pH trong cơ thể và tạo môi trường kiềm để hỗ trợ giảm triệu chứng gout. Ngoài ra, nước chanh cung cấp vitamin C, một chất chống oxy hóa, có thể có tác dụng bảo vệ khớp và hỗ trợ quá trình chống viêm.
Uống nước chanh giúp hỗ trợ giảm acid uric
Một số lưu ý khi uống các loại nước lá (trà) để giảm axit uric
- Khi sử dụng trà giảm axit uric, quan tâm đến những điều sau đây:
- Tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại trà giảm axit uric nào.
- Tránh sử dụng loại trà mà bạn đã từng gặp phản ứng dị ứng.
- Pha loãng trà khi uống. Uống trà đậm có thể tăng hấp thu tanin và axit oxalic, ảnh hưởng đến nồng độ axit uric trong cơ thể. Uống trà đậm cũng có thể gây ra tác dụng phụ.
- Uống trà ấm. Uống trà nguội có thể gây kích ứng dạ dày, ruột, tiêu chảy và đau bụng.
- Tránh uống trà trước khi đi ngủ để tránh gây rối loạn giấc ngủ. Hiệu quả của trà giảm axit uric có thể thay đổi tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp hỗ trợ và không thay thế các phương pháp điều trị khác.
- Kết hợp với chế độ ăn phù hợp. Hạn chế thực phẩm giàu purin như các loại nội tạng động vật, măng tây, rượu bia… Bổ sung ngũ cốc tinh chế, sữa, trái cây, rau xanh đậm, và uống đủ nước.
- Chú ý đến những điều trên sẽ giúp bạn sử dụng trà giảm axit uric một cách hiệu quả và an toàn. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ ăn hay uống nào để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.
8. Tại sao nước trà lại giúp giảm axit uric?
Trà có thể hỗ trợ giảm axit uric trong cơ thể thông qua các cơ chế sau đây:
- Giảm sản xuất axit uric: Một số hợp chất có trong trà, như epigallocatechin gallate (EGCG) có khả năng ức chế hoạt động của enzyme xanthine oxidase, enzyme có vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất axit uric. Bằng cách ức chế hoạt động của enzyme này, trà có thể giảm sự hình thành và tích tụ axit uric trong cơ thể.
- Tác động chống viêm: Các loại trà như trà xanh, trà ô long và trà lá lốt có tính chất chống viêm. Viêm khớp và viêm mô xung quanh khớp là một trong những triệu chứng phổ biến của tăng axit uric, đặc biệt là trong trường hợp bệnh gout. Việc uống trà có thể giảm viêm, làm giảm triệu chứng đau và sưng do tăng axit uric.
- Tác động chống oxy hóa: Trà chứa các chất chống oxy hóa, chẳng hạn như polyphenol. Những chất này có khả năng loại bỏ các gốc tự do trong cơ thể, giảm tác động tổn hại của stress oxy hóa. Việc giảm stress oxy hóa có thể giúp giảm việc tích tụ axit uric.
- Tác động lợi tiểu: Một số loại trà có tác động lợi tiểu, có thể giúp cơ thể loại bỏ axit uric thông qua quá trình tiểu tiết. Việc lợi tiểu có thể giúp giảm nồng độ axit uric trong cơ thể.
9. Một số loại nước khác giúp giảm axit uric
Sữa ít béo hoặc sữa tách béo
Sữa ít béo và sữa tách béo là những lựa chọn tốt để giảm axit uric trong máu một cách hiệu quả. Chúng được coi là chế phẩm có lợi cho những người có nồng độ axit uric cao.
Cà phê
Cafe chứa các chất chống oxy hóa và chất chống viêm tự nhiên, có thể giúp giảm viêm và giảm triệu chứng gout. Tiêu thụ cafe có liên quan đến giảm nồng độ axit uric máu, có thể do khả năng tăng cường quá trình đào thải axit uric qua đường tiểu.
Nước khoáng có bicarbonate, dung dịch bicarbonat natri
Nước khoáng chứa bicarbonate và dung dịch bicarbonat natri có thể giúp giảm axit uric trong cơ thể. Bicarbonate và bicarbonat natri là các muối có tính bazơ, có khả năng tăng độ kiềm của nước tiểu. Điều này có thể giúp hỗ trợ quá trình đào thải axit uric qua đường tiểu. Khi nồng độ axit uric trong cơ thể tăng cao, uống nước khoáng có bicarbonate hoặc dung dịch bicarbonat natri có thể là một biện pháp hỗ trợ để làm giảm nồng độ axit uric.
Trên đây là một số loại nước giúp giảm axit uric. Tuy nhiên, trước khi áp dụng, việc tham khảo ý kiến của bác sĩ rất quan trọng để có được chế độ ăn uống phù hợp và tư vấn chi tiết.
